3.1 auf zu einem frish frohlichen krieg
Duitse eenwording, er kwam oorlog tussen frankrijk en Duitsland (1870-1871), Duitsland won. En Frankrijk moest schadevergoeding en elzas-lotheringen afgeven. Dit was een conflict van de 19e eeuw, de eerste wereldoorlog kon niet vermijd worden en brak in 1914 uit.
Nationalisme kwam aan invloed, het streven naar eenheid van natie en staat en versterken van eigen natie. Op koloniaans gebied kwamen er veel conflicten tussen Europese machten (superoriteitsgevoel). In 19e eeuw nam drang voor kolonisatie nog sterker toe omdat de opkomende industrie (industriële revolutie) behoefte had aan nieuwe afzetmarkten en grondstoffen. Ook nationalistische ideeën (moderne imperialisme) speelden mee.
Duitsland wilde ook koloniën, en Afrika werd het grote slachtoffer van alle Europese machten.
Maar in centraal-Afrika waren Engeland en frankrijk elkaars grootste rivalen. Engeland wilden van zuid tot Egypte een rij met koloniën en frankrijk over de breedte. In 1898, Fashoda, ontmoeten ze elkaar en de engelse dreigden met oorlog. Frankrijk gaf over want wist dat hij dit niet kon winnen.
Onderlingen spanningen leiden dat alle Europese landen zich zwaar gaan bewapenen. Engeland heerste over de zeeën maar Duitsland wilden ook een machtige vloot beschikken om Engeland te overtreffen in zeemogendkracht. Maar de bouw van vloten van Duitsland kon de rest niet overtreffen. Europese landen voelden zich wel bedreigd ook Churchill (minister van marine Engeland) was er ook niet gerust op in 1913. (zo’n situatie kan tot oorlog leiden)
Door de technologie kwamen er steeds nog meer gevaarlijkere wapens en de legers groeiden.
De conflicten brachten Europese machtsevenwicht aan het wankelen.
Triple alliantie (1879) = Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Italië (1882)
Entente cordiale (1907) = frankrijk, Engeland, rusland
Maar conflicten van Rusland-Engeland eerst opgelost worden (invloed van verre oosten te versterken). Vrouwen waren veel actief in vredesorganisaties, want ze wilden samenleving verbeteren en voor stemrecht strijden. 1878 Ernestine Rose zei kinderenechtgenoten belangrijker dan wij. En 1905 kreeg Bertha von Suttner Nobelprijs voor De wapens Neder! De vrouwen ondersteunden de vredesconferenties van 1899 en 1907 van Den Haag. De Russische Tsaar Nicolaas ll en afgevaardigden praatten hier over ontwapening en oprichten van internationaal gerechtshof. Tijdens die conferenties wilden ze het gebruik van nieuwe wapens beperken en een eind te maken aan de bewapeningswedloop tussen Europese machten. Door al deze verdagen kwam er geen oorlog. Maar toen schoot Gavrilo Princip, de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand op 28 juni 1914 in Sarajevo dood. Hij deed het voor de onafhankelijkheid van Bosnie want het was een dubbelmonarchie omdat het namelijk ook deel was van Oostenrijk-Hongarije.OH was keizerrijk oostenrijk en koninkrijk Hongarije. Het was multinationale staat maar de Bosniër en Serviërs wilden samen een Slavische staat vormen. Zelfsbeschikkingsrecht = het recht van ieder volk om een eigen staat te vormen. Servië vanaf 1882 onafhankelijk en hielp Bosnische activisten in hun streven hiernaar. Duitsland en OH vielen Servië binnen. Maar rusland beschermde dit, het was een soort waarschuwing aan OH. Duitsland verklaarde hierdoor oorlog aan rusland en Frankrijk moest neutraal blijven. Want zo kreeg Duitsland geen oorlog op 2 fronten tegelijk. De eerste wereldoorlog brak uit, want Frankrijk sloot zich gewoon bij rusland aan. Voor politieke leiders stonden nationale belangen voorop. OH wilden staat van ondergang redden. Duitsland wilden zijn trots niet neerbuigen. Rusland zocht invloed op balkan en Frankrijk en Engeland wilden niet dat Duitsland machtigste staat werd. Pas in 1919 werd in Versailles de vrede getekend. Ze stelden plannen op om internationale veiligheid te waarborgen, dit zou de volkenbond doen.
3.2 De Volkenbond
In 1918 ondertekende Duitsland de wapenstilstand. Dit was het eind van de oorlog. De overwinnaars stelden een vredesverdrag op. Als onderdeel van het verdrag wilden de Geallieerden een volkenbond oprichten.
Erich Maria Remarque schreef Im westen Nichts Neues. Hij sneuvelde toch op het eind maar met remarque verlangde heel europa naar vrede. Nooit mochten ze het weer zover laten komen. Al tijdens oorlog waren er plannen voor vredesorganisaties, dit stond ook in het 14-punten plan de Amerikaanse president, Wilson. Dit had hij opgesteld als basis voor vrede. Alleen Wilson’s idealen botsten op de Vredesconferentie te Versailles 1919 met de engelse en franse premiers. Zij twijfelden aan de volkenbond en vooral de fransen wilden Duitsland hard aanpakken. Op 10 januari 1920 kwam er toch volkenbond want Wilson kon hun toch overtuigen
Hoofdzetel van de bond kwam in Genève. Duitsland werd niet toegelaten, Rusland ook niet want was na revolutie van 1917 communistisch geworden, en Amerika was niet overtuigd. Als je volkenbond ondertekenden mocht je geen conflicten meer oplossen met oorlog anders moest je beroep doen op de volkenbond of op het Permanente hof van Internationale justitie. Hun zouden bemiddelen, als je toch de oorlog verklaarde werd alles afgesloten (handel enz) De volkenbond had alleen geen leger om te bemiddelen. Maar ze mochten ook alle verdragen openbaar maken dus de geheime verdagen waren factoren voor oorlog, deze lieten ze dus nooit uitkomen en bleven geheim. En ze probeerde ook de bewapening terug te brengen, hiervoor organiseerde ze een ontwapeningsconferentie. Vele twijfelden over de bond. Bond bestond uit
Secretaris generaal (aangesteld door de raad) Raad (Engeland, Frankrijk, Italië en Japan en Duitsland waren permanent vertegenwoordigd) Algemene vergadering (alle lidstaten zijn vertegenwoordigd) Permanent hof van internationale justitie (adviseerde de raad en algemene verg.) 19 oktober 1925 Griekse officier werd doodgeschoten bij Bulgaarse grens. Dit was niet ongewoon bij deze grens. In 1912 hadden Griekenland en Bulgarije nog samengewerkt om Turkije uit Europa te verdrijven maar nu wilden ze allebei dezelfde Turkse gebieden. De havenstad Saloniki en gedeelte van de provincie Thracie. Thracie werd verdeeld maar niemand was daar tevreden mee. De moord op die Griekse officier was voor Generaal Pangalos aanleiding om Bulgarije binnen te vallen. Hij wilde geen hulp van volkenbond, de bond waarschuwde dat de internationale positie van Griekenland zo zou verzwakken. Bulgarije riep de hulp van de bond in. Militaire afgevaardigden van de bond gingen naar de grens om te controleren of ze de legers tot de eigen grens hadden teruggetrokken. Het was de bond gelukt, maar ze faalde in 1935 toen Italië, Ethiopië binnenviel. 1934 kwamen Italiaanse en Ethiopische legers op de grens van Ethiopië en Somalië met elkaar in conflict. Italië wilden koloniale macht uitbreiden en wraak op de nederlaag van 1896. Mussolini (de Italiaanse leider die in 1922 aan de macht gekomen was) wilden net als vroeger Rome weer tot leven brengen en heel het gebied rond de Middellandse Zee hebben. Ethiopië bracht deze zaak naar de bond maar nu was het probleem dat er een van de Europese grootmachten de agressor was (Italië). Engeland en Frankrijk protesteerde tegen de inval van Italië. Als volkenbond geen maatregelen zou nemen zou elk klein land slachtoffer kunnen worden van grotere mogendheid. Velen wilden dat Amerika, president Roosevelt, de volkenband zou steunen tegen Italië. Maar zij hielden zich vast aan de isolationistische politiek (niet bemoeien met conflicten die voor Amerika geen gevaar vormen). De bond besloot alles af te sluiten van Italië, lidstaten mochten geen goederen importeren enz. Groot-Brittannië en Frankrijk wilden niet gaan uit angst voor grote oorlog. In 1936 had Italië heel Ethiopië. Engeland stopten met sancties en rest volgende snel. Italië stapten uit de bond en zocht toenadering tot Hitler. De bond had gefaald en een nieuwe oorlog stond te wachten. 3.3 Grootmachten onder elkaar In 1933 kwam Hitler in Duitsland aan de macht. Hij zou van Duitsland weer een machtig rijk maken. In 1923 had hij deze plannen al uitgetekend toen hij na mislukte staatsgreep in gevangenis zat. In Mein Kamp wilde hij afrekenen met het Verdrag van Versailles. Omdat Duitsland veel te veel moest afgeven (te harde vrede). Hitler verwierp het verdrag en wilden meer Lebensraum, leefruimte voor de Duitsers. (gebied vergroten hij dacht aan rusland en grensstaten). Hij ging zijn machtsovername uitvoeren. 1. in 1933 stapte hij uit de volkenbond, hij was het niet eens met de doelstellingen van de ontwapeningsconferentie. 2. voerde de dienstplicht opnieuw in en begon de bouw van enorme oorlogsmachinerie. Al in 1936 mocht het leger in actie komen tot Berlijn het bevel gaf tot de bezetting van het rijnland (de buffer van frankrijk tegen Duitsland). 3. in 1938 lijfde hij zijn geboorteland oostenrijk bij Duitsland in: de Anschluss. Hij wilde ook Tsjecho-Slowakije. En hij eiste dat in 1938 sudetenland bij Duitsland werd gevoegd. Chamberlain (eng), Daladier(fra), hitler en Mussolini(italie) in 1938 op de Conferentie van Munchen bijeen om over sudetenland te beslissen. Ze gaven hem sudetenland uit angst voor een oorlog. Zo was heel de verdedigingslini van Tsjechië-Slowakije weg. Ze waren zeker dat dit de oorlog af zou wenden. Maar Duitsland viel Tsjechië-Slowakije binnen en de conferentie bleef altijd gelijk aan verraad niet aan vrede. Chamberlain vond dat de vrede voor Duitsland erg hard was geweest en vond de eisen van hitler niet geheel onredelijk. Hij was verzoenend ten opzichte van Hitler. Frankrijk deed hetzelfde want de herbewapening van Duitsland en de bezetting van het rijnland was een bedreiging voor frankrijk. De gevolgen van de Wereldcrisis van 1929 hadden de Franse regering aan het wankelen gebracht. De crisis zorgde voor de verscherping van het linkse Volksfront (samenwerking van linkse partijen tegen het fascisme) en een groeiende invloed van de rechtse partijen. Dit bepaalde de keuzes van Frankrijk en Engeland, Appeasement-politiek oftewel de verzoeningspolitiek. Rusland zocht toenadering tot het westen, vooral Frankrijk en Engeland want hij zag Duitsland als groot gevaar. In 1934 werd Sovjet-Unie lid van de volkenbond, Stalin noemde zijn politieke doel graag collectieve veiligheid. Maar het ging hem vooral om veiligheid van de sovjet. Alleen samenwerking werkten niet goed omdat Eng-frankrijk, rusland niet vertrouwden. Hitler maakte van deze situatie gebruik en sloot in het geheim in 1939 een niet-aanvalsverdrag met Rusland. Zo kon hij tweefrontenoorlog voorkomen en eerst West-Europa uitschakelen. Oorlog werd onvermijdelijk maar zo kon/wilde rusland erbuiten blijven. Duitsland viel op 1 sept 1939 polen binnen en Engeland en Frankrijk verklaarden hierop de oorlog aan Duitsland. De 6jarige tweede wereldoorlog was begonnen. In 1949 viel Duitsland ook de Sovjet binnen. Hij was niet zo uitgeput als de sovjet had gedacht. 3.4 de Verenigde naties: ideaal of werkelijkheid? In 1945 kwamen Churchill (Eng), Roosevelt (Amerika) en stalin (Rus) bij elkaar en richten zij een nieuwe vredesorganisatie op, De verenigde naties. Zij waren al eerder bij elkaar gekomen tijdens de oorlog. Amerika had zich lang kunnen beschermen door de 2 oceanen maar de oorlogen hadden dit veranderd. Ze wilden gezamenlijke veiligheid voor de veiligheid van Amerika. Ze wilden af van het slechte imago van de volkenbond dat deze organisatie had gekregen. De VN moest net als de volkenbond een internationale organisatie worden. Zij zouden boven de landen moeten staan en de richtlijnen van de internationale politiek gaan bepalen. Roosevelt ging ervan uit de de Big four (Amerika, Sovjet-Unie, Engeland en Frankrijk) die tegen Hitler vochten nu weer nauw samen gaan werken. In 1945 kwamen alle afgevaardigden bijeen om de VN handvest te ondertekenen. Het hoofddoel was internationale vrede en veiligheid, conflicten op te lossen of te voorkomen. Ook kun je de zaak voorleggen aan het internationaal gerechtshof. En bij dreigende oorlog mogen ze dwingen de wapens neer te leggen. En de VN was in staat eigen legermacht bijeen te roepen. Ze probeerden ook de leefomstandigheden op aarde te verbeteren. Bv hongersnood. Want gezonden mensen met goede opleiding zullen minder snel naar wapens grijpen. VN bestaat uit: Internationaal gerechtshof – Secretaris generaal – VNstrijdmacht
Trustschapsraad – algemene vergadering – Veiligheidsraar
Economische sociale raad – ontwapeningscommisie
VNorganisaties – Onafhankelijke organisaties binnen de VN
De VN was sterk verbeterd in opzichte van de Volkenbond het was alleen de vraag of de Big four na de oorlog stand zou houden. Want frankrijk en Engeland waren eigenlijk uitgespeeld. Er kwamen 2 kampen in de wereld: de westerse democratische wereld (Verenigde staten) en de communistische kant geleid door de sovjet unie. De spanningen tussen deze beide machtsblokken leidden tot de Koude oorlog. Het functioneren van de VN werd toen erg bemoeilijkt. Er werd zo vaak gestemd dat de tegenpartij gehinderd werd in haar handelen. Een van de belangrijkste doelstellingen van de VN was dat de volkeren in vrijheid onder een eigen bestuur kunnen leven. Ze waren tegen koloniale overheersing, dit gold ook voor de Verenigde staten en de Sovjet. Dit dekolonisatieproces werd een onderdeel van de koude oorlog. Kongo
In 1960 kreeg een groot aantal Afrikaanse landen hun onafhankelijkheid. 30 juni 1960 verklaarde Koning Boudewijn van België Kongo tot een onafhankelijke kolonie. Maar hun positie verbeterde niet en er kwamen rellen en veel chaos. Moise Tsjombe, de president van Katanga verwelkomde de Belgen die door de Kongolezen achterna gezeten werden. Katange werd onafhankelijk verklaart en Kongo dreigde een van zin belangrijkste provincies te verliezen. Kongo riep deze zaak voor de Verenigde Naties. Amerika en de Sovjetunie waren voor ingrijpen van de VN in Kongo. (Amerika -> Kongo niet communistisch word), (sovjetunie -> tegenstander kolonialisme). Russen vonden dat Belgen en Tsjombe allebei moesten vertrekken. De VN probeerde Afrika buiten de Koude oorlog te houden. Maar Groot-Brittannië en Frankrijk voelden sympathie voor de Belgen omdat zij zelf ook koloniën hadden en hadden bovendien belangen in Katanga (goud, kobalt, koper). Uiteindelijk werden ze het eens over het opzetten van een VN-vredesmacht die de rust moest herstellen. En ze zorgen dat andere landen zich er niet mee zouden gaan bemoeien. In 1960 landde het leger om hiervoor te zorgen maar ze konden niks omdat de Belgen zich als huurlingen voor Tsjombe hadden “aangemeld”. In 1961 werd besloten dat de VN het met geweld mocht doen en de huurlingen uit het land kon zetten maar dit mislukte, een bloedbad volgde. Eind 1962 lukte het wel, Tsjombe verliet Kongo en in 1963 werd Katanga met Kongo herenigd. Toen de soldaten in 1964 het land verlieten brak er weer een burgeroorlog uit en Moboetoe greep de macht, hij maakte een dictatuur in Kongo, Zaïre. Ex-Joegoslavië Joegoslavië was na de WO2 onder leiding van Tito een communistische staat geworden. In 1980 overleed Tito. De spanningen tussen de bevolkingsgroepen liepen hoog op door grote verschillen in welvaart en economische situaties. Vanaf 1989 brokkelde de macht van de communisten in Oost-Europa snel af. In 1991 riepen Slovenië en Kroatië hun onafhankelijkheid uit. Servië bezette delen van Kroatië om te voorkomen dat Serviërs door Kroaten werden bestuurd. In 1992 verklaarde Bosnië zich zelfstandig. Dit werd opnieuw oorlog, Karadzic, leider van de Bosnische Serviërs slaagde er met Servische hulp in ongeveer driekwart van Bosnië onder controle te krijgen (Etnische zuivering). De VN heeft altijd geprobeerd dit conflict te stoppen. Wapenleveranties aan de strijdende partijen werden verboden maar Joegoslavië zat nog vol wapens uit de communistische periode. Een economische boycot tegen Servië had ook geen nut. Frankrijk was voor een grote staat, Duitsland was voor onafhankelijkheid van verschillende staten en Griekenland wilde geen onafhankelijk Macedonië omdat dit Griekenland zou kunnen opeisen. Dit kon leiden tot een Grote oorlog op de Balkan. Veilige gebieden en aanwezigheid van de VN zou al veel verbetering doen. Ook Nederland hielp mee ze zon in 1994 het zogenaamde Dutchbat uit om als VN-eenheid de Veilige stad Srebrenica te beschermen. Dit was een moslimenclave in Servisch gebied. Dit werd chaotisch want Servië deed alles aan om moslims te verdrijven. Moslims wilden meer VN in Srebrenica maar het werden er juist minder. De VN verslechterde en Mladic (leider van Servische troepen) wilden de moslims plat lopen. De VN moest inzien dat de “veilige gebieden” onverdedigbaar waren. En de Serviërs kregen hun zin.
Maar conflicten van Rusland-Engeland eerst opgelost worden (invloed van verre oosten te versterken). Vrouwen waren veel actief in vredesorganisaties, want ze wilden samenleving verbeteren en voor stemrecht strijden. 1878 Ernestine Rose zei kinderenechtgenoten belangrijker dan wij. En 1905 kreeg Bertha von Suttner Nobelprijs voor De wapens Neder! De vrouwen ondersteunden de vredesconferenties van 1899 en 1907 van Den Haag. De Russische Tsaar Nicolaas ll en afgevaardigden praatten hier over ontwapening en oprichten van internationaal gerechtshof. Tijdens die conferenties wilden ze het gebruik van nieuwe wapens beperken en een eind te maken aan de bewapeningswedloop tussen Europese machten. Door al deze verdagen kwam er geen oorlog. Maar toen schoot Gavrilo Princip, de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand op 28 juni 1914 in Sarajevo dood. Hij deed het voor de onafhankelijkheid van Bosnie want het was een dubbelmonarchie omdat het namelijk ook deel was van Oostenrijk-Hongarije.OH was keizerrijk oostenrijk en koninkrijk Hongarije. Het was multinationale staat maar de Bosniër en Serviërs wilden samen een Slavische staat vormen. Zelfsbeschikkingsrecht = het recht van ieder volk om een eigen staat te vormen. Servië vanaf 1882 onafhankelijk en hielp Bosnische activisten in hun streven hiernaar. Duitsland en OH vielen Servië binnen. Maar rusland beschermde dit, het was een soort waarschuwing aan OH. Duitsland verklaarde hierdoor oorlog aan rusland en Frankrijk moest neutraal blijven. Want zo kreeg Duitsland geen oorlog op 2 fronten tegelijk. De eerste wereldoorlog brak uit, want Frankrijk sloot zich gewoon bij rusland aan. Voor politieke leiders stonden nationale belangen voorop. OH wilden staat van ondergang redden. Duitsland wilden zijn trots niet neerbuigen. Rusland zocht invloed op balkan en Frankrijk en Engeland wilden niet dat Duitsland machtigste staat werd. Pas in 1919 werd in Versailles de vrede getekend. Ze stelden plannen op om internationale veiligheid te waarborgen, dit zou de volkenbond doen.
Hoofdzetel van de bond kwam in Genève. Duitsland werd niet toegelaten, Rusland ook niet want was na revolutie van 1917 communistisch geworden, en Amerika was niet overtuigd. Als je volkenbond ondertekenden mocht je geen conflicten meer oplossen met oorlog anders moest je beroep doen op de volkenbond of op het Permanente hof van Internationale justitie. Hun zouden bemiddelen, als je toch de oorlog verklaarde werd alles afgesloten (handel enz) De volkenbond had alleen geen leger om te bemiddelen. Maar ze mochten ook alle verdragen openbaar maken dus de geheime verdagen waren factoren voor oorlog, deze lieten ze dus nooit uitkomen en bleven geheim. En ze probeerde ook de bewapening terug te brengen, hiervoor organiseerde ze een ontwapeningsconferentie. Vele twijfelden over de bond. Bond bestond uit
Secretaris generaal (aangesteld door de raad) Raad (Engeland, Frankrijk, Italië en Japan en Duitsland waren permanent vertegenwoordigd) Algemene vergadering (alle lidstaten zijn vertegenwoordigd) Permanent hof van internationale justitie (adviseerde de raad en algemene verg.) 19 oktober 1925 Griekse officier werd doodgeschoten bij Bulgaarse grens. Dit was niet ongewoon bij deze grens. In 1912 hadden Griekenland en Bulgarije nog samengewerkt om Turkije uit Europa te verdrijven maar nu wilden ze allebei dezelfde Turkse gebieden. De havenstad Saloniki en gedeelte van de provincie Thracie. Thracie werd verdeeld maar niemand was daar tevreden mee. De moord op die Griekse officier was voor Generaal Pangalos aanleiding om Bulgarije binnen te vallen. Hij wilde geen hulp van volkenbond, de bond waarschuwde dat de internationale positie van Griekenland zo zou verzwakken. Bulgarije riep de hulp van de bond in. Militaire afgevaardigden van de bond gingen naar de grens om te controleren of ze de legers tot de eigen grens hadden teruggetrokken. Het was de bond gelukt, maar ze faalde in 1935 toen Italië, Ethiopië binnenviel. 1934 kwamen Italiaanse en Ethiopische legers op de grens van Ethiopië en Somalië met elkaar in conflict. Italië wilden koloniale macht uitbreiden en wraak op de nederlaag van 1896. Mussolini (de Italiaanse leider die in 1922 aan de macht gekomen was) wilden net als vroeger Rome weer tot leven brengen en heel het gebied rond de Middellandse Zee hebben. Ethiopië bracht deze zaak naar de bond maar nu was het probleem dat er een van de Europese grootmachten de agressor was (Italië). Engeland en Frankrijk protesteerde tegen de inval van Italië. Als volkenbond geen maatregelen zou nemen zou elk klein land slachtoffer kunnen worden van grotere mogendheid. Velen wilden dat Amerika, president Roosevelt, de volkenband zou steunen tegen Italië. Maar zij hielden zich vast aan de isolationistische politiek (niet bemoeien met conflicten die voor Amerika geen gevaar vormen). De bond besloot alles af te sluiten van Italië, lidstaten mochten geen goederen importeren enz. Groot-Brittannië en Frankrijk wilden niet gaan uit angst voor grote oorlog. In 1936 had Italië heel Ethiopië. Engeland stopten met sancties en rest volgende snel. Italië stapten uit de bond en zocht toenadering tot Hitler. De bond had gefaald en een nieuwe oorlog stond te wachten. 3.3 Grootmachten onder elkaar In 1933 kwam Hitler in Duitsland aan de macht. Hij zou van Duitsland weer een machtig rijk maken. In 1923 had hij deze plannen al uitgetekend toen hij na mislukte staatsgreep in gevangenis zat. In Mein Kamp wilde hij afrekenen met het Verdrag van Versailles. Omdat Duitsland veel te veel moest afgeven (te harde vrede). Hitler verwierp het verdrag en wilden meer Lebensraum, leefruimte voor de Duitsers. (gebied vergroten hij dacht aan rusland en grensstaten). Hij ging zijn machtsovername uitvoeren. 1. in 1933 stapte hij uit de volkenbond, hij was het niet eens met de doelstellingen van de ontwapeningsconferentie. 2. voerde de dienstplicht opnieuw in en begon de bouw van enorme oorlogsmachinerie. Al in 1936 mocht het leger in actie komen tot Berlijn het bevel gaf tot de bezetting van het rijnland (de buffer van frankrijk tegen Duitsland). 3. in 1938 lijfde hij zijn geboorteland oostenrijk bij Duitsland in: de Anschluss. Hij wilde ook Tsjecho-Slowakije. En hij eiste dat in 1938 sudetenland bij Duitsland werd gevoegd. Chamberlain (eng), Daladier(fra), hitler en Mussolini(italie) in 1938 op de Conferentie van Munchen bijeen om over sudetenland te beslissen. Ze gaven hem sudetenland uit angst voor een oorlog. Zo was heel de verdedigingslini van Tsjechië-Slowakije weg. Ze waren zeker dat dit de oorlog af zou wenden. Maar Duitsland viel Tsjechië-Slowakije binnen en de conferentie bleef altijd gelijk aan verraad niet aan vrede. Chamberlain vond dat de vrede voor Duitsland erg hard was geweest en vond de eisen van hitler niet geheel onredelijk. Hij was verzoenend ten opzichte van Hitler. Frankrijk deed hetzelfde want de herbewapening van Duitsland en de bezetting van het rijnland was een bedreiging voor frankrijk. De gevolgen van de Wereldcrisis van 1929 hadden de Franse regering aan het wankelen gebracht. De crisis zorgde voor de verscherping van het linkse Volksfront (samenwerking van linkse partijen tegen het fascisme) en een groeiende invloed van de rechtse partijen. Dit bepaalde de keuzes van Frankrijk en Engeland, Appeasement-politiek oftewel de verzoeningspolitiek. Rusland zocht toenadering tot het westen, vooral Frankrijk en Engeland want hij zag Duitsland als groot gevaar. In 1934 werd Sovjet-Unie lid van de volkenbond, Stalin noemde zijn politieke doel graag collectieve veiligheid. Maar het ging hem vooral om veiligheid van de sovjet. Alleen samenwerking werkten niet goed omdat Eng-frankrijk, rusland niet vertrouwden. Hitler maakte van deze situatie gebruik en sloot in het geheim in 1939 een niet-aanvalsverdrag met Rusland. Zo kon hij tweefrontenoorlog voorkomen en eerst West-Europa uitschakelen. Oorlog werd onvermijdelijk maar zo kon/wilde rusland erbuiten blijven. Duitsland viel op 1 sept 1939 polen binnen en Engeland en Frankrijk verklaarden hierop de oorlog aan Duitsland. De 6jarige tweede wereldoorlog was begonnen. In 1949 viel Duitsland ook de Sovjet binnen. Hij was niet zo uitgeput als de sovjet had gedacht. 3.4 de Verenigde naties: ideaal of werkelijkheid? In 1945 kwamen Churchill (Eng), Roosevelt (Amerika) en stalin (Rus) bij elkaar en richten zij een nieuwe vredesorganisatie op, De verenigde naties. Zij waren al eerder bij elkaar gekomen tijdens de oorlog. Amerika had zich lang kunnen beschermen door de 2 oceanen maar de oorlogen hadden dit veranderd. Ze wilden gezamenlijke veiligheid voor de veiligheid van Amerika. Ze wilden af van het slechte imago van de volkenbond dat deze organisatie had gekregen. De VN moest net als de volkenbond een internationale organisatie worden. Zij zouden boven de landen moeten staan en de richtlijnen van de internationale politiek gaan bepalen. Roosevelt ging ervan uit de de Big four (Amerika, Sovjet-Unie, Engeland en Frankrijk) die tegen Hitler vochten nu weer nauw samen gaan werken. In 1945 kwamen alle afgevaardigden bijeen om de VN handvest te ondertekenen. Het hoofddoel was internationale vrede en veiligheid, conflicten op te lossen of te voorkomen. Ook kun je de zaak voorleggen aan het internationaal gerechtshof. En bij dreigende oorlog mogen ze dwingen de wapens neer te leggen. En de VN was in staat eigen legermacht bijeen te roepen. Ze probeerden ook de leefomstandigheden op aarde te verbeteren. Bv hongersnood. Want gezonden mensen met goede opleiding zullen minder snel naar wapens grijpen. VN bestaat uit: Internationaal gerechtshof – Secretaris generaal – VNstrijdmacht
Trustschapsraad – algemene vergadering – Veiligheidsraar
VNorganisaties – Onafhankelijke organisaties binnen de VN
De VN was sterk verbeterd in opzichte van de Volkenbond het was alleen de vraag of de Big four na de oorlog stand zou houden. Want frankrijk en Engeland waren eigenlijk uitgespeeld. Er kwamen 2 kampen in de wereld: de westerse democratische wereld (Verenigde staten) en de communistische kant geleid door de sovjet unie. De spanningen tussen deze beide machtsblokken leidden tot de Koude oorlog. Het functioneren van de VN werd toen erg bemoeilijkt. Er werd zo vaak gestemd dat de tegenpartij gehinderd werd in haar handelen. Een van de belangrijkste doelstellingen van de VN was dat de volkeren in vrijheid onder een eigen bestuur kunnen leven. Ze waren tegen koloniale overheersing, dit gold ook voor de Verenigde staten en de Sovjet. Dit dekolonisatieproces werd een onderdeel van de koude oorlog. Kongo
In 1960 kreeg een groot aantal Afrikaanse landen hun onafhankelijkheid. 30 juni 1960 verklaarde Koning Boudewijn van België Kongo tot een onafhankelijke kolonie. Maar hun positie verbeterde niet en er kwamen rellen en veel chaos. Moise Tsjombe, de president van Katanga verwelkomde de Belgen die door de Kongolezen achterna gezeten werden. Katange werd onafhankelijk verklaart en Kongo dreigde een van zin belangrijkste provincies te verliezen. Kongo riep deze zaak voor de Verenigde Naties. Amerika en de Sovjetunie waren voor ingrijpen van de VN in Kongo. (Amerika -> Kongo niet communistisch word), (sovjetunie -> tegenstander kolonialisme). Russen vonden dat Belgen en Tsjombe allebei moesten vertrekken. De VN probeerde Afrika buiten de Koude oorlog te houden. Maar Groot-Brittannië en Frankrijk voelden sympathie voor de Belgen omdat zij zelf ook koloniën hadden en hadden bovendien belangen in Katanga (goud, kobalt, koper). Uiteindelijk werden ze het eens over het opzetten van een VN-vredesmacht die de rust moest herstellen. En ze zorgen dat andere landen zich er niet mee zouden gaan bemoeien. In 1960 landde het leger om hiervoor te zorgen maar ze konden niks omdat de Belgen zich als huurlingen voor Tsjombe hadden “aangemeld”. In 1961 werd besloten dat de VN het met geweld mocht doen en de huurlingen uit het land kon zetten maar dit mislukte, een bloedbad volgde. Eind 1962 lukte het wel, Tsjombe verliet Kongo en in 1963 werd Katanga met Kongo herenigd. Toen de soldaten in 1964 het land verlieten brak er weer een burgeroorlog uit en Moboetoe greep de macht, hij maakte een dictatuur in Kongo, Zaïre. Ex-Joegoslavië Joegoslavië was na de WO2 onder leiding van Tito een communistische staat geworden. In 1980 overleed Tito. De spanningen tussen de bevolkingsgroepen liepen hoog op door grote verschillen in welvaart en economische situaties. Vanaf 1989 brokkelde de macht van de communisten in Oost-Europa snel af. In 1991 riepen Slovenië en Kroatië hun onafhankelijkheid uit. Servië bezette delen van Kroatië om te voorkomen dat Serviërs door Kroaten werden bestuurd. In 1992 verklaarde Bosnië zich zelfstandig. Dit werd opnieuw oorlog, Karadzic, leider van de Bosnische Serviërs slaagde er met Servische hulp in ongeveer driekwart van Bosnië onder controle te krijgen (Etnische zuivering). De VN heeft altijd geprobeerd dit conflict te stoppen. Wapenleveranties aan de strijdende partijen werden verboden maar Joegoslavië zat nog vol wapens uit de communistische periode. Een economische boycot tegen Servië had ook geen nut. Frankrijk was voor een grote staat, Duitsland was voor onafhankelijkheid van verschillende staten en Griekenland wilde geen onafhankelijk Macedonië omdat dit Griekenland zou kunnen opeisen. Dit kon leiden tot een Grote oorlog op de Balkan. Veilige gebieden en aanwezigheid van de VN zou al veel verbetering doen. Ook Nederland hielp mee ze zon in 1994 het zogenaamde Dutchbat uit om als VN-eenheid de Veilige stad Srebrenica te beschermen. Dit was een moslimenclave in Servisch gebied. Dit werd chaotisch want Servië deed alles aan om moslims te verdrijven. Moslims wilden meer VN in Srebrenica maar het werden er juist minder. De VN verslechterde en Mladic (leider van Servische troepen) wilden de moslims plat lopen. De VN moest inzien dat de “veilige gebieden” onverdedigbaar waren. En de Serviërs kregen hun zin.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden