Het oog

HET OOG. Pupil De pupil is niet echt een zwarte stip, maar een opening. Die opening wordt groter als het donker is, en kleiner als het licht feller wordt. Ook wordt de pupil kleiner als je naar iets kijkt, dat dichtbij is. Dit groter en kleiner worden regelt de iris, dat gekleurde dat om de pupil heen zit . Iris De iris, ook wel regenboogvlies genoemd, regelt hoeveel licht je oog binnenkomt. Als het donker is, krult de iris op. Zo wordt de pupil groter en komt er dus meer licht je oog binnen. Bij veel licht gebeurt het omgekeerde. De iris is blauw, bruin, groen, grijs of een combinatie daarvan. De kleur van de iris wordt bepaald door de hoeveelheid pigment. Veel pigment geeft bruine ogen en weinig pigment geeft blauwe ogen. Ooglid Je oogleden beschermen je ogen. Bij te veel licht, water of een klap op je ogen knijp je je oogleden automatisch dicht. Dit doen kleine spiertjes in je oogleden. Die zorgen er ook voor, dat je met je ogen knippert. Je doet dit om je hoornvlies vochtig te houden, anders gaan je ogen prikken. (hoornvlies is een beschermend, doorzichtig laagje over de voorkant van het oog. Door het hoornvlies komt licht (dus alles wat je ziet) je oog binnen)
Vuil Je knippert trouwens niet alleen met je ogen om je hoornvlies vochtig te houden, maar ook om te zorgen dat er vuil uit je oog blijft (zoals vliegjes, zandkorrels of stof). Je hebt sneller last van een vuiltje in je oog als je loopt of op de fiets zit. Dit komt omdat dan het vuil sneller in je oog terecht komt dan jij kunt knipperen. Je wimpers en wenkbrauwen zijn ook een bescherming voor je ogen, alleen beschermen ze je ogen allebei op een andere manier. De wimpers beschermen het oog tegen vuiltjes, kleine insecten en zonlicht, terwijl de wenkbrauwen er voor zorgen dat regen of zweet niet in, maar naast de ogen loopt. Maar als er toch een vuiltje in je oog terecht is gekomen, reinigt het oog zichzelf door te knipperen en te tranen. Dit zorgt ervoor dat het vuil wordt weggespoeld. Zo blijft het hoornvlies schoon. Tranen Net boven je wenkbrauwen bevinden zich traanklieren. In deze traanklieren wordt voortdurend traanvocht aangemaakt. Traanvocht en vuil stromen via de traanbuis naar je neus. Wanneer je huilt, maken je traanklieren extra traanvocht aan, waardoor je oog als het ware overstroomt. Netvlies Het netvlies is heel belangrijk voor wat je ziet. Op het netvlies van elk oog wordt een verkleind, omgekeerd beeld gevormd. Dit wordt naar je hersenen gestuurd via de oogzenuw. Oogzenuw De oogzenuw zit aan de achterkant van de oogbol. Het is een zenuw die alles wat je ziet, doorgeeft aan de hersenen. De hersenen zorgen er dan voor dat we een beeld op normale grootte en gewoon rechtop zien. Dit gebeurt zo snel dat je er niet eens meer bij stilstaat! Lens Dankzij de lens kun je dingen scherp zien, ook al zijn ze veraf of dichtbij. De lens wordt bol om dingen van dichtbij scherp te krijgen en hij wordt platter bij het kijken in de verte. De lens zorgt er bovendien voor, dat het brandpunt van lichtstralen goed op het netvlies terechtkomt. Wanneer dit niet het geval is, wordt je zicht slechter en kan je niet meer scherp zien. De lichtstraal kan bijvoorbeeld te dicht voor het netvlies terecht komen of net erachter. Verziend/bijziend Verziend betekent dat je ver goed kan zien en dichtbij wazig. Bijziend betekent precies het tegenovergestelde; je kunt dichtbij goed zien en ver wazig. De vorm van een oogbol bepaalt hoe scherp je ziet. Als je verziend bent is je oogbol te kort. Dat betekent dat een voorwerp pas achter je oogbol scherp wordt. Met een bril met bolle glazen kan je dit oplossen. Het bolle glas zorgt ervoor dat de lichtstralen meer naar binnen buigen zodat het voorwerp scherp op het netvlies komt. Als je bijziend bent is je oogbol te lang. Dat betekent dat het voorwerp te vroeg scherp is en dus wazig op het netvlies komt. Met een bril met holle glazen kan je dit oplossen. Het holle glas zorgt ervoor dat de lichtstralen meer naar buiten buigen zodat het voorwerp scherp op het netvlies komt.
Kegeltjes/staafjes Het netvlies bevat kegeltjes en staafjes. De kegeltjes bevatten pigmenten waardoor je kleuren kunt zien. Met de staafjes kun je vormen in het donker zien. De staafjes kunnen alleen maar zwart wit zien. Elk oog heeft 120 miljoen staafjes en 6 tot 7 miljoen kegeltjes. Ze zorgen er ook voor dat je kleine dingen ziet en ook precies ziet. Als er met sommige kegeltjes iets mis is, kun je niet alle kleuren zien, dit noemen we kleurenblind. Wist je dat… - Je pupil niet echt een zwart stipje is, maar een opening? - De iris ook wel regenboogvlies wordt genoemd? - Je zo'n 20.000 keer per dag knippert? - Je oogkleur erfelijk bepaald is? - De kleur van je ogen je hele leven hetzelfde blijft? - Je ogen licht nodig hebben om te kunnen zien? Als er helemaal geen licht is, zie je niets. - Het beeld wat je ziet in je netvlies op zijn kop staat en wanneer het in de hersenen terecht komt pas omgedraaid word? - Bruin de meest voorkomende kleur van de iris is? Ook zijn er veel mensen met blauwe ogen. - Er maar weinig vrouwen kleurenblind zijn? - Maar ongeveer 1 van elke 12 mannen kleuren niet goed kan onderscheiden?