Elektrische gitaar

Wat zijn elementen?

Een stukje geschiedenis

In eerste instantie is de elektrische gitaar ontwikkeld om een luider klinkende akoestische gitaar te verkrijgen. Bij het uitversterken van een akoestische gitaar liep men tegen allerlei problemen aan. In het begin waren het Spaanse gitaren met versterkingselementen, de zgn. elektro-akoestische gitaren (deze bestaan nog steeds) en later bouwde men een gitaar waarbij er geen klankkast was, maar waar de elektrische elementen als 'klankkast' diende. Hierdoor ontstond een geheel nieuw geluid en daarmee een compleet nieuw muziekinstrument.

Door de jonge geschiedenis is ook de muziek voor de elektrische gitaar en bas gitaar vrij jong. Hoewel elektrische gitaren in eerste instantie een associatie oproept met 'hard rock', juist in lichte- en popmuziek zijn elektrische gitaren en bassen nauwelijks meer weg te denken.


Wat is een element nu eigenlijk?

Een element is niks meer dan een metalen plaatje die trillingen kan omzetten naar een elektrische impuls. Je hebt heel veel verschillende soorten erin, en dat hoor je ook weer duidelijk terug in het geluid wat het element maakt.

Dit zijn 3 single elementen, ze zorgen voor een helder scherp geluid. Ze zijn alle drie apart geregeld. De metalen puntjes lopen kaarsrecht over de snaar heen, zodat de trilling zo min mogelijk verloren gaat.

Dit zijn elementen die meestal gebruikt worden voor 1 bepaald type gitaar dat type is Fender. Fender is één van de grootste gitaarleveranciers en zij zijn er al vanaf het begin van de elektrische gitaar erbij. Een bekende band uit de jaren ’50 “The Shadows” gebruikten alleen maar Fender-instrumenten.

Hoe werkt het nou eigenlijk?

Het element heeft omwikkelingen van gewoon koperdraad. Dit werkt als een soort van spoel wanneer er een trilling bij in de buurt komt, hij wordt dan ook een elektromagneet, want als je een magnetisch voorwerp bij je element houd terwijl het geluid produceert zal het element het magneet aantrekken. Hieruit kan je dus opmaken dat het een spoel word wanneer het in werking word gesteld. Het aantal omwikkelingen heeft grote invloed op het geluid. Hoe meer omwikkelingen des te gevoeliger en eerder het element trillingen zou waarnemen. Het nadeel echter hiervan is, wanneer er veel omwikkelingen zijn, dat het element kan gaan rondzingen, waardoor er een oorverdovend geluid ontstaat.

Dit is een element waar het omhulsel af is afgehaald. Zoals je ziet is het eigenlijk gewoon een spoel.

Humbucker???

Ook ‘humbucking’ elementen zijn er in vele soorten en maten. Als basis hebben ze twee spoelen en twee paar polen. Terwijl elementen met enkele spoel de trillingen van de snaren maar op één punt opvangen, reageren humbuckers op twee punten op de snaren. Hierdoor vallen de zeer hoge boventonen die boven de twee polen van het element een golflengte hebben met een tegengestelde fase weg. Het gevolg is dat de hoge boventonen worden weggehaald waardoor een zachtere klank ontstaat.

Er zijn ‘superhumbucking’elementen (hebben drie krachtige magneten) en ‘middengevoelige’ humbuckers.

Dit is 1 geheel element, het heeft dan ook een heel ander geluid maar is ook duurder dan de al eerder besproken element. Je hebt hierin natuurlijk ook weer variaties en mogelijkheden Dit plaatje hier rechts is een humbucker het is vierkanter dan een single element.
Dit type element word vaak gebruikt voor de iets ruigere muziek. Een bekende gitarist van Metallica gebruikt altijd een soort type element. Dat is van het merk EMG. EMG produceert al jaren lang top elementen en voornamelijk humbers, deze zijn volledig glad en bijna altijd zwart, de prijs van 1 humbucker kan variëren tussen de € 250- en de € 600-
Hier naast zie je een plaatje van DE GITAAR van één van de beste gitaristen van de wereld. De gitaar is voorzien van 2 humbuckers. Zoals je ziet zit er tussen de 2 elementen ruimte tussen daartussen kan je de snaar aanslaan. En de 2 EMG-humbuckers zorgen voor een optimaal kwaliteit geluid.

Je hebt ook op vaak op verschillende plekken van de gitaar elementen zitten
• Bij de brug
• Bij de kam/tremolo
• En er tussenin

Dit moet wel omdat op elke plek van waar een element zit het geluid anders is, bij de brug heb je meestal een meer volle klank dan bij de kam omdat de snaar daar afbuigt naar beneden verandert de klank. Je kan echter ook nog met een schakelaar die zich naast de knoppen bevind instellen (als je meer dan 2 elementen hebt) welke elementen je wilt inschakelen en welke dus niet.
Bijv: wanneer je de schakelaar helemaal naar beneden zet klinkt het helderder, omdat je dan de achterste element gebruikt. En het daar een andere klank heeft. Zet je m helemaal naar boven, dan heeft een volle klank en heb je ook meer bas. Voor snelle solo’s gebruik je bijna altijd een scherpe toon. Zodat die toon goed te detineren is voor de luisteraars.

Je hebt 2 soorten schakelaars hiervoor een 3-function en een 5-function, dit is puur afhankelijk welk type element je hebt.


Niet alle humbers en single elementen zijn hetzelfde hieronder zal ik enkele voorbeelden laten zien van allemaal verschillende soorten elementen die ook allemaal dan een ander geluid hebben.

1. Dit is een single element. Deze valt in de iets goedkopere groep elementen. Omdat het een niet heel erg bekend merk is en omdat het niet egaal oppervlak is, maar nog steeds een bijzonder geluid kan leveren.

2. Dit is een humbucker-element. Het verschil tussen humbuckers en enkel-element kan je terug vinden in het stukje “humbuckers” Dit element heeft echter ook geen egaal oppervlak, de 2 toch single-elementen zijn in een soort van cocon tegen elkaar gemonteerd, maar wel zo dat er zo’n 5mm speling op zit. Een element zit altijd een beetje los, wanneer het vast zit zal dit de geluidskwaliteit erg beïnvloeden.

3. Dit is een single-element die egaal is aan het oppervlak, men betaald meestal ook gelijk meer voor dit type element. Onder de gladde bovenvlak vind zich een magnetisch veld plaats, die de trilling opvangt.

4. Dit een egaal humbucking-element. Dit is één de duurdere ellement soort

5. Dit het allerduurste elementtype wat er is. Een bekende gitarist die dit type element gebruikt is één van de gitaristen van de wereldberoemde rock band “Iron Maiden” .Dit element is ook meestal dunner dan andere element zijn. Zoals je ziet lopen er slechts 2 ( of 1) metalen streepjes door het element heen. Dit heeft ook weer een heel ander geluid dan de al eerder behandelde elementen.

Een gevoelig element

Een element van mindere kwaliteit is ook meer gevoelig voor elektrische apparaten in de buurt van de gitaar. Men hoort dan een storende ruis/kortsluitinggeluiden. Bijv: Wanneer je met een ingeschakelde doorversterkte met oudere elementen erop in de buurt van een computerbeeldscherm of een tv. komt zal je een oorverdovende ruis horen. Wanneer één van die apparaten op een lage refresh-rate (Hz) werkt zal de ruis minder zijn. Een computerbeeldscherm zorgt ook voor de meeste storing. Pas op een afstand van ongeveer 2 meter is dit niet meer hoorbaar. Deze storing komt doordat het element niet beschermd is, de nieuwe elementen zijn daar niet meer gevoelig voor doordat, er in het omhulsel van het element een soort van beschermlaagje zit, die dit voorkomt.

Hoe zijn die elementen nou aangesloten?

Elke gitaar heeft dus verschillende aantal/type element. En ze zorgen er allemaal voor dat jij het via je snoertje in je versterker hoort. Maar hoe komt dat nou in dat snoertje terecht? Daarvoor heb ik de volgende schematische tekening. Dit is een schakeling voor een basgitaar maar omdat de aansluiting van een bas en gewone gitaar hetzelfde is maakt het in dat opzicht niet uit. Op de volgende pagina is een tekening gemaakt van een basgitaar met 3 regelbare knoppen.