Feitelijke gegevens

• 2e druk, 2011
• 187 pagina's
• Uitgeverij: Ploegsma

Flaptekst

Eerste zin

Is dit normaal? Komen er niet meer mensen?

Samenvatting

Wim Peeters, de opa van Eva en Annefloor, is overleden. Hij wordt in besloten kring begraven in zijn woonplaats Emmeloo. Eva en Annefloor hebben elkaar nog nooit gezien door een familieruzie, maar ondanks het feit dat ze elkaar nog nooit gezien hebben, klikt het gelijk gigantisch op de begrafenis van hun opa. 

Na de begrafenis houden ze contact op MSN. Ze zitten met een aantal vragen waar ze via hun eigen moeders geen antwoord op krijgen. Er is een grote familieruzie waardoor niemand in de familie elkaar ziet of kent. Daarnaast willen beide moeders helemaal niks over het verleden van de familie vertellen, waardoor de meiden denken dat er een groot familiegeheim is. De meiden vragen zich al jaren af waarom. En zeker nadat hun opa in stilste begraven is willen ze graag antwoorden op al hun vragen. 

Regelmatig vragen ze aan hun moeder wat informatie. Maar allebei de moeders worden boos en zeggen dat ze er niks mee te maken willen hebben. Zelfs als Eva voor een schoolopdracht haar eigen familie moet onderzoeken wil haar eigen moeder niet meewerken. Hierdoor krijgt Eva alleen maar bevestigd dat er een groot geheim in de familie aanwezig is. Eva en Annefloor willen weten wat dit geheim is en besluiten op onderzoek uit te gaan. Ze komen er alleen achter dat ze zelf maar achter weinig informatie kunnen komen. In fotoalbums staat bijvoorbeeld vrij weinig over hun familie omdat ze niet weten wie welke persoon precies is. 

Uiteindelijk weten ze wat spullen bij de moeder van Annefloor te stelen. In deze gegevens weten ze het adres van tante Zus te vinden. De naam tante Zus hebben ze al eerder horen vallen door hun moeder, dus ze weten allebei dat ze aan het juiste adres zijn. 

Ze besluiten om tante Zus een brief te schrijven. Die reageert meteen enthousiast en wil de kinderen zien. Daarnaast blijkt ze geen tante Zus te heten, maar Hanneke Peeters. 

Hanneke Peeters heeft de oorlog zelf meegemaakt. Ze heeft niet gevochten, maar heeft in die tijd voor haar jongere broertje en zusje moeten zorgen. Nog dagelijks kampt ze met de nasleep van de oorlog. Regelmatig moet ze huilen om het verdriet en leed wat haar destijds is aangedaan. Ze heeft het altijd moeilijk gevonden om over de oorlog te praten, maar toch wil ze de kinderen vertellen wat er nou precies gebeurd is tijdens de oorlog. Ze vindt dat de kinderen het recht hebben om te weten wat er tijdens de oorlog gebeurd is. 

Hanneke vertelt de kinderen onder het genot van een kopje thee dat haar eigen ouders bij de NSB zaten. Dit is de  nationale socialistische beweging die aan de kant van de Duitsers stond. De ouders van Hanneke en Wim sloten zich tijdens de Tweede Wereldoorlog dus aan bij de kant van de Duitsers. Daarnaast is Wim zelf als soldaat bij de Duitsers gaan werken. 

Dit is iets wat veel Nederlanders verafschuwen, waardoor de familie Peeters niet meer geliefd was in de samenleving. Regelmatig hebben de moeders van Annefloor en Eva nog gemerkt dat ze niet geliefd werden door andere mensen. Ze werden bijvoorbeeld uitgescholden op straat en buitengesloten op school. Ze hadden nauwelijks vriendjes en vriendinnetjes en moesten het met hun eigen gezin doen. 

Uiteindelijk, als Annefloor en Eva, meer weten gaan hun eigen moeders ook meer vertellen over hun familie. Beetje bij beetje wordt het taboe over de oorlog verbroken. De familie komt zelfs zo ver om de familie weer bij elkaar te laten komen om de grafsteen van opa Wim neer te zetten. Eindelijk lijkt alles opgelost te zijn en kan iedereen verder met zijn leven zonder geheimen. Daarnaast gaat de familie na jaren eindelijk weer vriendelijk met elkaar om.

Personages

Cas Peeters

Cas Peeters is het jongere broertje van Eva Peeters. In het verhaal komt hij niet zo vaak voor.

Annefloor Peeters

Annefloor Peeters is de nicht van Eva. Door de begrafenis van haar opa komt ze in contact met haar nichtje. Samen willen ze op zoek naar het familiegeheim, omdat ze nieuwsgierig zijn wat de hele familie nou achterhoudt voor iedereen. Annefloor is een net meisje van ongeveer dertien jaar. Ze zit op de middelbare school. Verder is ze enig kind en heeft ze dus geen broertjes of zusjes.

Lucie Peeters

Lucie Peeters is de moeder van Eva en Cas. Ze kampt met migraine door de familieproblemen die zich in de loop der jaren hebben opgestapeld. Ze heeft ruzie met haar zus Yvonne Peeters. Ook Lucie wil niks over haar familie vertellen, waardoor ze regelmatig kattig uitvalt tegenover Eva.

Eva Peeters

Eva Peeters is een dertienjarig meisje dat in de brugklas. Door de begrafenis van haar opa, die ze nooit gekend heeft, komt ze in contact met haar nichtje Annefloor. Annefloor en Eva blijken het heel goed met elkaar te kunnen vinden waardoor ze bevriend raken.

Yvonne Peeters

Yvonne Peeters is de moeder van Annefloor. Yvonne wil niks over het verleden van haar eigen familie kwijt, waardoor ze regelmatig bot tegen Annefloor doet als ze om haar familie vraagt. Ook heeft Yvonne ruzie met haar zus Lucie Peeters.

Hanneke Peeters

In het verhaal wordt Hanneke Peeters ook wel meerdere malen ‘tante Zus’ genoemd. Eva en Annefloor weten de echte naam van Hanneke Peeters niet, waardoor ze haar tante Zus noemen. Ze wordt zo genoemd omdat ze de zus van Wim Peeters, hun opa, is. Hanneke Peeters is een hele lieve vrouw. Inmiddels is ze al erg oud. Dagelijks kampt ze met het verdriet dat ze in de oorlog meegemaakt heeft. Het gebeurt regelmatig dat ze door middel van een dagboek en fotoboeken oude herinneringen ophaalt, waarna ze in huilen uitbarst.

Wim Peeters

Wim Peeters is degene waar het verhaal eigenlijk om draait. Hij heeft vroeger in de oorlog voor de Duitsers gevochten, waardoor hij niet meer erg geliefd is in het dorp. In het verhaal is Wim Peeters overleden en wordt hij begraven. Volgens Wim zijn kinderen is hij een verschrikkelijke man. Hij heeft zijn kinderen op een harde manier opgevoed, waardoor ze hem niet meer mogen. Volgens zijn zus Hanneke is hij juist een hele lieve en zorgzame man, maar is hij na de oorlog verandert in een verschrikkelijke man. De meningen over Wim zijn dus nogal verdeeld.

Quotes

"Terecht. Het is beter het verleden in stilte te begraven. Als de doodgravers de kist hebben laten zakken, zwijgt het gezelschap even. Dan loopt de familie weg van het graf, zonder dat er iets gezegd is. Voor het meisje wegdraait, kijkt ze Hanneke even recht aan. Alsof ze haar vraagt waarom deze begrafenis zo belachelijk verloopt. Hoe oud zou het meisje zijn? Twaalf? Dertien? " Bladzijde 14

"‘Het ligt opgeslagen in het geheugen van het dorp. Als de gelegenheid zich voordoet, wordt er weer over gepraat. Zo krijgen mensen geen kans het te vergeten. Die grafsteen was zo’n gelegenheid.’ ‘Mag ik wat vragen?’ zegt Eva. Yvonne kijkt haar aan, meteen blik alsof ze vergeten is dat Eva er ook nog is. ‘Dat hangt ervan af wat.’ ‘Waarom ben jij nooit weggegaan uit Emmeloo?’ " Bladzijde 104

"Maar de brief heeft meer bij me losgemaakt. Ik ben onder de indruk van de vasthoudendheid waarmee Annefloor en Eva op zoek zijn gegaan naar onze familiegeschiedenis. Wat goed dat zij het zwijgen doorbroken hebben. Ze hebben gelijk, wegstoppen is niet de juiste oplossing. Ik ben er heel trots op dat zij mijn familie zijn." Bladzijde 127

Thematiek

Geheim/ familiegeheim

De titel maakt het ook al een beetje duidelijk: familiegeheim is het thema in dit verhaal. De familie Peeters draagt één groot geheim met zich mee waar onderling niet meer over gepraat mag worden. Eva en Annefloor willen graag weten wat dit geheim is, maar krijgen niet te weten wat het geheim is. Uiteindelijk wordt door veel onderzoek van Eva en Annefloor het grote geheim onthuld: familieleden hebben bij de NSB gezeten. Wat inhoudt dat ze tijdens de oorlog aan de kant van de Duitsers gestaan hebben. De familie Peeters schaamt zich er zo erg voor, dat ze niet willen dat er over gepraat wordt en dat andere mensen erachter komen.

Motieven

Verdriet

De familie Peeters heeft heel veel verdriet om de gebeurtenissen die gebeurd zijn in de Tweede Wereldoorlog. Nog steeds, rond 2000, merken familieleden van de familie Peeters dat ze raar aangekeken worden omdat familie van hen aan de kant van de Duitsers stonden. Dit levert elke keer weer veel verdriet op.

Dood

Door de dood van opa Wim is het balletje over het familiegeheim gaan rollen. Eva en Annefloor vinden het raar dat er niemand bij de begrafenis aanwezig is en dat er zoveel familieruzies zijn. Omdat ze willen weten wat er aan de hand is gaan ze op onderzoek uit. Zonder de dood van opa Wim was dit nooit gebeurd omdat ze dan niet met vragen over hun familie waren komen te zitten.

Heden en verleden

Dit verhaal laat goed het verschil van de jeugd tussen het heden en verleden zien. Hanneke heeft de oorlog verteld en verteld hoe haar jeugd in elkaar zat. Al vroeg kreeg ze de verantwoordelijkheid om voor haar jongere broertje en zusje te zorgen. Eva en Annefloor, die op dit moment dertien zijn, leiden juist een heel makkelijk leventje. Ze hebben naast school geen zorgen aan hun hoofd. Deze twee verschillen, tussen de oudere en de nieuwe generatie worden goed duidelijk gemaakt.

Kindertijd & kinderleed

Het verhaal laat goed de kindertijd van kinderen uit te oorlog zien. In de tijd van de oorlog is veel kinderen kinderleed aangedaan. Het verhaal laat de oorlog door de ogen van een kind zien.

Familiebanden

Een belangrijk thema in het verhaal is familiebanden. De familie Peeters heeft veel gezeur onderling. Er is veel ruzie en niemand wil elkaar uit de familie nog zien. Dit maakt de familieband van de familie Peeters erg slecht.

Wo ii: kinderleed

De Tweede Wereldoorlog is één van de belangrijkste thema’s omdat het verhaal draait om de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal laat zien wat de oorlog met een kind doet en wat voor kinderleed er hiermee wordt aangedaan.

Opdracht

Voor Els, omdat ze ons haar geschiedenis verteld heeft en ons haar dagboek heeft laten lezen. Kinderen zijn altijd slachtoffer van oorlog. 
C.C en M.L

Uitleg: Dit verhaal is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Els. Ze is geboren in 1929 en heeft de oorlog meegemaakt. Haar vader was een leider van de NSB. Door middel van haar dagboek aan beide schrijfsters te laten lezen, heeft ze geprobeerd te vertellen wat voor indruk de oorlog op haar gemaakt heeft. Beide schrijfsters hebben hier vervolgens weer een verhaal van gemaakt.

Trivia

Dit boek is niet helemaal waar gebeurd, maar wel gebaseerd op een waar gebeurd verhaal. Een vrouw uit 1929 heeft haar dagboek laten lezen waardoor de schrijfsters van dit boek een realistische indruk kregen over de oorlog. Vervolgens hebben ze alles op papier gezet en er een eigen draai aangegeven.

Titelverklaring

De titel ‘familiegeheim’ is eenvoudig uit te leggen. De familie Peeters heeft een groot familiegeheim waar niemand wat over wil vertellen. De moeders van Eva en Annefloor worden zelfs boos als ze vragen stellen over hun familie. 

Uiteindelijk wordt met doorzetten en veel praten het familiegeheim onthuld: tijdens de oorlog hebben de overgrootouders van Eva en Annefloor bij de NSB gezeten. Dit betekent dat ze opkwamen voor de Duitsers tijdens de oorlog. Dit is iets wat Nederlanders totaal niet waardeerden en zelfs verafschuwden. Hierdoor schaamt de familie Peeters zich en hadden ze liever niet dat het familiegeheim onthuld zou worden.

Structuur & perspectief

Het verhaal is in het hij/zij-perspectief geschreven. Hierbij lees je de gedachtes en handelingen van meerdere personen.

Daarnaast is het verhaal van twee verschillende kanten benaderd. Het verhaal wordt benaderd vanaf de kant van de kinderen die opzoek zijn naar het verhaal achter de oorlog, en door een oude vrouw die de oorlog al heeft meegemaakt.

 Het verhaal begint met een informatieve opening. De personages en ruimtes worden eerst geïntroduceerd, zodat de lezer alvast kennis kan maken met de personages en ruimtes.
Het verhaal eindigt in een gesloten einde. De lezer blijft niet meer met vragen zitten en het verhaal is afgelopen. In dit verhaal is het familiegeheim opgelost en duidelijk.

Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken die te herkennen zijn aan het kopje ‘Eva’ of  ‘Hanneke’. Als het hoofdstuk begint met het kopje ‘Eva’, wordt het verhaal benaderd vanuit de ogen van kinderen. Als het hoofdstuk begint met het kopje ‘Hanneke’, wordt het verhaal benaderd vanuit de ogen van een oude vrouw.

Decor

Het verhaal speelt zich voornamelijk in Nederland af. Eva woont in Rotterdam, Annefloor woont in Emmeloo en Hanneke woont in Den Haag. Daarnaast speelt het verhaal zich ook tijdens de oorlog in Duitsland af. 

Er is in dit verhaal geen gebruik gemaakt van een belangenruimte. 

De vertelde tijd van het verhaal is ongeveer zeven weken. Daarnaast wordt er regelmatig in flashbacks over de oorlog verteld. Het verhaal speelt zich verder af in de huidige tijd.

Stijl

In het verhaal is veel gebruik gemaakt van herinneringen van vroeger. Met behulp van dagboeken en fotoboeken wordt er terug gedacht aan het verleden en oude herinneringen opgehaald. Eigenlijk draait het hele verhaal om deze herinneringen. 

Wat leuk is is dat dit verhaal door twee verschillende schrijvers geschreven is. Catja Cazeimer heeft samen met Martine Letterie dit verhaal geschreven. Allebei hebben ze zo hun eigen specialiteiten die ze gecombineerd hebben.

Catja Cazeimer heeft in het verleden vooral boeken in de huidige tijd geschreven. Martine Letterie is daarentegen erg geïnteresseerd in de geschiedenis en schrijft boeken over de geschiedenis. Samen hebben ze aan dit boek gewerkt. Catja Cazeimer heeft de delen in de tegenwoordige tijd geschreven (dus de hoofdstukken die te herkennen zijn aan het kopje Eva) en Martine Letterie heeft de delen over de oorlog geschreven (dus de hoofdstukken die te herkennen zijn aan het kopje Hanneke). 

Verder is het verhaal op een makkelijke manier geschreven. De woorden die moeilijk zijn, worden vervolgens in het verhaal uitgelegd. Daarnaast is er ook geen overbodig gebruik gemaakt van details. Hierdoor loop je als lezer geen leesvertraging op.

Slotzin

Ze knijpt in hun handen, maar haar blik is op de moeders gericht. ‘Wat maken jullie mij blij…!’

Beoordeling

Aangezien dit verhaal bekroond is door de Nederlandse Kinderjury 2012 verwachtte ik dat het een goed boek zou zijn. Deze verwachting is helemaal waar gemaakt. Ik vind het een super boek! 

Het verhaal is op een makkelijke manier geschreven, waardoor het verhaal bijna elk kind aan zal spreken. Het verhaal is op een goede manier opgebouwd waardoor er geen informatie achterblijft en het makkelijk te begrijpen is wat er nou precies in de oorlog gebeurde. Daarnaast worden er verschillende begrippen, zoals de NSB, uitgelegd waardoor het verhaal ook nog een informatieve rol heeft.

Ik denk dat veel kinderen van dit boek kunnen leren. Het zal veel kinderen aanspreken en door de informatie die er in dit verhaal verwerkt zit zullen ze er ook nog veel van leren. 

Ook is het erg leuk dat heden en verleden continu worden afgewisseld. Dit zorgt ervoor dat je het verhaal van beide kanten ziet waardoor het nog indrukwekkender wordt. 

Een leuk boek om te lezen! Ik zou het alle kinderen aanraden. Eigenlijk zou elk kind dit verhaal moeten lezen om te weten wat er nou precies in de oorlog gebeurde.

Recensies

"Ik raad je dit boek aan omdat het spannend is (de stukken van het dagboek van Hanneke uit de Tweede Wereldoorlog), het is onvoorspelbaar (je weet niet wat er in het volgende hoofdstuk gaat gebeuren) en het is ontroerend (hoe Hanneke de familiegeschiedenis aan Eva en Annefloor vertelt)." http://evaschotanus.blogs...eheim.html

Bronnen

Caja Cazeimer

http://www.cajacazemier.nl/

Martine Letterie

http://www.martineletterie.nl/