Nederlands-Indie

Inleiding In dit werkstuk behandelen wij het onderwerp Nederlands-Indië rond 1935. Rond deze periode was het vrij onrustig in deze kolonie. De Indonesiërs streefden er namelijk naar onafhankelijk te worden. Hoe deze onafhankelijkheid mede tot stand is gekomen onderzoeken wij aan de hand van onderstaande hoofdvraag: Wat voor invloed heeft het onderwijs gehad op de dekolonisatie van Nederlands-Indië? Daarnaast hebben wij de volgende deelvragen opgesteld: Hoe zag het onderwijs er in Nederlands-Indië eruit omstreeks 1935? Welke andere factoren hebben een belangrijke rol gespeeld voor de onafhankelijkheid van Indonesië? Welke bijdrage heeft het nationalisme geleverd aan de dekolonisatie van Nederlands-Indië? Hypothese Wij zijn van mening dat het onderwijs wel degelijk invloed heeft gehad op de dekolonisatie. Immers door onderwijs konden veel Indonesiërs aan een betere baan komen, wat (volgens ons) geleid heeft tot grote sociale gevolgen. Men is mede door het onderwijs na gaan denken, dat het ook anders zou kunnen, dat ze best zelf als zelfstandige staat zouden kunnen functioneren.
Bronvermelding Het belang van de buitengewesten: 1870-1942; A.H.P. Clemens en J. Th. Lindblad, NEHA Amsterdam 1989
Nederlands-Indië: een kolonie in ontwikkeling; Hans Buiter
Kosmos Z&K Uitgevers, Utrecht/ Antwerpen
De grote encyclopedie 2000 cd-rom
Summa Encyclopedie en Woordenboek, 1976 http://huiswerk.leerlingen.com/php/werkstuk?ID=41 Hoe zag het onderwijs er in Nederlands-Indië eruit voor en omstreeks 1935? Na de eeuwwisseling van de 19e naar de 20e eeuw, na een periode waarin onder andere een grondwetsvoorziening plaatsvond en het cultuurherstel werd ingevoerd, kreeg het onderwijs en de welvaartszorg in Nederlands-Indië meer aandacht. Sinds het begin van de 19e eeuw kende de kolonie Nederlands lager onderwijs, waar vooral kinderen van Nederlanders en andere Europeanen gebruik van maakten. Inheems onderwijs beperkte zich vooral tot religie, waar kennis van de Koran centraal stond. Het opzetten van Nederlands onderwijs voor de gehele bevolking was wel overwogen, maar werd nooit in de praktijk gebracht. Vanaf 1860 was er ook middelbaar onderwijs in Nederlands-Indië, vóór die tijd werden kinderen die middelbaar onderwijs wilden volgen naar Nederland gestuurd. De middelbare school leidde niet alleen op voor het HBS-diploma, maar met het einddiploma konden leerlingen ook tot de bestuursdienst toegelaten worden. Tijdens de tweede helft van de 19e eeuw groeide het aantal lagere scholen sterk, dit kwam doordat er veel Nederlanders immigreerden naar de kolonie en door de groeiende behoefte bij het westers bedrijfsleven aan geschoold personeel. In 1914 werd voor de inheemse bevolking de zevenjarige Hollands-Indische School opgericht, die aansloot bij het zich ontwikkelende middelbaar onderwijs. In dezelfde periode werden in verschillende Javaanse steden MULO’s, kweek- en ambachtsscholen en andere beroepsopleidingen opgericht. Maar het ging minder gemakkelijk dan verwacht; het hoge schoolgeld en het gebruik van de Nederlandse taal bleken hoge drempels voor de leerlingen. Op het platteland bleken veel ouders weerstanden tegen het gegeven onderwijs te hebben. Desondanks steeg het aantal schoolgaande leerlingen aanzienlijk. In 1940 telde de archipel 3500 desascholen met twee miljoen leerlingen, terwijl er in 1913 maar 18 000 leerlingen onderwijs volgden. In de jaren twintig werd in Nederlands-Indië een aantal instellingen van hoger onderwijs opgericht. In 1920 kwam in Bandoeng een Technische Hogeschool tot stand. Batavia werd de vestigingsplaats voor de Rechtshogeschool en in 1927 kwam hier ook een Medische Hogeschool. In 1940 zou een letterenfaculteit volgen, maar tot deze uitgroei is het niet meer gekomen in de Nederlandse periode. Welke andere factoren hebben een belangrijke rol gespeeld voor de onafhankelijkheid van Indonesië? Rond 1930 kwam in Nederlands-Indië de modernisering opgang. Straten werden geasfalteerd en elektriciteits- en telegraafpalen verschenen naast de wegen, waarop een toenemend aantal gemotoriseerde voertuigen reed. Belangrijker dan de technische vooruitgang op zich, was de modernisering die de samenleving onderging. De mobiliteit van de bevolking werd groter. Door de bloei van het bedrijfsleven en de toenemende behoefte aan ambtenaren door de zich uitbreidende taken van de overheid, groeide het aantal Nederlanders dat naar de kolonie trok. Door de groeiende bevolking kwam ook de verstedelijking op gang, dit kwam niet alleen door de Europeanen, maar ook steeds meer Indonesiërs trokken naar de steden om er hun brood te verdienen. Voor geschoolde Indonesiërs waren banen in het lagere en middenkader van het westerse bedrijfsleven weggelegd en ook binnen de overheid werd een toenemend aantal Indonesiërs geplaatst. Naast de modernisering en industrialisering heeft de economische crisis van de jaren dertig ook er toe geleid dat Indonesië een stapje verder kwam in de richting van onafhankelijkheid. Tijdens de crisis verloren veel Nederlanders die in Nederlands-Indië leefden, hun baan. Hun werkgevers kochten voor hen vliegtickets naar Nederland, om de afgang op te beperken (het werd namelijk ondermijnend gevonden om in armoede in Indië te leven).
Welke bijdrage heeft het nationalisme geleverd aan de dekolonisatie van Nederlands-Indië? Het nationalisme ontwikkelde zich in Nederlands-Indië geleidelijk aan. Een voorname inspiratiebron was de Islam, die de basis vormde voor een bezinning op de modernisering die de Indonesische samenleving doormaakte. De toename van het geldverkeer, de vermindering van het gezag van de traditionele leiders en een begin van verstedelijking waren verschijnselen die de oude maatschappelijke structuren onder druk zetten. Door de toenemende vraag van het westerse bedrijfsleven en van de overheid naar geschoold inheems personeel, openden zich nieuwe perspectieven voor jongeren die enige opleiding gevolgd hadden. De eerste nationalistische organisaties waren nog niet zo extreem, ze dachten dart door middel van samenwerking met de Nederlandse overheid het gezamenlijke doel van sociale en politieke emancipatie verwezenlijkt zou kunnen worden. In 1927 richtte Soekarno de PNI (Partij Nationaal Indonesië) op. De PNI kwam onder de leus ‘Indonesië Merdeka’ (Vrij Indonesië) te staan. De aanhangers streden voor één natie, één taal, één vaderland. Volgens hen moest Nederlands-Indië een zelfstandig land worden. Maar het Nederlandse bestuur voelde daar niets voor. Toch hadden zij, maar niet van harte, hier al aan meegewerkt. Zo hadden ze de Indische eilanden onder een bestuur gebracht en het ethisch stelsel (= een stroming in de Nederlandse politiek die pleitte voor een koloniaal bewind met aandacht voor de noden van de plaatselijke bevolking) ingevoerd. De inwoners kregen onderwijs, leerden het nationalisme en kwamen in aanraking met het socialisme. Conclusie Aan de hand van de beantwoorde deelvragen is het nu de bedoeling om een antwoord te geven op onze hoofdvraag, die als volgt luidde: Wat voor invloed heeft het onderwijs gehad op de dekolonisatie van Nederlands-Indië? Zoals inmiddels wel duidelijk is geworden heeft het onderwijs behoorlijk wat invloed gehad op het nationalistische gevoel en de daarop volgende dekolonisatie van Nederlands-Indië. Namelijk door onder andere het onderwijs kreeg men enige kennis van wat er in de wereld omging en dat Indonesië onder gezag stond van de Nederlanders.