Inhoudsopgave
Inleiding
Hoofdvraag: Hoe heeft Hitler het democratische Duitsland om kunnen vormen tot een totalitaire staat?
Deelvragen:
1. Hoe heeft Hitler aan de macht weten te gekomen?(Chronologisch)
2. Wat waren de totalitaire kenmerken van Duitsland onder Hitler?
3. Hoe groot was de rol van propaganda in Nazi-Duitsland?
4. In hoeverre speelden de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel
een rol in het totalitaire Duitsland?
a. Jongens in het Jungvolk en de Hitlerjugend
b. Meisjes in de Jungmädel en de BDM.
Conclusie
Bronvermelding
Inleiding
In dit PO zal uit worden gelegd hoe Adolf Hitler de macht in handen kreeg en wat hier vervolgens bij kwam kijken: zowel op het gebied van macht als indoctrinatie.
Hitler heeft zich op geheel democratische wijze (na een onwettige poging) opgewerkt van de allerlaagste naar de allerhoogste plaats mogelijk in de politiek: ................
Toen hij eenmaal deze plaats had bereikt werden zijn stappen iets minder ‘’eerlijk’’ zoals bijv. het verbieden van elke politieke partij behalve de NSDAP. Langzaamaan transformeerde Hitler het democratische Duitsland naar een totalitair regime, met als uiteindelijke doel het stichten van een 3e Rijk, vergelijkbaar met dat wat zijn voorgangers Frederik de Grote en Napoleon hebben geprobeerd.
Het gebruik van propaganda is behoorlijk belangrijk geweest in het Duitsland van Hitler. Dit boodt het volk niet de totale waarheid wat perfect uitkwam voor Hitler en werd dan ook veelvuldig gebruikt door middel van de krant, televisie en radio. Zo werd het hele Duitse volk dan ook geïndoctrineerd. Over dit alles zal veel meer worden verteld in ons PO; twijfel dan ook niet en sla deze bladzijde om!
Hoe heeft Hitler aan de macht weten te gekomen? (Chronologisch)
Na de eerste wereldoorlog braken geen goede tijden aan voor Duitsland. Het was de zondebok, zo bleek uit het verdrag van Versailles. Dit verdrag werd door vele Duitsers gezien als een vernedering voor Duitsland.
In Duitsland heerste een revolutionaire sfeer, omdat grote groepen Duitsers vonden dat de parlementaire democratie niet werkte. Het Duitse leger sloeg vele revolutiepogingen neer. In 1923 werd een staatsgreep van de NSDAP, Hitlers partij, verijdeld en Hitler werd achter de tralies gezet.
De regering in Duitsland probeerde toen goede banden te onderhouden met de vroegere vijanden van Duitsland, namelijk Frankrijk, Engeland etc. Hierdoor kwam Duitsland in 1926 bij de Volkenbond en mocht het weer een klein beetje gaan meespelen in de internationale politiek.
Toen Hitler weer vrij kwam wist hij dat hij het nu anders moest gaan aanpakken, namelijk via de legale weg. De NSDAP moest een landelijke partij worden. In 1928 had de nu landelijke NSDAP echter nog maar weinig succes bij de verkiezingen; 2,8 procent van de stemgerechtigden stemden op de partij.
De crash op Wall Street zorgde in 1929 voor een economische crisis die zwaar doorsloeg op Duitsland (de leningen die Duitsland had bij Amerika moesten nu allemaal betaald worden) en de werkloosheid in Duitsland drastisch verhoogde: van 1,8 miljoen naar 6 miljoen werklozen. Juist in deze economisch gezien slechte tijd kwam Hitler naar voren.
Hitlers NSDAP was een nationaal socialistische partij met sterk fascistische ideeën. Enkele van deze fascistische ideeën waren het hekelen van het communisme, het beschouwen van de democratie als een hindernis en het individu ondergeschikt willen maken aan het staatsbelang. Ook wilden de fascistische partijen allemaal hun land sterker of groter maken door middel van een groot leger. Behalve fascistisch was de NSDAP ook nog erg racistisch; ze vonden dat het arische ras superieur was aan alle andere rassen. Joden en Bolsjewieken vond de NSDAP te minderwaardig om te laten leven. Dus moesten de Joden en Bolsjewieken verdwijnen van de NSDAP. Bovendien wilden Hitler en z’n partij van het verdrag van Versailles af en de werkloosheid vervangen door werkgelegenheid.
Door middel van propaganda via posters, radio en kranten werden bovenstaande ideeën verspreid over Duitsland. Deze propaganda was gericht op alle lagen van de bevolking en beloofde voor ieder wat wils. Ook bood de NSDAP het volk een zondebok die de schuld kon krijgen van de slechte tijd die het doormaakte: de Joden. De NSDAP groeide al snel uit tot de grootste partij in Duitsland.
Op 27 februari werd de Rijksdag (het Duitse parlementsgebouw) in brand gezet. Dit kwam mooi uit voor Hitler. Door middel van propaganda zorgde hij ervoor dat het Duitse volk ging geloven dat de brandstichting een communistisch complot was en dat de communisten een staatsgreep wilden uitvoeren. Opgejaagd door de ‘communistische staatsgreep’ stemden 44 procent van de stemgerechtigde Duitsers op de NSDAP.
Dit was echter nog niet genoeg voor Hitler, want hij wilde niet afhankelijk zijn van de Rijksdag.. Hij deed een wetsvoorstel en omdat de partijen bang waren voor de NSDAP gingen ze hier allemaal mee akkoord.
De wet die hierdoor ontstond was de machtigingswet, die 2 erg belangrijke punten bevatte:
- Wetten konden ook worden uitgevaardigd door de regering.
- Deze door de regering uitgevaardigde wetten mochten in strijd zijn met de grondwet.
Deze wet gaf de regering onbeperkte macht voor 4 jaar. Hier maakte Hitler gebruik van. Hij schakelde de vakbonden uit en zorgde ervoor dat alle politieke partijen, op de NSDAP na, verboden werden. Alles en iedereen, inclusief de media, kwam onder nazi-macht.
Het Derde Rijk was ontstaan.
In 1933 ontstond het Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda in Duitsland onder leiding van Goebbels. Het ministerie moest toezicht houden op de pers, radio, film, kunst en literatuur. Allen goedgekeurde kunstenaars mochten nog hun beroep beoefenen. Al het werk van Joodse kunstenaars (zoals muziek van Joodse componisten en boeken van Joodse auteurs) werd verbrand.
Het Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda liet een grote, invloedrijke stroom propaganda op het Duitse volk los. Alle media stond onder invloed van Goebbels en zeiden wat hij wilde. Hitlers toespraken over het herstellen van ‘Groβ Deutschland’, de inferioriteit van democratieën en de minderwaardigheid van Joden en Bolsjewieken werden op de radio uitgezonden. Ook werden films gebruikt voor het verspreiden van Hitlers ideologie en het verspreiden van antisemitisme. Om het Nazisme te bevorderen werden ook vaak posters gebruikt.
Ook scholen ontsnapten niet aan de aandacht van de Nazi’s. Verscheidene vakken waren doordrenkt van het Nationaal socialisme. Voor de oudere jeugd was er de `Hitlerjügend´ voor de jongens en de `Bund Deutschen Mädel´ voor de meisjes. Deze twee ‘verenigingen’ waren er om de oudere jeugd voor te bereiden op hun taak als volwassene in het derde rijk.
Wat waren de totalitaire kenmerken van Duitsland onder Hitler?
Op 30 januari 1933 namen Adolf Hitler en zijn aanhangers met behulp van de conservatieve rechtse partijen de macht over: Er ontstond een dictoriaal eenpartij-regime gebaseerd op terreur. Hitler veranderde Duitsland in een zeer korte tijd in een totalitaire staat. Mensen konden vanaf toen zonder reden worden opgepakt en de persvrijheid werd aan banden gelegd, boeken en kunstwerken die het regime niet bevielen werden verboden en zelfs verbrandt. Vooral de joden moesten het ontgelden. In april 1933 werden de zogenaamde Berufsverboten ingesteld. Die bepaalden dat alleen ‘ariërs' beroepen zoals rechter, arts, ambtenaar, notaris, journalist en advocaat uit mochten oefenen. Ook schreef deze wet voor dat joodse winkeliers moesten worden geboycot. Twee jaar later, in september 1935, werd het joden verboden om verbintenissen (bijvoorbeeld een huwelijk) aan te gaan met niet-joden. Joden hadden toen al geen toegang meer tot musea, openbare speeltuinen en zwembaden. De eerste jodenvervolgingen vonden plaats en er werden concentratiekampen opgericht.
In augustus 1934 stierf Hindenburg, rijkspresident sinds 1925 en dat bood Hitler de mogelijkheid staatshoofd te worden en dus ook dictator. Hij wist zich van zijn tegenstanders te ontdoen en het leger in zijn macht te krijgen. Dit werd hem allemaal nog wat gemakkelijker gemaakt door de stijgende internationale conjunctuur waardoor de economische toestand na de crisisjaren daadwerkelijk verbeterde. Het buitenlandse beleid van Duitsland werd steeds agressiever. Duitsland had alle kenmerken van een totalitaire samenleving:
Kenmerken van een totalitaire samenleving zijn:
• Er wordt uitgegaan van een toekomstdroom.
• De macht komt in handen van 1 leider, of een kleine elite van 1 partij, die weet wat goed is voor het volk.
• De toekomstdroom die zij najagen leggen zij anderen op, desnoods met geweld.
• Een massapartij zorgt ervoor dat de staat invloed en controle op de bevolking krijgt.
Duitsland beschikte ook over een leger goed getrainde figuren die meedogenloos waren en bereid te sterven voor het vaderland. Tegenstanders werden door de Gestapo naar concentratie kampen gestuurd. Iedereen moest zich gedragen als een nationaal socialist. Er was een apart ministerie van propaganda (o.l.v. Goebbels) dat zorgde voor de media. Er werd overal opgelet, er mochten geen foute kunstwerken gemaakt worden, joodse muzikanten mochten niets meer doen. Op school kregen kinderen alleen nog maar de mening van het nationaal socialisme opgedrongen. Voor oudere kinderen was er de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel. De jongeren moesten alles wat ze geleerd hadden bij de HJ en de BDM in de oorlog in praktijk brengen. Ze waren zo zeer geïndoctrineerd dat ze zelfs over hun leeftijd logen zodat ze voor hun vaderland konden vechten. Ook gebeurde het dat de jongens werden ingezet om ontsnapte mensen uit de concentratie kampen op te sporen om ze vervolgens te mogen executeren.
Hitler wilde ook van het christendom af, hij dacht dat het vanzelf wel uit zou sterven maar om het zekere voor het onzekere te nemen sloot Hitler een concordaat met de paus om de Duitse bisschoppen voor zich te winnen. Er waren maar een paar mensen die zich verzetten. Hitler vond dat de Joden hem in de weg stonden. Hij was niet de enige want ten tijden van de Republiek van Weimar was dit gevoel al opgekomen. In 1938 werd hen bij de Neurenbergwetten de burgerrechten ontnomen. In datzelfde jaar werden joden aangevallen. Deze grote ‘aanval’ was een antwoord op een moordaanslag van een joodse jongen, en alle Joden kregen daar de schuld van. Duitse joden moesten nu ook boete betalen. Hitler stuurde ze naar concentratiekampen. Hitler wilde alle niet-Duitse elementen weg hebben uit zijn samenleving.
In hoeverre speelden de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel een rol in het totalitaire Duitsland?
Propaganda is een goed doordachte beïnvloeding van mensen. Het doel van propaganda is mensen bepaalde overtuigingen op te dringen en mensen aan te zetten tot bepaalde handelingen. Het Duitse nationaal-socialisme maakte er veel gebruik van. Via radio, film, affiches en de pers werden de ideeën van de staat verspreid. Propaganda maakt deel uit van het systeem van een totalitaire staat. De leiders konden zo hun ideeën verspreiden over het volk. Zo richtte de Duitse propaganda zich op het aanzetten van jonge mannen om zich bij de SA en de Reichsarbeitdienst aan te sluiten. Door middel van propaganda werden de jonge mannen het idee gegeven dat het een heldendaad was om te vechten voor het vaderland. De Duitse propaganda richtte zich ook op het tevreden stellen van de bevolking, er werd hun verteld dat Duitsland zou overwinnen en weer zo machtig als vroeger zou worden en Europa weer zijn vrijheid terug kreeg. Op school werden de kinderen al geleerd dat de vijand zeer gevaarlijk was en dat je moest vechten tot je dood voor de leider, want als de vijand je te pakken zou krijgen, dan werd je gemarteld. De Duitse propaganda richtte zich natuurlijk ook op het verheerlijken van de leider, het volk werd verteld dat Adolf Hitler hun ‘redder’ was. De jonge kinderen werden opgeroepen voor de Hitlerjugend.
Het Duitse Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda is opgericht 13 dagen nadat op 28 februari 1933 de Rijksdag in brand was gestoken. Kanselier Adolf Hitler kreeg een noodverordering van President von Hindenberg waarin de persoonlijke- en persvrijheid aan banden werden gelegd. Aan het hoofd van het Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda stond Joseph Goebbels. Het ministerie hield toezicht op de pers en alle ander communicatiemedia, met name de radio, de film, de kunst en de literatuur. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog beheerste het Ministerie volledig de pers, de radio, het theater, de bioscoop, de muziek en de literatuur. Mensen verloren hun vermogen om te onderscheiden wanneer alles wat ze zagen en lazen vol zat met dezelfde propaganda. Zo begonnen ze alles te geloven wat hen verteld werd. Het ministerie gaf elke dag zeer gedetailleerde richtlijnen aan de redacteuren van de kranten. Het Duitsland onder leiding van Hitler paste de propaganda op zeer grote schaal toe, zodat in 1939 het gehele Duitse volk geïndoctrineerd leek te zijn. De mensen geloofden dat Hitler een onbaatzuchtige leider was en een redder. Ze geloofden dat hij zich op de eerste plaats bekommerde om het volk en daarna dat van de mensheid. Hitler wees Goebbels aan als leider van het ministerie omdat hij het zelf te druk had om zich bezig te houden met propaganda. Goebbels gebruikte de methodes die de Italiaanse fascisten gebruikten voor de beeldvorming van Mussolini. Goebbels gaf openlijk toe dat propaganda weinig met de waarheid te maken had. Propaganda had als enig doel: succes. Goebbels zorgde ervoor dat de ‘Führer’ werd afgebeeld als een man van het volk, die hun problemen kende en op zou lossen. Voor de legendevorming rondom de Führer maakte Goebbels veel gebruik van massa-demonstraties die regelmatig in nazi-Duitsland werden gehouden. Hij ontdekte dat manipulatie van emoties het meeste effect hadden wanneer deelnemers in dezelfde roes kwamen als de Führer. De demonstraties werden vaak na 20.00 uur ‘s avonds gehouden, als de vermoeide mensen niet te veel weerstand meer boden. De film was de favoriet van Goebbels, hij begreep dat je hier veel meer mensen mee kon beïnvloeden dan met boeken of theater. De oude filmwet werd vervangen door de Rijksfilmwet. Daarin werd bepaald dat elke film eerst ingeleverd moest worden bij de Rijksfilmdramaturg, daar werden ze onderzocht, dit is dus een vorm van censuur. Goebbels gebruikte de Olympische spelen om de propaganda te verspreiden naar andere landen. Het volk werd blij en tevreden afgebeeld. Hierdoor raakten andere leiders onder de indruk van het nieuwe Duitsland. Films werden ook gebruikt voor indoctrinatie van de jeugd. De dood op het slagveld werd verheerlijkt en dat beïnvloedde vooral de Hitlerjugend . Een belangrijk kenmerk van de Duitse propaganda was dat het sterk gericht was op de jeugd. Ze dachten dat je een kind veel beter kon indoctrineren dan een volwassene; een kind moet nog van alles leren en een volwassene weet al veel, dus dan is het moeilijker om volwassenen te indoctrineren. En de jeugd is de toekomst, dus werden ze begeleid, getraind, geschoold en georganiseerd door de staat. De opgroeiende jeugd vond de Hitlerjugend geweldig. De in uniformen paraderende Hitlerjugend stond in sterk contrast met het saaie dagelijkse leven in de Weimarrepubliek. Een ander propagandamiddel was de poster. Goebbels wist dat mensen een krantenartikel snel konden vergeten, maar een foto met een duidelijke boodschap niet. De posters werden overal opgehangen en je kon er dus niet omheen. De postzegels bereikten een nog groter publiek, er waren postzegels met foto’s van Hitler, en met foto’s van de Hitlerjugend. Goebbels maakte ook gebruik van de radio. Hij beschouwde de radio als een belangrijk middel voor de eenwording van het Duitse volk. Hitler hield veel toespraken op de radio. De Nazi’s brachten ook een van de goedkoopste radio’s op de markt om meer luisteraars te krijgen.
De krant speelde ook een grote rol in het propaganda-systeem van Goebbels. De partijkrant Völkischer Beobachter was eigenlijk niet meer dan een als krant vermomde poster. Hij was verplicht voor partijleden, ambtenaren, leraren enz. . Ze konden alleen promotie maken als ze de inhoud van de krant kenden. Er werden allemaal regels opgelegd aan de redacteuren. Zo mochten ze geen foto’s van belangrijke partijfunctionarissen aan een uitgebreid diner plaatsen, want dan zou het volk een verkeerd beeld kunnen krijgen. Er mocht ook niet geschreven worden over bepaalde onderwerpen en bepaalde personen. Over literatuur en theater als propaganda middel is niet zoveel te vertellen, omdat deze vormen meer gericht zijn op het intellect en niet op de grote massa. En het was nou juist de massa waar de Nazi’s zich op richten. Toch moesten alle toneelstukken eerst gekeurd worden door de Rijkstheaterkamer. Veel intellectuele schrijvers verlieten het land toen de Nazi’s aan de macht kwamen (T. Mann, B. Brecht).
De rol van de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel in het totalitaire Duitsland
Jongens in het Jungvolk en de Hitlerjugend
Jongens van 10 tot 14 die lid waren van het Deutsches Jungvolk werden ook wel “Pimpf” genoemd. Iedereen maakte hier reclame voor en meestal waren hele klassen er al lid van. Als je een “Pimpf” was dan deed je dienst als een soldaat en moest je dingen doen zoals marcheren, militaire veldspelen en dat soort dingen. Verder deed je nog veel meer andere dingen die je opgedragen werden. Als je besloten had je echt voor je land te geven moest je eerst een soort van “Pimpfenprobe” doen, dat was een soort examen. Om hiervoor te slagen moest je sportief zijn, maar ook moest je het lied van de HJ en het “Horst-Wessel-Lied” kennen. Als je hier voor geslaagd was dan kreeg je het begeerde mes met daarop geschreven: “Mijn eer heet trouw”.
Als je 14 was mocht je overstappen naar de Hitlerjugend en steeds meer jongens deden mee omdat de druk om er bij te horen steeds groter werd, het was zelfs zo dat het in 1939 verplicht was om lid te zijn. Veel jongens hadden het gevoel dat ze onmisbaar waren en het was voor hun dan ook een grote eer als ze andere jongens bevelen mochten geven en natuurlijk hielden ze allemaal van de sfeer van het avontuur en het kameraadschap. Als je heel erg goed was kon het zelfs gebeuren dat je een hogere rang kreeg toegewezen.
Meisjes in de Jungmädel en de BDM.
Meisjes van 10 tot 14 jaar waren lid van de Jungmädel, daarna ging je vanaf je 14e tot je 18e bij de BDM (Bund Deutschen Mädel). Ook voor de meisjes hadden de nazi’s duidelijk dingen uitgedacht. Allereerst wilden ze natuurlijk ook de meisjes tot trouwe nationaal-socialistische volgelingen maken. Bij de meisjes werd dat gedaan door de verenigingen Jungmädel en de BDM op te richten en ze voortdurend bezig te houden. Vroeger werden de vrouwen als tweederangs burgers beschouwd en ook dacht iedereen dat vrouwen niet goed waren in sporten. De nazi’s dachten hier eigenlijk niet echt anders over. Toch werden ook voor de vrouwen speciale dagen geörganiseerd en mochten ze bijvoorbeeld deelnemen aan boswandelingen, marcheren, kampen, spelletjes, sport en ook samen zingen. Veel meisjes deden hier graag aan mee, ook omdat ze dan onder de druk van hun ouders vandaan konden komen. Net zoals bij de jongens werd tegen de meisjes gezegd dat Hitler op hen wilde kunnen rekenen. Ook moesten de meisjes sterk, zelfbewust en zelfstandig zijn, maar dan wel zo zoals de nazi’s hadden voorgeschreven. Tegen de meisjes werd gezegd dat ze niet met joden en dat soort volkeren mochten aanpappen en geen sex voor het huwelijk mochten hebben, maar na het huwelijk meteen zo veel mogelijk kinderen baren. Toen de oorlog dichterbij kwam moesten de meisjes veel extra werk verrichten, bijvoorbeeld op het platteland en in de gezinszorg. Ook werden er na 1938 meisjes opgeleid om te kunnen helpen aan het luchtafweergeschut.
Hoewel de meeste kinderen zich graag aan wilden sluiten bij de HJ of de BDM, was er ook een kleine groep die verzet bood. De bekendste verzetsgroep was “Die Weiβe Rose” die geleid werd door twee studenten; Hans en Sophie Scholl. Zij riepen via pamfletten het volk op om Hitler ten val te brengen. Vele studenten, die zich bij hun hadden aangesloten, hebben hun leven hiervoor moeten geven.
Ook was er nog een groep genaamd “Edelweiβpiraten”; dit waren jongeren uit Keulen die vanaf 1942 actief verzet pleegden. Deze jongeren hadden een speciale “Edelweiβbloem” op hun kleding en zongen liedjes tegen de HJ. In 1944 waren enkele van hen erin geslaagd om aan wapens te komen en voerden hiermee aanslagen uit. De geheime politie (de Gestapo) zat dan ook voortdurend achter deze groepen aan.
Conclusie
Hitler is in 1933 aan de macht gekomen. Dit is gebeurt op een democratische manier, en dat is heel raar eigenlijk want het draaide allemaal uit op een totalitaire staat, die dus democratisch tot stand is gekomen. Ook nog toen Hitler aan de macht was waren er referendums, en dat is apart want dat is iets democratisch en dat hoort eigenlijk niet thuis in een totalitaire staat. De manier hoe Hitler aan de macht is gekomen , is niet helemaal democratisch omdat hij handig gebruik maakte van de brand waardoor de Rijksdag afbrande. Die brand was aangestoken door een communist, en daarom gaf Hitler alle communisten de schuld. Zo beinvloede hij eigenlijk de mensen en won hij stemmen voor zich. Ook kwam het hem goed uit dat er een economische crisis was, daarom wilden de mensen verandering. Hij heeft van het democratische Duitsland een totalitaire staat gemaakt. Hij maakte veel gebruik van propaganda zodat het volk dacht dat het allemaal goed was wat hij deed, en dat hij alles voor het volk deed. Vooral de jeugd probeerde hij te indoctrineren, zodat ze zich aansloten bij o.a de Hitlerjugend en voor hun leider en vadeland zouden vechten. Propaganda speelde dus een zeer grote rol in het Duitsland van Hitler.
Bronvermelding:
Multimedia:
Encarta 98 Encyclopedie (CD-ROM)
Boeken:
Geïllustreerde Geschiedenis van de Propaganda in de Tweede Wereldoorlog.
Door Anthony Rhodes
Internet:
http://www.digischool.nl/kleioscoop/tekst/20ste%20eeuw_dem_tot.htm
http://www.grundel.nl/tf/du/geschiedenis_duitsland.html
Google zoekmachine (www.google.nl)
http://www.historyplace.com/worldwar2/riseofhitler/index.htm
http://www.historyplace.com/worldwar2/triumph/index.html
http://www.multied.com/dates/1932.html
http://www.skalman.nu/third-reich/
http://www.sporen.nl/havo45/totalgf.html
http://stolz.by.ru/
Inleiding
Hoofdvraag: Hoe heeft Hitler het democratische Duitsland om kunnen vormen tot een totalitaire staat?
Deelvragen:
1. Hoe heeft Hitler aan de macht weten te gekomen?(Chronologisch)
2. Wat waren de totalitaire kenmerken van Duitsland onder Hitler?
3. Hoe groot was de rol van propaganda in Nazi-Duitsland?
4. In hoeverre speelden de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel
een rol in het totalitaire Duitsland?
b. Meisjes in de Jungmädel en de BDM.
Conclusie
Bronvermelding
Inleiding
In dit PO zal uit worden gelegd hoe Adolf Hitler de macht in handen kreeg en wat hier vervolgens bij kwam kijken: zowel op het gebied van macht als indoctrinatie.
Hitler heeft zich op geheel democratische wijze (na een onwettige poging) opgewerkt van de allerlaagste naar de allerhoogste plaats mogelijk in de politiek: ................
Toen hij eenmaal deze plaats had bereikt werden zijn stappen iets minder ‘’eerlijk’’ zoals bijv. het verbieden van elke politieke partij behalve de NSDAP. Langzaamaan transformeerde Hitler het democratische Duitsland naar een totalitair regime, met als uiteindelijke doel het stichten van een 3e Rijk, vergelijkbaar met dat wat zijn voorgangers Frederik de Grote en Napoleon hebben geprobeerd.
Het gebruik van propaganda is behoorlijk belangrijk geweest in het Duitsland van Hitler. Dit boodt het volk niet de totale waarheid wat perfect uitkwam voor Hitler en werd dan ook veelvuldig gebruikt door middel van de krant, televisie en radio. Zo werd het hele Duitse volk dan ook geïndoctrineerd. Over dit alles zal veel meer worden verteld in ons PO; twijfel dan ook niet en sla deze bladzijde om!
Na de eerste wereldoorlog braken geen goede tijden aan voor Duitsland. Het was de zondebok, zo bleek uit het verdrag van Versailles. Dit verdrag werd door vele Duitsers gezien als een vernedering voor Duitsland.
In Duitsland heerste een revolutionaire sfeer, omdat grote groepen Duitsers vonden dat de parlementaire democratie niet werkte. Het Duitse leger sloeg vele revolutiepogingen neer. In 1923 werd een staatsgreep van de NSDAP, Hitlers partij, verijdeld en Hitler werd achter de tralies gezet.
De regering in Duitsland probeerde toen goede banden te onderhouden met de vroegere vijanden van Duitsland, namelijk Frankrijk, Engeland etc. Hierdoor kwam Duitsland in 1926 bij de Volkenbond en mocht het weer een klein beetje gaan meespelen in de internationale politiek.
Toen Hitler weer vrij kwam wist hij dat hij het nu anders moest gaan aanpakken, namelijk via de legale weg. De NSDAP moest een landelijke partij worden. In 1928 had de nu landelijke NSDAP echter nog maar weinig succes bij de verkiezingen; 2,8 procent van de stemgerechtigden stemden op de partij.
De crash op Wall Street zorgde in 1929 voor een economische crisis die zwaar doorsloeg op Duitsland (de leningen die Duitsland had bij Amerika moesten nu allemaal betaald worden) en de werkloosheid in Duitsland drastisch verhoogde: van 1,8 miljoen naar 6 miljoen werklozen. Juist in deze economisch gezien slechte tijd kwam Hitler naar voren.
Hitlers NSDAP was een nationaal socialistische partij met sterk fascistische ideeën. Enkele van deze fascistische ideeën waren het hekelen van het communisme, het beschouwen van de democratie als een hindernis en het individu ondergeschikt willen maken aan het staatsbelang. Ook wilden de fascistische partijen allemaal hun land sterker of groter maken door middel van een groot leger. Behalve fascistisch was de NSDAP ook nog erg racistisch; ze vonden dat het arische ras superieur was aan alle andere rassen. Joden en Bolsjewieken vond de NSDAP te minderwaardig om te laten leven. Dus moesten de Joden en Bolsjewieken verdwijnen van de NSDAP. Bovendien wilden Hitler en z’n partij van het verdrag van Versailles af en de werkloosheid vervangen door werkgelegenheid.
Door middel van propaganda via posters, radio en kranten werden bovenstaande ideeën verspreid over Duitsland. Deze propaganda was gericht op alle lagen van de bevolking en beloofde voor ieder wat wils. Ook bood de NSDAP het volk een zondebok die de schuld kon krijgen van de slechte tijd die het doormaakte: de Joden. De NSDAP groeide al snel uit tot de grootste partij in Duitsland.
Op 27 februari werd de Rijksdag (het Duitse parlementsgebouw) in brand gezet. Dit kwam mooi uit voor Hitler. Door middel van propaganda zorgde hij ervoor dat het Duitse volk ging geloven dat de brandstichting een communistisch complot was en dat de communisten een staatsgreep wilden uitvoeren. Opgejaagd door de ‘communistische staatsgreep’ stemden 44 procent van de stemgerechtigde Duitsers op de NSDAP.
Dit was echter nog niet genoeg voor Hitler, want hij wilde niet afhankelijk zijn van de Rijksdag.. Hij deed een wetsvoorstel en omdat de partijen bang waren voor de NSDAP gingen ze hier allemaal mee akkoord.
- Wetten konden ook worden uitgevaardigd door de regering.
- Deze door de regering uitgevaardigde wetten mochten in strijd zijn met de grondwet.
Deze wet gaf de regering onbeperkte macht voor 4 jaar. Hier maakte Hitler gebruik van. Hij schakelde de vakbonden uit en zorgde ervoor dat alle politieke partijen, op de NSDAP na, verboden werden. Alles en iedereen, inclusief de media, kwam onder nazi-macht.
Het Derde Rijk was ontstaan.
In 1933 ontstond het Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda in Duitsland onder leiding van Goebbels. Het ministerie moest toezicht houden op de pers, radio, film, kunst en literatuur. Allen goedgekeurde kunstenaars mochten nog hun beroep beoefenen. Al het werk van Joodse kunstenaars (zoals muziek van Joodse componisten en boeken van Joodse auteurs) werd verbrand.
Het Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda liet een grote, invloedrijke stroom propaganda op het Duitse volk los. Alle media stond onder invloed van Goebbels en zeiden wat hij wilde. Hitlers toespraken over het herstellen van ‘Groβ Deutschland’, de inferioriteit van democratieën en de minderwaardigheid van Joden en Bolsjewieken werden op de radio uitgezonden. Ook werden films gebruikt voor het verspreiden van Hitlers ideologie en het verspreiden van antisemitisme. Om het Nazisme te bevorderen werden ook vaak posters gebruikt.
Ook scholen ontsnapten niet aan de aandacht van de Nazi’s. Verscheidene vakken waren doordrenkt van het Nationaal socialisme. Voor de oudere jeugd was er de `Hitlerjügend´ voor de jongens en de `Bund Deutschen Mädel´ voor de meisjes. Deze twee ‘verenigingen’ waren er om de oudere jeugd voor te bereiden op hun taak als volwassene in het derde rijk.
Wat waren de totalitaire kenmerken van Duitsland onder Hitler?
Op 30 januari 1933 namen Adolf Hitler en zijn aanhangers met behulp van de conservatieve rechtse partijen de macht over: Er ontstond een dictoriaal eenpartij-regime gebaseerd op terreur. Hitler veranderde Duitsland in een zeer korte tijd in een totalitaire staat. Mensen konden vanaf toen zonder reden worden opgepakt en de persvrijheid werd aan banden gelegd, boeken en kunstwerken die het regime niet bevielen werden verboden en zelfs verbrandt. Vooral de joden moesten het ontgelden. In april 1933 werden de zogenaamde Berufsverboten ingesteld. Die bepaalden dat alleen ‘ariërs' beroepen zoals rechter, arts, ambtenaar, notaris, journalist en advocaat uit mochten oefenen. Ook schreef deze wet voor dat joodse winkeliers moesten worden geboycot. Twee jaar later, in september 1935, werd het joden verboden om verbintenissen (bijvoorbeeld een huwelijk) aan te gaan met niet-joden. Joden hadden toen al geen toegang meer tot musea, openbare speeltuinen en zwembaden. De eerste jodenvervolgingen vonden plaats en er werden concentratiekampen opgericht.
Kenmerken van een totalitaire samenleving zijn:
• Er wordt uitgegaan van een toekomstdroom.
• De macht komt in handen van 1 leider, of een kleine elite van 1 partij, die weet wat goed is voor het volk.
• De toekomstdroom die zij najagen leggen zij anderen op, desnoods met geweld.
• Een massapartij zorgt ervoor dat de staat invloed en controle op de bevolking krijgt.
Duitsland beschikte ook over een leger goed getrainde figuren die meedogenloos waren en bereid te sterven voor het vaderland. Tegenstanders werden door de Gestapo naar concentratie kampen gestuurd. Iedereen moest zich gedragen als een nationaal socialist. Er was een apart ministerie van propaganda (o.l.v. Goebbels) dat zorgde voor de media. Er werd overal opgelet, er mochten geen foute kunstwerken gemaakt worden, joodse muzikanten mochten niets meer doen. Op school kregen kinderen alleen nog maar de mening van het nationaal socialisme opgedrongen. Voor oudere kinderen was er de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel. De jongeren moesten alles wat ze geleerd hadden bij de HJ en de BDM in de oorlog in praktijk brengen. Ze waren zo zeer geïndoctrineerd dat ze zelfs over hun leeftijd logen zodat ze voor hun vaderland konden vechten. Ook gebeurde het dat de jongens werden ingezet om ontsnapte mensen uit de concentratie kampen op te sporen om ze vervolgens te mogen executeren.
Hitler wilde ook van het christendom af, hij dacht dat het vanzelf wel uit zou sterven maar om het zekere voor het onzekere te nemen sloot Hitler een concordaat met de paus om de Duitse bisschoppen voor zich te winnen. Er waren maar een paar mensen die zich verzetten. Hitler vond dat de Joden hem in de weg stonden. Hij was niet de enige want ten tijden van de Republiek van Weimar was dit gevoel al opgekomen. In 1938 werd hen bij de Neurenbergwetten de burgerrechten ontnomen. In datzelfde jaar werden joden aangevallen. Deze grote ‘aanval’ was een antwoord op een moordaanslag van een joodse jongen, en alle Joden kregen daar de schuld van. Duitse joden moesten nu ook boete betalen. Hitler stuurde ze naar concentratiekampen. Hitler wilde alle niet-Duitse elementen weg hebben uit zijn samenleving.
In hoeverre speelden de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel een rol in het totalitaire Duitsland?
Het Duitse Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda is opgericht 13 dagen nadat op 28 februari 1933 de Rijksdag in brand was gestoken. Kanselier Adolf Hitler kreeg een noodverordering van President von Hindenberg waarin de persoonlijke- en persvrijheid aan banden werden gelegd. Aan het hoofd van het Ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda stond Joseph Goebbels. Het ministerie hield toezicht op de pers en alle ander communicatiemedia, met name de radio, de film, de kunst en de literatuur. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog beheerste het Ministerie volledig de pers, de radio, het theater, de bioscoop, de muziek en de literatuur. Mensen verloren hun vermogen om te onderscheiden wanneer alles wat ze zagen en lazen vol zat met dezelfde propaganda. Zo begonnen ze alles te geloven wat hen verteld werd. Het ministerie gaf elke dag zeer gedetailleerde richtlijnen aan de redacteuren van de kranten. Het Duitsland onder leiding van Hitler paste de propaganda op zeer grote schaal toe, zodat in 1939 het gehele Duitse volk geïndoctrineerd leek te zijn. De mensen geloofden dat Hitler een onbaatzuchtige leider was en een redder. Ze geloofden dat hij zich op de eerste plaats bekommerde om het volk en daarna dat van de mensheid. Hitler wees Goebbels aan als leider van het ministerie omdat hij het zelf te druk had om zich bezig te houden met propaganda. Goebbels gebruikte de methodes die de Italiaanse fascisten gebruikten voor de beeldvorming van Mussolini. Goebbels gaf openlijk toe dat propaganda weinig met de waarheid te maken had. Propaganda had als enig doel: succes. Goebbels zorgde ervoor dat de ‘Führer’ werd afgebeeld als een man van het volk, die hun problemen kende en op zou lossen. Voor de legendevorming rondom de Führer maakte Goebbels veel gebruik van massa-demonstraties die regelmatig in nazi-Duitsland werden gehouden. Hij ontdekte dat manipulatie van emoties het meeste effect hadden wanneer deelnemers in dezelfde roes kwamen als de Führer. De demonstraties werden vaak na 20.00 uur ‘s avonds gehouden, als de vermoeide mensen niet te veel weerstand meer boden. De film was de favoriet van Goebbels, hij begreep dat je hier veel meer mensen mee kon beïnvloeden dan met boeken of theater. De oude filmwet werd vervangen door de Rijksfilmwet. Daarin werd bepaald dat elke film eerst ingeleverd moest worden bij de Rijksfilmdramaturg, daar werden ze onderzocht, dit is dus een vorm van censuur. Goebbels gebruikte de Olympische spelen om de propaganda te verspreiden naar andere landen. Het volk werd blij en tevreden afgebeeld. Hierdoor raakten andere leiders onder de indruk van het nieuwe Duitsland. Films werden ook gebruikt voor indoctrinatie van de jeugd. De dood op het slagveld werd verheerlijkt en dat beïnvloedde vooral de Hitlerjugend . Een belangrijk kenmerk van de Duitse propaganda was dat het sterk gericht was op de jeugd. Ze dachten dat je een kind veel beter kon indoctrineren dan een volwassene; een kind moet nog van alles leren en een volwassene weet al veel, dus dan is het moeilijker om volwassenen te indoctrineren. En de jeugd is de toekomst, dus werden ze begeleid, getraind, geschoold en georganiseerd door de staat. De opgroeiende jeugd vond de Hitlerjugend geweldig. De in uniformen paraderende Hitlerjugend stond in sterk contrast met het saaie dagelijkse leven in de Weimarrepubliek. Een ander propagandamiddel was de poster. Goebbels wist dat mensen een krantenartikel snel konden vergeten, maar een foto met een duidelijke boodschap niet. De posters werden overal opgehangen en je kon er dus niet omheen. De postzegels bereikten een nog groter publiek, er waren postzegels met foto’s van Hitler, en met foto’s van de Hitlerjugend. Goebbels maakte ook gebruik van de radio. Hij beschouwde de radio als een belangrijk middel voor de eenwording van het Duitse volk. Hitler hield veel toespraken op de radio. De Nazi’s brachten ook een van de goedkoopste radio’s op de markt om meer luisteraars te krijgen.
De krant speelde ook een grote rol in het propaganda-systeem van Goebbels. De partijkrant Völkischer Beobachter was eigenlijk niet meer dan een als krant vermomde poster. Hij was verplicht voor partijleden, ambtenaren, leraren enz. . Ze konden alleen promotie maken als ze de inhoud van de krant kenden. Er werden allemaal regels opgelegd aan de redacteuren. Zo mochten ze geen foto’s van belangrijke partijfunctionarissen aan een uitgebreid diner plaatsen, want dan zou het volk een verkeerd beeld kunnen krijgen. Er mocht ook niet geschreven worden over bepaalde onderwerpen en bepaalde personen. Over literatuur en theater als propaganda middel is niet zoveel te vertellen, omdat deze vormen meer gericht zijn op het intellect en niet op de grote massa. En het was nou juist de massa waar de Nazi’s zich op richten. Toch moesten alle toneelstukken eerst gekeurd worden door de Rijkstheaterkamer. Veel intellectuele schrijvers verlieten het land toen de Nazi’s aan de macht kwamen (T. Mann, B. Brecht).
De rol van de Hitlerjugend en de Bund Deutschen Mädel in het totalitaire Duitsland
Jongens in het Jungvolk en de Hitlerjugend
Jongens van 10 tot 14 die lid waren van het Deutsches Jungvolk werden ook wel “Pimpf” genoemd. Iedereen maakte hier reclame voor en meestal waren hele klassen er al lid van. Als je een “Pimpf” was dan deed je dienst als een soldaat en moest je dingen doen zoals marcheren, militaire veldspelen en dat soort dingen. Verder deed je nog veel meer andere dingen die je opgedragen werden. Als je besloten had je echt voor je land te geven moest je eerst een soort van “Pimpfenprobe” doen, dat was een soort examen. Om hiervoor te slagen moest je sportief zijn, maar ook moest je het lied van de HJ en het “Horst-Wessel-Lied” kennen. Als je hier voor geslaagd was dan kreeg je het begeerde mes met daarop geschreven: “Mijn eer heet trouw”.
Als je 14 was mocht je overstappen naar de Hitlerjugend en steeds meer jongens deden mee omdat de druk om er bij te horen steeds groter werd, het was zelfs zo dat het in 1939 verplicht was om lid te zijn. Veel jongens hadden het gevoel dat ze onmisbaar waren en het was voor hun dan ook een grote eer als ze andere jongens bevelen mochten geven en natuurlijk hielden ze allemaal van de sfeer van het avontuur en het kameraadschap. Als je heel erg goed was kon het zelfs gebeuren dat je een hogere rang kreeg toegewezen.
Meisjes in de Jungmädel en de BDM.
Meisjes van 10 tot 14 jaar waren lid van de Jungmädel, daarna ging je vanaf je 14e tot je 18e bij de BDM (Bund Deutschen Mädel). Ook voor de meisjes hadden de nazi’s duidelijk dingen uitgedacht. Allereerst wilden ze natuurlijk ook de meisjes tot trouwe nationaal-socialistische volgelingen maken. Bij de meisjes werd dat gedaan door de verenigingen Jungmädel en de BDM op te richten en ze voortdurend bezig te houden. Vroeger werden de vrouwen als tweederangs burgers beschouwd en ook dacht iedereen dat vrouwen niet goed waren in sporten. De nazi’s dachten hier eigenlijk niet echt anders over. Toch werden ook voor de vrouwen speciale dagen geörganiseerd en mochten ze bijvoorbeeld deelnemen aan boswandelingen, marcheren, kampen, spelletjes, sport en ook samen zingen. Veel meisjes deden hier graag aan mee, ook omdat ze dan onder de druk van hun ouders vandaan konden komen. Net zoals bij de jongens werd tegen de meisjes gezegd dat Hitler op hen wilde kunnen rekenen. Ook moesten de meisjes sterk, zelfbewust en zelfstandig zijn, maar dan wel zo zoals de nazi’s hadden voorgeschreven. Tegen de meisjes werd gezegd dat ze niet met joden en dat soort volkeren mochten aanpappen en geen sex voor het huwelijk mochten hebben, maar na het huwelijk meteen zo veel mogelijk kinderen baren. Toen de oorlog dichterbij kwam moesten de meisjes veel extra werk verrichten, bijvoorbeeld op het platteland en in de gezinszorg. Ook werden er na 1938 meisjes opgeleid om te kunnen helpen aan het luchtafweergeschut.
Hoewel de meeste kinderen zich graag aan wilden sluiten bij de HJ of de BDM, was er ook een kleine groep die verzet bood. De bekendste verzetsgroep was “Die Weiβe Rose” die geleid werd door twee studenten; Hans en Sophie Scholl. Zij riepen via pamfletten het volk op om Hitler ten val te brengen. Vele studenten, die zich bij hun hadden aangesloten, hebben hun leven hiervoor moeten geven.
Conclusie
Hitler is in 1933 aan de macht gekomen. Dit is gebeurt op een democratische manier, en dat is heel raar eigenlijk want het draaide allemaal uit op een totalitaire staat, die dus democratisch tot stand is gekomen. Ook nog toen Hitler aan de macht was waren er referendums, en dat is apart want dat is iets democratisch en dat hoort eigenlijk niet thuis in een totalitaire staat. De manier hoe Hitler aan de macht is gekomen , is niet helemaal democratisch omdat hij handig gebruik maakte van de brand waardoor de Rijksdag afbrande. Die brand was aangestoken door een communist, en daarom gaf Hitler alle communisten de schuld. Zo beinvloede hij eigenlijk de mensen en won hij stemmen voor zich. Ook kwam het hem goed uit dat er een economische crisis was, daarom wilden de mensen verandering. Hij heeft van het democratische Duitsland een totalitaire staat gemaakt. Hij maakte veel gebruik van propaganda zodat het volk dacht dat het allemaal goed was wat hij deed, en dat hij alles voor het volk deed. Vooral de jeugd probeerde hij te indoctrineren, zodat ze zich aansloten bij o.a de Hitlerjugend en voor hun leider en vadeland zouden vechten. Propaganda speelde dus een zeer grote rol in het Duitsland van Hitler.
Bronvermelding:
Multimedia:
Encarta 98 Encyclopedie (CD-ROM)
Boeken:
Geïllustreerde Geschiedenis van de Propaganda in de Tweede Wereldoorlog.
Door Anthony Rhodes
Internet:
http://www.digischool.nl/kleioscoop/tekst/20ste%20eeuw_dem_tot.htm
http://www.grundel.nl/tf/du/geschiedenis_duitsland.html
Google zoekmachine (www.google.nl)
http://www.historyplace.com/worldwar2/riseofhitler/index.htm
http://www.historyplace.com/worldwar2/triumph/index.html
http://www.multied.com/dates/1932.html
http://www.skalman.nu/third-reich/
http://www.sporen.nl/havo45/totalgf.html
http://stolz.by.ru/
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
H.
H.
goed werkstuk , het hielp me erg goed
13 jaar geleden
AntwoordenG.
G.
super werkstuk heb een 10
12 jaar geleden
Antwoorden