Hoofdstuk 1. Tornado's.
§ 1. Wat is een tornado?
Tornado’s zijn in ons land zeldzaam. Het zijn krachtige windhozen die zo sterk zijn geworden dat we ze in de volksmond een tornado zijn gaan noemen. Het woord tornado komt van het Latijnse woord tonare dat in het Nederlands vertaald naar de donder betekent. Tornado’s worden ook wel twisters of cyclonen genoemd.
Een tornado hangt altijd samen met een krachtige bui, een supercell die een weersysteem op zichzelf is; dit is een draaiende donderstorm met een goed beschreven radar circulatie die ze een mesocycloon noemen.
Deze supercell maakt ook weer deel uit van een buiencluster. De windsnelheid moet sterk met de hoogte toenemen en ook moet de wind tussen de grond en circa 2000 meter hoogte ongeveer 90 graden ruimen. Verder moet er een flink temperatuurverschil zijn met het aardoppervlak. Dit zijn ideale omstandigheden om snelle stijgingen van de lucht te krijgen. Vaak zit er een soort "deksel" van warme lucht boven de vochtige laag dicht bij de grond. Dit deksel moet eerst doorbroken worden.
Dit gebeurt wanneer er koude lucht op grotere hoogte toestroomt of wanneer het onderin heel warm en vochtig wordt. Alle energie die opgeslagen is in de warme, vochtige laag bij de grond, komt dan tegelijk vrij. De lucht stijgt dan met een zeer grote snelheid op. Doordat de lucht snel opstijgt in de bui ontstaat aan de grond een klein lagedrukgebied en gaat lucht langs de grond en juist daarboven toestromen naar de bui. Doordat de windrichting met de hoogte draait en toeneemt is in deze luchtstroom rotatie bezig. Deze toegestroomde lucht gaat vervolgens ook weer opstijgen. Daarbij wordt de rotatie steeds meer in een kleine luchtkolom geconcentreerd. Deze zeer krachtige rotatie vormt de tornado. Hoe sterker dit proces is, des te krachtiger de tornado.
De kracht van een tornado wordt uitgedrukt in de schaal van Fujita (zie § 5).
De slurf van zo'n tornado is 10 tot 1500 meter breed, dit hangt af van de sterkte van de tornado. Soms komen onder een bui meerdere slurven (vortexen) tot ontwikkeling. Als er een tornado is met meerdere slurven noemen ze deze een multivortex tornado, het betekent dat er vaak nog een paar kleine slurfjes rond de grote vortex hangen. Ze kunnen zich heel snel ontwikkelen, maar ze kunnen ook in een paar seconden verdwijnen.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van tornado's?
Tornado’s gaan meestal gepaard met onweer, simpelweg omdat tornado’s uit grote onweerswolken ontstaan. Dit onweer kan heel gevaarlijk zijn en niet alleen door de bliksem die ongeveer 200 doden per jaar eist, maar ook door de enorme hagelbuien die eruit kunnen ontstaan. Deze hagelstenen kunnen zo groot zijn als tennisballen en hebben een vernietigende kracht.
Hoeveel een tornado kan vernielen ligt aan de kracht van de tornado zelf. Bij een F1 tornado bijvoorbeeld is er alleen lichte schade aan bomen, verpakking en onverankerde huizen.
Hoe groter de kracht, des te vernietigender wordt de tornado.
Bij de grotere tornado’s gaat er van alles vliegen door de enorme zuigkracht en kunnen mensen hun spullen (of althans delen ervan) kilometers verder terugvinden.
Als er tornado’s langskomen zijn er verder veel vernielingen aan gebouwen en mobilhomes, de bomen waaien om of worden gewoon uit de grond gerukt en verder wordt alles weggeblazen.
Er zijn veel gewonden en doden per jaar die als oorzaak een tornado hebben gehad.
§ 3. Welke problemen leverde de tornado in 1995 op bij Fort Worth?
Op 6 mei 1995 was er in een onweerswolk bij Fort Worth (Texas, Verenigde Staten) die zo'n grote updraft had dat de stad getroffen werd door een hagelbui die samen hing met de tornado met stenen van 7,8 cm in doorsnee.
De hagelstenen kwamen met een vaart van 120 kilometer per uur naar beneden. Er waren 6 doden, 109 gewonden en voor meer dan 2 miljard gulden schade. Texas werd ook door een zware regenbui getroffen, in een half uur tijd viel er meer dan 12,5 cm regen.
Een ander voorbeeld van een verwoestende tornado is de welbekende Tri-State Tornado. Deze tornado was zo krachtig dat hij langs de kust van de Verenigde Staten door 3 staten ging, namelijk Illinios, Indiana en Missouri. Deze tornado heeft een enorme ravage achtergelaten.
§ 4. Is er iets te doen tegen een tornado?
Als er een tornado aankomt, of er is een landelijke waarschuwing, kan je het beste het volgende doen. Sluit eerst onmiddellijk alles af. Ga daarna zelf naar een veilige schuilkelder, want in huis of buiten ben je echt niet veilig.
Als je te laat bent en je kunt niet meer in een schuilkelder komen, ga dan onder de tafel zitten of onder je bed en houdt jezelf stevig vast.
Omdat een tornado een van de zwaarste stormen ter wereld is, kun je niet veel anders doen als hij je pad kruist dan jezelf in veiligheid brengen.
§ 5. De Fujita schaal.
Klasse Windsnelheid (km/uur) Schade
F0 64 - 117 Licht
F1 118 - 180 Matig
F2 181 - 251 Aanzienlijk
F3 252 - 330 Ernstig
F4 331 - 417 Zeer zwaar
F5 418+ Catastrofaal
Theodore Fujita is de bedenker van deze schaal, die de sterkte van tornado’s aangeeft. Hij was werkzaam aan de universiteit van Chicago en heeft belangrijk onderzoek gedaan naar het ontstaan van tornado’s. De Fujita schaal wordt over de hele wereld gebruikt.
Hoofdstuk 2. El Niño.
§ 1. Wat is El Niño?
El Niño is het verschijnsel, dat het water in een deel van de Grote Oceaan eens in de 3 tot 5 jaar sterk opwarmt. Dit komt, doordat de stromingen in de Grote Oceaan veranderen. Doordat het water in de oceaan op sommige plaatsen afkoelt en op andere plaatsen opwarmt, verandert ook de temperatuur van de lucht. Hierdoor worden de luchtstromingen in het gebied boven en rond de Stille Oceaan verstoord. Door deze verstoring veranderen de zeestromingen ook.
Door dit alles verandert het weer in een groot deel van de wereld. Op sommige plaatsen valt er bijvoorbeeld veel regen, terwijl het er anders droog is. De regen kan ook veel later komen, waardoor oogsten mislukken en bosbranden ontstaan. Ook het aantal orkanen neemt toe.
El Niño betekent Kerstkind. De naam El Niño is verzonnen door vissers, omdat eens in de 3 a 5 jaar rond Kerstmis hun visvangst daalde, dit is te wijten aan El Niño. El Niño is dus eigenlijk een ongewenst kerstkindje.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van El Niño?
De gevolgen van El Niño per werelddeel:
Europa: In Europa zijn de gevolgen van El Niño waarschijnlijk heel klein. Soms worden verschijnselen als overstromingen, zachte winters en warme zomers toegeschreven aan El Niño. Dit is niet met zekerheid vast te stellen.
Afrika: In Afrika is het belangrijkste gevolg van El Niño de verandering in hoeveelheid regen die er valt. Vooral in Kenia valt plotseling veel meer regen. De regentijd, die anders heel kort is, is nu langer en heviger. Er ontstaan nieuwe meren, rivieren treden buiten hun oevers en wegen staan blank, doordat het water niet weg kan.
Azië: In Azië zijn de bosbranden de duidelijkste en belangrijkste gevolgen. Boeren willen stukjes bos platbranden om zo de grond vruchtbaar te maken. Normaal worden die brandjes vanzelf geblust door de regen, maar door El Niño komt de regen later en ontwikkelen de bosbranden zich tot een grote ramp. Er ontstaat smog door de branden, die zich verspreid naar andere landen.
Australië: In Australië is veel veeteelt. Door El Niño duurt het langer voordat de regen komt, en verdroogt alles. Er kunnen ook branden uitbreken door de droogte. De dieren hebben geen voedsel meer en worden zwakker en magerder. De boeren moeten de beesten dan verkopen, omdat ze anders allemaal doodgaan.
Noord-Amerika: In Noord-Amerika stijgt de temperatuur van het zeewater. Hierdoor komen er vissen naar Noord-Amerika die er normaal gesproken niet zijn. Door de warmte van het water neemt de groei van plankton af, wat het beste in koud zeewater groeit. Hierdoor neemt weer het aantal vissen af. Dit leidt tot het in gevaar komen van het bestaan van vissers.
Zuid-Amerika: Ook in Zuid-Amerika stijgt de watertemperatuur. Normaal is het water koud en voedselrijk, en zit er veel ansjovis. Door de stijging trekt de ansjovis weg naar koelere plaatsen. Hierdoor vangen vissers bijna niets meer, en nemen die inkomsten af.
§ 3. Welke problemen leverde El Niño op in 1982-1983?
Op onderstaand kaartje zie je natuurrampen in het gebied rond de Grote Oceaan, die toegeschreven zijn aan de El Niño van 1982-1983:
Andere gevolgen zijn, dat de inkomsten van o.a. Australië, Ecuador, Peru, Mexico en Indonesië sterk afnamen, doordat de oogsten mislukten. Voor de kust van Zuid-Amerika stierven ook veel vogels, waardoor er een belangrijke inkomstenbron wegviel (de plaatselijke bevolking handelt in vogelmest). Ook stierven er veel zeehonden, zowel jonge als volwassene. In delen van Afrika mislukte de maïsoogst, waardoor er hongersnood uitbrak.
§ 4. Is er iets te doen tegen El Niño?
Tegen El Niño zelf valt niet veel te doen, je kan wel preventieve maatregelen nemen. Door de wetenschap van tegenwoordig kan er vaker gewaarschuwd worden voor orkanen, toenemende droogte, hoosbuien, overstromingen en andere gevolgen van El Niño. Op basis van eerdere El Niño's kunnen maatregelen worden genomen op het gebied van landbouw, visserij, energieproductie en de volksgezondheid. Zo kunnen er vaccinatieprogramma's worden opgesteld, om de bevolking in te enten tegen ziektes die als gevolg van overstromingen via het water worden meegebracht. Er moeten noodplannen worden gemaakt, om snel te kunnen optreden als er een El Niño is. Boeren moeten worden aangespoord gewassen te planten die tegen droogte kunnen.
Hoofdstuk 3. Orkanen.
§ 1. Wat is een orkaan?
Je spreekt over een orkaan wanneer de windkracht 12 is. De snelheid in kilometers per uur is dan meer dan 117 (zie § 5 voor de schaal van Beaufort). De windsnelheid van een orkaan neemt toe richting het centrum, het oog van de orkaan. Een orkaan is de zwaarste storm die in Nederland mogelijk is.
De officiële naam voor een orkaan is tropische wervelstorm. In het Caribische gebied worden orkanen hurricanes genoemd, in de Chinese Zee tyfoon, in de Indische Oceaan heten orkanen tropische depressies en in Australië hebben ze de naam willy-willies gekregen.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van orkanen?
Bij een orkaan loop je grote risico's en ontstaat er op uitgebreide schaal schade. Rondvliegende dakpannen, schoorsteenkappen of puin, schuttingen die omwaaien, takken die afbreken of bomen die ontworteld worden leveren levensgevaarlijke situaties op en kunnen wegen en spoorlijnen versperren. De schade en het gevaar boven land wordt vooral veroorzaakt door zeer zware windstoten, die auto's van de weg kunnen blazen en waardoor fietsers omver kunnen vallen.
Tijdens windstoten kan de windsnelheid boven land 100 tot 150 kilometer per uur bereiken. Op zee levert een orkaan meters hoge golven op en zit de lucht vol schuim en zeewater. Schepen raken dan in moeilijkheden. De zeer hoge golven leiden meestal ook tot schade aan duinen, stranden, dijken en boulevards.
§ 3. Welke problemen leverde de orkaan Debby eind augustus 2000 op in de Nederlandse Antillen?
De orkaan Debby was er een van de lichtste categorie, met windsnelheden tussen de 118 en 152 kilometer per uur. De bevolking werd opgeroepen om hun huizen te barricaderen en noodvoorraden water, voedsel en batterijen in te slaan. Ook werd er een straatverbod ingesteld.
Doordat er niet veel regen was gevallen viel de schade gelukkig mee. Toch verbleven veel mensen tijdens de orkaan in schuilkelders, omdat er in de buurt van de Nederlandse Antillen vaak orkanen voorkomen van zwaardere categorieën.
§ 4. Is er iets te doen tegen een orkaan?
Tegen een orkaan zelf kun je niets doen, wel kan je voorzorgsmaatregelen nemen net zoals de bevolking van de Nederlandse Antillen heeft moeten doen tijdens Debby. Schuilkelders kunnen het best gebouwd worden van staal of beton. Voldoende water en voedsel inslaan kan nooit kwaad, zeker niet als er slechte weersvoorspellingen zijn. Batterijen inslaan is handig voor als de elektriciteit uit valt. In het Caribische gebied komen orkanen het meeste voor in de maanden juni tot en met november. Het is dus af te raden om in die periode een vakantie te boeken naar dat gebied.
§ 5. De schaal van Beaufort.
Kracht Term Windsnelheid (km/uur) Omschrijving
0 stil 0-1 in rust
1 zwak 1-5 geen beweging
2 zwak 6-11 blad ritselt
3 matig 12-19 bladeren en twijgen in beweging, spinnen verplaatsen zich niet
4 matig 20-28 kleine takken bewegen
5 vrij krachtig 29-38 kleine takken met bladeren en bomen bewegen
6 krachtig 39-49 grote takken bewegen
7 hard 50-61 hele bomen bewegen
8 stormachtig 62-74 twijgen breken af
9 storm 75-88 takken breken af, hoge golven op zee
10 zware storm 89-102 bomen worden ontworteld, vogels aan de grond
11 zeer zware storm 103-117 enorme schade aan bossen
12 orkaan >117 verwoesting, lucht vol schuim en zeewater
Hoofdstuk 4. Windhozen.
§ 1. Wat is een windhoos?
Een windhoos is een wervelwind (een snel draaiende kolom lucht) die meestal als een trechtervormige slurf onder een onweerswolk te zien is. De windhoos trekt met de onweerswolk mee en laat een spoor van vernielingen achter. Soms neemt een windhoos objecten mee die tijdens de tocht over het aardoppervlak zijn opgezogen (zie § 3).
De slurf bestaat, net als een wolk, uit waterdruppeltjes. De windsnelheden bij een windhoos kunnen oplopen tot een paar honderd kilometer per uur. Er kan een spoor ontstaan van enkele kilometers lang.
De onweersbuien die windhozen kunnen veroorzaken ontstaan in een overgangsgebied dat zeer warme en vochtige lucht scheidt van veel koelere lucht. Bovendien moet het op grote hoogte hard waaien in de atmosfeer.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van windhozen?
De vernielingen die een windhoos aanricht zijn meestal niet zo zwaar. De schade bestaat vooral uit afgewaaide dakpannen, omgewaaide bomen, afgebroken takken en gebroken ruiten.
Gevolgen van zwaardere windhozen zijn kunnen zijn dat er bijvoorbeeld een fietsenstalling uit het beton wordt gerukt en ernstige schade aan gebouwen en auto's. Er kunnen zelfs doden vallen.
§ 3. Welke problemen leverde de windhoos in Chaam & Tricht op in 1967?
Op zondag 25 juni 1967 werden Chaam (Noord-Brabant) en Tricht (Gelderland) getroffen door windhozen die tot de zwaarste van de 20e eeuw horen. Tijdens deze windhoos hagelde en onweerde het veel. In Chaam trok de trechtervormige slurf onder meer over een café, een camping en de Chaamse bossen. In Tricht werd een complete woonwijk met de grond gelijk gemaakt. Er vielen 7 doden, 32 gewonden en 500 inwoners van Tricht werden dakloos. Tot in de verre omtrek vielen brokstukken, golfplaten en graspollen neer die door de windhoos waren opgezogen. Volgens het KNMI hadden de windhozen de kracht van Amerikaanse tornado's.
§ 4. Is er iets te doen tegen een windhoos?
Het KNMI geeft, als daar aanleiding toe is, waarschuwingen voor windhozen. Als dat gebeurt kan je het beste binnenblijven, in een gebouw ben je het minst kwetsbaar. Als je op een camping zit, in een caravan of een tent, kun je daar het beste weggaan en een gebouw of auto opzoeken. Tegen een windhoos zelf is weinig te doen, het is daarom dus belangrijk dat je een goede schuilplaats hebt.
Windhozen zelf zijn niet te voorspellen, wel kunnen ze alleen optreden bij bepaalde weersomstandigheden, genoemd in de eerste paragraaf van dit hoofdstuk (verschillen in temperatuur en vochtigheid tussen de lucht aan het aardoppervlak en op grote hoogte moeten heel groot zijn, plus een sterkte wind op grote hoogte).
Conclusie:
Uit ons onderzoek valt niet een echte conclusie te trekken, omdat we het over verschillende onderwerpen hebben. Wel blijkt dat er tegen al de genoemde verschijnselen weinig te doen valt, behalve een goede schuilplaats te zoeken wanneer het zover is.
Bronnen:
CD-ROM:
Microsoft Encarta '98 Encyclopedie - Winkler Prins Editie
Folders:
Opgestuurde informatie van het KNMI
Boeken:
Stormen (1983) - L. Addison, Time-Life boeken
Het weer verklaard (1998) - D. Elson, Marshall Londen
De aarde, wonderlijk en geheimzinnig - Kracht en macht van de natuur - Readers Digest
De Grote Bosatlas 50e editie - Wolters-Noordhoff Atlasprodukties
De Geo (Havo) Natuur en Milieu - Meulenhoff Educatief
Televisie:
National Geographic Channel: Cycloon!
Discovery: Tornado
Internet:
http://afrikaans.wunderground.com/tropical/tracking/at200004.html
http://explorezone.com/weather/tornadoes.htm
http://tornado.pagina.nl
http://users.castel.nl/~lankh01/hoos.htm
http://weer.pagina.nl
http://whyfiles.news.wisc.edu
http://www.dutchtornado.com/nhome.htm
http://www.geocities.com/extreem_weer/
http://www.home.iae.nl/users/goostra/toccur.htm
http://www.internetcollege.nl
http://www.knmi.nl
http://www.konijnenberg.demon.nl
http://www.onenet.net/-odcem/19990503/datath.jpg
http://www.pmel.noaa.gov/toga-tao/figure22.html
http://www.pzc.nl
http://www.scholieren.com
http://www.spc.nsws.edu
http://www.student.wau.nl/~florisb/weer.html
http://www.tornadochaser.com
http://www.tornadoproject.com
http://www.usatoday.com/weather/wtwist1.htm
http://www.virtualwebdesign.demon.nl/brandweer/foto7.htm
http://www.vwkweb.nl/weerinfo_tornado.html
http://www.weer.nl
http://www.windows.umich.edu
§ 1. Wat is een tornado?
Tornado’s zijn in ons land zeldzaam. Het zijn krachtige windhozen die zo sterk zijn geworden dat we ze in de volksmond een tornado zijn gaan noemen. Het woord tornado komt van het Latijnse woord tonare dat in het Nederlands vertaald naar de donder betekent. Tornado’s worden ook wel twisters of cyclonen genoemd.
Een tornado hangt altijd samen met een krachtige bui, een supercell die een weersysteem op zichzelf is; dit is een draaiende donderstorm met een goed beschreven radar circulatie die ze een mesocycloon noemen.
Deze supercell maakt ook weer deel uit van een buiencluster. De windsnelheid moet sterk met de hoogte toenemen en ook moet de wind tussen de grond en circa 2000 meter hoogte ongeveer 90 graden ruimen. Verder moet er een flink temperatuurverschil zijn met het aardoppervlak. Dit zijn ideale omstandigheden om snelle stijgingen van de lucht te krijgen. Vaak zit er een soort "deksel" van warme lucht boven de vochtige laag dicht bij de grond. Dit deksel moet eerst doorbroken worden.
De kracht van een tornado wordt uitgedrukt in de schaal van Fujita (zie § 5).
De slurf van zo'n tornado is 10 tot 1500 meter breed, dit hangt af van de sterkte van de tornado. Soms komen onder een bui meerdere slurven (vortexen) tot ontwikkeling. Als er een tornado is met meerdere slurven noemen ze deze een multivortex tornado, het betekent dat er vaak nog een paar kleine slurfjes rond de grote vortex hangen. Ze kunnen zich heel snel ontwikkelen, maar ze kunnen ook in een paar seconden verdwijnen.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van tornado's?
Tornado’s gaan meestal gepaard met onweer, simpelweg omdat tornado’s uit grote onweerswolken ontstaan. Dit onweer kan heel gevaarlijk zijn en niet alleen door de bliksem die ongeveer 200 doden per jaar eist, maar ook door de enorme hagelbuien die eruit kunnen ontstaan. Deze hagelstenen kunnen zo groot zijn als tennisballen en hebben een vernietigende kracht.
Hoeveel een tornado kan vernielen ligt aan de kracht van de tornado zelf. Bij een F1 tornado bijvoorbeeld is er alleen lichte schade aan bomen, verpakking en onverankerde huizen.
Hoe groter de kracht, des te vernietigender wordt de tornado.
Bij de grotere tornado’s gaat er van alles vliegen door de enorme zuigkracht en kunnen mensen hun spullen (of althans delen ervan) kilometers verder terugvinden.
Als er tornado’s langskomen zijn er verder veel vernielingen aan gebouwen en mobilhomes, de bomen waaien om of worden gewoon uit de grond gerukt en verder wordt alles weggeblazen.
Er zijn veel gewonden en doden per jaar die als oorzaak een tornado hebben gehad.
§ 3. Welke problemen leverde de tornado in 1995 op bij Fort Worth?
De hagelstenen kwamen met een vaart van 120 kilometer per uur naar beneden. Er waren 6 doden, 109 gewonden en voor meer dan 2 miljard gulden schade. Texas werd ook door een zware regenbui getroffen, in een half uur tijd viel er meer dan 12,5 cm regen.
Een ander voorbeeld van een verwoestende tornado is de welbekende Tri-State Tornado. Deze tornado was zo krachtig dat hij langs de kust van de Verenigde Staten door 3 staten ging, namelijk Illinios, Indiana en Missouri. Deze tornado heeft een enorme ravage achtergelaten.
§ 4. Is er iets te doen tegen een tornado?
Als er een tornado aankomt, of er is een landelijke waarschuwing, kan je het beste het volgende doen. Sluit eerst onmiddellijk alles af. Ga daarna zelf naar een veilige schuilkelder, want in huis of buiten ben je echt niet veilig.
Als je te laat bent en je kunt niet meer in een schuilkelder komen, ga dan onder de tafel zitten of onder je bed en houdt jezelf stevig vast.
Omdat een tornado een van de zwaarste stormen ter wereld is, kun je niet veel anders doen als hij je pad kruist dan jezelf in veiligheid brengen.
§ 5. De Fujita schaal.
Klasse Windsnelheid (km/uur) Schade
F0 64 - 117 Licht
F1 118 - 180 Matig
F2 181 - 251 Aanzienlijk
F3 252 - 330 Ernstig
F4 331 - 417 Zeer zwaar
F5 418+ Catastrofaal
Theodore Fujita is de bedenker van deze schaal, die de sterkte van tornado’s aangeeft. Hij was werkzaam aan de universiteit van Chicago en heeft belangrijk onderzoek gedaan naar het ontstaan van tornado’s. De Fujita schaal wordt over de hele wereld gebruikt.
Hoofdstuk 2. El Niño.
El Niño is het verschijnsel, dat het water in een deel van de Grote Oceaan eens in de 3 tot 5 jaar sterk opwarmt. Dit komt, doordat de stromingen in de Grote Oceaan veranderen. Doordat het water in de oceaan op sommige plaatsen afkoelt en op andere plaatsen opwarmt, verandert ook de temperatuur van de lucht. Hierdoor worden de luchtstromingen in het gebied boven en rond de Stille Oceaan verstoord. Door deze verstoring veranderen de zeestromingen ook.
Door dit alles verandert het weer in een groot deel van de wereld. Op sommige plaatsen valt er bijvoorbeeld veel regen, terwijl het er anders droog is. De regen kan ook veel later komen, waardoor oogsten mislukken en bosbranden ontstaan. Ook het aantal orkanen neemt toe.
El Niño betekent Kerstkind. De naam El Niño is verzonnen door vissers, omdat eens in de 3 a 5 jaar rond Kerstmis hun visvangst daalde, dit is te wijten aan El Niño. El Niño is dus eigenlijk een ongewenst kerstkindje.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van El Niño?
De gevolgen van El Niño per werelddeel:
Europa: In Europa zijn de gevolgen van El Niño waarschijnlijk heel klein. Soms worden verschijnselen als overstromingen, zachte winters en warme zomers toegeschreven aan El Niño. Dit is niet met zekerheid vast te stellen.
Afrika: In Afrika is het belangrijkste gevolg van El Niño de verandering in hoeveelheid regen die er valt. Vooral in Kenia valt plotseling veel meer regen. De regentijd, die anders heel kort is, is nu langer en heviger. Er ontstaan nieuwe meren, rivieren treden buiten hun oevers en wegen staan blank, doordat het water niet weg kan.
Azië: In Azië zijn de bosbranden de duidelijkste en belangrijkste gevolgen. Boeren willen stukjes bos platbranden om zo de grond vruchtbaar te maken. Normaal worden die brandjes vanzelf geblust door de regen, maar door El Niño komt de regen later en ontwikkelen de bosbranden zich tot een grote ramp. Er ontstaat smog door de branden, die zich verspreid naar andere landen.
Australië: In Australië is veel veeteelt. Door El Niño duurt het langer voordat de regen komt, en verdroogt alles. Er kunnen ook branden uitbreken door de droogte. De dieren hebben geen voedsel meer en worden zwakker en magerder. De boeren moeten de beesten dan verkopen, omdat ze anders allemaal doodgaan.
Zuid-Amerika: Ook in Zuid-Amerika stijgt de watertemperatuur. Normaal is het water koud en voedselrijk, en zit er veel ansjovis. Door de stijging trekt de ansjovis weg naar koelere plaatsen. Hierdoor vangen vissers bijna niets meer, en nemen die inkomsten af.
§ 3. Welke problemen leverde El Niño op in 1982-1983?
Op onderstaand kaartje zie je natuurrampen in het gebied rond de Grote Oceaan, die toegeschreven zijn aan de El Niño van 1982-1983:
Andere gevolgen zijn, dat de inkomsten van o.a. Australië, Ecuador, Peru, Mexico en Indonesië sterk afnamen, doordat de oogsten mislukten. Voor de kust van Zuid-Amerika stierven ook veel vogels, waardoor er een belangrijke inkomstenbron wegviel (de plaatselijke bevolking handelt in vogelmest). Ook stierven er veel zeehonden, zowel jonge als volwassene. In delen van Afrika mislukte de maïsoogst, waardoor er hongersnood uitbrak.
§ 4. Is er iets te doen tegen El Niño?
Tegen El Niño zelf valt niet veel te doen, je kan wel preventieve maatregelen nemen. Door de wetenschap van tegenwoordig kan er vaker gewaarschuwd worden voor orkanen, toenemende droogte, hoosbuien, overstromingen en andere gevolgen van El Niño. Op basis van eerdere El Niño's kunnen maatregelen worden genomen op het gebied van landbouw, visserij, energieproductie en de volksgezondheid. Zo kunnen er vaccinatieprogramma's worden opgesteld, om de bevolking in te enten tegen ziektes die als gevolg van overstromingen via het water worden meegebracht. Er moeten noodplannen worden gemaakt, om snel te kunnen optreden als er een El Niño is. Boeren moeten worden aangespoord gewassen te planten die tegen droogte kunnen.
Hoofdstuk 3. Orkanen.
§ 1. Wat is een orkaan?
Je spreekt over een orkaan wanneer de windkracht 12 is. De snelheid in kilometers per uur is dan meer dan 117 (zie § 5 voor de schaal van Beaufort). De windsnelheid van een orkaan neemt toe richting het centrum, het oog van de orkaan. Een orkaan is de zwaarste storm die in Nederland mogelijk is.
De officiële naam voor een orkaan is tropische wervelstorm. In het Caribische gebied worden orkanen hurricanes genoemd, in de Chinese Zee tyfoon, in de Indische Oceaan heten orkanen tropische depressies en in Australië hebben ze de naam willy-willies gekregen.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van orkanen?
Tijdens windstoten kan de windsnelheid boven land 100 tot 150 kilometer per uur bereiken. Op zee levert een orkaan meters hoge golven op en zit de lucht vol schuim en zeewater. Schepen raken dan in moeilijkheden. De zeer hoge golven leiden meestal ook tot schade aan duinen, stranden, dijken en boulevards.
§ 3. Welke problemen leverde de orkaan Debby eind augustus 2000 op in de Nederlandse Antillen?
De orkaan Debby was er een van de lichtste categorie, met windsnelheden tussen de 118 en 152 kilometer per uur. De bevolking werd opgeroepen om hun huizen te barricaderen en noodvoorraden water, voedsel en batterijen in te slaan. Ook werd er een straatverbod ingesteld.
Doordat er niet veel regen was gevallen viel de schade gelukkig mee. Toch verbleven veel mensen tijdens de orkaan in schuilkelders, omdat er in de buurt van de Nederlandse Antillen vaak orkanen voorkomen van zwaardere categorieën.
§ 4. Is er iets te doen tegen een orkaan?
Tegen een orkaan zelf kun je niets doen, wel kan je voorzorgsmaatregelen nemen net zoals de bevolking van de Nederlandse Antillen heeft moeten doen tijdens Debby. Schuilkelders kunnen het best gebouwd worden van staal of beton. Voldoende water en voedsel inslaan kan nooit kwaad, zeker niet als er slechte weersvoorspellingen zijn. Batterijen inslaan is handig voor als de elektriciteit uit valt. In het Caribische gebied komen orkanen het meeste voor in de maanden juni tot en met november. Het is dus af te raden om in die periode een vakantie te boeken naar dat gebied.
§ 5. De schaal van Beaufort.
Kracht Term Windsnelheid (km/uur) Omschrijving
0 stil 0-1 in rust
1 zwak 1-5 geen beweging
2 zwak 6-11 blad ritselt
3 matig 12-19 bladeren en twijgen in beweging, spinnen verplaatsen zich niet
4 matig 20-28 kleine takken bewegen
5 vrij krachtig 29-38 kleine takken met bladeren en bomen bewegen
6 krachtig 39-49 grote takken bewegen
7 hard 50-61 hele bomen bewegen
8 stormachtig 62-74 twijgen breken af
9 storm 75-88 takken breken af, hoge golven op zee
11 zeer zware storm 103-117 enorme schade aan bossen
12 orkaan >117 verwoesting, lucht vol schuim en zeewater
Hoofdstuk 4. Windhozen.
§ 1. Wat is een windhoos?
Een windhoos is een wervelwind (een snel draaiende kolom lucht) die meestal als een trechtervormige slurf onder een onweerswolk te zien is. De windhoos trekt met de onweerswolk mee en laat een spoor van vernielingen achter. Soms neemt een windhoos objecten mee die tijdens de tocht over het aardoppervlak zijn opgezogen (zie § 3).
De slurf bestaat, net als een wolk, uit waterdruppeltjes. De windsnelheden bij een windhoos kunnen oplopen tot een paar honderd kilometer per uur. Er kan een spoor ontstaan van enkele kilometers lang.
De onweersbuien die windhozen kunnen veroorzaken ontstaan in een overgangsgebied dat zeer warme en vochtige lucht scheidt van veel koelere lucht. Bovendien moet het op grote hoogte hard waaien in de atmosfeer.
§ 2. Wat zijn de gevolgen van windhozen?
De vernielingen die een windhoos aanricht zijn meestal niet zo zwaar. De schade bestaat vooral uit afgewaaide dakpannen, omgewaaide bomen, afgebroken takken en gebroken ruiten.
Gevolgen van zwaardere windhozen zijn kunnen zijn dat er bijvoorbeeld een fietsenstalling uit het beton wordt gerukt en ernstige schade aan gebouwen en auto's. Er kunnen zelfs doden vallen.
Op zondag 25 juni 1967 werden Chaam (Noord-Brabant) en Tricht (Gelderland) getroffen door windhozen die tot de zwaarste van de 20e eeuw horen. Tijdens deze windhoos hagelde en onweerde het veel. In Chaam trok de trechtervormige slurf onder meer over een café, een camping en de Chaamse bossen. In Tricht werd een complete woonwijk met de grond gelijk gemaakt. Er vielen 7 doden, 32 gewonden en 500 inwoners van Tricht werden dakloos. Tot in de verre omtrek vielen brokstukken, golfplaten en graspollen neer die door de windhoos waren opgezogen. Volgens het KNMI hadden de windhozen de kracht van Amerikaanse tornado's.
§ 4. Is er iets te doen tegen een windhoos?
Het KNMI geeft, als daar aanleiding toe is, waarschuwingen voor windhozen. Als dat gebeurt kan je het beste binnenblijven, in een gebouw ben je het minst kwetsbaar. Als je op een camping zit, in een caravan of een tent, kun je daar het beste weggaan en een gebouw of auto opzoeken. Tegen een windhoos zelf is weinig te doen, het is daarom dus belangrijk dat je een goede schuilplaats hebt.
Windhozen zelf zijn niet te voorspellen, wel kunnen ze alleen optreden bij bepaalde weersomstandigheden, genoemd in de eerste paragraaf van dit hoofdstuk (verschillen in temperatuur en vochtigheid tussen de lucht aan het aardoppervlak en op grote hoogte moeten heel groot zijn, plus een sterkte wind op grote hoogte).
Conclusie:
Uit ons onderzoek valt niet een echte conclusie te trekken, omdat we het over verschillende onderwerpen hebben. Wel blijkt dat er tegen al de genoemde verschijnselen weinig te doen valt, behalve een goede schuilplaats te zoeken wanneer het zover is.
Bronnen:
CD-ROM:
Microsoft Encarta '98 Encyclopedie - Winkler Prins Editie
Folders:
Opgestuurde informatie van het KNMI
Boeken:
Stormen (1983) - L. Addison, Time-Life boeken
Het weer verklaard (1998) - D. Elson, Marshall Londen
De aarde, wonderlijk en geheimzinnig - Kracht en macht van de natuur - Readers Digest
De Grote Bosatlas 50e editie - Wolters-Noordhoff Atlasprodukties
De Geo (Havo) Natuur en Milieu - Meulenhoff Educatief
Televisie:
Discovery: Tornado
Internet:
http://afrikaans.wunderground.com/tropical/tracking/at200004.html
http://explorezone.com/weather/tornadoes.htm
http://tornado.pagina.nl
http://users.castel.nl/~lankh01/hoos.htm
http://weer.pagina.nl
http://whyfiles.news.wisc.edu
http://www.dutchtornado.com/nhome.htm
http://www.geocities.com/extreem_weer/
http://www.home.iae.nl/users/goostra/toccur.htm
http://www.internetcollege.nl
http://www.knmi.nl
http://www.konijnenberg.demon.nl
http://www.onenet.net/-odcem/19990503/datath.jpg
http://www.pmel.noaa.gov/toga-tao/figure22.html
http://www.pzc.nl
http://www.scholieren.com
http://www.spc.nsws.edu
http://www.student.wau.nl/~florisb/weer.html
http://www.tornadochaser.com
http://www.tornadoproject.com
http://www.usatoday.com/weather/wtwist1.htm
http://www.virtualwebdesign.demon.nl/brandweer/foto7.htm
http://www.vwkweb.nl/weerinfo_tornado.html
http://www.weer.nl
http://www.windows.umich.edu
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
J.
J.
hey petra!
ff over dat profielwerkstuk!
is dat een bruikbaar onderwerp en had je er een goed punt voor?
ik gebruik t niet helemaal hoor maar ik vind t wel een tof onderwerp!
reageer aub
xxxxxxxxxxxxxx
joyce
22 jaar geleden
AntwoordenM.
M.
Hoi Petra,
Ik heb je werkstuk over El Nino even globaal doorgelezen. Ik doe mijn profielwerkstuk nl. ook over El Nino. Zou je me kunnen vertellen hoe je aan de info komt?
Alvast Bedankt! Marijn.
21 jaar geleden
Antwoorden