Cambodja

De kolonisatie
De kolonisatie van Indo-China, door de Fransen, begon in 1859 toen Frankrijk Cochin-China binnen drong. Dit deden ze omdat ze steunpunten langs de route naar China wilden. In dit zelfde jaar werd Norodom koning van Cambodja. Een van zijn broers wilde hem van de troon afstoten. Daarom boden de Fransen in 1862 hulp aan. Norodom nam deze hulp aan en een jaar later werd een verdrag ondertekend waarbij Cambodja onder Franse bescherming kwam. Ook Vietnam was een kolonie van Frankrijk geworden. Vietnam was verdeeld in drie staten: Annam, Cochin-China en Tonkin. In 1884 werd Norodom gedwongen deel te nemen aan een douane-unie met Annam en Cochin-China. Cambodja was nu een Franse kolonie. In 1887 werden de bezette gebieden door de Fransen tot een Indo-Chineese Unie verenigd. In 1893 kwam Laos erbij. Norodom stierf in 1904 en de Fransen zorgden dat niemand hem opvolgde.

Cambodja
Laos
Vietnam

De eerste Indo-Chineese oorlog
Door de Franse economische uitbuiting ontstonden de eerste nationalistische bewegingen. In 1937 richtte Son Ngoc Thanh een blad op waarin hij in opstand kwam tegen het Frans gezag. Hij kreeg hierin steun van Japan. De eerste echte nationalistische groep werd in 1941 opgericht, de Khmer Issarak (de vrije Khmers). In dit zelfde jaar werd Sihanouk koning van Cambodja. Een jaar later moest Son Ngoc Thanh naar Japan vluchten, nadat hij een demonstratie tegen de Fransen had gevoerd.
In 1940 viel Duitsland Frankrijk binnen. En omdat Japan een bondgenoot van Duitsland was moesten de Fransen in Indo-China met de Japanners samenwerken. Japan mocht troepen in Indo-China legeren en een jaar later was de economie in Japanse handen. In 1944 werd Frankrijk van de Duitsers bevrijd en daarom verwachtten de Fransen dat zij het binnen kort weer voor het zeggen hadden in Indo-China. Om de Fransen voor te zijn bezetten de Japanners op 9 maart 1945 de belangrijkste punten en ontwapenden de Franse troepen. De Japanners moedigden de landen aan om onafhankelijk te worden. Sihanouk reageerde hier op en riep twee dagen na de Japanse verovering de onafhankelijkheid van Cambodja uit. Son Ngoc Thanh kwam weer terug en de Japanners verlieten Cambodja. Op 24 maart 1945 besloten de Fransen dat er een Indo- Chineese Federatie zou komen, die uit vijf gewesten bestond: Tonkin, Annam, Cochin-China, Laos en Cambodja. De verantwoordelijkheid zou bij Frankrijk blijven. Alleen moesten ze nog terugkeren in de Indo-Chineese landen. In Cambodja lukte dit nadat Son Ngoc Thanh op 15 oktober was gearresteerd, nadat hij in de nacht van 9 op 10 augustus een staatsgreep had georganiseerd. Hierbij werd de regering door een ploeg onder leiding van Son Ngoc Thanh vervangen. Door zijn arrestatie waren de nationalisten voorlopig uitgeschakeld en konden de Fransen weer terugkeren. Een paar dagen later trok Sihanouk zijn vrijheids verklaring terug. Op 7 januari 1946 kwam er dan ook een verdrag tussen Frankrijk en Cambodja, waarin stond dat Cambodja onafhankelijk werd binnen de Franse Unie en een deel van de Indo-Chineese Federatie. Hier kwam echter weinig van terecht. De Fransen bemoeiden zich namelijk nog met vele zaken. Maar Cambodja kon niets anders dan zich erbij neerleggen.
In 1946 werd de Democratische Partij opgericht. Deze partij bestond uit veel aanhangers van Son Ngoc Thanh. Hun idealen kwamen dan ook overeen met die van Son Ngoc Thanh en die van de Khmer Issarak. In 1947 gaf Sihanouk de Khmer Issarak amnestie. Velen van hen keerde terug en konden mee doen aan de verkiezingen. Hierbij wonnen de democraten. De ontevredenheid nam toe en de Khmer Issarak kreeg grote delen van het land in handen. In september 1951 waren er weer verkiezingen die door de democratische partij werd gewonnen. Son Ngoc Thanh werd op verzoek van Sihanouk vrijgelaten. Deze werd als een held in de hoofdstad binnengehaald. Hieruit bleek dat hij het symbool van de nationale bevrijdingsstrijd was. Hij hervatte zijn strijd door naar de Khmer Issarak te gaan.
In 1952 werd het duidelijk dat de Fransen de strijd niet konden winnen, omdat bijna heel Indo-China onafhankelijk was geworden. Op 15 juni ontsloeg Sihanouk het kabinet, nadat hij met de Fransen had gepraat. Hij wilde dat zij toegaven aan de Cambodjaanse onafhankelijkheid. Maar zij wilden niet meewerken zolang de democraten aan de macht waren. Later ontbond hij ook de Nationale Vergadering en greep de macht. Hij ging vrijwillig in ballingschap naar Bangkok en zei dat hij pas terugkeerde als de Cambodjaanse onafhankelijkheid werd toegegeven door de Fransen. Omdat dit niet werkte keerde hij terug en riep het volk op in opstand tegen de Fransen te komen. Massaal kwamen er velen in opstand. Dit betekende het einde van de Franse kolonisatie. Sihanouk stond aan het hoofd van deze opstand en hij schakelde zo de democratische partij en de Khmer Issarak uit. Frankrijk besloot de Cambodjanen snel de onafhankelijkheid te geven.
Op 17 oktober verklaarden de Fransen uit Cambodja weg te gaan. Een maand later, op 9 november verlieten de Franse troepen Cambodja. In februari overhandigden de Fransen de overige zeggenschap over Cambodja aan de Cambodjanen.
Het land was nu onafhankelijk.
In 1954 werd de wapenstilstand van Genève gesloten. Waarin stond dat Cambodja, Laos en Vietnam onafhankelijk waren.

De tweede Indo-Chineese oorlog
Deze oorlog ontstond door het samenvallen van drie burgeroorlogen. De burgeroorlog van Laos, Vietnam en Cambodja.

Laos
In 1950 werd Pathet Lao opgericht, dit was een Laotiaans Verenigd Front met als doel de Fransen en Amerikanen uit Laos te verdrijven door verzet te voeren. In januari 1956 werd het Laotiaans Vaderlands Front, Neo Lao Hak Xat, opgericht, dit was de politieke partij van de Pathet Lao. Een paar maanden later kwam er een overeenkomst tussen deze nieuwe partij en de minister president, Sovanna Phouma. In deze overeenkomst stond dat Neo Lao Hak Xat mee mocht doen aan de verkiezingen en dat de strijders van de Pathet Lao in het leger werden opgenomen. Door deze overeenkomst stopte het verzet van de Pathet Lao. Bij de verkiezingen in 1958 kreeg de Neo Lao Hak Xat veel parlementszetels. De Verenigde Staten waren bang dat dit de eerste stap naar het communisme werd en zette Souvanna Phouma onder druk. Souvanna Phouma probeerde daarom een regering te vormen zonder de Neo Lao Hak Xat. Dit lukte niet, maar er kwam wel een nieuwe rechtse regering. Dit betekende het eind van de samenwerking met de Pathet Lao, daarom gingen deze weer verder met het voeren van verzet.
In 1960 werd Souvanna Phouma premier door een staatsgreep. De Pathet Lao was bereid samen te werken. Maar dit maal nam het verzet van rechts toe, die met wapens gesteund werd door de Verenigde Staten. Hierdoor moest Souvanna Phouma de hulp van de Sovjet Unie wel inroepen. Maar dit hielp niet. In januari 1961 kwam er een rechtse regering aan de macht. Maar Souvanna Phouma gaf niet op en benoemde zich in 1962 tot regeringsleider. Souvanna Phouma werd niet herkent door de Neo Lao Hak Xat, maar wel door de Verenigde Staten. Daarom was Souvanna Phouma al spoedig bereid de samenwerking met de Pathet Lao te verbreken, zoals de Verenigde Staten graag wilden. In 1964 verklaarde hij dat hij tegen Pathet Lao was, wat tot nieuwe gevechten leidde.
In mei gaf Souvanna Phouma de luchtmacht van de Verenigde Staten toestemming om de gebieden in het zuiden, die door Pathet Lao bezet waren, te bombarderen. Dit werd geheim gehouden, omdat in een verdrag in Genève in 1962 was gezegd dat Laos onafhankelijk was. Al gauw bombardeerden de Verenigde Staten ook de rest van Laos. Veel burgers vluchtten naar de bossen. Maar de bombardementen hadden geen zin. In 1968 had Pathet Lao nog net zoveel gebied in handen.
Het volk begon in opstand te komen tegen de rechtsen en tegen de Verenigde Staten. Zij reorganiseerden demonstraties en gijzelingen.
In 1972 kwamen er vredesonderhandelingen. Op 21 februari in 1973 werd er in Vientiane een akkoord getekend. Hierin stond dat de Verenigde Staten Laos met rust zou laten en dat er een nieuwe regering zou komen, waarin zowel rechtsen als linksen zouden komen.

Vietnam
In Noord-Vietnam was de Ho Tsji Ninh, in Hanoi, aan de macht. Deze partij was communistisch. In Zuid-Vietnam was Ngo Dinh Diem aan de macht, in Saigon. Hij was niet communistisch. Hij zat achter de communisten aan. Hierdoor en door slechte leefomstandigheden kwam er verzet door de bevolking door middel van aanslagen.
In 1960 nam het verzet tegen Saigon toe. Het begon op een burgeroorlog te lijken. Er kwamen volksopstanden en militaire aanvallen van de revolutionairen. Op 20 december 1960 werd het Nationaal Bevrijdingsfront van Zuid-Vietnam opgericht. Hun doel was het herstellen van de landshervorming door de revolutionairen krachten tot een eenheid te maken en het maken van een democratische eenheid. De leiders van dit Nationaal Bevrijdingsfront waren zowel democraten als communisten. Maar werd door de Verenigde Staten gezien als een vooral communistisch Bevrijdingsfront.
Op 1 november 1963 werd Ngo Dinh Diem vermoord door een aantal legerleiders, die een staatsgreep pleegden. Hierdoor stortte de politiek van Zuid-Vietnam in. De Verenigde Staten waren bang dat het Nationaal Bevrijdingsfront nu makkelijk kon toe slaan. Daarom besloot zij Zuid-Vietnam binnen te dringen om te zorgen dat het niet communistisch werd, zoals Noord-Vietnam.
In 1964 begonnen de Verenigde Staten met het bombaderen van Noord-Vietnam om te laten zien dat ze tegen het communisme waren en dat wilden verdrijven. In 1968 begonnen ze ook Zuid-Vietnam te bombaderen. Ze probeerden zo het Nationaal Bevrijdingsfront te verdrijven.
In 1971 probeerde de Verenigde Staten de Ho Tsji Minh-weg, een aanvoerlijn tussen Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam, af te sluiten, om te zorgen dat Zuid-Vietnam geen contact had met Noord-Vietnam. Eerst werden er een aantal takken afgesloten door de Zuid-Vietnameze troepen. Daarna werd de tegenstand te groot. Op 4 maart probeerde ze het opnieuw. Dit leidde tot een zeer groot slagveld, de slag bij Sepone. Sepone was een aantal dagen in Zuid-Vietnameze handen, maar eind maart moesten de Zuid-Vietnamezen vluchten voor de Noord-Vietnamezen.
Op 16 januari 1973 stopten de Verenigde Staten met de bombardementen op Noord-Vietnam.
Op 27 januari werd het verdrag van Parijs door de Verenigde Staten ondertekend. Daarin stond dat Laos, Vietnam en Cambodja een onafhankelijke eenheid, soeverein en territoriaal onafhankelijk werden. De troepen van de Verenigde Staten verlieten Zuid-Vietnam. Maar de burgeroorlog tussen de regering in Saigon en het Nationaal Bevrijdingsfront ging door. In de nacht van van 29 op 30 april kwam hier een eind aan. In deze nacht namen bewapende burgers strategische punten van Saigon in.
Op 2 juli 1976 werd het Socialistische Republiek Vietnam uitgeroepen. Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam waren nu een eenheid geworden met een regering.



Verklarende woordenlijst

amnestie kwijtschelding van straf
soeverein onafhankelijk van een hoger gezag
territoriaal met betrekking op grondgebied


Bronnenlijst
Plevier, Jan, Vietnam, Laos, Cambodja. Nijmegen, 1983.

Encarta® 98 Encyclopedie Winkler Prins Editie.
Trefwoord: Indo-Chinese Oorlogen.
Trefwoord: Laos.
Trefwoord: Cambodja.
Trefwoord: Vietnam.

Internetstencils.