Ernesto Che Guevara

1. Hoe het allemaal begon

Het is 14 juni, 1928. In een Argentijnse bourgeoisfamilie wordt een baby geboren: een zoon. Ernesto Guevara is de naam die ze hem geven. Ernesto, die de geschiedenis in zal gaan als Che, heeft eigenlijk een gelukkige jeugd. Hij leest veel en speelt met zijn Indiaanse vrienden. Wel ligt er een enorm obstakel op zijn pad en dat is de ernstige vorm van astma die hij heeft. De hevige aanvallen hebben echter een dermate positief effect op hem dat hij een bijna onbreekbaar doorzettingsvermogen en geestelijke kracht ontwikkelt. Zijn motto is dan ook: “Ieder obstakel is te overwinnen, als je maar vecht.”

Ernesto gaat naar school en is in de jaren ‘50 student medicijnen. Hij is echter een zeer afwijkend type student: hij heeft zijn eigen ideeën over alles en het studeren gaat hem al snel vervelen. Hij besluit om rond te gaan trekken door Latijns Amerika. Rondreizen, over het continent zwerven wordt erg belangrijk voor hem, hij gaat Latijns Amerika zien als één, maar tegelijk ook als velen.

In september 1952 keert Ernesto terug naar Argentinië (waar nu Peron aan de macht is) waar hij zijn studie medicijnen hervat en het in de korte tijd van 5 maanden tot dokter schopt. Ernesto is nu 24 jaar en zijn ‘zwerversbloed’ begint weer te kriebelen, hij verlaat Argentinië om weer te gaan reizen.
Dat hij nooit meer in zijn vaderland zal komen, weet hij dan nog niet…

2. Een belangrijke ontmoeting, tot standkoming van een ideaal.

Het broeit in Latijns Amerika in de jaren ’50. Overal proberen dictators de overwegend arme bevolking te onderdrukken en alles naar hun hand te zetten. De arme bevolking organiseert allerlei tegenstand als kwade reactie op deze onderdrukking. In Bolivia bijvoorbeeld, worden de tinmijnen genationaliseerd door revolutie van de armen. De VS kijken met argwaan toe wat er allemaal gebeurt in de voor hen zo winstgevende achtertuin (grondstoffen, suiker) en zijn alles behalve blij met de opstanden.
Ernesto Guevara ontdekt tijdens deze rondreis door Latijns Amerika armoede, ondervoeding en sociaal geweld. Het maakt ontzettend veel indruk op hem en hij ontwikkelt een enorme haat tegen het kapitalisme. Hij komt terecht in Guatemala, waar een democratisch regime zich los wil maken van de VS, en sluit zich aan bij deze groep studenten die dit nastreven, en hiervoor vechten. Hij ontmoet Hilda Gadea, een fanatiek Peruaans activiste en trouwt na 2 jaar met haar. Ze krijgen een dochter, Hildita. Na een tijdje vertrekken ze naar Mexico. In Mexico worden alle Argentijnen “El Che” genoemd. Ernesto is geen uitzondering op deze regel: hij wordt “El Che Guevara”.
Mexico is de plaats waar zich de ommekeer in Che’s leven plaatsvindt. Hij ontmoet er Raul Castro (het broertje van de dan actieve revolutionair Fidel Castro). Fidel heeft maar één ideaal: het wrede regime van dictator Batista, dat Cuba in z’n greep heeft, omverwerpen. Batista verbiedt vrije
verkiezingen en degenen die tegen hem in opstand komen worden meedogenloos uit de weg geruimd. Als Fidel na 2 jaar gevangenis straf in Cuba vrijkomt, gaat hij naar Mexico. Hier ontmoet hij Che, en ze raken bevriend. Deze vriendschap wordt later erg belangrijk voor de revolutie. Ondanks hun soms uiteenlopende ideeën over bepaalde zaken, ontwikkelen ze één ideaal: een gevecht tegen de dictatuur, met als praktijkdoel Cuba. Che ontwikkelt zich in deze periode als een echt Marxist: het imperialisme is volgens hem uit den boze.

3. Revolutie in Cuba

Rond 1955 gaan ze met een door hen geselecteerd leger op reis naar Cuba. Het doel is het omverwerpen van het regime van Batista en de revolutie tot stand brengen. Het leger verbergt zich in de bergen en in de jungle en daar leven ze, en maken ze plannen. Che, die aanvankelijk mee ging als dokter, ontwikkeld zich tot een fanatiek vechter, een goede soldaat. Hij voelt zich prettig in deze situatie, de guerrilla oorlog bevalt hem. Velen armen en onderdrukten sluiten zich bij de oorlog aan als soldaat van de Cubaanse revolutie. Che ontwikkeld zich als een zeer bekwaam vechter, een goede strateeg, en een goed leider. Om deze redenen krijgt hij door Fidel de hoogste rang in het leger toegewezen. Hij krijgt een kleine ster op zijn baret, en mag zich voortaan “el comandante” (de commandant) noemen.
Che sticht in de bergen het model van een vrijstaat. Hij en zijn achterban gaan de bevolking informeren via de radio en pamfletten en geven les aan de jonge boeren en stedelingen die hier op af komen. Ze gaan zich steeds meer afzetten tegen de VS en streven naar een klassenloze maatschappij.
Che is een gerespecteerd, maar een gevreesd man.
Batista’s legers bevechten de guerrillas en proberen hen uit te roeien. De guerrillas slaan terug, maar nooit met veel effect. Dat verandert in 1958 als ze een grote tegenaanval leveren na een zware toch naar de hoofdstad door de wildernis. Ze slagen erin het regime te overmeesteren en behalen een grote overwinning. De legende verspreidt zich door heel het land. Fidel laat Che processen leiden tegen Batista’s folteraars, ze worden allemaal ter dood gebracht. Che groeit uit tot het symbool van de revolutie, het volk gaat hem zien als een soort god. Che is ontzettend hard voor zichzelf en eist veel van zichzelf en tegelijk ook van het volk. Hij wil een totale revolutie die de mens ingrijpend verandert en vindt dat de mens, ook al heeft hij niets, tevreden moet zijn met de revolutie alleen. Weinigen kunnen hem daarin volgen. Dat kan Che niets schelen, zolang Fidel maar vertrouwen in hem heeft.
In 1959 trouwt Che met een nieuwe vrouw, waarmee hij 4 kinderen krijgt.
Hij streeft nog steeds naar een sociale revolutie en alles gaat steeds meer een communistisch tintje krijgen. Castro stelt Che aan als hoofd van de landbouw hervorming. Ook gaat hij de bank leiden. Het belangrijkste is nu echter het opzetten van de agrarische hervorming.

In 1960 legt de communistische USSR contact met Cuba over wapenhandel en samenwerking. De VS krijgt argwaan en koopt geen suiker meer van Cuba, dit is een ramp want suikerhandel is de basis
van de Cubaanse economie. Als tegenactie nationaliseren Fidel en Che alle Amerikaanse bedrijven in Cuba. Een breuk met de VS volgt. Ze stellen een embargo op alle export naar Cuba. Hiermee is de kapitalistische structuur van de Cubaanse regering vernietigd, er heerst nu een communistisch regime. Ondertussen bereidt Cuba zich voor op een militaire interventie van de VS. De VS doet een paar aanvallen die allen mislukken. De ruzie bereikt een hoogtepunt als de VS in 1962 op Cuba een lanceerbasis van Russische kernraketten op hen gericht ontdekt. Cuba is nu volledig aangewezen op de SU. Deze haalt zijn raketten uiteindelijk weg. Che wordt aangesteld als minister van industrie. Zijn plannen zijn: het land ontwikkelen, ideeën omvormen, en Cuba uiteindelijk socialistisch maken. Che heeft moeite met het leiden van de omvormingen. De USSR benadert Cuba nu weer omdat ze nu handel willen gaan drijven in suiker. De zware industrie die Fidel en Che aanvankelijk op de eerste plaats wilden wordt opzij geschoven. De suikersector wordt onder Che’s toezicht uitgehaald. Hij wordt min of meer opzij geschoven. Fidel Castro wil zich graag distantiëren van Che en stuurt hem daarom op een reis rond de wereld als ambassadeur van de revolutie. Che reist de wereld rond, hij ontmoet Croesjtjov, Mao en andere leiders, en spreekt de VN toe. In 1965 stopt zijn reis in Algiers, zijn speech daar wordt beroemd. Daarna keert hij terug naar Cuba.

4. Verdwijning en een brief

Als Che terugkomt in Cuba, is er veel veranderd tussen Che en Fidel. Het valt op dat ze elkaar bij de ontmoeting niet in de ogen kijken. Ze hebben een geheim gesprek, en daarna gebeurt er iets raars: Che verdwijnt uit het straatbeeld. Hij laat zich niet meer zien. Op bijeenkomsten etc. komt hij niet meer opdagen. Dit zorgt voor enorme twijfel bij de bevolking. Che blijft 6 maanden weg. Gedurende deze maanden zit hij in Belgisch Congo, waar guerrilla oorlogen heersen en waar hij een positieve rol hoopt te vervullen. De Congolese episode zit echter vol misverstanden en teleurstellingen. Che en zijn mannen raken gedemoraliseerd en uitgeput. Dit heeft als gevolg dat ze alleen maar harder gaan optreden.

Ondertussen leest Fidel een brief voor aan het verwarde Cubaanse volk. Een brief die Che hem in vertrouwen en privé heeft gestuurd en waarvan Fidel de inhoud nu openbaar maakt. In de brief vertelt Che dat hij zijn functies neerlegt en uit zijn hoge positie stapt. “Andere landen hebben mijn nederige bijdrage nodig om te strijden tegen het imperialisme, waar ook ter wereld.“

Als Che hoort wat Fidel heeft gedaan, is hij erg kwaad. Deze heeft er namelijk voor gezorgd dat hij nooit meer terug zal kunnen keren naar Cuba. Che besluit naar Praag te gaan om daar te herstellen.

5. De laatste strijd

Nadat Che hersteld is in Praag, besluit hij terug te gaan naar Cuba. Maar dit kan niet zomaar, dus hij moet incognito. Zijn leven ligt overhoop: waar moet hij naar toe?
Che besluit dat hij geen guerrillaoorlogen wil voeren in Latijns Amerika. Hij ontwikkelt een geheim programma en leidt in het geheim 15 elite-officieren op, tot guerrillastrijders. Met deze commando’s gaat hij naar Bolivia. Hij wil rebellie zaaien onder de bevolking in Latijns Amerika, een 2e Vietnam creëren, zodat de volkeren uit alle landen zich in de strijd tegen het imperialisme en het kapitalisme zullen verenigen. De communistische regering is echter tegen de guerrillastrijders en wil hen uit de weg ruimen. Beide groeperingen proberen de bevolking tegen de tegenpartij op te stoken. En de boel loopt uit de hand. Che en zijn mannen raken geïsoleerd in de jungle, de jacht op hen is geopend. Enkele handlangers van Che houden op met de strijd en verraden Che en zijn soldaten aan het leger van de regering door hun identiteit etc. op
te geven. In de VS gaat men mannen speciaal opleiden tot guerrilla-bestrijders. De VS zendt zijn troepen naar Bolivia, en men opent de jacht op de guerrillas. De regering krijgt het voor elkaar de bevolking voor zich te winnen en ook zij keren zich tegen Che en zijn strijders. De troepen van de VS slagen erin om de guerrillas te omsingelen: ze zitten in de val.
In 1967 raakt Che ernstig gewond bij een nederlaag. Hij wordt gevangen genomen. Een paar dagen later wordt hij door een vrijwilliger doodgeschoten.
De man die onsterfelijk leek, bleek dat niet te zijn...