Zelfdoding

Inleiding Ik heb geen speciale reden gehad om voor dit onderwerp te kiezen. Meestal zoek ik een verslag bij mijn bronnen (verkeerde volgorde…) en in dit geval vond ik een heel mooi stuk van iemand wiens vader zelfmoord gepleegd heeft. Ze probeert in haar verslag te verklaren waarom mensen zelfmoord plegen en bekijk het onderwerp heel objectief. De meeste mensen keuren zelfmoord bij voorbaat af, maar ze is eigenlijk heel positief en geeft in haar mening ook duidelijk aan dat zelfmoord voor mensen gewoon een optie moet zijn, volgens haar moeten mensen beschikking hebben over hun eigen leven. Citaat: ik vind ook dat een mens gewoon zelf moet weten wat hij of zij met zijn of haar leven doet, als diegene radicale moslim wil worden, of leeuwentemmer, of kaboutertjeszoeker of dat hij of zij dood wil. Ik vind dat een mens vrij is om te beschikken over zijn of haar leven. Susanne, 1997
Mijn hoofdvraag is: “Hoe gaan christenen om met zelfdoding?” De deelvragen hierbij zijn: Wat is zelfmoord? Waarom plegen mensen zelfmoord? Hoeveel zelfdoding komt er nou werkelijk voor in Nederland? Wat is het standpunt van de bijbel ten opzichte van zelfmoord? Wat is het standpunt van christenen ten opzichte van zelfmoord?
Deelvragen Wat is zelfmoord? Zelfmoord, of zelfdoding, is in letterlijke zin het beëindigen van je eigen leven. Het idee is simpel, het Leven is moeilijk, maar als het je allemaal te veel wordt, heb je altijd nog de uitweg die in je medicijnkastje ligt. Je pakt gewoon het eerste de beste potje met pilletjes, schrijft een mooie dramatische brief, zakt weg in een comfortabele fauteuil slikt ze door met een glas whisky en klaar is kees. Zo simpel, alsof het niks is. De waarheid is echter anders. In bijvoorbeeld een depressie kunnen mensen zo sterk het gevoel krijgen en houden dat het nooit meer goed komt, dat ze besluiten er tussenuit te stappen. Een depressie wordt dikwijls veroorzaakt door een probleem, situatie of angst wat iemand niet lijkt te kunnen oplossen. Het probleem gaat hun leven overheersen en zelfmoord is het ultieme gevolg. Er is een duidelijk verschil tussen zelfmoord en een zelfmoordpoging, een zelfmoordpoging zou je ook kunnen beschouwen als een zeer agressieve roep om aandacht. Zo van, kijk wat er gaat gebeuren als jullie mij niet willen helpen. Dit middel wordt vaak gebruikt omdat het in een keer duidelijk maakt dat er wat mis is en doordat het begrip en medelijden voert. Zelfmoord kan dus duidelijk op meerdere manieren opgevat worden, als een manier om er tussenuit te stappen, aandacht te verwerven, of in het ergste geval wraak te nemen (Zo van, kijk wat je nu gedaan hebt). En het kan natuurlijk ook nog in de vorm van euthanasie. Waarom plegen mensen zelfmoord? Er zijn natuurlijk heel veel redenen te noemen om zelfmoord te plegen, Ik zal hier een aantal uiteen lopende reden. Fysieke, sociale en/of seksuele problemen kunnen bijvoorbeeld de aanleiding zijn tot een zelfmoordpoging. Stoppen met het leven Vaak beginnen deze problemen klein, als iemand bijvoorbeeld erg verlegen is dan zul je weinig of geen contact maken met mensen uit de buitenwereld. Je bent bang dat je te anders bent. Juist omdat je je zo afzondert zullen mensen die wel graag contact maken met andere mensen je aanspreken, daardoor word het gevoel van ‘anders zijn’ versterkt. Je gaat steeds meer aan jezelf twijfelen en zult langzaam steeds dieper in het dal zakken. Uiteindelijk is de druk van je sociale problemen zo groot dat er maar een klein zetje nodig is om je tot zelfmoord te brengen, bijvoorbeeld een faillissement of een scheiding. Aandacht Ook hier is er sprake van een probleem en iemand die het leven niet meer ziet zitten, Hij doet een zelfmoordpoging om aandacht voor zijn probleem te verwerven. Vaak lukt dit omdat de meeste mensen zich over hem/haar zullen ontfermen. Ook een wel geslaagde zelfmoordpoging kan op deze manier opgevat worden, alleen dan meer op de manier van kijk nu wat je gedaan hebt, dit heeft iets van wraak, en misschien is dat ook wel zo want het blijkt uit onderzoek dat er best mensen zijn die een afscheidsbrief achtergelaten hebben, waarin ze andere mensen niet bepaald zonnige dingen toewensen en soms zelfs de dood zelf aan deze mensen toeschrijven. Drugs-/alcoholverslaving Iemand kan door wat voor probleem dan ook drugs of overmatig alcohol gaan gebruiken. Men probeert door het gebruik hiervan hun problemen weg te laten gaan of in ieder geval het nare gevoel wat er aan die problemen verbonden zit. Onbewust van het feit dat ze een heel nieuw probleem erbij krijgen, de verslaving. Allerlei regeltjes en gedragscodes uit vroeger tijden hebben ervoor gezorgd dat de mens in het bijzijn van anderen op een feestelijke gelegenheid een vloeistof nodig heeft om al die regeltjes en beperkingen compleet te vergeten, en de persoon te zijn die hij of zij eigenlijk wil zijn. Mensen met grote problemen of dingen wat zij als groot probleem beschouwen, gebruiken drank en drugs om hun grote problemen compleet te vergeten en de persoon te zijn die hun willen zijn. Verschil echter met de feestganger is dat het probleem van zodanige grootte is dat het hen dag en nacht achtervolgd. Dit zorgt ervoor dat zij de hele tijd door zullen moeten gebruiken om hun probleem achter zich te laten i.p.v. alleen in het weekend en op feestjes. Dit vormt de verslaving. Als zij proberen uit deze cirkel van de verslaving te breken zullen zij nuchter hun problemen weer terug vinden en de verslaving weer voortzetten. Of ze besluiten er gewoon helemaal een punt achter te zetten. Hetgeen wat ons weer terug brengt bij het onderwerp. Om eerst uit de verslaving te breken en vervolgens de draad weer op te pakken en de problemen onder ogen zien moet je van hele goede huize komen.
Kamikaze Een heel speciale manier van zelfmoord is de kamikaze. Het gaat hier niet om persoonlijke ontevredenheid en ook niet om een depressie of iets wat erop lijkt. Alleen eer en haat spelen een rol in deze, fascinerende en moeilijk te begrijpen, manier van oorlog voeren. Het woord kamikaze komt uit Japan en betekend ‘wind der goden’. Wat een kamikaze ertoe aanzet om zelfmoord te plegen kan heel ver uiteenlopen. Bijvoorbeeld de druk van de regering (Japanse weigeraars werden bedreigt met de dood) of uit haat tegenover de vijand, zodat deze geen informatie zullen krijgen, commando’s, SEALS en andere speciale troepen die beschikking hebben over veel informatie hebben tijdens missies gif bij zich om te zorgen dat ze niet door de vijand gevangen en gemarteld kunnen worden. Hoeveel zelfdoding komt er nou eigenlijk in Nederland voor? Voor het antwoord op deze vraag heb ik de grafieken en tabellen van de website van het CBS gebruikt. Te tabel is hieronder te zien. Jaar Aantal zelfdodingen
1980 1403
1990 1450
1995 1511
1996 1577
1997 1570
1998 1519
1999 1517
2000 1500
In het begin is er een stijging te zien in het aantal zelfdodingen, vanaf 1997 begint het aantal zelfdodingen te dalen. Dit is te verklaren door de beschikbaarheid van betere psychische hulp. Helaas beschikt het CBS niet over statistieken voor 2001 en 2002. Deze informatie was ook nergens anders te verkrijgen. Wat is het standpunt van de bijbel ten opzichte van zelfmoord? Het antwoord op deze vraag hangt erg af van de interpretatie van de bijbel. Daarom zal ik eerst een voorbeeld noemen van een bijbelfiguur dat zelfmoord pleegt. Samuel 31:2-5 “De Filistijnen dan zaten Saul en zijn zonen op de hielen en zij doodden Jonathan, Abinadab en Malkisna, de zonen van Saul. Daarop werd de strijd voor Saul zwaar; toen de boogschutters hem onder schot kregen, beefde hij zeer voor de schutters. En Saul zei tot zijn wapendrager: Trek uw zwaard en doorsteek mij daarmee, opdat deze onbesnedenen niet komen en mij doorsteken en de spot met mij drijven. Maar zijn wapendrager wilde niet, omdat hij ervoor terugschrok. Daarom nam Saul het zwaard en stortte zich erin. Toen zijn wapendrager zag dat Saul dood was, stortte hij zich ook in het zwaard en stierf met hem.” Dit is toch een voorbeeld in de bijbel waarbij een toch behoorlijk belangrijk bijbelfiguur zelfdoding begaat. Ik denk dan ook dat een soort van gerechtvaardige zelfdoding vanuit de bijbel mogelijk is.
Wat is het standpunt van christenen ten opzichte van zelfmoord? De opvattingen van iemand die de bijbel nogal serieus neemt zullen nogal wat afwijken van wat volgens mij uit de bijbel blijkt. Hier een citaat uit De RK Bisschoppenconferentie van Nederland. Het is voorstelbaar dat mensen uiteindelijk maar één uitweg zien: het lijden weg te nemen door het leven te beëindigen. Toch menen we dat we halt moeten houden voor de grens van euthanasie en (hulp bij) zelfdoding. Overschrijding van die grens - hoe invoelbaar in individuele gevallen ook - brengt de samenleving op een hellend vlak. Als de onaantastbaarheid van het menselijk leven niet ten volle wordt gerespecteerd, verdwijnt op den duur het besef dat een mens altijd - en dus ieder moment van zijn leven - méér is dan hij ervaart en méér dan wij ervaren. Hoezeer deze woorden ook misverstaan en misbruikt kunnen worden: we menen te moeten volhouden dat een mens méér is dan zijn lijden. Utrecht, 28 juli 1994
Toch gaat men hier de fout in, hoe juist en/of een godsdienst dan mag lijken, naar mijn mening is het zo dat de mensen die dit verkondigen eigenlijk zonder dat ze het zelf doorhebben mensen tot in zoverre indoctrineren dat ze de bijbel echt zien als een wetboek. Deze mensen doen dit zelf ook en zijn er zo op gebeten om dit tot anderen door te laten dringen dat ze het maar blijven verkondigen, juist de mensen die niet met het geloof opgevoed zijn zullen objectief kunnen denken over dit onderwerp, juist omdat zij niet vastzitten aan wat hun ooit eens in hun jeugd is opgedwongen, want vaak moesten kinderen van hun ouders naar de kerk. Dit valt zelfs nu te zien, kinderen bij mij in de klas die op de basisschool al door hun ouders naar de kerk gestuurd zijn weigeren met lessen als biologie serieus na te denken over dingen als evolutie. We hebben over de evolutietheorie een discussie gehad en bijna 50% van de klas was tegen, waarvan weer zo’n 80% met het geloof opgevoed was. Conclusie De hoofdvraag was: Hoe gaan christenen om met zelfdoding? Ik vind dat er binnen het christendom teveel intolerantie bestaat, ik heb aan het begin van het verslag laten zien wat zelfdoding is en waarom mensen zelfmoord plegen, en ik vind dat er best hele gegronde redenen zijn om het toe te staan. En ondanks dat er zelfs bijbelfiguren zijn die zelfmoord plegen keurt de kerk het af. En omdat naar mijn mening de kerk erg statisch is in zijn argumenteringen, namelijk altijd met ‘zo staat het in de bijbel’ of vanwege de ‘ziel’ die mensen zouden hebben. De kerk is vaak niet in staat om naar andermans argumenten te luisteren, ze zullen als ze tegen zijn zich nooit laten overtuigen omdat voor hun de bijbel boven de medemens staat. Christenen zijn naar mijn mening dus intolerant tegenover zelfdoding, ik vind dat zelfdoding een optie moet zijn, zeker in het geval van euthanasie. Maar ook als iemand die geen ernstige ziekte heeft het leven echt niet meer ziet zitten, moet het mogelijk zijn om zelfmoord te plegen. Mijn mening
Ik zelf zou nooit zelfmoord plegen, ik zie er niets in omdat je de problemen voor andere mensen alleen maar erger maakt. Het is natuurlijk wel een optie om afstand te nemen van je omgeving, bijvoorbeeld door te verhuizen. Op deze manier kun je een beetje opnieuw beginnen en toch nog verder leven. Want volgens mij is er geen leven na de dood.