Brood

Wat zit er allemaal in brood? Je hebt 4 dingen nodig om een gewoon brood te maken: 1 bloem/meel
2 water
3 gist
4 zout
Als je een brood van 800 gram maakt heb je 600 gram bloem, 3 dl lauw water, 20 gram gist en 8 gram zout nodig. Bloem/meel. Het grootste deel van brood is gemaakt van bloem. Bloem is gemaakt van granen. Granen worden gemalen tot ze uit elkaar vallen in hele kleine deeltjes. Maar wat zijn granen nou precies? Graan is een soort gras. De belangrijkste soorten graan zijn tarwe, maïs, rijst, gerst, haver en rogge. De meeste broden worden van tarwe gemaakt. Als tarwe geoogst is gaat het naar de meelfabriek. Eerst wordt het tarwe goed schoon gemaakt, daarna worden de tarwekorrels geplet. De korrels vallen daardoor uit elkaar in stukjes; meelkern, schil(zemelen) en kiem. Door meelkern, zemelen en kiem door elkaar te mengen krijg je verschillende bloem/meelsoorten. Dit bloem/meel ziet eruit als poeder. Het is heel licht en je kunt het dus zo weg blazen. Deze soorten bloem/meel gebruikt de bakker om brood te bakken. De bekendste zijn: Volkorenmeel: dit bestaat uit de hèle tarwekorrel. Dus de zemel, de kiem en de meelkern. Bloem: dit bestaat alleen uit de fijngemalen meelkern. Dat wordt gebruikt voor bijvoorbeeld witbrood. Tarwemeel: dit bestaat uit de meelkern en de zemel. Hier wordt bruin brood van gebakken, maar er zijn verschillende soorten tarwemeel
van licht tot heel donker. Zo krijg je ook licht bruin brood (tarvo) en donkerder bruin brood. Maar er zijn nog veel meer soorten meel/bloem. Water

Zonder water kunnen wij niet leven. Water zit ook in brood. Het water zorgt ervoor dat het makkelijk te kneden is. Dus dat het deeg zachter wordt, het zorgt er ook voor dat het brood niet keihard wordt. Gist
In de natuur kun je gist vinden. Het zijn hele kleine levende deeltjes die rond ons vliegen, maar je kunt ze niet met het blote oog zien. Gistcellen zijn goede schimmels ( schimmels zijn planten. Het zijn harige hoopjes in verschillende kleuren. Het verschijnt opeens op een vochtige en warme plek. Ook wordt het steeds groter ). Schimmels zijn dol op suiker. Ze worden er groot van. In bloem zit ook suiker. De gistcellen die bij het deeg worden gedaan vinden het suiker erg lekker. Als ze het suiker opeten komt er koolzuurgas en alcohol vrij. Er zit dus ook alcohol in het deeg, dat ruik je ook als je het deeg een paar uurtjes laat liggen. Die alcohol verdwijnt samen met een groot gedeelte van het water in de oven. In bier en wijn zit ook gist. De alcohol die in bier en wijn zit, blijft wel zitten, want bier en wijn gaat niet in de oven. Door de gasbelletjes wordt het deeg steeds groter. Het brood wordt dan luchtig, er komen kleine gaatjes in het binnenste en zachtste deel van het brood. In 1 gram gist zitten ongeveer 10 miljard gistcellen. In de gistfabriek word bakkersgist gemaakt. Zout
Zout komt ook in de natuur voor. In zeewater en de aarde bijvoorbeeld. Zout geeft brood een smaak. Door het zout blijft het brood ook langer vers. Om het brood lekker zacht te maken en om het beter te kunnen bewaren, kun je ook boter bij het deeg doen. In brood zitten dus alleen maar gezonde ingrediënten. Natuurlijk kunnen er in brood nog veel meer ingrediënten zitten, zoals suiker ( bij suikerbrood ), krenten ( bij krentenbrood ); maar ook vruchten, noten of spijs. De bakker maakt het brood zo extra lekker. Waarom is brood gezond? In brood zitten alleen maar gezonde ingrediënten. In wit brood zit ( 3 boterhammen of 2 broodjes) : 8 gram eiwit
2 gram vet
52 gram koolhydraten
1 mg ijzer
3 gram voedingsvezels
In bruin brood zit ( 3 boterhammen of 2 broodjes ) : 9,5 gram eiwit
3,5 gram vet
45 gram koolhydraten
2 mg ijzer
5 gram voedingsvezels
Maar wat zijn nou; koolhydraten, ijzer, voedingsvezels, en eiwit? Om te leven heb je brandstoffen, bouwstoffen en beschermende stoffen nodig. Je lichaam is opgebouwd uit bouwstoffen; net als een huis word gebouwd met stenen. Eiwitten en voedingsvezels zijn bouwstoffen. Maar voedingsvezels zijn ook brandstoffen. Brandstoffen zijn koolhydraten en vetten. Net als en kachel op kolen brand, zo heeft je lichaam brandstoffen nodig om te kunnen werken. In beschermende stoffen zitten vitamines. Brood geeft ons ook vitamines, vooral vitamine B1 en B2. Bruin brood is gezonder dan wit brood. Dit komt doordat de schil (zemel; zie hoofdstuk 2) er nog om zit. Hierdoor krijg je meer bouwstoffen, brandstoffen, en vitamines naar binnen. Maar je kunt brood ook zelf gezond maken. Zoals in plaats van hagelslag of chocopasta er komkommer of tomaat op te doen. Een wit broodje hagelslag mag natuurlijk wel en het is lekker. Maar een broodje komkommer is gezonder. Soorten brood: Wit brood: Witbrood wordt gebakken van tarwebloem. Dit is het middelste van de tarwekorrel. De kiemen en zemelen zijn volledig uitgezeefd. Er is waterwitbrood en melkwitbrood verkrijgbaar. Casino brood: Dit brood wordt in een bus (broodblik) gebakken, dat met een deksel gesloten wordt. Het vierkante brood is heel geschikt voor tosti's en sandwiches. Bruin brood: Bruin- of tarwebrood wordt gebakken van tarwemeel. Tarwemeel bevat iets meer vitamines (B1, B6), mineralen (ijzer, jodium) en voedingsvezel dan tarwebloem omdat een groter deel van de tarwekorrel is gebruikt. Want in de buitenste laag van de tarwekorrel (wordt ook wel zemel genoemd) zit het grootste deel van de vitamines, mineralen en voedingsvezel. Roggebrood: Vaak wordt het in één adem genoemd met erwtensoep, spek of boerenkaas: roggebrood. Dat het ‘brood’ heet, is eigenlijk verwonderlijk. Sneetjes roggebrood hebben een compleet andere geur, kleur, structuur en smaak dan ‘gewoon’ brood. Roggebrood is veel compacter. Desembrood: De allereerste broden werden op deze manier gemaakt. Het is dus de oudste werkwijze die de mensheid kent om brood te laten rijzen. Tot aan de 19e eeuw is altijd desembrood gebakken, pas vanaf die tijd is gist (als rijsmiddel) ontdekt. Desem is zuur geworden deeg. De bereidingswijze is eenvoudig. Suikerbrood: Als we spreken over suikerbrood dan wordt meestal het Fries suikerbrood bedoeld. Er is niet zoveel bekend over de oorsprong van de Fryske Sûkerbôle. Het brood was vroeger in Friesland een cadeau voor moeders die net een meisje hadden gekregen. Een krentencake werd gegeven als ze een jongen kregen.