Tachtigjarige Oorlog

Inhoud
1. Inleiding, hoofdvraag en deelvragen
2. Deelvraag 1
3. Deelvraag 2
4. Deelvraag 3 en de conclusie

Inleiding
Dit werkstuk gaat over de Nederlandse opstand. De hoofdvraag van dit werkstuk is: Waarom kwamen de Nederlanden in opstand tegen Filips II en wat waren de gevolgen?

Maar wat hadden de Nederlanden te maken met Filips II?
Een deel van de Nederlanden heette Bourgondië. Maximiliaan (van Oostenrijk) werd verliefd op Maria (van Bourgondië). Zij trouwde en kregen een zoon, Filips de Schone. Filips zoon: Karel V. Toen Karel V 15 jaar was, werd hij koning van Spanje, heer der Nederlanden en de Keizer van Duitsland.
De zoon van Karel V was: Filips II.


Hoofdvraag:
- Waarom kwamen de Nederlanden in opstand tegen Filips II
en wat waren de gevolgen

Deelvragen:
- Wat waren de oorzaken van de Tachtigjarige oorlog?
- Hoe ontstond de Tachtigjarige oorlog en de Republiek?
- Hoe kwam er een einde aan de Tachtigjarige oorlog?

1. Wat waren de oorzaken van de Tachtigjarige Oorlog?
De Tachtigjarige Oorlog had drie oorzaken:
- De politiek
- De godsdienst
- De economie

- De politieke oorzaak:
Karel V en Filips II wilde samen alle macht hebben, en ook heel de Nederlanden. Daarvoor wilden ze wel een centralisatie. Zij kozen hiervoor de stad Brussel. Van de gewest- en stadsbestuurders kwam hiertegen veel verzet, want zij wilden hun privileges houden. (Rechten die de gewesten in de Middeleeuwen kregen waardoor ze hun eigen wetten mochten maken). De adel was er ook tegen, want de koning wilde hun vervangen door ambtenaren. De Staten-Generaal protesteerde ook, want Filips wou hun afzetten zodat hij de geldzaken zelf kon regelen.

- De godsdienstige oorzaak:
Rond die tijd vond geen een vorst het goed dat er 2 godsdiensten zouden zijn. Karel V was Rooms-katholiek en in Nederland werden mensen protestants. Hij vond dat dat niet samen kon. Hij was ook bang dat er een burgeroorlog zou komen. Hij maakte wetten en een speciale rechtbank tegen ketters (mensen die zich niet aan het geloof hielden), die noemde hij ‘de in quuisitie’. Zelfs sommige Rooms-katholieke

vonden dit vreselijk. Ook daarom gingen veel Protestantse het land uit.

- De economische oorzaak:
Er was ook een economische oorzaak. Honger en armoede maakte de mensen ontevreden. Voor het buitenland leek Nederland een rijk land, soms werd het de schatkamer van Spanje genoemd. In Nederland woonde veel mensen in de stad. Er was een stedelijk-agrarische samenleving. Maar in Nederland was er niet zoveel welvaart als de buitenlanden dachten. Er waren weinig rijken en veel armen. De armen leefde van het geld van de kerk en 40% van de bevolking leefde van de armen zorg. Er was naast de armen een groep die net genoeg hadden aan het eigen verdiende geld. Dat kwam door mislukte oogsten en graantransporten, en lage lonen van handwerkslieden. Ook de prijzen van de producten stegen steeds, terwijl de lonen laag bleven. De ontevredenheid van de armen kwamen doordat ze zagen dat anderen (zoals de kerk) wel veel hadden en zij niet.

2. Hoe ontstond de Tachtigjarige oorlog en de Republiek?
In 1566 waren de mensen in Nederland zo ontevreden dat een groep edelen naar Margaretha van Parma (halfzus van Filips II) gingen, die toen de Nederlanden bestuurde. Ze vroegen of de kettervervolging minder mocht en Margaretha stemde toe, zolang de koning er nog niets over had gezegd. De protestantse en de vluchtelingen kwamen weer terug en hielden hagenpreken (preken in de openlucht).
Die stemming verdween toen in 1566 de beeldenstorm kwam. Protestantse mensen vernielden alle Rooms-katholieke beelden, zodat zij die kerken konden gebruiken. Hierdoor kwam er een einde aan de samenwerking tussen de Rooms-katholieke en de Protenstantse tegen Filips II.

Als maatregel tegen de beeldenstorm stuurde Filips, de hertog van Alva, met een groot leger, om de ketters te vermoorden en vaste belastingen in te voeren. Toen Alva kwam vluchtten veel protenstantse mensen weer uit de Nederlanden. Ook Willem van Oranje. Hij vluchtte naar Duitsland. Toen hij in 1568 met een leger Alva probeerde weg te jagen, verloor hij en het volk wouw hem ook niet helpen. Dus Alva ging gewoon door met zijn harde maatregelen. Alva had een speciale rechtbank, De Raad van Beroerte. Daar werden veel Protestanten gedood. Ook door Alva’s belastingsplannen was er ontevredenheid. De Tachtigjarige oorlog brak pas echt uit toen in 1572 de watergeuzen Den Briel innamen. Toen kwamen de steden aan de kant van Oranje. Filips kon hier niet tegen op en kon Alkmaar niet innemen. Hij riep Alva terug, want zijn harde aanpak had niet gewerkt.

Tot 1576 waren de gewesten Holland en Zeeland vooral in opstand tegen Filips, maar omdat de Spaanse soldaten zuid Nederland plunderde, omdat ze geen loon meer kregen, sloten alle Nederlandse gewesten een overeenkomst, de Pacificatie van Gent.
Ze wilden samen de Spaanse soldaten uit de Nederlanden krijgen, maar omdat er verschillende godsdiensten waren, waren ze niet sterk. In 1579 kwam er een nieuwe overeenkomst tussen de meest Zuidelijke gewesten:
de Unie van Utrecht. Zo kwam er een scheiding tussen Noord en Zuid.


De Unie van Utrecht zagen Filips nog wel als hun koning, maar waren het niet eens met hem. Dat veranderde in 1587: De Staten-Generaal van de Unie van Utrecht nam de Acte van verlatige aan. Vanaf toen was Filips niet meer dan een heer van de Noorderlijke gewesten en Willem van Oranje werd koning van het Noorden. Filips beloofde een beloning voor wie Willem van Oranje zou vermoorden. En zo werd hij in 1584 vermoord, door een van zijn tegenstanders. Het Noorden kon geen andere koning vinden en stopten het zoeken. Voortaan zou de Statenvergadering in elk gewest de baas zijn. En de gewesten zouden met elkaar overleggen in de Staten-Generaal. Daardoor ontstond de Republiek. Nederland was het eerste land zonder koning. Tot 1648 zou het noorden in oorlog blijven met Spanje.

3. Hoe kwam er een einde aan de Tachtigjarige oorlog?
Nederland brak als laatste hoop de dijken door en de Spanjaarden trokken zich terug. Met nog vele andere gevechten heeft Nederland uiteindelijk gewonnen. Door dat Spanje in geldnood zat en een belangrijke soldaat was doodgegaan. Met nog steun van Frankrijk en Engeland zorgden ze ervoor dat Spanje zich terug trok. Nederland had gewonnen en Spanje benoemde Nederland als een Republiek tijdens ‘ de Vrede van Münster’ in 1648.

4. Conclusie
De hoofdvraag van dit werkstuk was: Waarom kwamen de Nederlanden in opstand tegen Filips II en wat waren de gevolgen?
Het antwoord op de vraag is: er waren drie oorzaken.
Een politieke: Filips II wilde alle macht en heel Nederland hebben.
Een godsdienstige: Filips II wilde dat iedereen Rooms-katholiek werd en wie dat niet wilde en deed werd gestraft.
Een economische: Veel mensen in de Nederlanden waren erg arm en moesten veel belasting betalen en de prijs van de producten werden als maar hoger en de lonen werden niet hoger, die bleven altijd hetzelfde.
Het gevolg van de oorlog was dat Nederland een onafhankelijke Republiek werd en het eerste land was die zonder Koning bestuurd werd.