Eerste Wereld Oorlog

* Deelvragen uit leerboek Geschiedenis: "Bronnen" * >> Europa rond de eerste wereldoorlog << De Eerste Wereldoorlog De Eerste Wereldoorlog vond plaats tussen 1914 & 1918. Heel veel landen waren betrokken bij deze oorlog (Afrika, * rond de Duitse koloniën*, Azië, * Midden-Oosten * en op zee * Falkland-eilanden *) vandaar de naam wereldoorlog. Vanaf het begin zijn de 5 belangrijkste Europese landen bij het conflict betrokken: - Frankrijk & Engeland - Duitsland & Rusland - Oostenrijk - Hongarije
Later komen daar ook niet-Europese landen bij zoals: - Turkije & Japan - Italië & de Verenigde Staten

Maar hoe ontstond die oorlog nou eigenlijk? De economie veranderde rond en in Europa rond 1900 erg snel. Daardoor ontstonden er in veel plaatsen industriegebieden. Door het ontstaan van die industriegebieden nam de handel toe. (Zo werden er bijvoorbeeld wapens ontwikkeld, waardoor landen zich beter konden verdedigen .) Steeds meer landen wilden meer koloniën hebben, waardoor steeds meer landen ruzie met elkaar kregen. Maar de bevolking begon ook steeds meer betrokken te raken met de ruzies tussen landen omdat ze werden beïnvloed door het nieuws. In 1914 was de spanning in Europa te snijden. Nu wist ook de bevolking dat er een oorlog aan zat te komen, alleen ze moesten nog wachtten op een gebeurtenis wat de oorlog zou doen beginnen. Op 28 juni 1914 werden de Oostenrijkse troonopvolger Frans-Ferdinand en zijn vrouw door een lid van een Servisch geheimgenootschap vermoord in Sarajevo. Oostenrijk zag nu een kans om aan Servië de oorlog te verklaren. Na de oorlogsverklaring vertrokken de soldaten vol vertrouwen en moed naar het front. Dat vertrouwen was al snel voorbij toen duidelijk was dat dit geen korte oorlog zou zijn. Vier jaar duurde de Eerste Wereldoorlog. De meesten mensen dachten dus dat het een korte en frisse oorlog zou worden. Zelfs de generaals op het westfront rekenden op een oorlog van ongeveer 4 weken. Maar de Duitse aanval werd na een snelle opmars door België in Noord-Frankrijk gestopt. Twee miljoen legers stonden muurvast tegenover elkaar. De soldaten groeven zich in om bescherming te zoeken. Zo ging een loopgravenoorlog.; De tegenstander werd eerst beschoten waarna de soldaten uit hun eigen loopgraven kwamen, het niemandsland overstaken om de loopgraven van de vijanden te veroveren. Zo ging dit elke dag door, maar dan andersom. Er sneuvelden meer soldaten, dan dat er loopgraven werden veroverd. Maar de oorlog aan het Oostfront verliep anders. Na een paar Russische successen drong het Duitse leger verder op. Met de Russen ging het niet goed, en ze verloren keer op keer. De tsaar stuurde telkens slecht bewapende soldaten naar het front. In 1917 kwam het tot een revolutie. De tsaar werd afgezet en er kwam een nieuwe regering. De nieuwe regering sloot vrede met Duitsland, en vanaf dat moment hoefden de Duitsers geen tweefrontenoorlog meer te voeren, en konden ze meer soldaten aan het Westfront inzetten. Amerika wilde niet meedoen met de oorlog in Europa, maar leverde wel wapens aan Engeland en Frankrijk. Duitsland probeerde dat te voorkomen door de Amerikaanse schepen met duikboten aan te vallen. Dat noemen we ook wel de onbeperkte duikbootoorlog. Amerika verklaarde in 1917 de oorlog aan de centralen. (De centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkije) Deze oorlogsverklaring betekende veel voor de geallieerden. (De geallieerden: Rusland, Engeland, Frankrijk) Er kwamen nieuwe soldaten en nieuwe wapens, onder andere de tank. In augustus 1918 begrepen de Duitse generaals dat zij de oorlog nooit zouden winnen. In diezelfde tijd braken er in Duitsland ook veel revoluties uit. De keizer van Duitsland (Keizer Wilhelm) trad af en vluchtte naar Nederland. De generaals vroegen om een wapenstilstand, en tegelijkertijd stelden zij een nieuwe regering aan. Deze nieuwe regering sloot op 11 november een wapenstilstand met de geallieerden. Duitsers vonden dat deze regering daarmee het land had verraden. Zij noemden deze nieuwe regering de novembermisdadigers. Er was vrede nodig. Maar niet elk land dacht daar het zelfde over. Sommige landen wilden vrede, sommige landen wilden wraak. Toen Duitsland de wapenstilstand sloot, verwachtte het land een eervolle vrede. De Amerikaanse President Wilson gaf hun hoop. Deze president had een aantal ideeën. Zijn ideeën kwamen erop neer dat de wereld moest worden veilig gemaakt voor democratie, en dat elk volk zijn eigen land moest hebben. Maar Frankrijk, België en Engeland wilden dat niet, zij wilden wraak. De Duitsers hadden niks te zeggen over de voorwaarden voor de vrede. De vrede van Versailles was in hun ogen het dictaat van Versailles. Veel mensen waren het ook niet eens met deze vrede, en noemden het de overwinnaarsvrede. Zij verwachtten dat die oorlog snel opnieuw voor ellende zou zorgen. Een van de veertien punten van Wilson was het oprichten van de Volkenbond. De Volkenbond moest voorkomen dat er weer een nieuwe oorlog zou uitbreken. De beschaafde landen konden hun onderlinge problemen ook bespreken en laten regelen door een onpartijdige bond. Dat was het idee van Wilson. De Volkenbond werd opgericht, maar Duitsland en de Sovjet-Unie mochten geen lid worden. Dat had het parlement van de Verenigde Staten beslist, wat tot grote teleurstelling van president Wilson. De Volkenbond had weinig kans van slagen omdat de meeste leden niet van plan waren om de bond toe tel aten in hun zaken. Het plan van Wilson mislukte. De wereldoorlog was nu wel afgelopen, maar de mensen dachten er nog vaak aan terug. De mensen konden niet begrijpen hoe mensen tot zulke verschrikkelijke dingen in staat waren. De oorlog bracht groot verdriet over gesneuvelde zonen, vaders en echtgenoten met zich mee. Tijdens de oorlog stonden de vrouwen er alleen voor. In de fabrieken was nu plaats voor vrouwen die het werk van de mannen overnamen. De gebeurtenissen in de oorlog inspireerden de kunstenaars heel erg. Ze maakten schilderijen over de oorlog, en veel schrijvers schreven in dagboeken de verschrikkelijke dingen over de oorlog. [Deelvragen 9.1] Wanneer was de Frans-Pruisische oorlog? De Frans-pruisische oorlog was rond 1870 aan de gang. Wanneer ontstond Duitsland? Duitsland ontstond in het jaar 1871
Wanneer vond de 1e Wereldoorlog plaats? De eerste Wereldoorlog vond plaats
Noem 3 historische veranderingen in Europa rond 1900 die het ontstaan van de 1e Wereldoorlog kunnen verklaren. - De economie veranderde rond en in Europa heel erg snel. Daardoor ontstonden er in veel plaatsen industriegebieden. - Door de productie nam de handel ook toe. - Steeds meer landen wilden meer koloniën hebben. Hierdoor kregen verscheidende landen ruzie met elkaar. Hoe kwam het dat ook de bevolking steeds meer betrokken raakte bij ruzies tussen landen? Ze werden beïnvloed door het nieuws; kranten stonden er vol mee. Want de kranten moesten vol met nieuws. En dan maar zoveel mogelijk nieuws daar over dan helemaal geen nieuws in de kranten. Wat onderzoek je in paragraaf 9.1? Hoe het leven was rond de eeuwwisseling. Welke plaats kreeg de vrouw door de industrialisatie in armere gezinnen? Voor de industrialisatie werkten vrouwen vroeger met de mannen op het land, of hielpen mee in de winkel. Maar door de industrialisatie kwamen veel vrouwen in de fabriek terecht. Leg uit wat onder feministe verstaan wordt. Rijkere vrouwen wilden meer doen. Ze wilden vooral kiesrecht krijgen. Verklaar het begrip nationalisme
Sterke voorliefde voor het eigen volk & land. Waarom zocht Frankrijk revanche tegen Duitsland? Omdat Frankrijk gebieden aan Duitsland moest afgeven. Hoe ontstond in Europa een wapenwedloop? De wapenwedloop ontstond doordat de mechanisatie toenam. Noem 3 redenen waarom Europese landen kolonies wilden hebben. Een land met grote kolonies kon beschikken over meer grondstoffen voor zijn fabrieken. Leg uit wat er met modern imperialisme wordt bedoeld. Tussen 1880 en 1914 kwam bijna de hele wereld in het bezit van Europese landen. Die periode wordt de tijd van het modern imperialisme genoemd. Hoe was het leven rond de eeuwwisseling in West-Europa? Noem 4 historische veranderingen in die tijd. - De vrouwen werkten veel in de fabrieken om maar geld te krijgen om te leven. Thuis deden ze ook nog het huishouden - De bevolking had het gevoel dat allen hun land goed was. - Er werd een wapenstrijd gevoerd. - Europa had veel kolonies. Wie geen kolonies had hoorde er niet bij en had geen macht. Europa heerste over de wereld. [Deelvragen 9.2] Wat onderzoek je in paragraaf 9.2? In paragraaf 9.2 onderzoek je hoe de eerste wereldoorlog ontstond. Noem 3 kenmerken van het militarisme waardoor de dreiging in Europa toeneemt. - Landen waren nationalistisch - Door het nationalisme wilden veel mensen wel vechten voor hun land. Zo had het land dus veel soldaten. - Alle landen hadden gebruikt gemaakt van de wapenindustrie, en hadden dus genoeg wapens om zichzelf te verdedigen. Hoe kon een oorlog tussen Frankrijk en Duitsland makkelijk leiden tot een wereldoorlog? Verschillende landen zochten steun bij elkaar, zodat ze niet alleen stonden als er een oorlog uitbrak. Er werden afspraken gemaakt om elkaar bij te staan bij eventuele aanvallen. Wie werden de geallieerden genoemd en wie de centralen? De geallieerden: Rusland,Engeland,Frankrijk
De centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkije

Wat was de aanleiding tot het uitbreken van de 1e W.O? En steunden de bondgenoten elkaar? Op 28Juni 1914 ging de Oostenrijkse kroonprins in Sarajevo op staats bezoek en werd hij samen met zijn vrouw doodgeschoten. Oostenrijk verklaarde toen aan Servië de oorlog. Servië had intussen weer een bodgenootschap met Rusland, en ging zijn leger mobiliseren. Rusland had weer een bondgenootschap met Frankrijk, en Rusland en Oostenrijk weer met Duitsland en Turkije. Zo verklaarden bijna alle landen de oorlog. Maar niet alleen in Europa, maar ook in de kolonies en op de zee werd er gevochten. Leg uit wat multicausaliteit betekent
Het verklaren van een gebeurtenis vanuit meerdere oorzaken. [Deelvragen 9.3] Wat onderzoek je in paragraaf 9.3? Hoe de 1ste wereldoorlog verliep. Leg uit waardoor aan het West-front een loopgravenoorlog ontstond
Ze dachten dat ze het West-front al binnen 4 weken in bezit zouden krijgen, maar de Duitse aanval werd al in Noord-Frankrijk gestopt. De grote legers stonden tegen over elkaar. Ze groeven kuilen om bescherming te hebben, (De zogenoemde loopgraven) Omdat ze niet wisten hoe de nieuwe wapens werkten. Welke nieuwe strijdmiddelen werden er ingezet en waarom werd er vanaf toen gesproken over kanonnenvoer? Kanonnen. Er werd alleen maar geschoten met kanonnen. Hoe verliep de oorlog aan het Oostront? Na een paar Russische successen drong het Duitse leger verder op. Met de Russen ging het niet goed, en ze verloren keer op keer. De tsaar stuurde telkens slecht bewapende soldaten naar het front. De tsaar trad af, en de nieuwe regering sloot vrede met Duitsland. Waardoor hoefden de Duitsers in 1917 geen tweefrontenoorlog meer uit te voeren? De nieuwe machthebbers sloten vrede met Duitsland
Hoe en waarom viel Duitsland de Amerikaanse Schepen aan? Duitsland wilde voorkomen dat de VS wel wapens leverde aan Engeland & Duitsland. Ze vielen de Amerikaanse boten aan met Duikboten. Noem 2 redenen waarom Amerika mee ging vechten met de geallieerden - Amerika zag in dat een nederlaag v.d. geallieerden nadelig zou uitpakken. - Wie zou de geleverde wapens moeten betalen als de geallieerden verslagen werden? Noem 2 redenen waarom de Duitse generaals in 1918 een Wapenstilstand wilden. - Ze hadden door dat zij nooit zouden winnen. - Er braken veel revoluties uit in Duitsland, en keizer Wilhelm trad af, en vluchtte naar Nederland. Waarom wilden de Duitse generaals een burgerregering in Duitsland? Zo had het volk ook inspraak op de gang van zaken. Dat ze stemrecht hadden en een democratie. Dat hadden de geallieerden ook en dat werkte goed. [Deelvragen 9.4] Wat onderzoek je in paragraaf 9.4? Hoe de 1ste wereldoorlog eindigde. Wanneer en tussen welke twee landen speelde de eerste wereldoorlog zich af? Duitsland en Frankrijk
Hoe wilde president Wilson van Amerika ook voor Duitsland een eervolle vrede afsluiten? De wereld moest worden veilig gemaakt voor democratie en dat elk volk zijn eigen land moest hebben. Waarom kon het plan van Wilson niet uitgevoerd worden? Weinig mensen wilden begrijpen dat juist dit soort onverzoenlijkheid de verschrikkingen van de voorbije oorlog had mogelijk gemaakt. Waarom noemden de Duitsers de vrede van Versailles het dictaat van Versailles? Omdat de Duitsers niets te zeggen hadden over de voorwaarden voor de vrede. Noem 4 afspraken die in het verdrag van Versailles werden gemaakt die nadelig waren voor Duitsland. - Duitsland moest zijn koloniën afstaan - Het Duitse leger terugbrengen tot 100.000 man - De oorlogsschade van de geallieerden betalen. - Zijn zware oorlogsmateriaal inleveren
Hoe kon volgens Wilson de Volkenbond voorkomen dat er nooit meer een oorlog zou uitbreken? Beschaafde landen konden hun onderlinge problemen ook bespreken en laten regelen door een onpartijdige bond.
[Deelvragen 9.5] Wat ga je in deze paragraaf onderzoeken? Welke invloed de oorlog had op het denken van de mens. Op welke 2 manieren werkten de regeringen aan hun propaganda? - Oorlogscorrespondenten deden verslag van de oorlog en gevechten. Ze kwamen heel erg dicht bij het slachtveld. Ze werden door de mensen als helden gezien. - De regering controleerde wat de correspondenten schreven. Het volk kreeg alleen te horen wat de regering goed vond. Wat was het langdurige gevolg van deze propaganda? De bevolking haatte de vijand(en) tot lang na de oorlog. Waarom was het voor de geallieerden makkelijk een propaganda te voeren? Zij waren democratische landen. Ze stelden zich voor als verdediger van de moderne wereld. Want zij vochten tegen de 2 keizers en een sultan. Want volgens Amerika was democratie een garantie van vrede. Wat wordt er ook bedoeld met: de oude wereld had gewonnen, het idealisme van Wilson leek te hebben gewonnen. Omdat volgens Wilson elk volk een eigen land zou moeten hebben. Dan had elk volk recht tot eigen zelfbeschikking. Hierdoor werd Oostenrijk-Hongarije geen Oostenrijk-Hongarije meer maar twee aparte landen. Turkije werd zo veel kleiner dan dat ze eerst was. Welke rol kregen vrouwen in de oorlogstijd. De vrouwen moesten dubbel werk doen. Ze moesten voor het gezin zorgen én klusjes doen die de man anders deed. Maar ze mochten nu wel in de fabrieken werken. Vrouwen die eerst al vonden dat ze achtergesteld worden, vonden het nu helemaal te gek worden: als de mannen weg waren, waren zij ineens wel goed genoeg! Welke invloed had de oorlog op literatuur? De meeste schrijvers gingen dagboeken maken, over hoe verschrikkelijk de oorlog wel niet was. Hun verhalen lieten de werkelijkheid zien, en werden daarom vaak verboden door de regering. Welke invloed had de oorlog op de schilderkunst? Door de oorlog kregen de kunstenaars inspiratie. Ze kregen meer ideeën om kunstwerken te maken. Is het propaganda nu nog gevaarlijk? Ja veel mensen “begrijpen” niet dat er meer landen achter een oorlog zitten, terwijl dat natuurlijk niet zo is.