Blues

Het Genre Blues: In dit hoofdstuk vertel ik wat over wat blues muziek nou precies is. Ik moet de geschiedenis freakz onder ons teleurstellen want als je wilt weten hoe het ontstaan is moet je naar het volgende hoofdstuk toe worstelen. Wat is Blues: Je weet natuurlijk allemaal wel wat er bedoeld wordt als iemand het over blues muziek heeft. Maar dat komt misschien alleen omdat je een blues nummer kent en daarom weet wat voor soort muziek het eigenlijk is. Maar ik weet bijna wel zeker dat je nou eigenlijk geen idee hebt van wat het nou precies is en wat nou het verschil is met andere muziekstijlen. Blues is een muzieksoort die afgeleid is uit het Afro-Amerikaans. Het verschil tussen deze twee is dat blues meer aangepast is aan de westerse muziekstijl. Vroeger was het ook zo dat de blues niet echt paste in de muziekstijlen van die tijd. Zo werd er in blues bijvoorbeeld veel meer gebruik gemaakt van veel verschillende toonhoogtes en andere dingen die een emotioneel trekje gaven aan de muziek. Ook werden er wat emotionelere woorden gebruikt zodat je wat meer ging meeleven met de muziek. Dit zijn echt karakteristieke eigenschappen van de blues. In de blues werd ook gebruik gemaakt van tonen die niet echt op te schrijven zijn in het muziekschrift dat wij nu kennen. Dit omdat sommige tonen wel net hoger of lager waren dan een bepaalde noot maar dan weer net niet bij die ene andere noot hoorde. En sommige ritmes die de blues had waren ook niet altijd even simpel op te schrijven. De dingen die ik tot nu toe besproken heb waren zonder dat er instrumenten bij voorkwamen. Want wij kennen de blues natuurlijk met muziek. Maar vroeger ging het vooral om de stem van de blueszanger. Pas rond de jaren twintig kwamen er instrumenten bij. Maar dit waren niet echt de gebruikelijke instrumenten omdat die niet zo goed de tonen van de blueszanger bij konden houden. Zo werd er vooral gebruik gemaakt van Koperblazers, riet en snaar- Instrumenten. Zo dus als het goed is weet je nu wat blues nou werkelijk inhoud. En er zat toch nog een beetje geschiedenis in dus de freakz die daarvan houden hadden toch nog geluk. En ze zullen zo nog meer geluk krijgen omdat het volgende hoofdstuk over de geschiedenis van de blues gaat. De Geschiedenis van Blues Muziek: Het tweede hoofdstuk alweer en pas de vierde pagina van dit werkstuk. En dit hoofdstuk gaat voor het grootste deel over de interessante of saaie geschiedenis van de blues, het is maar net of je ervan houdt zal ik maar zeggen. Je leest hier over de twee belangrijkste onderdelen van de blues geschiedenis, namelijk: de herkomst en de popularisering. Dus voor de geschiedenis junkies veel plezier en voor de wat normalere mensen veel sterkte.
De herkomst: Dus je weet nu als het goed is wat blues nou precies is, en daarom gaan we nu gezellig even lezen over waar die blues nou vandaan komt. Zoals ik al eerder gezegd heb is de blues een mengeling van westerse muziek en Afrikaanse. Vroeger had deze muzieksoort niet echt een naam. Maar het stond over het algemeen wel bekend als blue muziek, en blue wordt vooral in verband gebracht met een bepaalde droevigheid die je ook vaak hoort in de blues muziek. De term blue is eigenlijk ontstaan omdat een Amerikaanse schrijver genaamd Washington Irving de naam “The Blues” verzon als naam voor de blues muziek in het jaar 1807. Nu je meer weet waar de naam vandaan komt gaan we dieper in op wie nou eigenlijk met de blues begonnen zijn. De zwarte mensen of negers (ik ben niet aansprakelijk voor bruut taalgebruik) begonnen vroeger met deze soort muziek. Zo kun je al sporen van de blues muziek terugvinden nog voor het jaar 1860. De negers die vroeger in Amerika heel erg veel gebruikt werden in de slavenhandel zongen ’s avonds. Ze zongen in een stijl die veel weg had van Afrikaans maar ook weer Amerikaans en de teksten die ze in hun liederen gebruikten gingen vooral over het armzalige en pijnvolle leven dat ze leden. Maar dit was nog niet echte bluesmuziek, het stond namelijk meer bekend als “field hollers”. Deze zogeheten “field hollers” begonnen met hun bestaan toen de regels tegen zwarte mensen in Amerika nog erger werden. Zo werd bijvoorbeeld hun eigen geloof verboden, ze mochten zich alleen nog maar bezig houden met het christendom. De “field hollers” waren namelijk een manier voor de zwarte mensen om hun gevoelens te uiten en dat deden ze dus door te zingen. Als je naar de geschiedenis van de blues op Internet gaat zoeken dan kom je redelijk vaak tegen dat ze beweren dat de blues vooral in het Mississippi gebied in Amerika is ontstaan. En dit is als ik de informatie nader bekijk blijkbaar ook voor het grootste gedeelte waar. Dit komt omdat het vooral in de Mississippi Delta was waar de zwarte mensen gedwongen werden om te helpen bij het werken, ze werden daar ook heel erg misbruikt bij het werk dat ze deden en dat hielp niet echt goed bij hun gemoedsstemming. Je zou ook kunnen zeggen dat ze de keuze kregen om zichzelf letterlijk dood te werken, of de keuze (die net zo erg is) om in verschrikkelijke armoede te leven waar ze uiteindelijk ook aan zouden sterven. Later begon ook iemand genaamd Alan Lomax te beweren dat de blues echt iets voor de mannen was. Maar die bewering was nogal raar omdat toendertijd de eerste blues nummers die de blanke mensen gehoord hadden gezongen werden door zwarte vrouwen. Maar zoals altijd waren er natuurlijk weer mensen niet blij met de droevige bluesliederen die de slaven zongen op de plantages. Dus verboden de plantage eigenaren de zwarte slaven om droevige liederen te zingen. In plaats van droevige liederen moesten ze vrolijke, aanmoedigende liedjes gaan zingen. Doordat er hierdoor ook vrolijke blues liederen ontstonden kwam het dat veel mensen verward raakten over waar blues nou eigenlijk over ging. En daardoor verdween de essentie van de blues wat eigenlijk wel jammer was. Maar zoals iedereen wel weet verdwijnt de essentie van iets wel vaker doordat te veel mensen zich ermee gaan bemoeien. En dat is doodzonde zoals de meeste mensen ook wel weten. De popularisering: We gaan verder met een stukje over hoe de blues nou eigenlijk populair is geworden, want de blues heeft misschien een oorsprong maar als het niet aangeslagen zou zijn dan zouden wij het nu ook niet kennen, toch? De blues werd eigenlijk pas echt ontdekt door de blanke beschaving nadat de Amerikaanse burgeroorlog was geweest. Maar de blues muziek was wel enigszins veranderd na de burgeroorlog, omdat een blues lied toen meer bestond uit een zwarte zanger met een gitaar die vraag en antwoord zong. Maar nog voor de jaren negentig was de gitaar niet de eerste keuze voor wat landelijkere gebieden, die gebruikten liever de viool en de banjo voor hun muziek. Maar er waren toendertijd niet alleen individuele blues zangers maar ook bandjes. De blues begon pas echt naam te maken rond de jaren 1910 toen een zwarte componist genaamd W. C. Handy hoorde van de zwarte blues muziek. Hij begon met het componeren van verschillende muziekstukken in de stijl van de blues muziek en deze sloegen goed aan bij de witte en zwarte bevolking. Deze popularisering was op zijn hoogst in de jaren 1911 – 1914. Er is ook een soort van nobel prijs voor de blues naar Meneer Handy genoemd, en nu mag je drie maal raden hoe die prijs heet. De Handy Award natuurlijk. Maar weer terug naar mijn verhaal voordat ik helemaal begin af te dwalen. Maar de blues van die tijd door Handy geschreven was meer instrumentaal dus er werd vooral gebruik gemaakt van instrumenten om de muziek te verwoorden en er werd geen gebruik gemaakt van zang. De eerste echte vocale blues dus gezongen blues, werd gezongen door een vrouw genaamd Mamie Smith. Mamie Smith zong het nummer “Crazy blues” in het jaar 1920, maar dit nummer was eigenlijk meer een klaagliedje en geen echte blues. Rond die tijd waren er al veel artiesten die echte blues zongen, alleen was het verschil dat zij rond toerden door het land en ze namen hun nummers niet op. Het opnemen van blues in die tijd werd eigenlijk mogelijk gemaakt door de jass (nu bekend als jazz) van de blanke mensen. Zei waren namelijk de eersten die hun muziek op gingen nemen maar het heeft er wel voor gezorgd dat het voor de blues artiesten mogelijk werd om ook hun muziek op te nemen. Maar Perry Bradford heeft ook meegeholpen met het mogelijk maken hiervan. De Amerikaanse soldaten die na de oorlog terugkeerden namen de blues muziek mee naar hun land. Zij hadden tijdens de oorlog contact gehad met de zuiderlingen en daar voor het eerst van de blues muziek gehoord. Toen werd in de jaren twintig de blues dan ook werkelijk een rage. Het was iets waar iedereen wel vanaf wist en het was dan ook een rage van nationaal niveau. Er werd toen dan ook plaat na plaat uitgebracht door zwarte mensen die bedoeld waren voor zwarte klanten. Eigenlijk wel gek, de Amerikaanse soldaten namen de blues mee naar Amerika en de blues werd iets voor de zwarte mensen in dat land. Ach, het zal er wel weer iets mee te maken hebben dat we allemaal mensen zijn die allemaal voor zich denken. En daarom werd het toen dan ook gezien als het eerste echte middel voor de Afro-Amerikaanse cultuur om zich te verspreiden. Toen begon ook te blijken dat de blues niet alleen ontstaan is in het Mississippi gebied maar overal waar de Afro-Amerikaan als slaaf gebruikt werd. Maar de reden dat de blues gezien wordt als iets dat ontstaan is in het Mississippi gebied, is dat er vooral platen opgenomen werden uit dat gebied. Na een aantal jaar begon de blues zich vooral te verspreiden naar het noordelijke gebied omdat veel zwarte mensen zich daar gingen vestigen in verband met werk mogelijkheden in de industrie. De blues begon zich daar te vermengen met de jazz bands. De instrumenten werden toen ook elektrisch. Zo was de eerste elektrische gitaar die gebruikt werd een Hawaiaanse en de echte elektrische gitaar werd toen geïntroduceerd door de westerse swing bands van die tijd. En als er iets nieuws wordt geïntroduceerd dan weten we uit ervaring dat het dan ook meestal niet lang duurt voordat het opgenomen wordt. Dus de eerste elektrische bluessolo werd dan ook opgenomen op 1 maart 1938 door Georges Barnes. En dat was dan de lange geschiedenis van de blues beschreven in drie en een halve bladzijde. Dat is op zich redelijk lang maar als je altijd al hebt willen weten hoe het nou zat, dan zal dat eigenlijk wel meegevallen zijn denk ik. Zelf moet ik bekennen dat ik het ook wel interessant vond om te lezen en heb me dus niet echt verveeld. De enige vraag blijft nu natuurlijk of jij het ook begrepen hebt. Maar genoeg gepraat hierover want het volgende hoofdstuk staat alweer voor de deur. En het is getiteld: Instrumenten Gebruikt in de Blues. Instrumenten Gebruikt in de Blues: We zijn alweer aanbeland bij het derde hoofdstuk van dit werkstuk. In dit hoofdstuk ga ik eens wat dieper in op de instrumenten die de arme bluesartiesten gebruiken voor hun muziek. Want wat is een goed nummer nou zonder muziek, meestal een valse kraai. Dat is natuurlijk weer wat overdreven maar het is om je een beeld te geven. Er worden hier zes instrumenten beschreven en om het niet zo saai te maken heb ik er wat plaatjes bij gedaan. De Gitaar: De goede oude gitaar staat ook wel bekend als het meest gebruikte blues instrument. Terwijl dit instrument toch pas in de jaren twintig echt in gebruik werd genomen. Maar dan hoor ik al roepen: “En de slaven dan, die hadden toch ook een gitaar?” En het antwoord is, nee. Want voordat de gitaar gebruikt werd was er de banjo, de oude lobbes. Nu wordt voor de blues vooral een elektrische gitaar gebruikt omdat deze een veel groter bereik qua tonen heeft als hij eenmaal versterkt is. Maar er zijn dus twee soorten gitaren, de niet elektrische ook wel bekend als een akoestische gitaar en de elektrische gitaar. De akoestische gitaar wordt over het algemeen gebruikt door de zanger om zijn eigen gezang een beetje te begeleiden. En de elektrische kom je meestal ook tegen maar dan toch meer voor het geluid dat hij maakt. De Mondharmonica: En dan hebben we natuurlijk ook nog onze vertrouwde mondharmonica, wat zouden we zonder moeten. Dit instrument staat ook wel bekend als de mondorgel. De mondharmonica wordt ook heel erg vaak gebruikt in de blues omdat hij goed jankgeluiden kan maken maar ook hele mooie volle en rijke bluesmuziek. De mondharmonica wordt vaak gebruikt als solo-instrument door de geluiden die hij kan vormen. En ook bij de mondharmonica heb je de akoestische en elektrische versie. Waarvan de akoestische stukken mooier klinkt omdat je daarbij het geluid vormt door je handen op verschillende manieren langs de harmonica te bewegen. Hierdoor kan je tonen maken die veel weg hebben van een zangstem. De elektrische daarentegen is gewoon een mondharmonica die voor een goedkope microfoon wordt geplaatst waardoor je een “lelijk” verwrongen geluid krijgt dat vaak wordt gebruikt in de Chicago blues.
De Piano: Wie kent de piano nou niet? De piano werd vooral vroeger veel gebruikt in de blues en was dan ook vaak solo te horen. Maar tegenwoordig zie je hem alleen nog in klassieke bluesbands. De piano werd vooral gebruikt als een instrument dat ritmische akkoorden produceerde en de bekendste bijdrage van de piano aan de blues was toch wel het boogie-woogie-motief en dat werd met de linkerhand gespeeld. Maar nu wordt dit ritme door de gitaar gemaakt. Het Slagwerk: Onder het slagwerk valt het drumstel. En het drumstel werd eigenlijk pas toegevoegd aan de bluesmuziek na de tweede wereldoorlog. Terwijl slagwerk toch al lang gebruikt werd in de Afro-Amerikaanse muziek. Het drumstel werd eigenlijk pas echt gebruikt in bluesbands nadat er zich elektrische bands hadden gevormd. In de blues muziek wordt eigenlijk maar een klein drumsetje gebruikt en niet een van die monsters die je vaak tegenkomt bij de rockbands. Maar het drumstel wordt dan ook haast nooit gebruikt als een solo-instrument maar hij dient meer voor het zetten van een stevige beat als ondergrond van de bluesmuziek. De Bas: Dan hebben we ook nog de bas. De bas werd eigenlijk pas echt in bluesbands gebruikt aan het einde van de jaren veertig. Toen werd er een rechtopstaande akoestische bas gebruikt die het ritme aangaf. Op de snaren van de bas kon ook geslagen worden wat een percussie-effect meegaf. Maar aan het begin van de jaren vijftig vervingen veel artiesten hun grote akoestische bas voor een compactere elektrische versie die wel iets weg heeft van de zes snarige gitaar. En pas toen begon de bas echt een vast onderdeel te worden van de ritmesectie van de bluesmuziek. Blaasinstrumenten: En last but not least de blaasinstrumenten. Vroeger was het vooral zo dat er in jazz bands een complete blaassectie was. En in sommige bluesbands van vroeger zag je ook dat er blaasinstrumenten aanwezig waren. Vooral saxofoons, trompetten en zo nu en dan een trombone werden gebruikt. Maar in de bluesbands van nu zie je niet meer zoveel blaasinstrumenten. Meestal hoor je in bluesbands een tenor saxofoon. Sommige bands hadden zelfs een hele sectie met saxofoons, maar in de bands van nu tref je meestal alleen nog maar één tenor saxofoon aan. Bekende Bluesartiest: En dan zijn we alweer aanbeland bij het laatste hoofdstuk. Maar niet getreurd want ik beloof je dat dit hoofdstuk ook weer minstens twee A4’tjes lang zal zijn. Want we gaan het hier hebben over een paar belangrijke en bekende bluesartiesten. Ik ga eens even lekker beschrijven hoe deze artiest van jong broekie die nog niet zindelijk was veranderde in een oude volwassene die ook niet zindelijk meer is. Dus houdt nog even vol en veel plezier.
William Christopher Handy: William is, zoals je in de geschiedenis al hebt kunnen lezen (als je daar de moeite voor nam tenminste), een man die aardig wat heeft bijgedragen aan de blues met zijn bluesmuziek. William Christopher Handy werd geboren op16 november 1873 in Florence, Alabama. De jongen is opgegroeid in een blokhutje in elkaar getimmerd door zijn vader in een straat die nu bekend staat als “College Street”. Het bleek al snel dat hij muzikaal talent had omdat hij veel verschillende geluiden kon onderscheiden en instrumenten goed kon bespelen. William verlangde vroeger al naar een gitaar, terwijl zijn familie dit liever niet had. Nadat hij genoeg geld gespaard had met het plukken van bessen en daar zeep van maakte kocht hij een gitaar. Maar toen hij deze even later trots aan zijn ouders liet zien waren deze hier niet blij mee en ze dwongen hem de gitaar terug te brengen. Van het geld voor de gitaar kochten ze een woordenboek voor de kleine William. Toen hij een tiener was ging hij bij een lokale blues band, maar omdat zijn ouders niet goed vonden dat William muziek wilde maken hield hij dit goed geheim voor ze. En zo kocht hij een cornet van een bandlid over en begon met muziek maken. Hij was een van de beste studenten van zijn klas en hij reisde in 1892 af naar Birmingham om daar voor Leraar te studeren. Maar hij kwam er al snel achter dat lesgeven maar weinig verdiende. Hij verliet de school en ging werken bij een pijpleidingbedrijf in Birmingham. In zijn vrije tijd organiseerde hij zijn eigen band dat bestond uit een viertal, hij gaf de band de naam: “Lauzetta Quartet”. Hij leerde zijn bandleden noten lezen en toen ze hoorden van een groot muziek evenement in Chicago besloten ze er naar toe te reizen. Maar toen ze eenmaal in Chicago waren hoorden ze dat het evenement een jaar was uitgesteld en door de slechte omstandigheden daar ging de groep uiteindelijk uit elkaar. Maar toen hij in Evansville ging wonen ging hij bij een succesvolle band die in steden in de buurt optraden en op één van zijn optredens ontmoette hij zijn toekomstige vrouw genaamd Elizabeth Price. In 1896 kreeg William een brief van een vriend waarin er aan hem gevraagd werd of hij misschien een minstreel groep genaamd: “Mahara’s Minstrels.” Hij dacht dat dit wel eens een grote kans voor hem zou kunnen zijn en dus reisde hij samen met zijn vrouw naar Chicago af waar hij met de groep op een drie jaar lange tour langs steden ging om muziek te spelen. Toen de tour ten einde liep gaf de groep een optreden voor de minister van landbouw waar William een aanbod kreeg om op een universiteit met in die tijd alleen maar zwarte mensen les te geven. Hij accepteerde dit aanbod en ging in september dat jaar les geven aan de universiteit. Maar na een tijdje merkte hij al dat hij onderbetaald werd en hij bedacht dat hij veel meer geld zou kunnen verdienen op de toeren van de Mahara Minstrels. Dus hij verliet na een tijdje de universiteit weer en hij ging weer toeren met de groep. In 1903 kreeg William een aanbod om een andere zwarte groep te helpen genaamd: “Knights of Pythias.” Toen dit een goed verdienende baan bleek te zijn bleef hij dit nog zo’n 6 jaar volhouden. In 1909 vestigde hij zich met zijn groep in Memphis waar ze optredens gingen geven voor het blanke publiek, en de muziek die ze daar speelden kwamen later bekend te staan als de blues muziek. In 1912 publiceerde hij een nummer dat hij “Memphis Blues” noemde en dit werd een enorm succes. En in 1914, toen hij alweer 40 was, schreef hij zijn bekendste compositie genaamd “St. Louis Blues”. Door dit succes begon hij zijn eigen bedrijf waar hij hard aan bleef werken tussen de jaren 1920 en 1930. Maar omdat zijn ogen altijd al een gevoelig punt waren werden deze steeds slechter. Toen hij op een dag van een metro station viel werd hij helemaal blind. Met het componeren in gedachten schreef William in 1926 een boek dat hij “Blues: An Anthology” noemde. Later schreef hij ook nog 2 andere boeken en hij schreef nog een biografie. Nadat zijn vrouw Elizabeth stierf in 1937 hertrouwde hij in 1954 met Irma Louise Logan toen hij alweer een bejaarde van 80 jaar was. Een jaar later kreeg hij een ongeluk waardoor hij in een rolstoel belande. En op 28 maart 1958 toen hij een respectabele leeftijd van 84 bereikt had stierf hij uiteindelijk. Hij werd begraven in Woodlawn Cemetery, Bronx, New York waar er een monument voor hem werd gebouwd. En dat was dan het verhaal van de man die nu ook wel de vader van de blues wordt genoemd. Omdat hij degene was die de blues echt geïntroduceerd heeft in Amerika. Maar hij heeft zelf nog wel met nadruk gezegd dat hij niet degene was die de blues uitgevonden had maar alleen iemand was die de blues gebruikte voor zijn muziek. Conclusie: De blues is dus al weer een hele tijd geleden ontstaan. En het is niet uitgevonden door W.C. Handy, de vader van de blues zoals veel mensen hem noemen. Veel mensen denken dit wel maar zoals hij zelf ook al heeft gezegd stamt het al af van de vroegere slavernij in Amerika. En je ziet ook dat er vroeger alleen gebruik werd gemaakt van een banjo en dat de blues nu bestaat uit veel meer instrumenten dan een simpele banjo. En als je dieper in gaat op wat blues nou eigenlijk is merk je ook dat het toch nog flink verschilt van andere muzieksoorten van die tijd en het is daarom ook zo knap dat het populair is geworden. Dus mijn conclusie is dat de blues een fascinerende muziekstijl is. Bronvermelding: Informatie websites: http://www.bobtjeblues.com/story.htm
http://www2.una.edu/library/handy/biography.htm
http://huiswerk.scholieren.com/werkstukken/verslag.php?verslagid=6914
Plaatjes websites: http://www.byersgallery.net/store.htm
http://www2.una.edu/library/handy/photos.htm
http://www.vinden.nl
Saaie boeken: De wereld van de BLUES - David Harrison, REBO Productions
Back BEAT; De gouden jaren van de Rhytm & Blues – Eddy Determeyer, De HOEVE