Bewegen en gezondheid

Voorwoord Hallo, dit werkstuk gaat over Bewegen & Gezondheid. Ik heb dit gekozen omdat je hierover veel informatie kan verzamelen en omdat het minder werk is dan het andere werkstuk (Bewegen & Samenleving), waarvoor je ook naar een sportwedstrijd moet gaan. Daar heb ik eigenlijk niet zo veel zin in, omdat teamsporten – wat meestal het geval is bij een sportwedstrijd -- mij niet zo interesseren. Dit werkstuk gaat meer in op de gezondheid en dat vind ik belangrijker en leerzamer. Het werkstuk bestaat uit een inhoudsopgave, voorwoord, informatie, nawoord en een literatuurlijst. Ik moest ook een blessure uitwerken, ik heb daarvoor hernia gekozen omdat ik wilde weten wat het nou precies is, en hoe je het nou kunt herkennen. Alle plaatjes heb ik van internet afgehaald, want we hebben thuis geen scanner. Veel plezier met het bekijken van mijn werkstuk! Sanne Wat voor invloed hebben sport en bewegen op je gezondheid? Sport is zeer belangrijk en draagt bij aan een goede gezondheid. Bewegen versterkt je longen en hart en zorgt voor calorieverbranding. Uit onderzoek blijkt dat mensen die veel bewegen, 40 tot 50 % minder kans hebben op darmkanker. Voor borstkanker wordt ook langzaam maar zeker duidelijk dat lichaamsbeweging het risico doet afnemen. Bovendien wordt de kans op hart- en vaatziekten, botontkalking, overgewicht, suikerziekte, hoge bloeddruk en spierpijn minder als je beweegt. Helemaal als je daarbij een goede leefstijl hebt die je gezondheid bevordert: niet roken, matig alcoholgebruik en gezonde voedingsgewoonten. Zowel voor het roken als voor drinken geldt dat vrouwen matiger zijn. Bij drinken valt het hoge percentage mannen in de leeftijd van 16 tot 29 op. Er is een grote groep mannen die per week ten minste één keer 6 of meer glazen drinkt! Vrouwen leven dus gemiddeld gezonder. Het is belangrijk om bij het sporten goede schoenen te dragen. Verkeerde schoenen kunnen niet alleen zorgen voor blaren, maar ook voor problemen met de enkels, knieën en heupen. Zware inspanningsprogramma’s zijn niet noodzakelijk voor een goede gezondheid. Zowel mannen als vrouwen hebben baat bij een bescheiden bewegingsprogramma, zoals ca. 30 minuten per dag stevig wandelen of fietsen. Als je beweegt maak je ook een hormoon aan dat je gelukkiger maakt (endorfine). Sommige mensen die sporten doen het meestal ook om af te vallen, ook daarom heeft sport geestelijk invloed op je want het maakt je zekerder. Maar sommige vormen van afvallen zijn eigenlijk niet de beste manier, want daardoor krijg je het jojo-effect. Als je dan eindelijk afgevallen bent, heb je weer zoveel zin in eten dat je juist nog meer gaat eten dan vroeger en je gewicht zit er binnen de kortste keren weer aan. Je kan niet goed meer slapen, je bent gehaast, je hebt voortdurend last van angstige gevoelens, je kunt je niet goed meer ontspannen, je neemt een vlucht tot genotmiddelen en je wordt tenslotte onaangenaam voor je omgeving. Sport is daarom een goed middel tegen stress.
De invloed van een gezonde leefstijl op je sportprestaties De wens om goed te presteren bij sport stimuleert bijvoorbeeld om niet te gaan roken of te stoppen met roken. Waarom? Rook bevat giftige stoffen waaronder de stof koolmonoxide. Deze stof hecht zich aan de rode bloedlichaampjes waardoor er minder zuurstof getransporteerd kan worden. Bovendien bevat rook de stof teer, een stof die het functioneren van de longen schaadt. En daarnaast bevat rook de stof nicotine, die kanker kan veroorzaken. Als je rookt kan je dus moeilijker ademen wat sporten dus ook moeilijker maakt, het is daarom beter te stoppen. Maar omdat roken zeer verslavend is (door de stof nicotine) is het voor velen een haast onmogelijke opgave. Hieronder zie je een artikel dat bewijst hoe schadelijk roken is. Dit artikel heb ik gehaald van www.gezondheid.be
19.400 doden ten gevolge van roken
Zes op tien rokers gaan akkoord om twee frank meer per pakje sigaretten te betalen om tabakspreventie te financieren. Op basis van de laatst beschikbare mortaliteitsstatistieken (1995) is roken verantwoordelijk voor 19.400 doden in ons land. (1.100 doden meer dan in 1990) 30 % dagelijkse rokers in 2000 in vergelijking met 28% in 1999, 26 % in 1997 en 30% in 1996. Exclusief voor het OIVO (Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganizaties) heeft Professor Richard Peto van de Universiteit van Oxford berekend dat op basis van de meest recente mortaliteitsstatistieken in 1995 roken in België 19 400 doden heeft veroorzaakt (waarvan 8.700 door kanker, 4.500 door hart- en vaatziektes, 4.100 door aandoeningen van de luchtwegen en 2.100 door andere ziektes). In de periode 1990-1995 is het aantal doden ten gevolge van het roken gestegen van 18.300 tot 19.400: 800 meer doden bij vrouwen en 300 meer bij mannen. Volgens dezelfde auteur zijn er in de periode 1950-2000 in België 812.000 mensen gestorven ten gevolge van het roken en zullen de helft van de huidige 2.500 000 rokers gemiddeld 14 jaar vroeger sterven, tenzij zij hun rookgewoonten wijzigen. Het percentage dagelijkse rokers in België bedroeg in december 2000 – januari 2001 30 %. Sinds 1991 schommelt het percentage dagelijkse rokers rond de 25-30 % en wordt er geen daling van het percentage rokers vastgesteld. In 2000 werden er in België 13.732 miljoen sigaretten verkocht, wat een stijging met 284 miljoen stuks inhoudt tegenover 1999. De meerverkoop is grotendeels te wijten aan de gestegen sigarettenaankopen door Britten, aangezien de prijs van een pakje sigaretten in Groot-Brittannië 270 BEF of meer dan het dubbel van bij ons bedraagt. In 2000 bedroegen de fiscale inkomsten uit tabaksproducten 72.323 miljoen BEF (tegenover 68.223 miljoen in 1999) en de uitgaven voor tabakspreventie 7 miljoen BEF (tegenover 15 miljoen in 1999). Per inwoner int de overheid 7.200 BEF aan belastingen op tabakswaren en besteedt ze 0,7 BEF aan tabakspreventie. Op 10.000 BEF belastingsinkomsten uit tabaksproducten wordt slechts 1 BEF aan tabakspreventie besteed. Volgens een rapport van het Amerikaanse Center for Disease Control and Prevention zal de overheid in de V.S.A. in 2001 ongeveer 1 miljard dollar aan tabakspreventie of 150 BEF per inwoner besteden. Tabakspreventiefondsen in Californië en Massachussets worden gefinancierd door een heffing van ongeveer 2 BEF per pakje. Tussen 1988 en 1999 daalde het verbruik van sigaretten met 50 % in Californië tegenover 20 % in de rest van het land. In België onderzoekt de federale regering momenteel de oprichting van een Tabakspreventiefonds. Op basis van een enquête bij 679 rokers uitgevoerd door Dimarso in opdracht van het OIVO in december 2000 en januari 2001, blijkt dat zes op tien rokers positief hebben geantwoord op de volgende vraag: ” Zou U bereid zijn om twee frank per pakje sigaretten meer te betalen om jongeren te helpen om niet te beginnen met roken of om rokers te helpen ermee te stoppen?” Vooral vrouwen blijken voorstander van een fonds van tabakspreventie (53% van de mannen hebben ja geantwoord tegenover 67% van de vrouwen). De sterfte als gevolg van het roken in België van 1955-1995
jaar mannen vrouwen totaal
1955 7.900 - 7.900
1960 11.100 - 11.100
1965 14.300 300 14.600
1970 16.000 200 16.200
1975 18.200 1000 19.200
1980 18.500 1.100 19.600
1985 18.700 1.300 20.000
1990 16.700 1.600 18.300
1995 17.000 2.400 19.400
Bron: Peto R, Lopez A, Boreham J, Thun M, Heath C, 1992, 1994 en 2001 Alcohol Ook alcohol kan nadelig zijn bij het sporten. Je moet nooit meer dan enkele glazen op een dag gebruiken en niet dagelijks drinken. Het beste is om door de week niet te drinken en drink alleen bij bepaalde sociale momenten zoals op een verjaardag. Het grote gevaar van alcohol is dat het zo’n geaccepteerd genotmiddel is, terwijl men er wel aan verslaafd kan raken. Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid van minstens 5 % van de mannen en 2 % van de vrouwen. Ongeveer 20 % van de verwijzingen naar het hospitaal zijn te wijten aan alcohol en 30 tot 40 % van de volwassen die bij een ongeval betrokken zijn en in spoedgevallen worden opgenomen hebben een te hoog alcoholgehalte in hun bloed! Aanbevolen beperkingen Mannen : 3 tot 4 eenheden per dag ( 21 tot 28 eenheden per week) Vrouwen : 2 tot 3 eenheden per dag ( 14 tot 21 eenheden per week) Een eenheid is: - een glas bier (normale sterkte) - een klein glas wijn ( 100 ml) - 25 ml sterke alcohol - 50 ml sherry

Stevig drinken één tot twee keer per week is ook schadelijk, zelfs indien men de wekelijkse aanbevolen beperkingen zoals hierboven vermeld niet overschrijdt. De hieronder vermelde eenheden per week zijn die eenheden die een risico inhouden om uw gezondheid te schaden
Mannen: gemiddeld risico: 28 tot 50 eenheden per week hoog risico: 50 of meer eenheden per week
Vrouwen: gemiddeld risico: 21 tot 34 eenheden per week hoog risico: 35 of meer eenheden per week Schade veroorzaakt door alcohol: · Leveraandoeningen en cirrose · Maagontsteking en maagzweren · Hersen- en zenuwbeschadiging · Pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier) · Hartziektes · Anemie en bloedziektes · Depressie · Angst · Verslaving Gezond eten Gezond eten is ook weer belangrijk om goed te kunnen sporten. Maar als je ongezond eet kun je last hebben van overgewicht. Je kunt controleren of je last hebt van overgewicht door de Quetelet-index te berekenen. Dan deel je je gewicht door de lengte in het kwadraat. vb: Lisette weegt 61 kilo en is1.65m lang. Dan is haar Quetelet-index: 61: (1,65x1,65) = 22,4. Tussen 27,0 en 29,9 wordt gesproken van overgewicht en bij een index van meer dan 30,0 van een ernstig overgewicht. Lisette heeft dus geen overgewicht. Dikke mensen lopen meer risico op het krijgen van hart- en vaatziekten en een te hoog suiker- of cholesterolgehalte van het bloed. Het advies:  stop met roken  drink matig alcohol  gezond eten  zorg voor voldoende beweging en als je last hebt van overgewicht, val dan af Hernia Wat is het? De wervelkolom bestaat uit hals-, borst-, lenden-,heiligbeen- en staartwervels. Tussen de wervels zit een tussenwervelschijf, ook wel discus genoemd. Een discus is een stevig omhulsel met daarin een elastische, vervormbare kern, die voor grote veerkracht zorgt. Als het omhulsel een zwakke plek heeft, kan de kern hem doen uitpuilen. Bij een scheuring van het omhulsel kunnen zelfs stukjes van de kern buiten de discus komen te liggen. Een uitpuiling, met of zonder scheuring, wordt een hernia genoemd. Een hernia komt meestal voor in het onderste deel van de rug. Hoe kun je het herkennen? Een hernia kan op 1 of meer zenuwen drukken. Dit veroorzaakt een uitstralende pijn in 1 of beide benen. Als de zenuw heel erg beklemd zit kunnen gevoelsstoornissen, verlammingsverschijnselen en problemen bij het plassen ontstaan. Rugklachten worden niet direct door de hernia veroorzaakt. Meestal ontstaan ze door verkrampte spieren en blijven ze ook na een operatie nog bestaan. Hoe te voorkomen? Helaas is er geen leefregel die rugklachten voorkomt. Maar je kunt bijvoorbeeld wel zorgen voor een goede houding en als je iets opraapt, doe je dit door te hurken met een rechte rug en houd het voorwerp zo dicht mogelijk bij het lichaam. Beroepen zoals metselaar, stratenmaker en vrachtwagenchauffeur zijn beroepen waarin veel rugklachten voorkomen. Ook als je te zwaar bent, loop je meer risico op een hernia. Veel volwassenen zijn te zwaar, hebben slappe buikspieren en zijn weinig in beweging. Met voldoende beweging kun je dus ook de kans minderen dat je een hernia krijgt. Hoe te behandelen? Een hernia hoeft niet altijd geopereerd te worden, maar het is noodzakelijk dat de verschijnselen regelmatig door een huisarts gecontroleerd moeten worden. Als je bv. een doof gevoel in je voet hebt, of niet meer op de tenen of hakken lopen, dan is er extra reden om de huisarts te waarschuwen. Vaak geeft bedrust en oefentherapie met houdingscorrectie verbetering van de klachten. Maar in sommige gevallen helpen deze behandelwijzen onvoldoende en is een operatie noodzakelijk. Een operatie is in ieder geval nodig bij een ernstige verlamming of bij problemen bij het plassen. Tijdens de operatie worden de hernia en eventuele losse delen van de discus verwijderd. Soms wordt het wervelkanaal verruimd om meer ruimte te maken voor de beknelde zenuw. Afhankelijk van de grootte van de ingreep wordt bij het sluiten van de wond gekozen voor in- of uitwendige hechtingen. Eventuele uitwendige hechtingen worden ongeveer de achtste dag na de operatie door de huisarts verwijderd. Als gevolg van de operatie wordt de discus 1 tot 2 millimeter platter. Nawoord Ik vond dit werkstuk een goed idee, want tijdens dat ik dit werkstuk maakte, leerde ik er heel veel van. Sporten heeft zeker geestelijk invloed op je. Dit ken ik zelf ook: Nadat ik gesport heb, voel ik me veel beter dan ervoor en nu weet ik hoe het komt: door de stof endorfine. Dat wist ik eerst dus niet. Ook wist ik niet dat je door overgewicht een hernia kon krijgen. Maar doordat je een dikke buik hebt gaat je rug hol staan en dat is dus niet goed, dan heb je een grote kans op hernia. Ook is het interessant om te weten dat meer dan 2 of 3 biertjes op een dag eigenlijk niet goed is. Zelf drink ik in het weekend iets van 5 biertjes op een avond en dat is dus eigenlijk helemaal niet goed! Ik hoop dat u dit werkstuk ook interessant gevonden heeft, Sanne
Literatuurlijst Ik heb veel informatie van het LO2-boek vandaan, maar ook gekeken op internet, dit zijn de sites:  www.azn.nl/patient/patientenfolders/r-z/Rughernia.html  www.hospital.nl/ziektebeelden/148.html  www.gezondheid.be