Anne Frank

--De familie Frank
Anne frank is het meisje waardoor Prinsengracht 263 later over de hele wereld beroemd is geworden, maar ze is geboren in Duitsland in Frankfurt aan de Main op 12juni 1929. Ze had nog een zus Margot die drie jaar ouder dan haar is. Haar vader en moeder heten: Otto Frank en Edith Hollander. De moeder van Otto Frank behoorde tot een van de joodse familie die al honderden ja er in Frankfurt woonde. Otto Frank is geboren in 1889, de vader van Otto was eigenaar en directeur van een bankbedrijf en het lag natuurlijk voor de hand dat Otto hem daarin zou opvolgen. Door de twee de wereld oorlog liepen de zaken natuurlijk anders dan gepland. Otto Frank diende in het Duitse leger en vocht aan het front van Frankrijk, hij bereikte zelfs de stand als luitenants. Het familiebedrijf had grote verliezen geleden in de oorlog. Otto Frank ging in 1923 naar Amsterdam om een Nederlands filiaal van de bank M. Frank en Zonen op te richten. De onderneming was geen succes . In deze periode leerde hij Johannes Kleiman kennen, deze zou later tijdens het onderduiken in het achterhuis een belangrijke rol spelen.Terug in Frankfurt trouwde Otto Frank in het voorjaar van 1925 met Edith Hollander. Zij was afkomstig uit Aken en elf jaar jonger dan Otto. Op 16 februari werd Margot geboren. Otto werkte die jaren weer in Frankfurt.

--De familie Frank naar Amsterdam
Door de groeiende aanhang van de nazi’s in de beginjaren dertig begin Otto Frank zich zorgen te maken, vooral om de toekomst van zijn kinderen. In 1933, het jaar van Hitler’s machtsovername en de anti-joodse boycot, vertrok Otto Frank naar Amsterdam en opende daar een filiaal van de Duitse firma Opekta. Al snel voegden Edith, Margot en Anne zich bij hem, die in de tussentijd bij de moeder van Edith in Aken verbleven. De familie Frank vond een huis in Amsterdam- Zuid en ging daar wonen in de jaren dertig woonden daar veel joodse emigranten en de familie Frank raakte met enkelen goed bevriend. Maar aan het rustige leven kwam met de Duitse aanval mei 1940 snel een eind.


--Schuilplaats voorbereidingen
Hoewel het bedrijf veilig leek gesteld, ging Otto Frank zich steeds meer zorgen maken over de toekomst van zijn gezin. Tot 1940 was hij ervan overtuigd dat Nederland een veilige thuishaven was. Zelfs toen Nederland bezet werd door de Duitsers hoopte hij dat het met de jodenvervolging in Nederland niet zo ver zou komen. Op 20 januari ondernam Otto Frank nog een poging om uit Nederland weg te komen. Hij diende voor hem en zijn gezin een verzoek tot emigratie in. Op het ontvangstbewijs voor de aanvraag waren de persoonnamen van de familie veranderd. Otto hetten Israel en Edith, Margot en Anne Sara.

Dit was voor de joden de enige tegenstaande namen, tot emigratie is het niet meer gekomen. Inmiddels was het idee ontstaan om van het achterhuis op de prinsengracht 263 een onderduikplaats te maken. In de eerste maanden van 1942 werden zo
onopvallend mogelijk af en toe meubels en levensmiddelen naar het achterhuis gebracht. De zolderruimte en de tweede verdiepingen werden ontruimd en bewoonbaar gemaakt. Alleen Otto’s medewerkers Kleiman, Kugler en Meip Gies waren van de voorbereidingen op te hoogte. Ondanks de voorbereidingen kwam de aanleiding tot onderduiken toch onverwachts. Op zondag 5 juli 1942 werd op het Merwedeplein een oproep Van de Sicherheitsdienst bezorgd, voor Margot. Zijn moest zich de volgende dag melden om op transport gesteld te worden naar een werk kamp in Duistland. Otto Frank besloot het onderduiken niet langer uit te stellen en op maandag 6 juli gingen ze naar het achterhuis.

Onderduiken
Anne gaf op 9 juli 1942 een beschrijving van het pand in haar dag
boek: Het gebouw zit als volgt in elkaar: parterre is een groot magazijn, dat als pakhuis gebruikt wordt. Dit is weer onderverdeeld in verschillend hokjes, zoals de maalkamer, waar kaneel, kruidnagel en perer-suggoraat gemalen worden, en de voorraadkamer. Naast de magazijndeur bevind zich de gewone huisdeur, die door een tussendeur toegang geeft tot de trap. Boven aan de trap bereikt men een half maatglazen deur, waar op een maal in zwarte letters “kantoor” stond. Dit grote voorkantoor, zeer groot, zeer licht, zeer vol. Overdag werken daar Bep, Miep Gies en mijnheer Kleiman. Via een kabinetje met brandkast, garderobe en grote voorraadkast komt men in het kleine, tamelijk donkere achterkamertje. Daar zaten vroeger mijnheer Kugler en mijnheer Van Daan, nu alleen nog de eerste. Men kan ook vanuit de gang Kugler kantoor bereiken, maar dan alleen door een glazen deur die van binnen wel, maar van buiten niet zonder meer te open is. Vanuit Kugler kantoor de smalle gang door, langs het kolenhok, vier treden op, het pronkstuk van het hele gebouw, het privé-kantoor. Deftige donkere meubels, linoleum en kleden op de vloer, radio, sjieken lamp, alles primaprima. Daarnaast een grot ruime keuken met warmwatergeiser en twee gaspitten en daarnaast een wc. Dat is de eerste verdieping. Vanuit de benedengang loopt een gewone houten trap naar boven. Boven is een klein portaaltje, dat als overloopje wordt betiteld. Recht en links van de overloop zijn deuren, de linker leidt naar het voorhuis met pakhuisruimten, voorzolder en voolvliering. Van dit voor bouw loopt aan de andere kant ook nog een lange, hypersteile, echt Hollandse been- breektrap naar tweede straatdeur. Rechts van de overloop ligt HET ACHTERHUIS. Geen mensen zou vermoeden dat achter de simpele, grijs geschilderde deur zoveel kamers schuilgaan.Voor de deur is een stoepje en dan ben je binnen Recht tegenover de ingangsdeur een steile trap, links een klein gangetje en een kamer, deze kamer zou de huiskamer en de slaapkamer van de familie Frank worden, daarnaast is nog een kleinere kamer, slaap- en werkkamer van de twee jongedames Frank. Rechts van de trap, een kamer zonder raam, met wastafel en afgesloten wc.- hokje, ook weer een toegang deur tot Margot’s en mijn kamer. Zie hier, ik stelde je aan ons hele, fijne ACHTERHUIS voor.
Een week na de komst van de familie Frank dook ook het gezin van de familie Daan onder in het achterhuis. Zij namen de bovenste verdieping in beslag.
De van Daan zijn op 13 juli aangekomen. Wij dachten dat het de 14de zou worden, maar daar Duitsers tussen 13-16 juli al meer en meer mensen onrustig maakten en oproepingen naar alle kanten stuurden, vonden zij het veiliger een dag te vroeg dan een dag te laat te vertrekken.’s Ochtends om half tien arriveert Peter Van Daan, een tamelijk saaie en verlegen slungel van nog geen zestien jaar, van wiens gezelschap niet veel te verwachten is. Mevrouw en mijnheer Van Daan kwamen een half uur later. Enkele maanden later, op 16 november kwam tenslotte de laatste onderduiker. Anne moest vanaf dat moment haar kamertje delen met tandarts Pfeffer. Zij noemde hem in haar dagboek Dussel.
Uit Anne’s beschrijvingen bleek dat het achterhuis geen luxe onderkomen was.


De helpers
Toen de onderduikers onderdoken , waren vier medewerkers van Otto Frank hiervan op de hoogte. Op de eerste plaats natuurlijk Kleiman, die Otto Frank in naam als directeur van beiden bedrijven had opgevolgd. Verder waren Victor Kugler , Miep Gies en de typiste Bep Voskuijl erbij betrokken. Ook Miep’s echtgenoot Jan wist ervan. Beiden zijn op de avond voor het onderduiken nog laat op het Merwedeplein geweest en waren de laatste bezoek aan dit adres.
Om elf uur kwamen Meip en Jan Gies. Miep is vanaf 1933 bij vader in de zaak een is een intieme kennis geworden, even als haar nieuwbakken echtgenoot Jan. Weer verdwenen schoenen, kousen, boeken en ondergoed in Miep’s tas en Jans diepe Zakken: om half twaalf waren ook zij verdwenen, schreef Anne enkele dagen later. Vanaf 6 juli 1942 lag het lot van de onderduikers volkomen in handen aan helpers. Zij wisten hoe groot de risico’s waren. Op hulp aan onderduikers stonden zware straffen, de mogelijkheid om zelf afgevoerd te worden naar het kantoor zorgden voor eten , kleding, medicijnen, boeken en wat verder nodig was.Men kon allee voedsel kopen met officiële distributiebonnen. Voor de bewoners van het achterhuis, die een illegaal leven leidden, waren er geen bonnen. De helpers moesten alle mogelijke moeite doen om aan eten te komen. Via het verzet kwam men aan distributiebonnen. Er werd soms op de zwarte markt gekocht waar de prijzen overdreven hoog waren. Men kreeg ook hulp van buitenaf, hoewel de buitenstaanders niet op de hoogste waren van de onderduikers. Zo was Van Daan bevriend met de slager, waardoor zij vaak zonder bonnen vlees konden krijgen.De acht onderduikers hadden dagelijks een behoorlijke hoeveelheid brood nodig. Kleiman had relaties met een bakker, die het brood leverde zonder voedselbonnen te vragen. De bakker noteerde het aantal bonnen dat hij tegoed had.Toen kleiman terug kwam uit gevangenschap, zocht hij de bakker op om zijn schulden af te rekenen. Hij bleek voor 400 broodbonnen in de schuld te staan. Een broodban koste in die tijd op de zwarte markt 40 gulden. Toen kleiman geschrokken zei dat hij niet zoveel geld had, streepte de bakker de rekening zonder iets te zeggen door.

Het dagelijks leven
De onder duikers probeerden zo normaal mogelijk te leven. In de eerste plaats betekende dit regelmaat: Op vaste tijden opstaan, eten, werken, rusten en dergelijk. De onderduikers moesten rekening houden met de werktijden op kantoor en in het magazijn. Op de begane grond werkten mensen die niets van de onderduiker mochten weten, want de mensen die aan de kant van de Duisters stonden gingen dan naar de GESTAPO (geheime Duitse politie) toe en vertelden waar de jodenverborgen zaten. Zijn kregen hiervoor een beloning. De onderduikers moesten daarom ook altijd stil zijn en dat was voor zo’n jongen meisjes als Anne beste moeilijk.Anne schreef hierover op:1 oktober 1942 in haar dagboek. Wij zijn zo stil als een babymuisjes.
Wie had 3 maanden geleden kunnen vermoeden dat kwikzilver- Anne urenlang zo rustig moet en kan zitten?
Anne gebruikte die uren om te studeren, want ze wou niet achterkomen. Ze studeerde Stenografie

Ontdekt
Vrijdag 4 augustus1944 was een warme zomerdag. Niets wees er die ochtend op dat deze anders dan anders zou verlopen. D onderduikers hielden zich zoals altijd vanaf half negen rustig en waren verspreid over de kamer ven het achterhuis.Otto Frank was boven, waar hij Engelse les gaf aan Peter Van Daan in zijn kamer. Tegen half elf verscheen een auto voor het huis, waaruit een man in een uniform en met enkele handlangers uitstapten.Later bleek dat het een Oostenrijkse nazi was die Silberbauer heette. In het kantoor aangekomen vroeg hij Kugler om hen het gebouw te laten zien. Bij de overloop met de boekenkast werd het duidelijk dat de onderduikers verraden waren. Silberbauer en zijn helpers bleken precies op de hoogte te zijn van de geheime deur en dwongen Kugler de kast opzij te schuiven. Hij moest hen leidden naar de onderduikers. Deze werden onder bedreiging van een pistool verzameld in de kamer van de familie Frank, terwijl de Nederlandse helpers de ander vertrekken doorzochten. Wat nog aanwezig was aan geld en sieraden moest worden afgegeven. Silberbauer pakte de achtentas van Otto Frank, waar in Anne haar papieren en dagboekaantekeningen bewaarde. Hij schudde de papieren op de grond en deed de voor hem waardevolle spullen erin. Zo bleef Anne’s dagboek achter. Wachtend op een grote auto, waarmee de onderduikers afgevoerd zouden worden, keek Silberbauer verder rond in de kamer en zag Otto’s oude legerkist staan met zijn naam op de rand.Zijn houding veranderde meteen. De onderduikers mochten nu rustig de tijd nemen om wat kleren toiletspullen te pakken. Tegen een uur kwam de auto en hiermee werden de onderduikers(ook Kleiman en Kugler) afgevoerd. Kleiman en Kugler hebben een maand in Amsterdams huis van bewaring gezeten, waarna ze naar kamp Amersfoort waren overgebracht. De acht onderduikers kwamen vier dagen na de inval aan in het doorgangskamp Westerbork. Van daaruit vertrok Vanaf 1942 ruim twee jaar lang bijna elke week een trein naar de vernietigingskampen, met name naar Auswitz en Sobibor in Polen. Op 3 september het zuiden van Nederland was toen al bevrijd- ging het laatste transport. Onder de 1011 mensen bevonden zich de acht onderduikers.
Het dagboek blijft achter

Anne’s dagboek is bewaard gebleven:het werd gevonden door Miep Gies . Toen ze zeker wisten dat Anne niet terug zou keren gaf ze de aantekeningen aan Otto Frank . In 1947 verscheen de eerste Nederlandse uitgave. Het dagboek van Anne Frank is over de hele wereld bekend geworden. Het werd in meer dan 55 talen vertaald. Van het dagboek zijn ook films en toneelstukken gemaakt.

--De nationaal-socialisten op weg naar de macht
de jaren ’20 en het begin van de jaren ’30 in Duitsland worden gekenmerkt door economische crises, inflatie en gekrenkte trots over de verloren Eerste Wereldoorlog en het Verdrag van Versailles. Veel arbeiders verliezen hun werk, boeren hun land, spaarders hun geld. De in 1919 opgerichte NSDAP krijgt steeds meer aanhangers. Hitler geeft de joden en de (slappe) regering de schuld van de problemen in Duitsland. Fascatische bewegingen wensen de absolute macht. Als het even kan langs (democratische) weg, dat wil zeggen met de stemmenhulp van zoveel mogelijk aanhangers. Sluw speelse de NSDAP daarbij in de blijkbaar menselijke behoefte aan zondebokken. Zoals er vandaag partijen die de buitenlanders als oorzaak van alle ellende aanwijzen, bood Hitler indertijd de joden aan . Hij verwerft stembuszege en verkrijgt, mede door de verdeeldheid onder linkse politici, op 30 januari 1933 grijpt hij vervolgens de absolute macht. Essentieel is de conclusie dat Hitler met brede volkssteun begint. Hij weet gevoelens van onzekerheid en ontevredenheid om te zetten in massale politieke beweging. Elders in Europa ontstaan soortgelijke bewegingen.

De nazi’s aan de macht
In 1929, het jaar waarin Anne Frank werd geboren , ging het slecht met Duistland. Er was veel armoede en werkeloosheid. De meeste Duitsers waren erg ontevreden.De NDSAP kreeg steeds meer aan hang. De leider van die partij was Adolf Hitler en zijn aanhangers werden de nazi’s genoemd. Hitler zei dat de Duitsers een soort supermensen waren. Echte Duitsers waren volgens hem de beste, de sterkste en de slimste mensen in de hele wereld. Daarom vond Hitler ook dat het Duitse volk het recht had om andere volken tot slaaf te maken. Hij beloofde het Duitse volk een prachtige toekomst.hoe kwam het dat er zoveel armoede en werkeloosheid in Duistland heerste?De schuld daarvan gaf Hitler aan de joden. Joden waren volgens hem gevaarlijk. Hij schreeuwen dat alle joden slecht, gemeen en oneerlijk waren. Door dit te roepen haakte hij handig op in het antisemitisme (jodenhaat).Antisemitisme was geen uitvinding van Hitler. Het bestond al lang voordat Hitler aan de macht kwam en het bestaat nu nog in Duitsland, Nederland en anderen landen. Veel Duitsers vonden het wel een prettig idee dat ze een beter soort mensen zouden zijn dan alle anderen mensen. Er stemden zoveel mensen op Hitler dat de NSDAP de grootste partij werd. Hitler werd in 1933 leider van de regering. Nu bleek de echte bedoeling van de nazi’s. Ze vernietigden de democratie en verboden alle parlementen behalve de NSDAP. Iedereen die het waagde om tegen te spreken werd in elkaar geslagen of de gevangenis in gegooid. In januari 1942 besloot de top van de nazi’s partij om de ruin 11 miljoen Europese joden te vermoorden. Daarvoor zouden er vernietigingkampen worden gebouwd. Dat zijn concentratiekampen, speciaal ontwikkeld om mensen snel te kunnen doden. In verafgelegen gebied in Polen werden deze kampen gebouwd: in Auswitz, Birkenau, Treblinka, Belzec, Sobibor, Chelmno en Majdanek. Ook Anne frank stierf in een concentratie kamp in maart 1945.

-- anti-joden regelmaten
In Nederland en in Duitsland werden joden vervolgd, de Duitse bezetters deden dat zo onopvallend mogelijk, want ze waren bang dat de joden en niet-joodse mensen in opstand kwamen. De Ambtenaren moesten een ariërverklaring invullen of ze van joodse afkomst waren of niet. , en als ze van joodse afkomst waren werden ze meteen ontslagen.
In 1941 kwamen er anti-joden maatregelen:
-joden mochten niet meer studeren
-joodse tandartsen, artsen, dierenartsen, apothekers, voedvrouwen, vertalers, advocaten, notarissen, enz.
-joden mochten niet meer in Nederlandse orkesten spelen
- joden mochten niet meer in zwembaden of aan zee komen
-joden mochten niet meer in leeszalen, parken, bibliotheken, schouwburgen en in musea komen
-joden mochten alleen in bepaalde delen van de stad leven
- joodse kinderen mochten alleen op een joodse school zitten

en om de bezetters het nog makkelijker te maken moesten de joden een J in hun pasport hebben en op hun kleding een gele ster dragen(de davidster) door de anti-joden regelmaten kwam veel protest: universiteiten staakten, zondags diensten werd geprotesteerd. Uiteindelijk werden de regelmaten geaccepteerd. Mensen voelde zich machteloos en kozen voor actie (verzet).

De Endlösung
Als Duitsland Oost-Europeaan binnenvalt volgen achter de legers de zgn. Einsatzgruppen, dit zijn groepen SS-ers en andere die beginnen met de uitroeiing van de joden.Bij massa-executies schieten ze meer dan een miljoen joden dood. De nazi’s besluiten midden 1941 Europa jodenvrij te maken. Tijdens de wannsee-conferentie in januari 1942 maakt een selecte nazi-topgroep plannen voor de vernietiging van de 11 miljoen joden in Europa. Deze plannen zijn bekend geworden als de Endlösung: de definitieve oplossing van het joden vraagstuk. Men richt vernietigingskampen in. Een groot deel van de gedeporteerde joden, zoals ouderen een moeders met kinderen, word direct bij aankomst vergast. Een ander deel moet nog een aantal maanden werken toto zij stereven van uitputting of aan besmettelijke ziekten. Op deze wijze zijn bijna 11miljoen joden omgebracht. Naast de joden komen nog talloze anderen in concentratiekampen om het leven: politieke tegenstanders, homofielen, jehova’s getuigen,’asocialen, Russische krijgsgevangenen. Tenminste 220.000 zigeuners zijn eveneens vermoord. Die concentratiekampen lagen op afgelegen plekken bijv.: in Auschwitz, Birkenau, Treblinka, Belzec, Sobibor, Chelmna en in Majdonek.