Zelfmoord bij jongeren

Woord vooraf Wij zijn leerlingen van 5 Bijzondere Jeugdzorg en hebben het onderwerp ‘Zelfmoord bij jongeren en adolescenten’ gekozen, omdat dit een veel voorkomend onderwerp is in de dagelijkse actualiteit. Voor velen is zelfmoord nog steeds een taboe ook al leven we in de 21ste eeuw. In aanleiding van onze mogelijke toekomstperspectieven zou er een mogelijkheid zijn, dat we met zulke probleemjongeren in contact komen. Door dit eindwerk te maken hebben we al een grote achtergrondinformatie van het fenomeen zelfmoord. De personen die ons de mogelijkheid hebben gegeven om dit eindwerk mogelijk te maken , zouden wij graag willen bedanken. Wij bedanken hierbij: *Louis Verbraken (bibliothecaris van Mol-Rauw); *Lutgard Spruyt (sociaalassistente bij de politie te Geel); *Mevr.Verboven, Mevr.Meersman,Mevr.Thijs; *Mevr. Van Duffel en al de andere leerkrachten van het; *Sint-Maria Instituut te Geel, die ons hierbij hebben geholpen; *Mevr.Hermans, de directrice van het Sint-Maria Instituut die ons de kans heeft gegeven om op het Sint-Maria Instituut een opleiding te benuttigen; *Onze ouders, die ons gesteund hebben. 1. Waarom plegen mensen de dag van vandaag zelfmoord. Zelfmoord komt de laatste jaren meer en meer voor. Uit onderzoek is gebleken dat de pers meer aandacht besteed voor zelfmoorden van jongeren, maar ouderen mensen plegen meer zelfmoord. Dit komt omdat naarmate je ouder wordt de kans veel groter is dat je vastloopt. (Vb: Bij het verliezen van je werk of partner). Het aantal zelfmoordpogingen ligt wel hoger bij jongeren. Het is dus belangrijk om een onderscheid te maken tussen suïcide en suïcidepogingen. Suïcides: Iemand die suïcide pleegt, doet dat omdat hij totaal geen uitweg meer ziet, omdat zijn psychisch lijden zo groot is dat hij of zij er onmiddellijk een eind aan wil maken. Suïcidepoging: Hier gaan mensen vaak nog een sprenkeltje hoop koesteren. Ze willen dat er iets verandert, maar weten nog niet goed wat. Deze gaan dan ook vaak medicatie nemen om een tijdje buiten bewust te zijn om even overal vanaf te zijn. Suïcide en suïcidepogingen zijn volgens sommige twee verschillende fenomenen. Suïcide gebeurt vooral door oudere mensen en mannen. Terwijl een suïcidepogingen meestal gebeuren door jongere mensen en vrouwen. Als een man bij een suïcidepoging afscheidsbrieven schrijft opstelt, bezittingen verdeeld, testament opstelt, dan zijn dit signalen dat de poging wel degelijk ernstig bedoeld was en dat er voor de toekomst een risico bestaat. De meeste mensen die zelfmoord plegen zijn meestal depressief (80%). Bij de pogingen ligt dit veel lager. We moeten dus een onderscheidt maken tussen de aanleiding van de zelfmoord en de werkelijke oorzaak dat men zelfmoord pleegt. Deze oorzaken kunnen zijn: Psychische problemen

Persoonlijke factoren
Sociale factoren 1.1. psychische problemen Als een manisch depressieve stoornis. (vb.alcoholisme). 1.2. persoonlijke factoren Bepaalde manieren van omgaan met problemen (vb. zwart-wit denkers lopen meer risico’s, voelen zich hopeloos, zijn niet meer in staat om een alternatieve oplossing te bedenken. 1.3. sociale factoren zelden is hier sprake van één oorzaak. Meestal, gaat het hier om een combinatie van factoren. (Vb: echtscheiding, het verliezen van je job, vereenzaming.) Welke signalen vertonen de mensen met zelfmoordplannen. Bijna elke zelmoord wordt van tevoren aangekondigd. De redenen zijn: 1. Verlangen om hulp te ontvangen van familieleden (of anderen) zodat de zelfmoord vermeden kan worden. 2. Verlangen om de familie (of anderen) voor te bereiden, zodat het verlies niet onverwacht komt. 3. Verlangen om de mensen onder druk te zetten. 4. De persoon wil een uitlaatklep vinden voor zijn gedachten en gevoelens die hij of zij niet meer voor zichzelf kan houden. 2.1. Soorten signalen 2.1.1. Verbale boodschappen We onderscheiden twee soorten: - Directe verbale uitingen „Ik wil er een eind aan maken, ik wil niet meer leven, sterven zou veel gemakkelijker zijn”. - Indirecte verbale uitingen: „Ik kan er niet meer tegen op, ik zou willen slapen en nooit meer wakker worden, over mij hoef je je binnenkort geen zorgen meer te maken, mijn leven is zinloos.
2.1.2. Gedragsmatige signalen Bij kinderen en jongeren spreekt men gemaskeerde signalen: ze uiten hun gevoelens eerder in hun gedrag dan in wat ze zeggen, o.a.: -een sombere, depressieve stemming, -de neiging zich uit contacten terug te trekken; moeilijkheden met belangrijke personen, -de neiging de dingen die hij of zij vroeger graag deed, niet meer tof te vinden, -stiller dan vroeger te zijn, en onwillig om ergens over te praten, -het weggeven van persoonlijke spullen waaraan hij of zij gehecht was, -de neiging zich op een bepaald moment heel agressief, vijandig en onredelijk te gedragen of zelfs met anderen op de vuist te gaan, -de neiging verward, onlogisch of onredelijk te praten, -de neiging het lichaam en de kleding te verwaarlozen, -veranderingen in het uiterlijk, -gebrek aan of overdreven eetlust; slaapstoornissen, -de neiging weg te lopen, -alcohol- en drugsmisbruik, -vaak betrokken zijn bij ongelukjes en de neiging onverantwoorde risico‘s te nemen, -zelfmoordpogingen -in het spel, in tekeningen, in schriftelijk werk (vb. opstel) opmerken dat het kind veel bezig is met dood en met zelfmoord. Bij jongeren: de boeken die ze lezen, de werken die ze op school maken, de muziek waarnaar ze luisteren. Op school doen zich vaak negatieve veranderingen voor, zoals: -verslechtering van prestaties, -vaker afwezig, spijbelen, weglopen -slechte concentratie, slecht huiswerk, zitten slapen of suffen, -agressiever en vervelender gedrag tegenover medeleerlingen
Bij elke jongere zal er wel iets van bovenstaand gedrag voorkomen,maar dit is geen reden om ongerust te zijn. Reden tot ongerustheid is er als er meer symptomen tegelijkertijd optreden, als die langer gaan duren en als de symptomen invloed krijgen op het leven van de jongere. Vaak zijn er dan ook duidelijk problemen die in het leven van het kind of de jongere aanwijsbaar zijn. 2.3. Situationele signalen Bij een aantal jongeren lijkt de aanleiding te liggen in problemen die pas ontstaan zijn: *op school: -problemen met leraren, -niet kunnen voldoen aan verwachtingen, -teleurstelling omdat hij of zij niet in aanmerking komt voor de schoolkrant, klaasvertegenwoordiging -overgang naar een nieuwe school. *in relaties -verlies van een belangrijk persoon (vb. het overlijden van een ouder, een echtscheiding), -het verbreken van een (liefdes)verhouding. *op lichamelijk vlak: -lijden aan een ernstige of chronische ziekte,of geconfronteerd worden met een ernstige ziekte van een belangrijk persoon, -slachtoffer zijn van geweld. 2.4. Syndromatische signalen Er zijn ook kinderen en jongeren bij wie het eerder gaat om blijvende problemen. Deze problemen kunnen ontstaan zijn in het gezin of door het karakter. Vaak gaat het om beide. De gezinssituatie o.a.: -lichamelijk geweld (incest, mishandeling), -alcohol- of drugsmisbruik in het gezin, -zelmoord of zelfmoordpogingen door andere leden in het gezin, -ernstige conflicten tussen de ouders, -te hoge verwachtingen van de ouders, -problemen in de relatie tussen de ouders en de jongere (te autoritair of te weinig betrokken of te kritisch), -depressie of geestesziekte bij een persoon uit het gezin. De jongere zelf o.a.: -niet goed in staat zijn contacten te leggen met leeftijdsgenoten, -vaak betrokken zijn bij vechtpartijen, -impulsief gedrag, -neiging om alles perfect te doen, -geestesziekte, -depressie (depressie bestaat ook bij kinderen!), -als iemand heel erg depressief is geweest en vrij plots uit de depressie komt, bestaat vaak een groter risico voor zelfmoord: de plotselinge opklaring kan veroorzaakt worden door het besluit
om zelfmoord te plegen. Opmerkingen. -Het alert zijn voor signalen betekent niet dat zelfmoord te voorspellen is. -zelfmoord is een aangeleerd gedrag, m.a.w. kinderen en jongeren moeten geleerd hebben dat suïcidaal gedrag gekozen kan worden om daarmee ondraaglijke problemen op te lossen. Men leert dit doordat men suïcidaal gedrag van familieleden of kennissen meemaakt en/of daarover hoort vertellen. Mogelijk leert men ook door informatie uit de kranten of boeken, van televisieprogramma‘s (leren door imitatie). We kunnen veronderstellen dat de media een invloed uitoefent op het gedrag van mensen, ze zijn echter niet de oorzaak van suïcidaal gedrag. Leren gebeurt ook door te experimenteren. Vandaar dat suïcidepogingen niet onderschat mogen worden. Welke middelen worden aangehaald om zelfmoord te plegen? Er worden verscheidene middelen gebruikt om zelfmoord te plegen. De meest voorkomende middelen die in Vlaanderen worden gebruikt zijn vooral verhanging en verstikking op de eerste plaats Op de tweede plaats komt bij mannen vuurwapens en bij de vrouwen verdrinking. Voor beide geslachten komt zelfvergiftiging op de derde plaats. Land -en tuinbouwproducten zijn met bijna een vierde en het meest gebruikte middel door mannen. Naar dodelijkheid en nood aan intensieve zorgen zijn deze ook de meest gevaarlijke. Er zijn natuurlijk ook nog andere methodes zoals,polsen oversnijden, springen van een brug of iets anders 4. Preventie: de laatste hulp voor mensen met zelfmoordproblemen. 4.1. Hulpverlening dicht bij de school. In de zoektocht naar een vertrouwenspersoon voor een jongere in moeilijkheden lijkt het evident om dicht bij de omgeving van de jongere en de school te blijven. De meeste scholen hebben een opvangsysteem in hun netwerk. Er zijn op elke school eveneens 2 professionele hulpdiensten.
Besluit Zelfmoord is echter niet te vermijden in onze samenleving. Voor sommige mensen lijkt dit de beste uitweg. Mensen die voor deze weg kiezen zijn meestal mensen met psychische, sociale of persoonlijke problemen. Niet alle mensen met zulke problemen zullen voor deze uitweg kiezen. Zij zullen dan contact opnemen met een persoon die ze vertrouwen of met één of ander hulpcentra. De vele hulpcentra hebben een goede werking en zullen de mensen op een bepaalde manier begeleiden om tot een goed eindresultaat te komen. Door meer aandacht en informatie te schenken aan de samenleving zou zelfmoord de dag van vandaag meer en meer vermeden kunnen worden. Het onderwerp zelfmoord zou hierdoor uit de taboesfeer moeten geraken, zodat wanneer mensen na een zelfmoordpoging zich beter kunnen herintegreren in de samenleving.