Orgaandonatie

Inhoudsopgave: Inleiding
Hoofdstuk 1: Orgaandonatie algemeen. Hoofdstuk 2: Huidige wetgeving betreft orgaandonatie. Hoofdstuk 3: Cijfers van orgaandonaties. Hoofdstuk 4: Aandacht in de media. Hoofdstuk 5: Belangen. Hoofdstuk 6: Enquête. Conclusie en eigen mening
Bronvermelding Inleiding: We denken niet graag na over de dood. Orgaandonatie is dan ook een gevoelig onderwerp. Meningen over dit onderwerp lopen sterk uiteen. Voor ieder standpunt zijn argumenten voor en tegen te noemen en het is niet vast te stellen wie er nu precies gelijk heeft. Ondertussen liggen er in dit kleine landje nog steeds vele patiënten te wachten op organen of weefselmateriaal om te kunnen overleven. Denk er eens aan hoeveel mensen in leven hadden gebleven als meer mensen zich als donor hadden opgegeven. Hoeveel leed had er dan bespaard gebleven? Toch is deze wetenschap niet genoeg om het Nederlandse volk hun organen te laten afstaan aan iemand anders. De problemen rond orgaandonatie zijn maatschappelijke kwesties geworden. Het zijn problemen die meerdere groepen in de samenleving raakt. De problemen moeten worden opgelost door een gemeenschappelijke oplossing. Moet orgaandonatie verplicht worden gesteld of niet? Hoofdstuk 1: Orgaandonatie algemeen. Als we het hebben over orgaandonatie bedoelen we dat iemand na zijn dood organen of weefselmateriaal afstaat. Hierbij gaat het hoofdzakelijk om de meest belangrijke organen die de mens nodig heeft om te overleven: Hart, nieren, lever, longen en alvleesklier. Voorbeelden van weefsels die afgestaan kunnen worden zijn: Huid, botweefsel, hoornvliezen, hartkleppen en bloedvaten. Met onze huidige medische technologie kunnen we al veel oplossen, maar het is nog niet gelukt om een orgaan te “fabriceren” om te transplanteren in een menselijk lichaam, in plaats van het gebruiken van een donororgaan uit het lichaam van een ander mens. Organen uit dieren zijn ook niet te gebruiken. Ze worden vrijwel onmiddellijk afgestoten door het lichaam. De enige oplossing is dus voorlopig nog steeds de orgaandonatie. Helaas is de vraag naar organen erg groot, en er is maar een zeer gering aanbod. Om deze reden is er dan ook voortdurend een discussie aan de gang over deze kwestie. Een wijziging in de wetgeving zou een oplossing voor het probleem zijn.
Hoofdstuk 2: Huidige wetgeving betreft orgaandonatie. De huidige wet betreft dit onderwerp is in werking gesteld sinds 1998. Toentertijd is er veel gedebatteerd over dit onderwerp in de Tweede Kamer. De meerderheid was eigenlijk voor een geen-bezwaar-systeem. Dit houdt in dat iedereen in principe donor is, en het zelf moet aangeven wanneer hij of zij GEEN donor wil zijn. Minister Borst vond het toch beter om een andere wet in te voeren. De huidige wet dus. Dit is een speciale wet waarmee men ook probeert het aantal donoren te vergroten en op deze manier heeft men meer beslissingsrecht over zijn of haar organen. In de wet staat beschreven dat iedereen in Nederland die 18 jaar of ouder is een brief thuisgestuurd krijgt over orgaandonatie. Bijgevoegd is een formulier waarop de persoon kan aangeven wat hij of zij met zijn of haar organen wil laten doen na zijn of haar overlijden. In eerste instantie kan gekozen worden uit 3 opties: Ja, Nee, of Beslissing overlaten aan de nabestaanden. Daarnaast kan aanggekruist worden welke organen en weefsels dan wel ter beschikking gesteld mogen worden in het geval dat het hokje met Ja is aangekruist. Het nadeel van dit systeem is, dat slechts ongeveer 40 procent van de personen die een brief hebben ontvangen, deze ook terugzenden. Het aantal dat de brief heeft teruggezonden en ook daadwerkelijk “ja” aangetekend heeft is slechts 55 procent. 35 procent zegt “nee” en 10 procent laat het liever over aan nabestaanden. Zo’n 60 procent van de Nederlandse bevolking reageert dus al helemaal niet. Het komt er dus op neer dat er nog steeds veel te weinig organen ter beschikking worden gesteld want van de 22 procent van de Nederlanders van wie een orgaan gebruikt mag worden is een groot deel al niet bruikbaar door een verkeerde bloedgroep, aantasting door een ziekte, of het orgaan kan niet tijdig uit het lichaam verwijderd worden en is om die reden niet bruikbaar meer. De reden waarom zo’n 60 procent van de bevolking de formulieren niet terugzendt is niet duidelijk. Dit is dan ook nooit duidelijk onderzocht. Naar deze redenen kunnen we alleen maar gissen. Sommigen denken dat het uit laksheid is. Uit opiniepeilingen blijkt namelijk steeds maar weer dat een grote meerderheid van Nederlanders VOOR orgaandonatie zou zijn. In dat geval zou het geen-bezwaar-systeem toch een prachtig alternatief voor de huidige wetgeving zijn. Maar misschien is deze conclusie iets te snel getrokken. Er zijn er vast ook nog andere redenen aan te wijzen. Misschien vinden mensen het toch gewoon te moeilijk om zulke beslissingen te nemen als het puntje bij het paaltje komt. Misschien willen ze niet over de dood nadenken omdat deze dan plotseling wel erg dichtbij lijkt te komen. Het idee dat je een dodelijk ongeluk zou kunnen krijgen. We weten nog steeds niet wat er na de dood is en die gedachte beangstigt ons. Sommige mensen hebben het gevoel dat ze misschien na hun dood hun organen nog nodig zullen hebben. Ze blijven liever “intact”. Weer een andere reden kan zijn dat ze misschien hun famillie niet willen opzadelen met zulke problemen. Het lijkt er in ieder geval op dat de wetgeving herzien moet worden. Veel partijen vinden het daar nog te vroeg voor. De wetgeving is pas 3 jaar van kracht en meestal kost het veel tijd voordat de uitwerkingen zichtbaar worden. En toch…ziet het er op dit moment duister uit. Hoofdstuk 3: Cijfers van Orgaandonaties. Om een oordeel te kunnen vellen over de cijfers van orgaandonatie is het handig, de onderzoeksresultaten te vergelijken met de resultaten uit een ander land. Ter vergelijking hier wat informatie over het donorsysteem in België: De wet op orgaandonatie ligt in België anders dan in Nederland. In België kent men op dit moment namelijk al een geen-bezwaar-systeem. Ze zijn dus in principe donor na hun overlijden als zij tijdens hun levensjaren geen bezwaar hebben aangetekend. Dit aantekenen van bezwaar gebeurt door middel van een formulier op het gemeentehuis. Voor de rest zijn er niet zo vreselijk veel verschillen tussen de beleidsvoering in Nederland en in België. In de praktijk wordt namelijk nog steeds toestemming gevraagd aan de nabestaanden van de patiënt. Om deze reden ligt het aantal donoren in België dus niet zo gek veel hoger als in Nederland. Maar uit de resultaten blijkt al wel dat bij een juiste beleidsvoering, het geen-bezwaar-systeem waarschijnlijk effectiever zou zijn. Hier volgen enkele cijfers voor België en Luxemburg (2000) samen. In de donkerblauwe balk staat vermeld om welke organen het gaat. Daaronder het aantal patiënten dat op een wachtlijst staat en daaronder het aantal patiënten dat daadwerkelijk een transplantatie heeft ondergaan. Organen Lever Nier Pancreas/nier Hart Long Hart+long
Wachtlijst 80 702 16 30 27 3
Transplantatie 194 452 30 84 37 6
Vervolgens hieronder cijfers voor Nederland (2000). Organen Lever Nier Pancreas/nier Hart Long Hart+long
Wachtlijst 1278 60 13 27 60 2
Transplantatie 369 126 18 39 16 1
Uit de tabellen is al wel af te leiden dat in België afgezien van de nierpatiënten, alle mensen van de wachtlijsten, geholpen zijn (Tenzij ze vroegtijdig gestorven zijn voordat ze geholpen konden worden.) In Nederland was dit veel minder vaak het geval. De wachtlijsten in Nederland voor een lever is ontzettend groot, in verhouding waren hier dus veel te weinig donoren beschikbaar. Weer een reden om aan te nemen dat het huidige systeem verandert moet worden. Hoofdstuk 4: Aandacht in de media. Zoals eerder vermeldt is er tussen de politieke partijen al veel over en weer gepraat over de vraag of het systeem moet veranderen. Ook in de media werd er aandacht aan besteed: Het NRC Handelsblad meldde bijvoorbeeld dat de Nederlandse Transplantatie stichting, en Eurotransplant, die de verdeling van donororganen regelen binnen Nederland en Europa, beiden grote voorstanders zijn van een geen-bezwaar-systeem. Op 21 februari kondigde Minister Borst volgens het NRC Handelsblad aan dat er wel degelkijk een aantal verbeteringen zouden komen, om meer orgaantransplantaties plaats te kunnen laten vinden: Capaciteit uitgebreid

Borst wil meer donaties van organen
Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 21 FEBR. Het aantal donorfunctionarissen wordt uitgebreid van 20 naar 56. Elk ziekenhuis dat donortransplantaties uitvoert, krijgt er nu één. ? Ook komen er nieuwe voorlichtingscampagnes, voor allochtonen en nabestaanden. Deze maatregelen stelt minister Borst (Volksgezondheid) voor om het tekort aan donororganen aan te pakken. Zij schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer, die vanmiddag wordt verstuurd. Nadere toelichting geeft Borst aanstaande dinsdag tijdens algemeen overleg in de Kamer. Volgens haar woordvoerder verwacht de minister veel van specifieke voorlichting. De afgelopen jaren is hiermee in vier middelgrote steden geëxperimenteerd, dat zou hebben geleid tot ,,een aanzienlijke toename van het aantal donoren''. Minister Els Borst van volksgezondheid
Tenslotte Meldde Het NRC op 27 Februari het volgende: Systeem donatie organen blijft
Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 27 FEBR. Ondanks een nijpend tekort aan donororganen, voelt de Tweede Kamer er niets voor om af te stappen van het systeem dat mensen zichzelf moeten opgeven als donor. ? Alleen de PvdA en SP vinden dat nu al duidelijk is dat de in 1998 aangenomen Wet op Orgaandonatie (WOD) niet werkt. Deze fracties dringen aan op een ander registratiesysteem waarbij iedereen automatisch donor is tenzij hij bezwaar aantekent. Een meerderheid van de Kamer meent dat de huidige wet voldoende mogelijkheden biedt voor aanvullende maatregelen om het tekort aan donororganen terug te dringen. Dit bleek gisteren in een overleg tussen minister Borst (Volksgezondheid) en de Kamer. Op basis van een eerste evaluatie van de wet blijkt dat eenderde van de Nederlandse bevolking boven de 18 jaar zich als donor heeft laten registreren. Anderhalf miljoen mensen staan als 'weigeraar' te boek. Bovendien weigert driekwart van de nabestaanden toestemming voor het afstaan van organen of weefsel als het familielid zichzelf niet als donor heeft laten registreren. Borst sprak gisteren van ,,teleurstellende resultaten''. Zij rekende de Kamer voor dat er in Nederland alleen al zeshonderd nieren nodig zijn om het aantal patiënten dat een dergelijke transplantatie nodig heeft niet langer dan één jaar op de wachtlijst te houden. Met uitzondering van de kleine christelijke partijen drong de Kamer bij Borst aan op een meer actieve campagne van de overheid om orgaandonoren te werven. De toon van de campagnes moet niet langer neutraal zijn, maar stimulerend. Borst was bereid zelf een rol te gaan spelen in de voorlichting. De minister was vorig week al met een plan van aanpak gekomen om de WOD beter te laten functioneren. De noodzaak van een nieuwe voorlichtingscampagne, ook specifiek gericht op nabestaanden en allochtonen, maakt hier deel van uit. Daarnaast worden er herinneringsbrieven aan de bevolking gestuurd om zich te laten registreren. Borst kreeg hiervoor instemming van de Kamer. Ook zegde ze toe de wetteksten aan te scherpen die gaan over de rol van de nabestaanden. In de praktijk blijkt het nog té vaak voor te komen dat de familie van orgaandonatie afziet, terwijl de overledene zich wel als donor had geregistreerd. Borst gaat de komende tijd ook nieuwe varianten op het donorsysteem verkennen. 27 februari 2002
Nu na de verkiezingen zullen we moeten afwachten, wat de nieuwe coalitie zal gaan veranderen aan het huidige systeem. Hoofdstuk 5: Belangen. Ieder individu heeft belangen bij het maken van keuzes. Geen enkele keuze is neutraal. Zoals in het vorige hoofdstuk duidelijk is geworden, zijn ook lang niet alle politieke partijen het met elkaar eens over de WOD. Ook deze partijen draait het om belangen. Over het algemeen draait het in deze politiek grotendeels om geld. De partijen vinden het onzin om veel geld in een nieuw systeem te stoppen zolang niet heel duidelijk bewezen is of het nieuwe systeem beter zal werken. Zij willen dus langer wachten en zien of het huidige systeem toch niet nog uitkomsten zou kunnen bieden. Naast de politieke partijen zijn er ook nog andere groeperingen die hun meningen uitspreken over orgaandonatie. Jehova’s en andere streng christelijke groeperingen bijvoorbeeld zijn helemaal tegen orgaandonatie. Zij trachten de volgende denkwijze na te streven: “Zij die zich aan een dergelijke operatie onderwerpen, voeden zich aldus met het vlees van een ander mens. Dat staat gelijk met kannibalisme. Toen Jehova God de mens toestond dierlijk vlees te eten, gaf hij geen toestemming op grond waarvan mensen zouden kunnen proberen hun leven te verlengen door als kannibalen menselijk vlees in hun lichaam op te nemen, of dit nu werd gekauwd of in de vorm van hele organen of lichaamsdelen van anderen, in het eigen lichaam werd opgenomen.” Hoofdstuk 6: Enquête. Tot slot heb ik een korte enquête gehouden onder 22 mensen, om voor mij zelf een beeld te krijgen wat de Nederlanders van orgaandonatie vinden. Ook was ik benieuwd naar eventuele andere problemen en aspecten van orgaandonatie. Ik stelde mijn “Proef” personen de volgende drie vragen: 1. Wat vindt u van orgaandonaties ? Moet dat kunnen of is dat onnatuurlijk? 2. Zou u uw lichaam aan de wetenschap geven na je dood zodat men op jou onderzoeken kan uitoefenen of zodat leerlingen van universiteiten op u dissecties kunnen uitvoeren? Waarom wel / niet ?? 3. Zou u van een iedereen een ruilorgaan willen krijgen of zou het een rol spelen welke nationaliteit, achtergrond enz de donor heeft? Waarom? Bij vraag 1 kreeg ik de volgende reacties: Moet kunnen Twijfel Onnatuurlijk

Aantal personen 21 1 0
Opvallend veel mensen meenden wel orgaandonor te willen worden zolang het”legaal” zou gebeuren. Het merendeel dat orgaandonor wilde worden, had niet het formulier teruggezonden. Velen dachten dat als zij bijvoorbeeld een ongeluk zouden hebben en zij zijn een potentiële donor dat dokters minder moeite zouden doen om hen te redden omdat er een of andere rijke stinkerd veel geld wil betalen voor hun ingewanden. Een iemand zei ook dat organen goedkoper moeten worden….. dus blijkbaar gaat het niet alleen om het feit of je ziek bent en de organen nodig hebt maar ook over het feit of je er voor wil betalen of niet. In het jeugdboek “Chico” van Roger H. Schoemans wordt uitvoerig beschreven hoe straatkinderen in Peru worden ontvoerd en hoe hun ingewanden er worden uitgenomen en hoe zij dan daarna ergens worden gedumpt. Sommige mensen blijken angst te hebben voor dergelijke taferelen hier in Nederland in het geval ze zich beschikbaar zouden stellen als donor. Op de vraag of orgaandonatie onnatuurlijk is antwoordden de meeste niet. Een iemand zei wel dat het even onnatuurlijk is als medicijnen. Zo denk ik er zelf overigens ook over. Ook de uitspraak dat je pas over orgaandonatie kunt oordelen als je iemand in de familie hebt die een orgaan moet krijgen, vind ik nogal raar. Alsof je er pas over moet beginnen nadenken als je er zelf mee te maken krijgt. Dat is wel heel egoïstisch. Meestal is het dan ook het egoïsme dat zorgt voor een tekort aan donoren is. Bij vraag 2 waren de reacties als volgt: Ja Twijfel Nee
Aantal personen: 10 3 9
Opvallend was dat veel mensen wel orgaandonor wilden zijn na hun dood maar niet hun lichaam aan de wetenschap wilden schenken omdat ze schrik hadden dat ze “in de vuilbak zouden belanden”. Blijkbaar weten dus velen niet wat er juist gebeurt wanneer je je lichaam aan de wetenschap schenkt. Bij de derde vraag kreeg ik de volgende uitslag: Van iedereen Niet van iedereen
Aantal personen: 18 4
Sommige personen keken me verbouwereerd aan: “We zijn toch allemaal mensen?” en “Dat maakt totaal geen verschil van wie je een orgaan krijgt?” waren een aantal reacties. Maar toch waren er een ook aantal, zoals ik had verwacht, die niet zomaar van iedereen een orgaan wilden krijgen of toch niet goed wisten wat ze erover moesten denken. Dit is natuurlijk omdat we nog altijd niet weten wat er na de dood met onze geest gebeurt en of die blijft voortleven ja of nee. Ik denk dat vooral gelovigen het daar moeilijk mee hebben. Opvallend was dat niemand ter sprake bracht geen orgaan te willen hebben van een moordenaar. Persoonlijk lijkt me het niet prettig een orgaan te krijgen van een kindermoordenaar als Dutrout. Conclusie van de enquête: - Het merendeel van de personen is bereid om orgaandonor te worden, maar heeft het formulier niet teruggezonden. - Een ander probleem betreft het donorsysteem blijkt wel te zijn dat veel mensen ontzettend sceptisch staan tegenover de gang van zaken. Men heeft angst voor gruwelijke taferelen, een oorlog om organen. Het lijkt mij dat deze denkwijze bestreden zou moeten worden om meer nog meer donoren te werven. - Een belangrijke factor die eveneens het donorentekort bepaald is het egoïsme van de mens. - De bevolking moet beter ingelicht worden over ter donatie stelling van het lichaam voor de wetenschap. Men lijkt alleen de negatieve aspecten te kennen. - Het blijkt niet uit te maken van wie een orgaan verkregen wordt. Hier hoeft dus geen streng beleid om gevoerd te worden. Conclusie en eigen mening. Wel of niet donor worden blijft een persoonlijke beslissing. Of we ons huidige systeem nu veranderen in een geen bezwaar-systeem of niet. Iedereen moet voor zichzelf, voor zijn eigen levenssituatie en overtuiging een keuze maken. Vanuit elke overtuiging zijn zowel nadelen als voordelen te benoemen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat er iets mis is met ons huidige systeem rond de orgaandonatie. (de WOD) Deze wet is in 1998 ingevoerd omdat er te weinig orgaandonoren waren, en men hoopte met deze wet meer donoren te verkrijgen. Dit was echter niet het geval. De wachtlijsten in ziekenhuizen bleven namelijk alleen maar langer worden. Ruim de helft van Nederland wil namelijk wel donor worden, maar is te waarschijnlijk te laks om dit al bekend te maken. Dit probleem is volgens mij grotendeels de wereld uit te helpen door een geen bezwaarsysteem in te voeren. Politici hebben hier druk over gediscussieerd. Bij de standpunten van de politieke partijen draaien de belangen grotendeels om geld. Borst heeft toen besloten het huidige systeem te behouden, en enkele andere wijzigingen aan te brengen. Misschien dat de nieuwe samenstelling van de tweede kamer tot vooruitgang zal leiden. Andere redenen voor het donorentekort zijn onwetendheid, egoïsme en angst. Naar mijn mening zijn deze laatste redenen te bestrijden door meer voorlichting te geven, ook al op scholen.
Bronvermelding. Sites: http://www.patientenplein.nl/index.php?action=plein&Plein=Orgaandonatie
http://www.wereldeenheid.nl/orgaandonatie.htm
http://www.transplantatieredtlevens.nl/standpunten/pers/Archief/persbericht70.php
http://www.transplantatieredtlevens.nl/actueel/project166.php
http://www.recht4all.nl/wetten/w/w_p_d_rgndnt.htm
http://www.donorvoorlichting.nl/wet/home.html
http://scholieren.nrc.nl/weekkrant/2001/47/5.shtml
http://www.bibliotheken-flevoland.nl/urksluis/orgaancode.htm
http://www.CBS.nl
http://www.nrc.nl/ Boeken: Maatschappijleer handboek
Personen: 22 ondervraagde personen op straat. (Zowel mannen als vrouwen met verschil in leeftijd en nationaliteit.)