Feitelijke gegevens

• 15e druk, 1991
• 119 pagina's
• Uitgeverij: Van Oorschot

Flaptekst

Eerste zin

Hij noemt het nooit bij naam.

Samenvatting

Jochel, een joodse vader, woont samen met zijn drie kinderen en vrouw ergens in Nederland. Het gezin probeert een normaal leven te leiden. Volgens de kinderen lukt dit echter niet, omdat Jochel nog te getraumatiseerd is van de Tweede Wereldoorlog. Als Jochel in een senatorium behandeld wordt voor TBC, vertelt hij zijn kinderen allemaal verhalen over de Tweede Wereldoorlog.

Volgens de kinderen lijdt Jochel aan de ziekte ‘kamp’. Hij kan namelijk alleen nog maar verhalen over zijn ervaringen met concentratiekampen vertellen. Het enige waar hij nog over praat is zijn ervaring met een concentratiekamp. In welk concentratiekamp hij heeft gezeten is niet bekend.

Toen de oorlog begon, is Jochel bij een gezin ondergedoken. Ergens op zolder had hij een ruimte zo groot als een kast waar hij verbleef. Het gezin bij wie hij woonde, zorgde ervoor dat hij boeken had om te lezen. Daarnaast brachten ze hem regelmatig eten, waardoor hij niet ondervoed raakte. Zodra er mensen in huis waren moest hij zo stil mogelijk doen, omdat niemand mocht weten dat hij daar ondergedoken zat.

Op een gegeven moment werd Jochel ontdekt en meegenomen naar een concentratiekamp. Hier begon een ontzettend naar leven voor hem. Hij voerde dingen met tegenzin uit die de Duitsers hem verplichtten. Ondanks alles wist hij zich sterk te houden. In het concentratiekamp leerde hij verschillende mensen kennen bij wie hij steun kon vinden. Alle mensen konden steun bij elkaar vinden, omdat ze van elkaar begrepen wat iedereen doormaakte.

Doordat Jochel over niks anders meer dan de oorlog kan praten, raken zijn kinderen ook getraumatiseerd. Dagelijks denken zij na over de gevolgen van de oorlog. Maar dat niet alleen, de kinderen vinden het ook vreselijk dat nergens anders meer over gepraat kan worden. Wanneer iemand verkouden is, krijgen ze meteen te horen hoe naar het leven in de concentratiekampen was tijdens de Tweede Wereldoorlog. En als er bijvoorbeeld vriendjes of vriendinnetjes langskomen, krijgen zij ook alle verhalen over de kampen te horen. De kinderen zijn het ontzettend zat dat Jochel nergens anders meer over kan praten. Regelmatig wordt hij hier op aangesproken. Jochel vindt echter dat zijn kinderen niet moeten zeuren en voelt zich onbegrepen omdat zij zijn verhalen niet willen horen. Hij wil namelijk kwijt hoe hard hij heeft moeten werken in het concentratiekamp, en hoeveel mensen hij heeft zien overlijden ten gevolgen van verschillende nare ziektes. Daarnaast vertelt Jochel ineens dat hij eigenlijk een moordenaar is. In het kamp heeft hij namelijk iemand vermoord. De kinderen schrikken hier enorm van. Zeker als hij hen vertelt dat hij eigenlijk helemaal geen spijt heeft en de man op een veel pijnlijkere manier had willen vermoorden. De kinderen vinden dat de verhalen van Jochel op moeten houden, en dat ze gewoon een normaal gezinsleven moeten krijgen waarin de kinderen met hun vader kunnen spelen.

Doordat de kinderen geïrriteerd raken en Jochel zich onbegrepen voelt, zijn er regelmatig spanningen in het gezin. De moeder van het gezin probeert zich er zo veel mogelijk buiten te houden. Af en toe neemt ze het op voor haar man, omdat ze weet hoe zwaar het geweest is. De moeder van het gezin is geen vrouw van joodse afkomst, waardoor zij nooit naar een concentratiekamp heeft gehoeven. Ze had echter al een relatie met Jochel voordat hij naar het concentratiekamp moest, waardoor ze het concentratiekamp op een andere manier heeft meegemaakt. Ze weet dus wat er is gebeurd en wat voor invloed dit op Jochel gehad heeft.

Op een gegeven moment krijgen de kinderen door dat ze hun vader zo goed mogelijk moeten steunen. Ze proberen steeds meer naar zijn verhalen te luisteren. Het is af en toe moeilijk, maar ze merken dat de sfeer verbetert.

De kinderen raken geëmotioneerd als ze merken dat een verhaal hun moeder ook raakt. Jochel vertelt namelijk over het moment waarop hij en de moeder van het gezin elkaar weer zien na het concentratiekamp. Beide hebben ze tijden lang doodsangsten uitgestaan en hebben ze nooit geweten hoe het met elkaar ging. Als Jochel dit samen met zijn vrouw in tranen vertelt, worden de kinderen ontzettend geraakt en beseffen ze zich dat ze hun vader af en toe gewoon zijn verhaal moeten laten vertellen.

Personages

Max

Max is de oudste zoon van Joggel en de moeder. Max is de verhalen van zijn vader erg zat. Hij begrijpt de invloed van de oorlog op zijn vader en vindt het erg vervelend voor hem, maar hij vindt het zelf vervelend dat het altijd over de oorlog moet gaan. Max kan bijvoorbeeld geen vriendjes mee naar huis nemen, zonder dat er over de oorlog gepraat wordt.

Moeder

De moeder komt in het verhaal niet zo heel erg veel voor. De naam van de moeder is dan ook niet bekend. Ze is een lieve en zorgzame vrouw, die het regelmatig voor haar man Jochel opkomt. Ze begrijpt haar man volledig en wil hem steunen met alles wat hij heeft meegemaakt.

Jochel

Jochel is de joodse vader van het ik-personage. Jochel is degene die de flashbacks van het verhaal vertelt. Jochel heeft een deel van de Tweede Wereldoorlog doorgebracht in concentratiekampen. Dit heeft zoveel invloed op zijn leven gehad, dat hij nu lijdt aan de ‘kampziekte’. Hij kan alleen nog maar aan de kampen denken en het enige waar hij over praat zijn de concentratiekampen. Omdat zijn kinderen de verhalen op een gegeven moment een beetje zat zijn, voelt hij zich erg onbegrepen. Het voelt voor hem alsof niemand naar hem wil luisteren. Hierdoor kan Jochel af en toe erg gefrustreerd doen.

Simon

Simon is een broer van de ik-persoon. Omdat hij al wat ouder is, snapt hij de problemen van zijn vader wat beter. Simon komt in het verhaal niet heel erg veel af. Hij toont alleen regelmatig begrip voor zijn vader.

De ik-persoon

De ik-persoon is een meisje. Het is onduidelijk hoe oud ze is en wat haar naam is. Omdat ze nog vrij jong is, snapt ze veel van de verhalen van haar vader niet. Ze speelt bijvoorbeeld liever dan dat ze naar de verhalen van haar vader luistert. Ze doet haar best om te begrijpen wat haar vader haar vertelt, maar het lukt niet altijd om dit te begrijpen. Ze vindt het erg moeilijk om te geloven wat er gebeurd is en probeert veel dingen op een humoristische manier op te lossen. Hierdoor raakt haar vader weer geïrriteerd omdat hij voor zijn gevoel niet serieus wordt genomen.

Quotes

"‘En jij lag boven op me en bleef maar jammeren: ‘’Wat hebben ze met je gedaan, Jochel, wat hebben ze met je gedaan?’’ Uit de donkere ogen van mijn moeder glijden tranen. Geschrokken kijken wij naar haar gezicht. Wij zien het vandaag voor de eerste keer. Het is het gezicht van het meisje van pappa. Zij heet Bette en zij heeft op hem gewacht. " Bladzijde 119

"‘Niet waar!’ roept Max. ‘Jij houdt alleen van je SS-ers! Als wij eten, begin jij over honger. Als wij verkouden zijn, begin jij over vlektyfus. Andere vaders voetballen op straat, maar als ik een keer een vriendje meebreng, zit jij over het kamp te praten. Het kamp zus, het kamp zo, altijd het kamp. Was er verdomme maar gebleven!’ " Bladzijde 89

"‘Kort daarop hoorden wij ’s nachts Duitsers in het bos. Drie van ons werden gepakt. In het donker vluchtte ik naar een veld. Ik dook in de eerste de beste hooiberg en kwam terecht op een ploeg, die onder het hooi stond.’ ‘Heb je daarvan die littekens op je benen?’ vraagt Max. Mijn vader knikt. " Bladzijde 59

Thematiek

Wo ii: nasleep en verwerking

De nasleep en verwerking van de Tweede Wereldoorlog is het thema van het verhaal. Jochel, de vader van drie kinderen, heeft een tijd van de Tweede Wereldoorlog doorgebracht in een concentratiekamp. Hij heeft daar zoveel meegemaakt, dat hij nu getraumatiseerd is. Hij vindt dat zijn kinderen het goed hebben en dat ze om niks mogen zeuren, omdat hij het veel slechter gehad heeft. Op een gegeven moment kan hij alleen nog maar over de Tweede Wereldoorlog vertellen. De kinderen worden daar helemaal gek van, omdat ze graag een normaal gesprek met hun vader willen kunnen voeren. Het vertellen van de verhalen is voor Jochel echter een manier om zijn gedachtes en gevoelens te kunnen uiten. Hij raakt dan ook geïrriteerd als hij merkt dat zijn kinderen zijn verhalen niet waarderen.

Motieven

Ouder-kindrelatie

Tussen Jochel en zijn kinderen zijn veel spanningen omdat ze elkaar niet goed begrijpen. Jochel wil veel over de oorlog vertellen, terwijl de kinderen zijn verhalen zat zijn. Hierdoor wordt de relatie tussen Jochel en zijn kinderen steeds slechter.

Psychische afwijking

Jochel heeft een trauma overgehouden aan zijn tijd in een concentratiekamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij is zo getraumatiseerd dat hij alleen nog maar over het concentratiekamp kan praten. Omdat hij eigenwijs is en geen hulp wil, krijgt hij geen hulp om zijn trauma te verwerken.

Liefdesrelatie: happy end

Liefde staat centraal in dit verhaal. Jochel en zijn vrouw zijn al jaren samen. Ze hebben elkaar leren kennen voordat Jochel naar het concentratiekamp moest. Tijden lang hebben ze in onzekerheid geleefd over elkaar. Ze hadden geen tot nauwelijks contact met elkaar, waardoor ze niet wisten hoe het met de ander ging. Ze wisten zelfs niet van elkaar of ze nog in leven waren. Als Jochel uiteindelijk bevrijd wordt uit het concentratiekamp, staat zijn vrouw op hem te wachten. Ze zijn weer bij elkaar en verliefder dan ooit. Ze beseffen zich dat ze samen alles gaan overleven.

Wo ii: jodenvervolging

De Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog is een belangrijk motief in dit verhaal. Jochel is de joodse vader van drie kinderen. Als de Tweede Wereldoorlog begint, moet hij onderduiken in een gezin om uit handen te blijven van de Duitsers. Hij zit op een heel klein zoldertje waar hij zijn dagen doorbrengt met lezen. Uiteindelijk wordt hij – net zoals veel andere Joden- ontdekt en naar een concentratiekamp gestuurd. In het verhaal vertelt Jochel zijn ervaringen met het concentratiekamp waarin hij zat. De Jodenvervolging staat dus centraal in het verhaal.

Opdracht

Trivia

Carl Friedman is een pseudoniem voor Caroline Klop. Caroline Klop is een Nederlandse schrijfster.

Van dit verhaal is in 1995 een verfilming gemaakt. De regisseur van deze film was Danniel Danniel.

Titelverklaring

 

De titel Tralievader is eenvoudig uit te leggen. Het verhaal speelt zich af in een gezin na de oorlog. De joodse vader van dit gezin heeft een deel van de Tweede Wereldoorlog doorgebracht in verschillende concentratiekampen. Deze concentratiekampen hebben zo’n indruk op hem gemaakt, dat hij het nooit meer kan vergeten. De vader van het gezin praat altijd over zijn ervaringen met concentratiekampen. Hij vertelt over hoe het was, hoe slecht hij zich voelde en wat hij allemaal heeft meegemaakt. De kinderen van de vader zijn het op een gegeven moment zat dat er niet meer normaal met hun vader te praten is. Ze zeggen dat hij ‘kampziek’ is omdat hij alleen nog maar over de concentratiekampen vertelt. Tralievader omschrijft dus de vader van het gezin, die een tijd lang zijn tijd heeft doorgebracht in concentratiekampen.

Structuur & perspectief

Het verhaal wordt verteld vanuit het ik-perspectief. Dit is al gelijk aan het begin van het boek duidelijk. De verteller is de dochter van de tralievader. Hoe dit meisje heet is niet bekend. Als lezer lees je haar gedachtes en handelingen, waardoor je je als lezer volledig in kunt leven in het leven van het meisje. Onderstaand een quote van het gebruikte perspectief.

‘Ik kijk naar de nootjes in de vensterbank en naar de besneeuwde sparren in de verte. Ik ben trots op mijn vader. Naar andere mensen met beestjes in hun longen gaan de mezen niet toe, ze passen wel op. Maar op zijn bed verdringen ze zich, uit zijn hand willen ze eten.’ – bladzijde 50

Decor

Het verhaal speelt zich op twee plekken af. In het verhaal vertelt de joodse vader over zijn ervaringen met het concentratiekamp. Omdat deze delen van het verhaal uit flashbacks zijn opgebouwd, speelt het verhaal zich in verschillende concentratiekampen af. Daarnaast speelt het verhaal zich af in het heden. Waar het gezin precies woont is niet bekend. Het verhaal speelt zich dus ergens in Nederland af.

Stijl

Het verhaal is eenvoudig opgebouwd. Er worden geen moeilijke woorden of zinsstructuren gebruikt, waardoor het verhaal makkelijk te lezen is. Wel wordt er veel gebruik gemaakt van details. Deze details zorgen ervoor dat het verhaal beeldend wordt. Daarnaast zorgen deze details er ook voor dat er spanning in het verhaal wordt opgebouwd.

Omdat het heden en het verleden met elkaar wordt afgewisseld, zit er geen chronologie in het verhaal. Het verleden wordt verteld aan de hand van flashbacks. Er komen dus veel flashbacks in het verhaal voor.

Slotzin

'Ik weet alles nog,' zegt zij rustig, terwijl haar wangen glanzend nat worden, 'alles.'

Beoordeling

Ik heb me erg vermaakt met het lezen van dit verhaal. Persoonlijk vind ik het interessant om verhalen over oorlogen te lezen. Ik vind mooi hoe in dit verhaal over de oorlog gepraat wordt. Aan de hand van verhalen van de vader van een gezin, wordt het verhaal over de Tweede Wereldoorlog verteld. De psychologie van de mens staat hierin centraal, waardoor het verhaal op een emotionele manier over wordt gebracht op de lezer.

Recensies

"Er zijn talrijke manieren waarop oorlogsslachtoffers met hun ervaringen proberen te leven en geen van alle brengt verlichting. Friedman beschrijft de slachtoffers en hun wanhoop met een groot inlevingsvermogen en met hetzelfde mededogen waarover ze in Tralievader al bleek te beschikken." http://nrcboeken.vorige.n...vige-joden

Bronnen

Verfilming tralievader

http://www.imdb.com/title...tt0114716/

Lijst concentratiekampen

http://nl.wikipedia.org/w...atiekampen

Carl Friedman

http://nl.wikipedia.org/w...l_Friedman