Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Sleuteloog door Hella S. Haasse

Zeker Weten Goed
Foto van een scholier
Boekcover Sleuteloog
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • Zeker Weten Goed
  • 28 augustus 2019
Zeker Weten Goed

Boekcover Sleuteloog
Shadow
Sleuteloog door Hella S. Haasse
Shadow
ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Feitelijke gegevens

  • 2e druk, 2002
  • 196 pagina's
  • Uitgeverij: Querido's Uitgeverij

Flaptekst

Een journalist benadert de kunsthistorica Herma Warner met de vraag of zij hem informatie kan verschaffen over Mila Wychinska. Hij is die naam tegengekomen in een dossier over mensenrechtenactivisme in Zuidoost-Azië.
Het verzoek dwingt Herma zich te verdiepen in het verleden dat zij dacht voorgoed achter zich te hebben gelaten. Zij kende Mila vanaf haar jeugd als Dee Meijers, haar schoolvriendin in die tijd.
Zij probeert de feiten omtrent het leven van Dee Meijers alias Mila Wychinska te reconstrueren, en wordt overspoeld door een golf van herinneringen aan haar jeugd in Nederlands-Indië en de jaren daarna. Ingeslapen en verdrongen emoties komen weer aan de oppervlakte. Zij wordt zich opnieuw bewust van de duistere kanten van haar vriendschap met Dee, haar bijna mystieke band met Non, Dees tante, haar fascinatie voor de oude Indo-Europese familie van landeigenaren waartoe Non en Dee behoorden, en bovenal van haar verhouding tot Taco Tadema, met wie zij sinds hun middelbare schooltijd in Batavia een paar heeft gevormd.
Er blijft veel raadselachtig. Welke omstandigheden hebben haar huwelijksleven met Taco zo diepgaand beïnvloed en beschadigd? Wat er met Dee is gebeurd, nadat zij elkaar uit het oog hadden verloren, weet zij voor een deel uit mededelingen van Non, maar die geven niet op alles antwoord. Ook over de plotselinge verdwijning van Non tast zij in het duister.

Eerste zin

Geachte mevrouw Warner, mijn naam is Bart Moorland. Ik ben freelance journalist met als achtergrond studies sociologie en politicologie.

Samenvatting

Herma Warner ontvangt een brief van Bart Moorland met de vraag of zij hem meer kan vertellen over Mila Wychinska. Herma kent Mila alleen als Dee Meijers, uit haar jeugd in Batavia. Wanneer Herma de brief ontvangt, staat zij op het punt te verhuizen naar een bejaardentehuis, vanuit het huis waar ze altijd met haar man Taco Tadema heeft gewoond. Alle herinneringen aan haar jeugd met Dee en Taco zit in een grote houten kist, maar ze is de sleutel kwijt. Om Bart Moorland te kunnen beantwoorden, moet ze uitgaan van haar geheugen. Ze doet dit, omdat ze denkt dat ze hiermee de gebeurtenissen uit haar leven kan verwerken.
Dee Meijers groeide op in een grote villa, zonder moeder, maar met haar vader (Louis), haar tante (Non) en haar oma (mevrouw Meijers). Herma en Dee waren schoolvriendinnen. Herma kon het ook goed vinden met Non, met wie ze haar liefde voor bloemen en mystiek deelde. Ze zagen samen altijd een hadji, een verschijning van iemand die naar Mekka is geweest. Later wordt Non een toegewijde moslima.
Taco was de jeugdliefde en man van Herma, maar is inmiddels overleden. Herma probeert erachter te komen of er iets gebeurd is tussen Dee en Taco, maar komt hier nooit écht achter. Wel heeft ze aanwijzingen in een oud schrift van Dee gevonden. Teksten over hoe de vriendschap tussen Dee en Herma eigenlijk alleen vanuit Herma kwam en een briefje van Taco aan Dee over hoe zij voor altijd in zijn dromen zou blijven.
Ook binnen de rest van de families zijn er spanningen. Zo blijkt dat Non altijd verliefd is geweest op de vader van Herma, wat kan verklaren waarom zij altijd naar Herma toe trok. Tegelijkertijd bleek dat de moeder van Dee die zij kende, niet de echte moeder van Dee was. Het blijkt een Poolse te zijn, waarna Dee de naam van haar moeder aanneemt: Mila Wychinska.
Bart Moorland vraagt naar de ontmoeting van Herma en Taco met Dee in Parijs. Herma verteld dat ze haar daar alleen tegenkwamen, maar ook dat ze opmerkte dat het leek alsof Taco en Dee nooit gestopt waren met praten. Dit is voor Herma een aanwijzing dat ze elkaars geliefden waren. Pas wanneer Taco overlijdt en Herma een brief ontvangt ter condoleance met: 'Day, if I may call you by that name' weet Herma zeker dat de twee elkaar nog zijn blijven zien. 
Non is moslima geworden en gaat door het leven als Ibu Sjarifa. Ze wil op bedevaartstocht naar Mekka en wanneer Herma haar wil opzoeken in Indië en een foto ontvangt van Non, blijkt het Dee te zijn op de foto. Dee heeft zich vermomd om minder problemen te hebben met de autoriteiten.
Uiteindelijk krijgt Herma het bericht dat er een kamer voor haar klaarstaat in het bejaardentehuis. Eén van de verhuizers vindt de sleutel van de kist. De sleutel heeft een inscriptie in het sleuteloog, maar Herma weet niet wat het betekent. Ze krijgt de kist niet open en stuurt de kist met sleutel op naar Bart Moorland. Ze denkt dat hij er meer aan heeft. In een laatste brief van Moorland krijgt Herma informatie over een expositie van een Japanse zakenman, over de persoonlijke eigendommen van een Indiër. Op de foto herkent Herma duidelijk het gezicht van Dee in het gezicht van de man. Daarnaast heeft Moorland de kist open gekregen, maar blijkt hij leeg te zijn. Wel heeft hij het inscript op de sleutel kunnen ontcijferen: 'Al wat je ooit zag of hoorde, al wat je dacht te weten, is niet meer dat, maar anders'.

Dit verslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Personages

Herma Warner

Herma Warner wordt door Bart Moorland benaderd om informatie te geven over Mila Wychinska, die zij zelf alleen kent als Dee Meijers. Ze gaat op zoek naar haar ebbenhouten kist vol herinneringen, maar is de sleutel kwijt. Ze gebruikt haar geheugen om antwoord te geven op Moorland's vragen.

Dee / Mila

Dee was de schoolvriendin van Herma Warner en de reden dat Herma alle herinneringen moet ophalen. Dee was ook vrienden met Taco, de man van Herma. Achteraf blijkt dat Taco en Dee elkaars geliefden zijn geweest.

Taco Tadema

De man van Herma en al vanaf hun schooltijd samen. Hij is inmiddels overleden en bleek een verhouding te hebben met Dee.

Non / Ibu Sjarifa

De tante van Dee. Ze was verliefd op de vader van Herma en trok daardoor heel erg naar haar toe. Ze konden het goed met elkaar vinden en deelden een passie voor het plantenrijk. Ze hebben elkaar later nog een paar keer gezien, maar verloren contact toen Non op bedevaartstocht naar Mekka ging.

Bart Moorland

Een socioloog en politicoloog die op zoek is naar meer informatie over Dee / Mila. Hij komt niet echt voor in het verhaal, maar stelt wel telkens vragen aan Herma waardoor we meer te weten komen over haar verleden.

Quotes

"Mijn leven lang heb ik me met dit alles beziggehouden. Natuurlijk komt die intense behoefte voort uit de indruk die de plantenwereld van Java op mij gemaakt heeft toen ik een kind was." Bladzijde 60
"Dom! Vond mijn moeder, vanwege het geld halsoverkop trouwen met iemand wiens land en achtergrond je niet kent. Heel unfair tegenover Louis. Arme Dee." Bladzijde 84
"Ik hoefde toch niet zo angstvallig mijn best te doen, als kind van echte totoks kon mij immers niets gebeuren! Dat ik altijd haloes wilde zijn, beleefd, bescheiden, beschouwde zij als pure aanstellerij." Bladzijde 133
"Wat die ene verlate condoleancebrief, haast een jaar na Taco's begrafenis, in mij teweeggebracht heeft, kan ik nog altijd niet onder woorden brengen. Het blijft een schrijnende plek in mijn bewustzijn." Bladzijde 170

Thematiek

Vriendschap

In het verhaal zijn vriendschappen heel belangrijk, maar deze komen ook onder druk te staan. De vriendschap tussen Herma en Dee is niet wat het altijd leek voor Herma: Dee kon Herma soms niet uitstaan. Daarnaast is de vriendschap tussen Herma en Non tot stand gekomen doordat Non verliefd was op de vader van Herma.

Dood van een geliefde

Taco Tadema was de grote liefde van Herma. Hij is inmiddels overleden en dat heeft een hoop duidelijk gemaakt. Herma ontvangt een brief ter condoleance, welke is gericht aan 'Day' (Dee), wat voor Herma het bewijs is dat de twee een affaire hadden.

Motieven

Werk

Het werk van Bart zorgt ervoor dat hij in contact komt met Herma en dat we veel te weten komen over haar leven. Herma en Taco leefden voor hun werk: zij gingen daarvoor terug naar Batavia en verloren elkaar daardoor ook uit het oog.

Kolonialisme: nederlands-indiã«

Het verhaal speelt zich af in Nederlands-Indië. Je komt veel te weten over de jeugd van Herma, Dee en Taco en hoe de verschillende mensen daar met elkaar samen leefden.

Titelverklaring

Herma bezit een grote houten kist met alle herinneringen aan haar jeugd in Batavië, samen met alle andere belangrijke papieren die zij en Taco hebben verzameld. Er is een sleutel om de kist mee te openen en die sleutel heeft een mooi versierd sleuteloog, met een Arabische tekst erop. Het hele verhaal lang wordt er gerefereerd naar het versierde sleuteloog en uiteindelijk komen we te weten wat het opschrift op de sleutel betekent.

Structuur & perspectief

Het boek is geschreven door middel van afwisselend brieven van Bart Moorland en herinneringen van Herma Warner. Bart Moorland zorgt ervoor dat hij steeds nieuwe vragen stelt over Dee Meijers, waardoor Herma Warner weer nieuwe herinneringen ophaalt. Tegelijkertijd kom je ook meer te weten over het huidige leven van Herma. Je leest de herinneringen vanuit Herma's perspectief, met hier en daar wat aanvullingen en feiten van notities en vragen van Moorland.

Decor

Het briefcontact met Moorland speelt zich in de huidige tijd (het boek is in 2002 uitgegeven) af, en vertelt verhalen over Nederlands-Indië voor de Tweede Wereldoorlog en over de periode van 1952 tot nu. Het grootste gedeelte van het verhaal speelt zich dan ook af in Indië.

Stijl

Het is een bijzonder geschreven verhaal, waar brieven worden afgewisseld met herinneringen en verhalen. De opbouw van spanning is heel goed gedaan. Hoe verder je in het verhaal komt, hoe dichter je bij de ontknoping van bepaalde gebeurtenissen komt en hoe spannender het boek is.

Slotzin

Een staaltje van oosterse wijsheid! Met respectvolle groeten, en naar ik hoop tot ziens, Bart Moorland.

Beoordeling

Een mooi boek vol verhalen over hoe het leven in Nederlands-Indië in elkaar stak. Het kan soms ingewikkeld lijken door de vele verschillende personages, maar ook doordat Herma probeert de verhalen bij elkaar te zoeken door middel van haar herinnering. Dit heeft Haasse heel goed kunnen illustreren in het boek.
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

35.413 scholieren gingen je al voor!

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "Sleuteloog door Hella S. Haasse"