Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2014
• 224 pagina's
• Uitgeverij: Atlas Contact

Flaptekst

Eerste zin

Ik zit op papa's schouders. We lopen langs de weg, op het smalle stukje asfalt tussen de rijbaan en de woestijn. Met zijn grote handen houdt hij mijn benen vast. Mama's sigaretten zijn op en bij de benzinepomp kunnen we nieuwe kopen.

Samenvatting

Deel I  Het lot heeft de rebellen lief
Winny en Nizar leven in Neerpelt (B). Ze hebben een zeven maande oude zoon Rafaël die altijd tussen hen in slaapt. Nizar komt uit Tunesië na een vrij ruig bestaan en een  moeilijke tocht  als bootvluchteling. Hij weet niet goed wat hij nu met zijn leven aanmoet. Hij was een rebel en kan zich niet zo goed vinden  in een bestaan als huisman. Wel weet hij één ding zeker: hij houdt van zijn jonge vrouw en zoon. 

Deel II De hemel duwen
In deel II ontmoet Winny op het eiland Kos de animator van een hotel Nizar. Hij duikt gemakkelijk met toeristen in bed en wordt toch verliefd op de Nederlandse kapster. Ze blijft op Kos en ze trouwen waarna ze naar Tunesië verhuizen. het gaat best goed met haar, totdat in januari 2011 de Jasmijnrevolutie uitbreekt. Als ze met de moeder van Nizar naar het ziekenhuis moet, ziet ze hoe in die gebrekkige omstandigheid een baby wordt geboren. ze wil daarom de bevalling in Nederland laten plaatsvinden en vertrekt. Ze heeft nauwelijks contact met Nizar.

Deel III God is nooit ver weg
Nizar probeert twee keer probeert per boot naar Italië te vluchten (Lampedusa) de eerste keer wordt hij teruggestuurd, maar hij gaat nog een keer. Hij komt in een opvangkamp en Winny gaat hem opzoeken en hem proberen te redden. God lijkt i tegenstelling tot de titel van dit deel mijlenver weg. Ze krijgt daarbij de steun van een vrouw van Trapani op het eiland Sicilië, Marian Kamstra. met hulp van de media krijgt ze eerst publiciteit en daarna een visum voor Nizar. Die moet echter zijn vluchtmaatje Youssef in de steek laten, wat hij maar moeilijk kan verkroppen. Toch met hij allen verder. Hij pikt de trein naar Parijs, waar hij door de moeder en stiefvader van Winny wordt opgehaald. Hij heeft het gedaan uit liefde voor Winny en zijn zoon, die geboren gaat worden.
(Hierna komt dus eigenlijk in de tijd deel 1)

Personages

Nizar Khemeri

Nizar is enkele jaren ouder dan Winny (27) als hij haar ontmoet op Kos. Hij is een losbol met vrouwen die hij in bed praat: en hij is net ontslagen als animatieman in een hotel. Dan ontmoet hij Winny op Kos. Ze trouwen en hij gaat met haar naar huis terug. Als de revolutie uitbreekt, vindt hij het goed dat de zwangere Winny vertrekt naar Nederland. Hij doet twee keer een dappere poging om bij zijn vrouw en zoon te komen. Na veel ontberingen lukt hem dat. Maar omdat hij in Nederland geen werk heeft , vraagt hij zich daarna af of hij wel de juiste weg heeft bewandeld. Hij is een \\\\\\\"rebel\\\\\\\" en voelt zich er niet lekker bij dat hij de huisman is en Winny in een bloemenzaak werkt.

Winny

Winny is een jonge eenvoudige vrouw die in haar jeugd al het nodige heeft meegemaakt. Op haar 21e heeft ze al twee relaties achter de rug, als ze met haar vader naar Kos gaat. Daar ontmoet ze de Tunesiër Nizar op wie ze verliefd raakt. Ze trouwen er en verhuizen naar Tunesië, waar ze gastvrij wordt onthaald. Tijdens haar zwangerschap breekt de Jasmijnrevolutie uit en daarom wil ze terug naar Nederland. De baby moet veilig op de wereld kunnen komen. Maar Nizar moet dat op een illegale wijze proberen.. Twee keer moet hij de boottocht maken. Winny gaat hem opzoeken en met hulp van Marian Kamstra kan ze een visum voor hem krijgen. Zij gaat met het vliegtuig terug en Nizar komt met de trein. De baby wordt geboren en ze noemen hem Rafaël naar de aartsengel.

Quotes

"Vanaf zijn geboorte zeven maanden geleden had Rafaël er misschien een paar uur in gelegen. Winny wilde hem dicht bij zich houden , ook al vroeg ze zich minstens één keer per dag hardop af of de baby niet werd verwend door hem iedere nacht in hun bed en meestal tussen in te laten slapen (Nizar)" Bladzijde 13

"Ik weet niet wat er met me was gebeurd als ons pap me niet had meegenomen naar Kos. Ik was net eenentwintig. Tegen Izzy had ik gezegd dat ik in een blijf-van-me-lijfhuis ging wonen. Ik wilde niet dat hij me ook nog een sop Kos ging bellen of sms'en . Of me achterna zou reizen. Was ie gek genoeg voor. (Winny)" Bladzijde 22

"Even dacht hij dat Winny in tranen zou uitbarsten toen ze besefte dat ze één van d etwee koffers kwijt was, weg, meer dan een uur hadden ze staan wachten bij de bagageband in de terminal. starend naar het mysterieuze donkere gat dat hem deed denken aan een mond die om de zoveel tellen een koffer of een rugzak uitspuwde,... (Nizar) .." Bladzijde 67

"God is nooit ver weg. Nizar had een plek aan de zijkant weten te bemachtigen, dicht bij de kapitein.Met opgetrokken knieën leunde hij tegen de rand van de houten boot. Hij had zijn ogen dicht en deinde mee op de golven. Het was nacht. Het was alsof een web van ragfijne ijskoude druppeltjes zeewater om hem heen wat gespannen.(Nizar)" Bladzijde 134

"Ons mam zei dat die lui van de ambassade zich de ogen uit hun kop moesten schamen. Ze had geen verstand van politiek, zei ze, maar vond dat het niet deugde wat er met vluchtelingen gebeurde. Samen met pap zou ze borg staan voor Nizar en mij. Over geld hoefde ik me geen zorgen te maken. Voor mij had ze een ticket geboekt naar Trappani." Bladzijde 187

Thematiek

Liefdesrelatie: problemen/ echtscheiding

Het is duidelijk dat het thema van dit verhaal de ware liefde is. Winny en Nizar ontmoeten elkaar op Kos, ze trouwen en gaan naar Tunesië, waar Winny door de familie van Nizar goed wordt ontvangen.Als de revolutie uitbreekt en ze kiest voor een veilige geboorte van haar zoon vertrekt ze naar Nederland. Nizar probeert tot twee keer toe met gevaar voor zijn leven de boottocht naar Lampedusa te maken. Hij wordt in een vluchtelingenkamp gezet, maar mede door de inzet van Winny in de media komt hij uiteindelijk naar Nederland om zijn zoon Rafaël geboren te zien worden. De boodschap is wel dat de ware liefde alle problemen kan overwinnen en dat er dan geen geografische grenzen voor zo\\\'n liefde bestaan..

Motieven

Queeste

Winny gaat in Trapani op zoek naar haar lover. Nizar gaat op zoek naar zijn ongeboren zoon.

Godsdienst

Nizar heeft een rotsvast vertrouwen in Allah. Alles zal goed komen. Enkele keren zegt Nizar in het verhaal Maha\' Allah (Als God het wil)

Escapisme

Escapisme in de meest letterlijke vorm. Er zijn diverse vluchten: eerst vlucht Winny van haar foute relatie in Nederland naar Kos. daarna stort ze zich in een huwelijk. Als de Revolutie ontbreekt vlucht ze naar Nederland. Nizar probeert twee keer te vluchten naar Nederland. Uiteindelijk lukt het hem naar Nederland te komen en zijn zoon Rafaël geboren te zien worden.

Cultuurverschillen

Er zijn cultuurverschillen tussen de westerse Winny en de islamitische Nizar. Ze staan alleen de liefde tussen deze twee jonge mensen niet in de weg.

Motto

Er zijn maar liefst drie motto's:

"And I'm always in love I can feel myself falling"( Dolly Parton, 1979)

Velen weten dat de druppel opgaat in de oceaan, maar slechts weinigen dat de oceaan opgaat in de druppel (Arabisch gezegde)

"Ironically, while the Arab Spring was welcomed bij European governments, their first reaction in February 2011 was tot deploy FRONTEX off Tunesia en Lybia in order to prevent a population freed from dictatorship from approaching their coasts. UNHCR estimates that 1500 people died or were missing at sea in the first six months of 2011. 
(Claire Rodier, auteur van Xenophobie Business, 2012)

Trivia

Het verhaal van Winny en Nizar is waargebeurd. Er wordt ook een film over het verhaal gemaakt.

Titelverklaring

De titel is eenvoudig te verklaren. De baby van Winny en Nizar heet Rafaël. Dat is natuurlijk wel de naam van een aartsengel. Op de cover van het boek staat de foto van een baby die op de rug van zijn vader ligt. Op die rug staan twee grote tatoeages van (aartsengel) vleugels afgebeeld, zodat er toch een soort engel op de cover staat. 

Structuur & perspectief

Het verhaal is opgebouwd  in drie delen. Deze hebben ene titel.
Deel I  Het lot heeft de rebellen lief
Deel II De hemel duwen
Deel III God is nooit ver weg
Deel I speelt voor de delen II en III. In deel I wordt beschreven dat Rafaël al geboren is en zeven maanden oud is.
In deel II wordt de eerste ontmoeting tussen Winny en Nizar op Kos verhaald en hun plotselinge huwelijk en vertrek naar Tunesië.
In deel III wordt de problematiek van Nizar beschreven die  als boot vluchteling Lampedusa probeert te bereiken.
Elk van de drie delen begint met een gecursiveerde passage waarin de kleine Rafaël zijn vader en moeder over elkaar hoort praten. Waarschijnlijk zijn dit fantasieën.
In de drie delen zijn er twee vertellers die elkaar steeds afwisselen. De Brabantse kapster Winny vertelt in de ik-vorm en heeft daarbij een eigen Brabantse stijl (bijv. ons pap, ons mam)
Nizar Khemeri is een 27-jarige Tunesiër en hij vertelt personaal (hij-vorm). Beide vertellers doen dat in de verleden tijd. Door dit perspectief krijg je als lezer de gedachten en de gevoelens van de twee belangrijkste personages van deze liefdesgeschiedenis te lezen.
 

Decor

Er zijn enkele duidelijke gegevens waaruit je de tijd van de liefdesgeschiedenis  kunt afleiden. Nizar en Winny ontmoeten elkaar op Kos tijdens de WK voetbal 2010 in Zuid-Afrika. ze kijken in het hotel naar de finale Spanje-Nederland. Ze trouwen kort daarna en verhuizen naar Tunesië. Daar breekt in januari 2011 de Jasmijnrevolutie en Winny voelt zich geroepen om naar Nederland terug te gaan om daar de bevalling af te wachten. Ze is dan al in verwachting. vervolgens komt de vlucht van Nizar. Via allerlei omzwervingen komt hij uiteindelijk met de trein terecht in Parijs. Zijn zoon is dan nog niet geboren, maar dat moet dus in 2011 zijn. In het eerste deel vertelt Nizar dat zijn zoon Rafaël zeven maanden oud is en ook dat er stevige vrieskou is. Dat moet dus de winter van 2011-2012 zijn. Dat houdt in dat het gehele verhaal van de liefdesgeschiedenis speelt van zomer 2011 tot begin voorjaar 2012.
 

De plaatsen die van belang zijn in dit verhaal:
Kos- het Griekse eiland waar Nizar en Winny elkaar in juli 2010 ontmoeten
Sousse : de plaats in Tunesië waar Nizar en Winny gaan wonen
Lampedusa (It) : de plaats waar Nizar na de boottocht in een kamp komt.
Trapani (It) : de plaats waarnaar hij wordt overgebracht en waarheen Winny gaat om hem weer te ontmoeten
Parijs: de plaats waar Nizar aankomt na zijn treinreis.
Eindhoven: de plaats waar Winny's ouders wonen
Neerpelt (B) het stadje waar Winny en Nizar wonen na de geboorte van Rafaël.

Stijl

De stijl van het verhaal is heel helder. Er zijn twee vertellers en de schrijfster maakt een goed onderscheid tussen de stijl van de ik-vertelster Winny  (een eenvoudige vrouw die ook dialectische woorden gebruikt) en de hij-verteller Nizar. De metaforen die beide personages gebruiken zijn heel herkenbaar en duidelijk.

 

Slotzin

Hij wilde haar zeggen dat het hele verhaal tot in de kleinste details lag opgeslagen in zijn bewustzijn. En dat hij niet meer terug kon. Dat hij bij haar hoorde en bij hun zoon. Een zoon.

Beoordeling

"Rafael" is een ontroerende, actuele  liefdesgeschiedenis van een eenvoudig meisje uit Brabant dat een moeilijke jeugd heeft gehad (echtscheiding ouders en relaties met foute mannen) maar dat de liefde van haar leven beleeft op het vakantie-eiland Kos. Ze trouwt en komt in de problemen als de Revolutie in Tunesië uitbreekt. maar de ware liefde zegeviert als Nizar alle mogelijke moeite doet om naar Nederland te komen. Het verhaal heeft een "happy end." 
De liefdesgeschiedenis van Winny en Nizar  is waargebeurd en uitvoerig in de media aan de orde geweest. Het leest heel vlot (mooie bladspiegel)  en is best spannend. Christine Otten heeft het verhaal prachtig onder woorden gebracht en wordt daarbij nergens sentimenteel, wat heel gemakkelijk had gekund.

Helemaal niet moeilijk voor scholieren en ik denk dat ook mavo-kandidaten dit best op hun literatuurlijstje kunnen zetten. Omdat het over ware liefde gaat, is het natuurlijk met heel veel romans uit de Nederlandse literatuur te combineren.

 

Recensies

"Dankzij zijn Nederlandse vrouw heeft Nazir, in tegenstelling tot veel andere bootvluchtelingen, wel een Europees visum en daarom wil de journalist hem wél helpen. Zijn oude Tunesische dorpsgenoten kunnen ondertussen creperen. Dat geeft Rafaël een scherp kantje, al kun je je niet aan de indruk onttrekken dat Otten eenzelfde positie bekleedt als deze journalist. Ze vertelt wél dit ene liefdesverhaal met feelgood-einde, terwijl de werkelijkheid voor zovelen zoveel schrijnender is. Was Rafaël maar iets meer geweest zoals Dave Eggers’ Zeitoun (over orkaan Katrina) of Edward van de Vendels De gelukvinder (over een asielzoeker); actuele romans die wél engageerden, omdat ze toonden dat de wereld maar zelden sprookjesachtig is." http://www.nrclux.nl/rafa...t/1281754/

"Wat gebeurt er met 'gewone' mensen als ze in een groot verhaal terechtkomen - interessante vraag voor een roman. Maar Rafaël betovert noch bedwelmt, en dat is te wijten aan een nogal botte stijl, vol clichés. Het perspectief wisselt tussen Nizar (in de derde persoon), baby Rafaël en Winny (eerste persoon). Als je ik-figuur een Brabantse kapster is, krijg je zinnen als 'Ze hebben geen nagel om hun gat te krabben, maar ze zijn allemaal zo lief als wat.' Haar vader vraagt: 'Hedde-ge genoeg geld voor uw eigen en Nizar?' Platte spreektaal hoeft nog geen bezwaar te zijn als het verrassende observaties oplevert, maar die levert Otten niet. " http://www.volkskrant.nl/...afael.html

"Het verhaal van Winny en Nizar is indrukwekkend: hun door liefde gedreven wilskracht is groot. Rafaël spoort lezers aan kritisch te kijken naar het migratievraagstuk. Waarom mag ik wel op vakantie naar Tunesië, maar mocht Nizar niet naar zijn echtgenote in Nederland afreizen? Christine Otten laat met dit boek zien hoe politieke besluiten van invloed zijn op gewone mensen, zoals Winny en Nizar. Ze geeft de vele bootvluchtelingen die de oversteek wagen een gezicht. Rafaël is een buitengewone liefdegeschiedenis rondom een actueel thema." http://www.ingeleest.nl/r...chiedenis/