Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2010
• 214 pagina's
• Uitgeverij: Nijgh & Van Ditmar

Flaptekst

Eerste zin

Samenvatting

Eigenlijk staat in de gehele bundel de moeder-zoonverhouding centraal. Ernests moeder die Mama Tandoori wordt genoemd is een dwingelandje, die met de deegroller rondloopt en daarmee haar zin kan afdwingen. Ze leeft onder het motto van “Gratis is goed”en dat neemt hilarische vormen aan in het gelijknamige hoofdstuk .(de bedevaart naar Lourdes)

Haar eerste zoon Ashirwad (Geschenk van God) is in 1977 geboren. Hij lijkt eerst normaal te zijn, maar wanneer hij vier jaar is, wordt hij door een epileptische aanval getroffen en daarna zijn z’n verstandelijke vermogens beperkt. Hij was op het moment van de aanval bij de buren die op hem moesten passen en moeder T. geeft de hond van de buren de schuld van zijn handicap. Het heeft wel een voordeel, want hij krijgt een gratis OV-pas in Rotterdam met een begeleiderpas bovendien. Dit is natuurlijk bestemd voor het openbaar vervoer, maar moeder T, weet haar zin zo door te drijven dat ze er zelfs mee met een bus naar Lourdes kan; ook de terugweg is gratis: ze weet zelfs honderden liters Lourdeswater gratis mee te nemen in de bus. Alleen de gehandicapte Ashirwad wordt er niet door genezen.

In het eerste hoofdstuk/verhaal is moeder T. naar Nederland gekomen met twee koffers met juwelen. Die heeft ze later ingeruild toen ze een huis wilde kopen en door haar vasthoudendheid (soms met de deegroller) kunnen ze steeds in een groter huis gaan wonen. Ze was verpleegkundige en was na vele huwelijksaanzoeken gezwicht voor Ernests vader. Die studeerde geneeskunde en werd later patholoog-anatoom. Maar eigenlijk moest ze niets hebben van dat vak, omdat hij onder zijn oksels altijd naar lijken stonk. Wanneer hij in een bepaalde periode extra onderzoek doet naar prostaatkanker, verhindert ze eigenlijk zijn vorderingen. De schrijver zegt dat het meer dan waarschijnlijk is dat er nu honderden mannen meer aan die ziekte zijn overleden, omdat zijn moeder de artikelen van zijn vader versnipperde. Dat element is opgenomen in het hoofdstuk “De Indiase droom.” Dat gaat voornamelijk over de atletiekprestaties van zijn moeder die in India vele bekers heeft gewonnen, maar dat was vaak ook te danken aan haar vals spelen (ze vertrok eerder dan de rest, want ze had goede uren) Haar tante werd een goede discuswerpster. Beide vrouwen werden ”gedrogeerd" met soorten pepers. Alleen was het soms moeilijk om de goede dosis van te voren te bepalen: het liep dus wel eens uit op een bezoek aan het toilet. 

Ernest moet van zijn moeder op atletiek in Rotterdam en ze is fanatiek aanwezig om hem te steunen. Wanneer hij in vwo-5 zit, komt een man van de Indiase bond hem overhalen om in Bombay te trainen en later uit te komen voor de ploeg van India tijdens de Olympische Spelen. Moeder verbiedt het: hij moet zijn vwo-diploma afmaken en gaan studeren.

In 1981 is hij geboren in Bombay, terwijl zijn vader in Rotterdam achterbleef. Die denkt dat hij een meisje heeft gekregen en hij laat verkeerde kaartjes drukken. Na een maand vliegt Ernest met zijn moeder terug.
Een belangrijk lid van de familie is Uncle Sharma die beroemd is geworden door het meespelen in meer dan 200 Bollywoodfilms. Erg belangrijk was zijn rol niet: hij was vaak “superintendant” en loste als een soort “deus ex machina” vaak de problemen in een film op.
Wanneer hij in 2003 naar een toneelvoorstelling in Londen gaat kijken, blijft hij dood tijdens de voorstelling.

Een andere oom van Ernest is Herbert. Maar dat is een oom van zijn vaders kant. Die gaat op een bepaald ogenblik met twee koffers vol met papieren naar Canada om een loopbaan op te bouwen. Maar hij is een man die zich feilloos weet op te houden op de verkeerde plek op het verkeerde moment. Zo bekleedt hij achtereenvolgens nogal wat baantjes: hij is landbouwer en op het moment dat de kinderloze eigenaar hem het bedrijf aanbiedt, vertrekt hij. Hij gaat speculeren met geld en ook dat loopt verkeerd af: van miljonair tot bedeljongen. Hij trouwt met een vrouw die pianoles geeft. Hij komt een keer naar Nederland en hij draagt dan een baard. Dat is helemaal niet zo’n gunstig teken in India en zijn moeder laat oom Herbert niet binnen. Later vertrekt zijn middelste broer naar Marokko om een project te begeleiden en hij keer terug met een bloedmooi Marokkaans meisje. Moeder Tandoori is furieus en vindt dat oom Herberts geest daaraan schuldig is. Wanneer tot overmaat van ramp Ernest aangeeft met zijn studie te willen stoppen om schrijver te worden, wijt ze dat ook aan Herberts invloed. Die gaat weer terug naar Canada. Maar hij blijft steeds een loser en hij wordt een angstbeeld voor de familie. Ernests ouders gaan in 2005 ook naar Canada en vrezen hem daartegen te komen.

Een ander grappig hoofdstuk is “Bij de dood van Oma Voorst”. Het is de overgrootoma van Ernest. Ze raakt aan het dementeren en dat is wel een reden voor Mama Tandoori om zoveel mogelijk voorwerpen uit de erfenis veilig te stellen. Er is namelijk een andere kaper op de kust, opa Luxemburg (de vader van Theo van der kwast, Ernests vader)/ Die is gescheiden en woont in Duitsland. Volgens mama T. heeft die oma Voorst in een verpleegtehuis geduwd door een valse verklaring te laten ondertekenen. Ze doet hetzelfde door oma een verklaring te laten tekenen voor de inbouwkeuken. Bij de begrafenis van Oma komt het tot een ruzie tussen Mama T. en opa Luxemburg.

Thematiek

Moeder-zoonrelatie

Het gaat in deze gebundelde verhalen voornamelijk over de moeder van Ernest die van Indiase afkomst is. Dat betekent natuurlijk ook dat de moeder-zoonverhouding centraal staat, maar ook de relatie tussen moeder en de andere zoons en de relatie met haar echtgenoot. Mama Tandoori is op zijn minst een markante persoonlijkheid die als adagium heeft dat “alles wat gratis is, goed is”. Ze loopt dan ook op de koopjes bij de buurtsuper, koopt grote hoeveelheden in wanneer die goedkoper zijn (pennywafels bijvoorbeeld) Ook maakt ze misbruik van een kaart met vrij reizen als begeleider van haar gehandicapte zoon (de reis naar Lourdes) en neemt ze alvast spullen uit de erfenis van een dementerende grootmoeder mee. Het is een “parg” die altijd haar zin en haar gelijk moet halen en wanneer dat niet lukt, is er altijd nog de deegroller. Dat levert kostelijke situaties op en je krijgt medelijden met de wat sullige vader van Ernest die geen gemakkelijk leven bij haar heeft en wanneer scheiden in India geen groot taboe was, zou dat voor de hand hebben gelegen. Mama T. wordt furieus wanneer Johan met een Marokkaanse thuiskomt en Ernest zijn studie afbreekt om schrijver te worden.

Motieven

Familiebetrekkingen

Via de moeder komt ook een ander motief in het boek, de familiebetrekkingen van de vader en de moeder. Aan moeders kant is er de atlete Jasleen, die heel goed is in de zevenkamp en discuswerpen, maar ook naar de Indiase traditie vals speelde. Ze kiest uiteindelijk niet voor de sport maar voor de medicijnen en wordt longarts. Uncle Sharma daarentegen is vanaf het begin van zijn leven gebiologeerd door de film en heeft zich vast voorgenomen om acteur te worden. Hij wordt acteur in meer dan 200 Bollywoodfilms, al zijn het vrijwel nooit hoofdrollen. In een theater komt hij aan zijn einde. Oom Herbert is ook een bijzondere figuur van zijn vaders kant: oom Herbert wil zich liever niet binden en heeft daarvoor in Canada een feilloos talent ontwikkeld om steeds op de verkeerde plaats te zijn.

Trivia

Het boek is autobiografisch.

Ernest van der Kwast is in 2010 doorgebroken met dit boek.

In het najaar van 2010 is Mama Tandoori genomineerd voor de NS publieksprijs.

Titelverklaring

“Mama Tandoori” verwijst naar de moeder van de verteller die zo lekker tandoorikip kan maken.

Structuur & perspectief

Structuur
Het boek telt tien hoofdstukken die eigenlijk alle een afgerond verhaal vertellen. In die verhalen zit geen chronologische volgorde. Het eerste verhaal begint met de komst van Mama Tandoori naar Nederland, maar er zijn ook hoofdstukken die daarvoor spelen.
Typisch voor de stijl van Van der Kwast is dat hij in de verhalen vaak een ander verhaal opnieuw om de parallellie tussen bepaalde zaken aan te tonen. Dat doet hij in het hoofdstuk “Geschenk van God” door een andere roman met een gehandicapte erbij te halen. In het hoofdstuk over de reis naar Lourdes vertelt hij over de verschijningen van Maria op de plek en de wonderen die er daarna zijn gepleegd.

Perspectief 
Ernest van der Kwast is de ik-verteller van de verhalen. Hij vertelt de verhalen in de o.v.t.
Hij is op het moment van vertellen 28 jaar. Hij vertelt derhalve als een achterafverteller.

Decor

De tijdlagen van het verhaal 
Ernest is in 1981 geboren. Wanneer hij het verhaal vertelt, is hij 28 jaar. Dat betekent dat het moment van vertellen in 2009 ligt. De moeder van Ernest komt in 1969 naar Nederland. In het algemeen ligt de tijd van de vertelling dus russen 1969 en 2009. Dat betekent ook dat de verteller een aantal anekdotes vertelt vanuit de overlevering. Hij heeft die zelf niet kunnen meemaken.

Het decor van de handeling 
De hoofdfiguur woont in Rotterdam. Daar heeft zijn moeder in de zeventiger jaren een huis gekocht en ze zijn steeds binnen die stad verhuist. Aangezien ze een aantal jaren gelden naar Canada zijn verhuisd, wordt ook dat een decor van de vertelling. Er is een hoofdstuk dat vrijwel geheel in Canada speelt, omdat het over zijn oom Herbert gaat die daarheen geëmigreerd is. Ernest gaat ook in het voorlaatste hoofdstuk naar India om daar twee tantes te ontmoeten. Zo zijn er dus 3 belangrijke plaatsen voor het decor:
- Rotterdam
- Canada
- India

Stijl

Om een indruk te krijgen van de humor in het werk van Ernest van der Kwast volgen hier enkele voorbeelden uit de Mama Tandoori. Het zijn maar drie voorbeelden maar het hele boek is er doorspekt mee.

Blz. 127: “Tante Jasleen was een uitzonderlijk meerkampster. Ze was de snelste van alle acht zussen en wierp afstanden met de discus die wel veertig stappen telden, of als degene die de afstand opmat korte benen had zelfs vijftig. Het gebeurde ook dat de passen door iemand werden geteld die niet goed kon rekenen. Het trainingsrecord van tante Jasleen stond derhalve op een magische afstand van zesentachtig passen. 

blz. 128 : De trainers van het Queen Victoria Girls Inter College waren oude, gepensioneerde leerkrachten die zweerden bij onorthodoxe methoden. Jasleen Ahsuwalia werd getraind door een vrouw die zweerde bij het gebruik van pepers. Rode pepers voor spintnummers , groene pepers voor lange afstanden. Sommige pepers waren zo pittig dat ze een olifant een meter in de lucht laten fladderen. Jasleen finishte ooit als eerste op de 1000 meter maar rende gewoon door na de eindstreep, op weg naar de wc. Veel hing af van de juiste dosering. "

blz. 148: “We durfden niets te zeggen. Johan en ik hielden ons rapport met bevend e handen vast. Ons mooie kerstrapport dat we wilden laten zien aan oma Voorst, waarna ze ons vijf cent zou geven om een ijsje of patat te kopen., vijf cent die op de stoep zouden worden aangevuld door mijn vader, zoals hij altijd deed, zodat we er écht een ijsje of patatje van konden kopen."

Beoordeling

“Mama Tandoori” is een kostelijk geschreven bundel verhalen over de familie van Van der Kwast. Zelfs al zou hij diverse gebeurtenissen onder het vergrootglas van de schrijver hebben gelegd, dan nog zijn ze door de stijl van Van der Kwast heel vermakelijk om te lezen. Het zijn bijna teksten van een cabaretier.
Zijn stijl is vol droge en cynische humor, wat zich in de herhaling van rituele handelingen door de moeder uit, maar ook in scherpe dialogen. Hieronder zal ik een aantal voorbeelden geven van de humoristische stijl van de schrijver. Natuurlijk hebben de verhalen wel met elkaar te maken en hebben ze de moederfiguur als rode draad, maar je kunt het toch eigenlijk geen roman noemen. Dat is op zich niet erg. 
Lezers van havo- en vwo zullen zich uitstekend mee kunnen vermaken. Het is een van de leukste boeken die ik de laatste tijd heb gelezen. Qua humor doet het me wel enigszins denken aan Dimitri Verhulst “De helaasheid der dingen”. Ook daar in wordt een familie genadeloos op de hak genomen.
De literaire waarde voor de lijst is m.i. twee punten

Recensies

"Mama Tandoori leest nu lekker weg, maar het verhaal beklijft niet." http://recensieweb.nl/rec...-contrast/

"Tenminste, als je, zoals deze schrijver, over zoveel talent beschikt dat alle humor tragisch wordt en alle tragiek geweldig grappig." http://www.8weekly.nl/art...-neef.html

Bronnen

Informatie over de schrijver

http://nl.wikipedia.org/w..._der_Kwast