Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2015
• 236 pagina's
• Uitgeverij: Lebowski

Flaptekst

Eerste zin

De gordijnen van mevrouw Marsman bewegen. Ze heeft ze al drie keer een stukje opengeschoven om te kijken of we er nog zijn.

Samenvatting

Puck vertelt over haar jeugd met haar moeder en de nieuwe man van haar moeder. Hoe ouder ze wordt, hoe meer zij en de lezer begrijpen van wat die man met haar doet. Het verhaal is samengevat in de volgorde van de hoofdstukken maar niet alle hoofdstukken komen aan bod.

 

1975

De zwarte auto

Puck is wordt vijf jaar maar haar moeder Patrica heeft geen tijd om te zingen of voor een cadeau want ze worden opgehaald door een man in een zwarte auto. Pucks moeder noemt de man ‘Pikkedoos’, hij heet Ludovicus. Later blijkt dat ze had gereageerd op een vacature voor een schoonmaker die deze man gezet had en dat ze toen een relatie hebben gekregen (tenminste, dat zegt ze).

 

Het bruine kasteel

De man rijdt hen naar een groot huis waar ze met zijn allen zullen wonen. Puck is niet heel enthousiast maar de man koopt haar om met allerlei cadeaus. Puck noemt de man ‘ome meneer’. ’s Avonds doet hij haar in bad.

 

Oppelsop

Puck en haar moeder ontmoeten de dochter, Wil, en kleindochter, Guusje, van de man. Het is een ijzig bezoek. Zijn dochters man werkt in zijn vouwwagenfabriek (Liberty). De man wast iedere zondag, woensdag en vrijdag Pucks haar.

 

Fijner dan dit wordt het niet

De man en Puck voeren een gesprek: hij zegt dat haar moeder en zij alleen mogen blijven omdat zij zo lief is. Hij wil dat ze hem ‘papa’ noemt, want haar echte vader wil haar papa niet meer zijn. Als hij haar veiligheidsgordel los maakt, zit hij met zijn hand in haar broek.

 

Een achterdeurtje

Oma Crooswijk komt op bezoek in het grote huis en vertelt haar dochter dat ze haar ex gesproken heeft. Hij wilde Puck zien maar de man geeft hem geld om uit de buurt te blijven. Oma Crooswijk bekijkt het hele huis en ontdekt een kluis in de werkkamer. ’s Avonds weet de man precies waar ze geweest is en wat ze meegenomen heeft.

 

Liberty de Luxe

Puck zit bij Guusje in de klas en moet een spreekbeurt geven over het werk van haar vader waar Guusje de hele tijd doorheen schreeuwt, omdat hij haar opa is. Uiteindelijk schreeuwt Guusje dat Pucks moeder een hoer is.

 

Something in the way he moves

Vandaag trouwen Pucks moeder en de man, die er duidelijk geen zin in heeft. Hij weigert het pak aan te trekken dat ze voor hem gekocht heeft en is vergeten getuigen te regelen dus haar moeder sleept twee mensen uit het stadhuis mee. Als de man ze weer thuis heeft afgezet en naar zijn werk gaat, knipt haar moeder Pucks haar af.

 

1977

Hut

Puck probeert de man zo veel mogelijk te ontlopen. Als hij haar kamer in komt, verstopt ze zich in de diepe kast en ze probeert steeds met haar moeder mee het huis uit te gaan. Als hij dat door heeft, wordt hij boos op haar.

 

Lou Loene

Pucks moeder is met haar uitbundige kleren een bijzondere verschijning op het schoolplein. Aan een winkelmeisje vertelt ze dat haar man haar nooit aanraakt.

 

Lieveling

Puck mag een liedje zingen tijdens het eten. Ze doet dat graag want ze eet liever niet. Ze moet haar bord meenemen naar zijn werkkamer en als ze klaar is, moeten haar haren gewassen worden. Ze zegt voor de eerste keer dat ze dat na zwemmen zelf al gedaan heeft. De man wordt boos.

 

Zondag familiedag

Tante Hannie, oom Joop en hun drie kinderen komen langs. Oom Joop bekijkt alle spullen en wordt door de man in de gaten gehouden. Puck moet de kinderen mee naar haar kamer nemen waar ze beginnen te schelden op elkaar en alles slopen. De man komt binnen en stuurt iedereen het huis uit. ’s Avonds doet hij haar in bad, droogt haar af met zijn handen, stopt zijn vingers bij haar naar binnen en ze moet hem pijpen. Ze probeert een plek in haar hoofd te vinden waar het rustig is, als hij haar meeneemt naar de slaapkamer. Die nacht belt ze haar meester, ook al weet ze dat het gesprek op band wordt opgenomen. Ze wil aan hem  vragen of het normaal is wat de man met haar doet. Als hij aan de telefoon komt, hangt ze weer op.

 

Diner dansant

Het is Kerst en ze gaan met zijn drieën naar een restaurant in Rotterdam waar onder andere Lee Towers optreedt. Pucks moeder wil dansen, maar de man wil niet dus uiteindelijk danst ze met Puck. Ze heeft veel gedronken en misdraagt zich, dus de man haalt haar van de dansvloer af en ze gaan naar huis.

 

1980

Hopend op uw begrip

Puck is ziek thuis, ze heeft hoge koorts, maar omdat dat betekent dat de man de hele dag met haar bezig is, wil ze de volgende dag weer naar school. Eigenlijk is ze nog te ziek, maar haar moeder is met zichzelf bezig en Puck laat haar een briefje schrijven voor gym. De man is teleurgesteld. Ze is te vroeg op school en bedenkt dat ‘het’ tegenwoordig altijd kan gebeuren en dat ze ’s nachts haar kamer niet meer uit wil, omdat hij met haar mee de slaapkamer in komt, als ze hem tegenkomt. Daarom plast en poept ze in haar wasbak. Toen ze een keer een nachtmerrie had gehad en bij haar moeder in bed wilde, tilde de man haar naast haar en legde steeds haar hand op zijn piemel. Uiteindelijk kwam hij klaar en Puck huilde maar haar moeder merkte niets.

 

Een casuele aangelegenheid

Puck gaat met haar moeder winkelen en als haar moeder terug naar de auto loopt, volgehangen met tassen, struikelt ze. Ze blijft op het zebrapad liggen, maakt er een heel drama van en Puck moet de man bellen om hen op te halen. Als ze verband moet halen voor haar moeders knieën, neemt ze maandverband of tampons mee omdat ze niet weet wat dat is. Vervolgens demonstreert de man bij haar wat ze daarmee moet doen.

 

Badmuts

De man wordt tijdens het eten vaak boos op Puck en geeft haar dan een klap. Ze voelt het niet omdat ze in haar hoofd verdwijnt.

 

1983

Genieten

Puck is twaalf jaar, valt steeds flauw en omdat ze weinig tot niets eet, moet ze naar de dokter. Hij denkt dat ze anorexia heeft maar Puck zegt niet dat ze haar dunheid mooi vindt. Uiteindelijk denkt hij dat ze gewoon heel moe is en in de vakantie maar eens goed moet uitrusten en genieten. Ze gaan met de caravan naar Frankrijk.

 

Hoe het is

Op vakantie wil de man iedere dag. Hij doet het als Pucks moeder naar het zwembad vertrokken is. Puck is doodmoe van haar ‘binnen- en buitenpuck’. Als haar moeder een keer terugkomt voor geld, roept Puck haar moeder maar ze lijkt het niet te horen. Ze heeft dan ook al veel wijn op. Op een nacht wordt Puck wakker van het geschreeuw van haar moeder en de man en haar moeder loopt schreeuwend de camping op. Puck moet haar halen van de man. Pucks moeder zegt dat Puck er geen idee van heeft wat ze doormaakt.

 

Derrick heeft het gedaan

De man en Puck halen Chinees en komen daar Wil en Guusje tegen. Wil is gescheiden van haar man. De man maakt vervelende opmerkingen over geld en het intellect van Guusje en ze vertrekken weer. Puck rent hen achterna en zegt tegen Wil dat het niet goed gaat met haar moeder. Wil suggereert dat Puck de hele dag toneel speelt.

 

Maybe not now

Puck zit op de middelbare school en gaat ’s middags naar meester Hofslot en zijn vrouw die een baby hebben gekregen. Als de meester zegt dat hij vroeger wel eens dacht dat ze het thuis moeilijk had, moet Puck huilen maar mevrouw Hofslot zegt in het Engels dat het nu niet het moment is en Puck gaat weg.

 

1984

Meester Hofslot

Puck is veertien jaar en is bij gym uit de touwen gevallen omdat ze niet eet en ondervoed is en heeft haar scheenbeen gebroken. Ze komt in het ziekenhuis te liggen waar ze nog steeds niet wil eten en op een gegeven moment niets meer zegt. De man komt langs en steekt zijn hand bij haar naar binnen. Als haar psychiater Gijs zegt dat ze pas weer mensen mag zien als ze een bakje vla opgegeten heeft, is dat voor haar een reden om niet te eten. Het werkt want de man wordt niet binnengelaten. Meester Hofslot kan wel naar binnen komen. Als psychiater Gijs hem weg wil sturen, eet Puck de vla op. Dan vertelt ze haar oude meester wat er aan de hand is.

 

Plan de kampanje

De dokters worden ingelicht en de meester gaat met haar moeder praten. Haar moeder is ‘er helemaal stuk van’. Puck gaat met haar moeder mee naar huis en de man is nog drie dagen in Polen dus ze hebben drie dagen om hun spullen te pakken en een logeerplek te zoeken.

 

De situatie

Pucks oma heeft tante Hannie en oom Joop ingeschakeld en er komen ook twee vrienden van oom Joop langs. Als Pucks oma ze vertelt wat er aan de hand is – ‘Meneertje Keggelaar is kinderpedofiel gebleken’ -, wordt er met bierflesjes gegooid. De dokters hadden voor Puck opgeschreven welke stappen er gezet moesten worden maar de familie trekt haar eigen plan. Pucks moeder staat erbij en kijkt ernaar en probeert aandacht voor haar verdriet te krijgen van een van de vrienden van oom Joop.

 

Naar de overkant en terug

Puck moet van haar oma aan de overkant aangifte gaan doen zodat haar zoon en zijn vrienden het huis leeg kunnen halen. Puck vertelt haar verhaal uiteindelijk aan de commissaris. Er ontstaat een naar gesprek over wat er allemaal wanneer gebeurd is. Als Puck terugkomt in het huis, is het leeg en beklad. Met veel geweld wordt ook de kluis nog opengebroken maar daar zit geen geld in maar honderden foto’s die de man van Puck gemaakt heeft tijdens het misbruik. Pucks moeder heeft wel twee ton bij de bank kunnen opnemen en iedereen gaat ervandoor met zijn eigen buit.

 

Wat de natuur ons geeft

Puck en haar moeder wonen al drie dagen in een hotel. Op een nacht neemt haar moeder een makelaar, Ewout, mee naar de kamer. Die laat hen de volgende dag enkele huizen zien. Puck wil het laatste huis maar haar moeder vindt het niet sjiek genoeg en wil het niet bekijken. Puck gaat alleen met de makelaar naar binnen en laat moeder met het geld achter. Als ze weer buiten komen, is haar moeder verdwenen. Uiteindelijk vindt Puck haar in een van haar favoriete winkels, ze is haar hond dan kwijtgeraakt. Nu is haar moeder welwillender en wil het huis kopen.

 

Over de rand

Puck is verliefd op Tim maar hierdoor zit  de man veel in haar hoofd. Haar moeder heeft moeite met het leven. Ze wonen zonder tafel, stoelen of bedden. Ze eten iedere dag MacDonald’s. Haar oma komt iedere week langs voor tweehonderd gulden en zegt bedreigd te worden door oom Joop die ook meer geld wil. De man heeft op het politiebureau uitleg moeten geven maar heeft alles ontkend. Omdat hij zelf geen aangifte heeft gedaan van diefstal en vernieling vindt oma dat ze het maar zo moeten laten.

 

Vaak

Pucks moeder lijkt gek te worden. Ze geeft ook te veel geld uit.

 

Oog om oog

Oom Joop is Puck gevolgd vanaf het schoolplein – er had een foto van haar in de krant gestaan –, dringt hun huis binnen en neemt geld mee uit de sporttas. Puck heeft nu alleen nog de foto’s en duizend gulden.

 

Je weet maar nooit

Een week voor Kerst is het geld op en Puck heeft honger. Haar moeder danst naakt met brandende kaarsen voor het raam en wordt afgevoerd door de politie.

 

Het voorstel

Pucks moeder is al drie weken weg en het water en gas zijn afgesloten. Puck ligt op een vies matras als haar oma ineens voor haar neus staat. Ze zegt dat ze haar moeder heeft gesproken en dat ze naar huis mag. Als haar moeder inderdaad thuis komt, is het weerzien ongemakkelijk. Oma neemt ze mee naar de snackbar en vertelt ze haar plan.

 

Hij

Puck, haar moeder en oma ontmoeten de man en zijn advocaat. Hij is mager en heeft Parkinson. Waarschijnlijk heeft oma beloofd dat Patricia de aangifte intrekt in ruil voor geld. Patricia moet iets ondertekenen. Zowel zij als de man hebben medelijden met zichzelf. Puck zit erbij en zegt niets.

 

De zwarte auto

Puck en haar moeder staan op de stoep voor de flat. Ze hebben net als eerder niets om mee te nemen en worden opgehaald door een zwarte auto.

Personages

Puck

Aan het begin van het boek is Puck vijf jaar oud en aan het einde veertien. Als ze eenmaal doorheeft wat de man met haar doet, schaamt ze zich daarvoor en wil ze alles koste wat het kost geheim houden, waardoor ze zichzelf eigenlijk in zichzelf opsluit. Als Guusje bijvoorbeeld door haar spreekbeurt heen gilt, is ze bang dat Guusje ervan op de hoogte is, maar 'gelukkig' zegt ze alleen maar dat haar moeder een hoer is. Ze eet bijna niets meer en zoekt een rustig plekje in haar hoofd om zich te verstoppen, als de man met haar bezig is. Zo wordt ze twee verschillende Pucks: een binnen- en een buiten-Puck. Daar wordt ze moe en uiteindelijk ziek van. Tijdens de scenes waarin ze over haar misbruik vertelt, eerst aan de leraar en later aan de commissaris, en de binnen-Puck dus naar buiten laat gaan, voel je hoe moeilijk en verschrikkelijk dat voor haar is. De man vindt haar mooi en slim: hij kan beter met haar praten dan met haar moeder en zij lijken op elkaar volgens hem. Puck is ook erg loyaal: ze houdt ook haar mond om het luxe leventje dat haar moeder leidt, niet te beëindigen en ze wordt nooit boos op haar moeder, hoe blind en lomp zij zich ook gedraagt.

Ludovicus

Pucks moeder noemt hem 'Pikkedoos' en hij lijkt op Derrick. Hij is eigenaar van een vouwwagenbedrijf. De man is erg oud en op een gegeven moment verft Pucks moeder zijn haren zwart en dat maakt hem nog enger. Aan een winkelmeisje vertelt ze dat hij haar nooit aanraakt, maar Puck raakt hij dus wel aan. Hij manipuleert haar: hij zegt dat ze niet bij hem mogen blijven, als zij niet met elkaar op kunnen schieten en als Puck opstandig is, zich bijvoorbeeld verstopt of zegt dat haar haar al gewassen is, dan wordt hij boos op haar en slaat haar zelfs. Hij onderneemt geen actie als ze aangifte gedaan heeft en zijn huis leeg en beklad terugvindt, maar volgens zijn advocaat is hij er wel ziek van geworden.

Patricia

Simpele vrouw uit Rotterdam die veel om luxe en uiterlijk vertoon geeft. Ze toupeert haar haar en draagt bijvoorbeeld kniehoge witte laarzen met hoge hakken onder een minirokje met 'aplikaatsies'. Puck is een dochter uit een eerder huwelijk. Ze is trots op haar man met geld, zeker tegenover haar familie. Ze zegt de man ontmoet te hebben, toen ze reageerde op zijn advertentie waarin hij om een schoonmaakster vroeg. Ze lijdt wel onder het feit dat hij haar nooit aanraakt en gaat steeds meer drinken. Dat hij Puck wel aanraakt, lijkt ze niet te zien, vooral omdat ze erg met zichzelf bezig is. Als de man Puck bijvoorbeeld misbruikt in de tent tijdens de vakantie en zij de tent binnenkomt, roept Puck haar en hoort ze niets. Als uitkomt dat Puck door de man misbruikt is, heeft ze ook vooral medelijden met zichzelf. Uiteindelijk kan ze het leven zonder de man niet aan en wordt steeds gekker. Ze zorgt niet goed voor Puck en zichzelf en komt tijdelijk in een inrichting terecht.

Quotes

"Uiteindelijk komt de waarheid altijd aan het licht, hoe goed je haar ook verstopt. Hoe dik het ijzer van je brandkast ook is, hoe ingewikkeld je de code ook maakt, het heeft geen zin. Echte, grote geheimen willen gevonden worden. Omdat ze eenzaam zijn. En omdat ze groeien. Hoe langer je een geheim verstopt, hoe eenzamer en groter het wordt." Bladzijde 185

"Als ik er eindelijk uit mag krijg ik het nog kouder, omdat er geen handdoeken zijn. Hij droogt me af met zijn handen." Bladzijde 16

Thematiek

Lolitamotief

Er is sprake van een relatie tussen een oudere man en een jong meisje: de man ziet Puck liever dan haar moeder met wie hij getrouwd is, hij heeft seks met haar en wordt boos als zij zich van hem los probeert te maken. In de ogen van de man zal er sprake zijn van liefde, zij is zijn lieveling. In de ogen van Puck en de lezer is er duidelijk sprake van misbruik.

Motieven

Geheim

Puck houdt het misbruik al die tijd geheim. Als ze er toch voor uit komt, schakelt moeder haar eigen moeder en broer in. Die vatten het plan op om er vooral zelf beter van te worden en het hele huis leeg te halen. De kluis wordt zelfs opengebroken maar in plaats van geld vinden ze daarin honderden foto's die de man van Puck gemaakt heeft: de verborgen foto's staan symbool voor haar geheim. Puck neemt de foto's mee maar wat er uiteindelijk mee gebeurt, is onduidelijk.

Moeder-dochterrelatie

Niet alleen de relatie tussen de man en Puck is ziekelijk, ook die tussen Puck en haar moeder. Je zou kunnen zeggen dat Puck de volwassene is en de moeder het kind, want Puck gedraagt zich verstandiger en verantwoordelijker dan zij. Moeder denkt alleen aan zichzelf en aan geld en ziet niet wat er met haar dochter aan de hand is. Zelfs als het misbruik uitkomt, zorgt ze niet voor Puck maar voor zichzelf geld op te nemen en aan te pappen met de vriend van haar broer.

Sociale klasse

Er is een duidelijke tegenstelling tussen de sociale klasse van de moeder en haar familie en die van de man: Pucks moeder is een simpele, platte vrouw, terwijl de man slimmer en rijker is. Dat zie je aan haar smaak, haar kleding en haar taalgebruik. Puck lijkt meer op de man en onder andere daarom voelt hij zich tot haar aangetrokken. Symbool voor de lagere klasse van de moeder lijkt haar kunstgebit te zijn: Puck vraagt zich altijd af of ze nou echte tanden heeft of kunsttanden en als moeder volledig aan lager wal geraakt is, blijkt ze duidelijk een kunstgebit te hebben.

Motto

Mama kan het niet alleen, het leven.

En ik kan het niet alleen met mama,

dus ik liep naar een telefooncel

en ik belde papa en papa kwam.

- Puck

Titelverklaring

Letterlijk slaat 'Lieveling' op de titel van een lied van Wim Sonneveld dat Puck aan tafel zingt. Ze houdt van zingen maar ze doet het vooral om tijd te rekken: zolang ze zingt, hoeft ze niet te eten, want als haar eten op is, moet ze met de man mee.

Het lied gaat over een man die denkt aan alle meiden die hij niet heeft kunnen krijgen, omdat hij vast zat aan zijn vrouw. Eigenlijk wil hij wel van zijn vrouw af, maar hij noemt haar wel 'lieveling'. De man in het boek is ook niet blij met zijn nieuwe vrouw, de moeder van Puck, en hij is duidelijk bij haar, zodat hij iets kan beginnen met Puck, die wel zijn 'lieveling' is. Hij zegt ook tegen haar dat hij alleen maar samen met haar moeder is vanwege haar, waardoor hij Puck ook de verantwoordelijkheid geeft voor het leven van haar moeder: als Puck niet accepteert wat de man wil, dan verlaat hij haar moeder en haar en eindigt hun luxe leventje (materieel gezien). Dat hij Puck ziet als zijn lieveling terwijl hij allerminst lief is voor haar, is de figuurlijke betekenis van de titel.

 

Structuur & perspectief

Het boek is verdeeld in de volgende delen: 1975, 1977, 1980, 1983 en 1984. In 1975 komen Puck en haar moeder bij de man te wonen. Vanaf 1977 is het duidelijk dat de man Puck misbruikt. In de jaren '80 begint het op te vallen dat er iets met Puck is: ze is te mager en veel ziek. In 1984 komt het misbruik uit maar er volgt geen echte oplossing. De delen zijn weer verder verdeeld in hoofdstukken met titels (zie samenvatting).

Het verhaal lijkt chronologisch te verlopen maar de hoofdstukken zijn niet chronologisch opgebouwd: die beginnen bijvoorbeeld met de belangrijkste gebeurtenis en vertellen dan hoe dat zo gekomen is. Zo begint het hoofdstuk 'Een casuele aangelegenheid' met de man die bij Puck voordoet hoe ze een tampon inbrengt en pas daarna wordt verteld hoe de man op dat idee kwam.

Het verhaal wordt verteld door een ik-verteller: Puck. Je leest de gebeurtenissen dus uit het oogpunt van een jong meisje en dat maakt het misbruik des te shockerender. Als Puck vijf jaar oud is, dan snapt ze bijvoorbeeld niet wat de man precies doet en noemt ze hem nog 'onhandig'. Als lezer heb je wel al door wat er gebeurt. Puck wordt echter snel oud en twee jaar later noemt ze het misbruik min of meer bij de naam. Een kenmerk van het ik-perspectief is dat je goed met de verteller kunt meeleven. Je kunt je inderdaad goed inleven in de wereld die Puck beschrijft maar ze wordt nergens emotioneel. Ze beschrijft geen verdrietige of boze gevoelens, maar zegt bijvoorbeeld dat ze in haar hoofd een rustig plekje opzoekt om aan te kunnen wat de man met haar gaat doen. Ook hierdoor maken de gebeurtenissen nog meer indruk.

Decor

De eerste vijf jaar van haar leven en een deel van het laatste jaar dat ze beschrijft, brengt Puck door in een armoedige wijk in Rotterdam. De familie van haar moeder woont ook hier (oma Crooswijk). De villa van de man staat in Zwijndrecht. Wat betreft het decor is er dus een duidelijke tegenstelling: in Rotterdam leven ze een armoedig leven maar heeft Puck geen last van de man en in Zwijndrecht leven ze een rijk leven maar wordt ze misbruikt.

De tijd en de vertelde tijd zijn goed te bepalen op basis van de delen: het verhaal speelt zich af van 1975 tot en met 1984, bijna tien jaar dus.

Stijl

Over de stijl zegt het literaire weblog Tzum bij monde van Lucas Zandberg het volgende: 'De personages, met name de asociale Rotterdamse familie van Pucks moeder, zijn vaak zo eendimensionaal dat het karikaturen zijn. Dat is soms grappig, vooral in het geval van de platte Oma Crooswijk en in de dialogen van Pucks moeder. Na een tijdje wordt het gebrek aan ontwikkeling van dergelijke personages vermoeiend, want Van Kooten blijft hangen in Flodder-achtige slapstick. [...] Lieveling leest in grote lijnen erg lekker weg, dat zeker. Het begin, waarin Puck en haar moeder op de auto van de toekomstige kindermisbruiker staan te wachten, is goed neergezet en is zelfs intrigerend. Maar een willekeurig exemplaar van Mijn geheim bij de tandarts leest natuurlijk ook lekker weg en is misschien net zo intrigerend. Het niveau van de eerste hoofdstukken wordt niet volgehouden. Vooral tegen het einde wordt het aanvankelijk strak gecomponeerde verhaal steeds rommeliger. Ook de dialogen lijken steeds langer en alledaagser te worden.'

Slotzin

Mijn moeder kijkt een tijdje naar de bovenkant van haar schoenen. Er ligt sneeuw op. Ze fronst. Haalt adem. Kijkt naar mij. Net als ze haar mond opendoet om iets te zeggen, rijdt de zwarte, glimmende auto de straat in.

Beoordeling

'Lieveling' is geschikt voor beginnende lezers en leest gemakkelijk weg. Ik begrijp zelf niet zo goed waarom je een boek over een onderwerp als dit zou willen lezen want het misbruik vormt een onderdeel van de spanningsboog en dat voelt voor mij een beetje raar. De luchtige toon die Puck hanteert en de grappige gesprekken die ze met haar moeder heeft, maken het boek echter zelfs voor iemand als mij leesbaar. Doordat Puck nergens echt emotioneel wordt en door wat ze allemaal doorstaat, neemt ze je als lezer echt voor zich in en ik ben benieuwd naar het vervolg van haar leven.

Recensies

"Kim van Kooten zet de lezer in het hoofd van Puck – van haar 5de tot haar 13de jaar – en Puck is grappig, hilarisch soms. Bovendien weet Van Kooten met de liefdevolle lichtheid van haar pen op subtiele wijze het seksueel misbruik neer te zetten, soms door niets meer dan suggestie." http://www.nrc.nl/handels...en-1556397

"Het deed mij denken aan Valse salie van Roos Boum, een succesvolle roman waarin een vrouw beschrijft hoe haar jeugd werd verwoest door een moeder met het syndroom van Münchhausen by proxy. Er was niets zieligs aan dat boek; het was juist hoopgevend. Daarnaast was het goed geschreven. Aan dat laatste schort het nogal in Lieveling." http://www.tzum.info/2015...lieveling/