Het lijkt er op dat je browser advertenties blokkeert. Scholieren.com kan alleen bestaan door inkomsten van advertenties. We
zouden het lief vinden als je de blokkade voor onze site uit zet. Dankjewel!
Lekker boekie! Zo wordt lezen (weer) leuk door Bas Steman
Examenleerlingen opgelet: over 50 dagen is het zo ver! Wil jij ook slim leren, zeker slagen? Ontdek alle tips, tests, trucs en tools van Examenbundel en sleep dat diploma binnen. Wil je zeker weten dat je niks mist? Meld je dan snel aan en ontvang alle tips in je mail!
Ik wil slagen!
Feitelijke gegevens
1e druk,
2020
167 pagina's
Uitgeverij: Nieuw Amsterdam
Flaptekst
Leeslijst en leeslust zijn lastige vrienden, maar de jongens van Nescio laten zien dat die twee wonderwel samen kunnen gaan. Mooier nog: literatuur gaf een wending aan hun leven. Adriaan van Dis Dit is een boek voor pubers die liever geen boeken lezen. Voor scholieren die de leeslijst zien als zinloos oponthoud. Voor alle ouders met schoolgaande kinderen. Voor docenten die tegen dovemansoren over boeken spreken. Dit is het verhaal van Nescio, een club van niet-lezende pubers voor wie de leeslijst een bron werd van inspiratie, kennis en plezier. Hun wereld werd groter, ze lazen veel meer boeken dan door school was opgedragen. Ongemotiveerde scholieren blijken enthousiaste lezers, nemen plaats in de jury voor de literatuurprijs voor jongeren en hun mondeling examen wordt een feestje! Hoe dit lukte? Lees het hier!
Eerste zin
De avond was lui begonnen.
Samenvatting
Nadat Bas Steman, neerlandicus en schrijver, zijn buurjongen Daan heeft geholpen bij het voorbereiden van zijn mondeling - een last-minute-noodactie - krijgt hij het idee om met het vriendenclubje van zijn zoon een leesclub te beginnen. De jongens die op dat moment in 4 vwo zitten, hebben er niet echt zin in maar geven zijn voorstel het voordeel van de twijfel en hij geeft de jongensleesclub de naam 'Nescio'. Om de jongens zich op hun gemak te laten voelen, zijn er alleen jongens welkom en wordt er een leuke avond met eten en drinken van gemaakt.
Tijdens de eerste bijeenkomst legt Bas uit wat hij met de leesclub beoogt en wat die hun kan opleveren. Een goed cijfer voor het mondeling is voor de jongens voorlopig een van de sterkste argumenten. Ze hebben foto's van zichzelf meegenomen die ze bespreken en Bas geeft ze het verhaal 'Dekker, Koolen & Buis' van Oek de Jong mee voor de volgende keer.
Er volgen meer bijeenkomsten en meer boeken, van 'Wij' van Elvis Peeters tot en met 'Max Havelaar' van Multatuli. Bas nodigt auteurs en andere deskundigen uit om meer over een boek of periode te vertellen en de jongens leren het lezen steeds meer te waarderen. Ze leren dat een auteur niet dezelfde is als de verteller, dat een boek begint bij de kaft en titels verklaren. De verhalen van Nescio slaan het meeste aan en de jongens ontdekken een lijn in het schrijven over verloren dromen en hoe daarmee om te gaan. Ze lezen veel meer boeken dan nodig voor de lijst en nemen als groep zelfs zitting in de jury van de Literatourprijs, waarvoor ze nog tien boeken extra lezen.
De mondelingen komen eraan: 'Geen bijltjesdag, maar een sportwedstrijd waar we naar uitkijken.' (p. 130) Jip en Sem oefenen het gesprek nog met Bas en alleen halen ze mooie cijfers. De mondelingen zijn echter niet het einde van de jongensleesclub. Eerst maken ze nog een Nescio-tour door Amsterdam en omstreken en als studenten lezen ze verder. Bas' missie is geslaagd: 'De slungelige zoutzakken van een paar jaar geleden zijn zelfstandig denkende, beschouwende en invoelende mensen geworden, met ideeen en verlangens.'
Nog even doorzetten en dan heb je je toetsweek achter de rug. Maar eerst moet je al die verslagen, presentaties en tentamens nog doorkomen. Met deze blogs lukt dat sowieso.
Jip is de zoon van Bas en hij heeft voor het profiel C&M gekozen, dus hij heeft bijvoorbeeld ook kunstgeschiedenis. Omdat het idee voor de leesclub van zijn vader komt en hij zijn vrienden daarin meesleept, stelt hij zich kwetsbaar op. Hij schaamt zich soms ook een beetje voor zijn cultuurprofiel, dat door een docent zelfs 'vwo-onwaardig' wordt genoemd. Hij lijkt van het groepje een van de jongens die snel en flink door het lezen gegrepen wordt. Ook introduceert hij de Bavinkdag: een dag waarop je vrij mag nemen van je verplichtingen om te rouwen over de zinloosheid van het leven. Hij sluit zijn mondeling af met een 10 en gaat daarna een jaar reizen.
Sem
Sem is ook een van de jongens die snel en flink geraakt wordt door het lezen. Hij zegt dat hij voor het lezen een oppervlakkig leven leidde en door het lezen pas echt aan het denken gezet werd. Hij wist niet dat hij dit soort vragen over het leven had en dat literatuur die vragen kon verdiepen en soms zelfs beantwoorden. Hij haalt een 9 voor zijn mondeling, gaat in eerste instantie Creative Technology studeren maar switcht uiteindelijk naar de Filmacademie om scenarioschrijver te worden.
Daan
Daan wordt door de andere jongens 'het boertje' genoemd. Hij zegt zelf dat hij van allemaal de minst serieuze is en dat hij om die reden in eerste instantie niet was uitgenodigd. Hij lijkt vaak wat stoïcijns en verveeld, is wat minder spraakzaam dan de anderen, bekent ook dat hij 'Nescio' niet meteen meegelezen heeft, maar nadat zijn leven aan een zijden draadje gehangen heeft door een ongeluk, beseft ook hij hoezeer de boekenclub en het lezen hem geleerd hebben wat hij belangrijk vindt in het leven. Dankzij de leesclub kunnen de jongens ook met hem praten over hun gevoelens over zijn ongeluk.
Alan
Alan is de wiskundige. Hij is na een eerste lezing expliciet negatief over 'De avonden' maar weet het boek na de bespreking wel te waarderen. Bas vermoedt dat hij met zijn analytische brein alles wil begrijpen terwijl dit boek de lezer alleen maar saaiheid en verveling wil laten ervaren.
Timo
Timo las in eerste instantie vooral fantasy en geen literatuur. Hij heeft krullen en leest voor de eerste bijeenkomst het verhaal uit tijdens het fietsen. Hij maakt vaak grappige opmerkingen.
Wouter
Wouter weet dat hij later een baan zal krijgen die goed op zijn cv staat maar weet door het lezen niet meer of dat hem gelukkig maakt. Door het lezen is hij wijzer geworden, zo zegt hij zelf, en denkt hij meer na over hoe iedereen zich altijd conformeert aan de eisen van de samenleving en nooit echt vrij is. Hij worstelt met de dreiging van een kantoorbaan.
Quotes
"Sinds we vanaf begin jaren tachtig het land meer en meer als een BV besturen en de kwaliteit van het leven vooral in euro's moet worden uitgedrukt, is cultuur meer en meer weggezet als een nutteloze hobby. 'Van "noodzakelijk goed" degradeerde cultuur tot "bijvangst", van waardevol naar weelderig'."
Bladzijde 15
"Door romans te lezen leer je je verplaatsen in de wereld van de ander, ontwikkel je empathie en word je zelfredzamer in de grotemensenwereld. Literatuur laat je in de hoofden van andere mensen kijken. Onthoud: de grootste zaken worden vaak gedaan in informele circuits. Ben jij een oninteressante kerel met het inlevingsvermogen van een eencellige? Dan wens ik je veel succes. Zaken moeten je ook gegund worden."
Bladzijde 26
"Waartoe dient een wandeling in het bos? Hoeveel is dat waard? Wat mag zo'n bos kosten? Hoeveel kost stilte? Ik zei dus: precies de nutteloosheid van poëzie is een protest tegen al wat in deze wereld aan de orde is. Dit is een maatschappij van het hebben. Poëzie behoort tot het rijk van het zijn. (Herman de Coninck)"
Bladzijde 104
"'Het was eigenlijk niet echt een mondeling meer, meer een gesprek tussen twee mensen met een passie voor literatuur.'"
Bladzijde 140
Bas verleidt zijn zoon en vrienden tot het samen lezen van boeken voor hun lijst. Hij begint met allerlei 'economische' argumenten om uit te leggen waarom ze zouden moeten lezen: hij legt het nut ervan uit, bijvoorbeeld je woordenschat vergroten, empathie vergroten en een goed cijfer voor hun mondeling. Maar gaandeweg ondervinden de jongens dat ze vooral zichzelf er een groot plezier mee doen. Ze leren dingen waarvan ze niet wisten dat ze er nieuwsgierig naar waren, zowel over het leven als over zichzelf. Ze herkennen zichzelf maar worden ook uitgedaagd in gedachten en ideeen die ze zelf niet snel zouden hebben. Literatuur lezen blijkt een grote steun en toeverlaat te kunnen zijn in een jong en onzeker leven. Natuurlijk halen ze allemaal een goed cijfer voor hun mondeling, maar de grootste winst is dat ze Koekebakker, Bavink en Japie hebben leren kennen en dat ze voor de rest van hun leven weten wat lezen voor ze kan betekenen.
Motieven
Dead poets society
Bas voelt zich vooral geïnspireerd door de film Dead Poets Society met Robin Williams als docent John Keating. Keating is de gedroomde literatuurdocent die een groepje kostschooljongens warm weet te maken voor literatuur en op die manier voor het leven zelf. Bas citeert regelmatig uit het gedicht 'O Captain! My Captain' dat Keating voor laat dragen en citeert regelmatig de woorden 'carpe diem' die ook een rol spelen in deze film.
Nescio
Nescio is Bas' lievelingsschrijver en hij hoopt dat de jongens zijn 'De uitvreter', 'Titaantjes' en 'Dichtertje' net zo kunnen waarderen als hij. Er gebeurt niet zo veel in Nescio's boeken dus het is pittig leesvoer maar de personages, jongens, proberen de zin van het leven te doorgronden. Bas schiet raak: de jongens zijn inderdaad geraakt door de zoektocht van Koekebakker, Bavink en Japi, vooral Jip en Sem. Zij vinden hun eigen twijfels over het leven terug in deze verhalen en dat raakt ze zeer. Alle boeken die hierna worden gelezen, worden vergeleken met dit boek en aan het einde van het verhaal ondernemen Bas en de jongens hun eigen Nescio-zoektocht door Amsterdam en omstreken.
Paaseitjes zoeken
Tijdens de tweede bijeenkomst introduceert Bas de schrijver als paashaas die een spelletje speelt om een zo goed mogelijk verhaal te vertellen. Daarvoor maakt hij allerlei keuzes in de verteltechniek, bijvoorbeeld motieven: 'Dat kunnen kleine weetjes zijn, grapjes, verwijzingen, die als paaseitjes in de tekst worden verstopt. ' (p. 34) Paaseitjes zoeken worden een bekende kreet tijdens de bijeenkomsten van de jongensleesclub en de jongens beleven steeds meer plezier aan het zoeken ernaar en vinden ervan.
Motto
Er is geen motto.
Opdracht
Er is geen opdracht.
Titelverklaring
De jongens mogen als leesclub plaatsnemen in de jury van Literatour. Sem is de afgevaardigde en hij mag de winnares feliciteren. Dan zegt hij: 'Van harte! Echt, een lekker boekie.' (p. 129) Later bleek dat de jongens dat van te voren hadden afgesproken.
Structuur & perspectief
Het verhaal is verdeeld in zeventien getitelde hoofdstukken en wordt chronologisch verteld. Bas Steman is de verteller in de ik-persoon maar aan het einde van elk hoofdstuk komen ook de jongens kort aan het woord.
Decor
De leesclub vindt plaats bij Bas aan de keukentafel in Zuthpen. Het verhaal begint in 2006 en eindigt in 2020.
Stijl
'Hoe mooi en aanstekelijk het verhaal ook is, de vorm waarin Steman het gegoten heeft is wat wonderlijk. Het boek heeft de vorm van een verhaal met veel dialogen tussen de jongens, en uitgebreide beschrijvingen. De vraag daarbij is wie dan de doelgroep is. Volgens de flaptekst zijn dat in de eerste plaats ‘middelbare scholieren die de leeslijst zien als zinloos oponthoud’, maar waarom zouden zij dan wél ineens een boek lezen over de leeslijst?
Meer kans is er misschien bij ‘alle ouders met schoolgaande kinderen’ en ‘docenten die tegen dovemansoren over boeken spreken’, de andere twee groepen die de flaptekst noemt. Die volwassenen geeft Steman nuttige tips, al weet ik niet zeker of dat in de vorm van een verhaal had gemoeten, vooral omdat dit verhaal eigenlijk zelf vooral voor jongeren bedoeld lijkt. Daarbij komen de jongens van de leesclub niet echt uit de verf als personages.' (Oostendorp 2020)
Slotzin
Al is het maar voor die eenling, die zijn leven kan veranderen door het lezen van een boek. Het is allemaal aan ons.'
Beoordeling
Ik moet bekennen dat ik een beetje opzag tegen het lezen van 'Lekker boekie'. Ik dacht: de zoveelste deskundige die gaat vertellen hoe ik het beter kan doen. Stiekem las ik af en toe wel een hoofdstukje en dat las ik dan meteen voor in de klas, zo leuk vond ik het dan. Uiteindelijk heb ik met heel veel plezier het hele boek gelezen en ging mijn literatuurminnend en docentenhart sneller kloppen van het idee dergelijke leesclubs op school te beginnen. Bas' toon is ook niet kritisch of betweterig, hij is dit project aangegaan vanwege zijn eigen leesliefde en dat lees je terug in iedere zin die hij opschrijft. Ik ben het wel eens met de opmerking in Van Oostendorps recensie: hoewel ik denk dat een scholier hiervan heel veel kan leren over hoe je kunt lezen en kan meegenieten met de ervaringen van de jongens, vind ik het boek geschikter voor ouders en docenten.
Recensies
"Het is een aanstekelijk verhaal, al merkt Alex Boogers terecht op dat de jongens van deze leesclub Nescio wel allemaal wit zijn en een gegoede achtergrond hebben."
https://www.neerlandistie...r-boekies/
"Door deze dialogen is Lekker boekie! een vlot leesbaar boek. Als lezer ben je er echt bij. Het is inspirerend om de gesprekken te lezen; door de gedachtes van de jongens van Nescio krijg je zin om de boeken die zij bespreken op te pakken. De motieven, thema’s en onderliggende boodschappen die zij ontdekken zijn interessant en als lezer leer je zo ook nog iets bij over literatuur."
https://www.hebban.nl/rec...ker-boekie
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden