Laten we het er maar Niet over hebben door Akwasi

Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2018
• 128 pagina's
• Uitgeverij: Ambo/Anthos

Flaptekst

Eerste zin

N..v..t. in een dichtbundel

Samenvatting

Het is een rijk gevarieerde bundel met actuele motieven. Kijk voordat je aan dit deel van het verslag  begint naar de gedichten die onder de quotes worden vermeld. Dan krijg je namelijk een goed idee hoe de gedichten van Akwasi in elkaar steken. En ook welke thematiek hij in zijn bundel bespreekt.

Maar een eigenlijk allesomvattend gedicht dat erg goed in de filosofie van de rapper past is één van de laatste gedichten uit de bundel. Het combineert racisme/discriminatie met de levenslessen die hij aan zwarte kinderen (denk hierbij ook aan zijn pas geboren dochtertje)  wil meegeven. Daarbij  kun je meteen de lijn trekken naar het gedicht bij quote 3 'Dochter'

voor alle zwarte kinderen 

je zal altijd komen waar je wilt komen
ook al ben je straks ietsje langer onderweg

lieve zwarte kinderen
doe extra hard je best

als je ergens te laat komt
maakt je kleur je extra laat
werk die nadruk op wie je bent
zo snel mogelijk uit de weg 
 

lieve zwarte kinderen
doe extra hard je best

 

wees trots op je haar
wees trots op je kleur
zorg dat je weet waar je vandaan komt
en vanzelf volgt de rest 

lieve zwarte kinderen
doe extra hard je best

wees nieuwsgierig op school
wees nieuwsgierig op de club
en stel vragen
kies drie rolmodellen uit met wie je wel zou willen praten

lieve zwarte kinderen
doe extra hard je best

Het is belangrijk dat je opkijkt naar
iemand op wie je een beetje lijkt
nog belangrijker is dat je je
eigen taal en cultuur begrijpt

 

lieve zwarte kinderen
doe extra hard je best

en dat extra is expres want als je zwart bent
sta je onder een vergrootglas
raar maar waar

ik zou ook willen
dat het niet zo was
doe je iets goed
dan wordt dat extra goed
maar doe je iets slecht
dat wordt dat extra slecht

lieve zwarte kinderen
doe extra hard je best

De bundel sluit daarom met een ultrakort gedicht 

aan mijn dochter
blij dat we het erover hebben gehad

Om aan de discriminatie op de wereld een einde te maken, is er een nieuw begin nodig.
we need to die

dat is wat mandy
onze gids
zei
we all need to die
cvoor een schone lei

terwijl we struinen door de township van soweto
legt ze uit waarom
we all need to die
voor een schone lei

ze is een voorstander van
opnieuw oogsten
en opnieuw zaaien
omdat de mensen die in het
nu leven
de geschiedenis helaas
niet kunnen verdraaien

we all need to die 



 

 

Personages

Niet van toepassing

Dit onderdeel van het leesverslag doet niet ter zake bij deze bundel

Quotes

"moeder we zien elkaar steeds meer via de telefoon en steeds minder in het echt ze heeft genoeg van haar moederskindje gehoord dus besluit ze op te hangen in zijn oor ik dacht eerst dat het lag aan een slecht netwerk nu weet ik wel beter wanneer ze de verbinding verbreekt wil ze het er even niet over hebben" Bladzijde 5

"vrijdag 1 december 1995 wat een feest nog voordat de sint was geweest zoveel pepernootjes nog meer cadeautjes dit was zo leuk lieve deugd zonder twijfel een van de beste dagen van mijn jeugd ik was in mijn nopjes en zo in mijn sas maar toen kwam meester john jij hoeft je straks niet te schminken hè akwasi jij bent al kankerzwart" Bladzijde 9

"dochter laten we het er eens over hebben je hebt geen idee wat je te wachten staat ik ook niet wel heb ik het een en ander al meegemaakt" Bladzijde 8

"citos(c)ores ik was kansloos voor ik kansrijk werd het was belang’loos voor het belangrijk werd een citoscore van hoge cijfers want cijfers liegen niet havo of vwo maar mijn basisschool zei liever niet eerder vmbo want hij lijkt me toch het type dat niets gaat doen met zijn leven ik kijk voor me en zie het niet" Bladzijde 13

"te laat waarom ben ik het nu verslapen uitgelopen meeting parkeermoeite of gewoon laat kijk ik heb koffie voor jullie meegenomen" Bladzijde 45

"Vaarwel Laten we het hierbij houden ja wou ik net zeggen echt niet lul" Bladzijde 53

"Obers de enige zwarte man in een chic restaurant vol met witte mensen diep in het meest zuidelijke deel van afrika die andere mannen niet serveert ben ik natuurlijk weer en als ik de obers in het deftige restaurant aankijk en zij mij krijg ik het gevoel dat ik daarvoor verantwoordelijk voor ben en daarom het boetekleed mag aantrekken heb ik natuurlijk weer" Bladzijde 81

"simek en ik onderweg naar wat geld uit de muur martin simek is mij net voor hij staat erop dat ik voor hem ga ik bedank hem vriendelijk en zeg dat ik alle tijd heb en dan schiet het hem te binnen je denkt toch niet dat ik met een zwartje achter me ga pinnen" Bladzijde 35

"whatappje naar mark rutte normaal doen kan zwarte piet straks niet meer veel plezier tijdens je illegale pietenfeestjes in ondergrondse bunkers" Bladzijde 118

"boerka weet je wat mij raar stemt er is geen godsdienstvrijheid in dit land als je niet eens een boerka mag dragen in de tram help ik word door een vrouw in een boerka bedreigd zei niemand ooi in de geschiedenis van het koninkrijk der nederlanden feit" Bladzijde 125

"weave lieve vrouw je steilt je haar kapot het heeft niets te maken met trots je bent mooi zoals je bent kroeshaar is prachtig als je het kent " Bladzijde 100

Thematiek

Communicatie tussen mensen (goed of slecht)

Het belangrijkste thema van de bundel is de communicatie tussen mensen. Dat gebeurt op allerlei niveaus. Tussen vader en dochter (zie gedicht onder citaten 2) Moeder en zoon (citaat 1) Tussen geliefden die elkaar niet altijd de waarheid vertellen. Ouders verzwijgen dingen voor hun kinderen, geliefden vertellen elkaar niet de waarheid. Het thema wordt in deze bundel gekoppeld aan dat van racisme en discriminatie (gedicht 'Citoscores', waarin het zwarte jongetje een lager advies krijgt van de meester dan zijn klasgenoten met dezelfde score. (citaat 4) Kijk ook naar het gedicht over het vieren van het Zwarte Pietfeest op school. (citaat 3) Maar Akwasi gaat ook in op een groter thema van discriminatie, naar aanleiding van een reis naar Zuid-Afrika, waar het verschil tussen wit en zwart nog steeds aanwezig is. Of op de discriminatie van de mensen die een boerka willen dragen. Het wordt daardoor een actuele en interessante bundel moderne gedichten.

Motieven

Verbroken liefdesrelatie

In de bundel staan enkele gedichten over het verbreken van een liefdesrelatie: de date, (blz. 52,) Vaarwel (blz.53) Spijt (blz. 64) Sorry (blz. 66) Brief terug aan ex.d (blz. 68) Brief terug aan ex.e) (blz. 72) .

Schuldgevoel

De dichter voelt zich soms schuldig tegenover de zwarte medemensen die slecht worden behandeld. Dat zie je bijvoorbeeld in het gedicht 'Obers. Hij is dan de enige zwarte man tussen alle witte mannen in een duur restaurant. Alle obers zijn verder zwart. (gedicht onder quote 7)

Leugens en bedrog

In de taal verzwijg je soms dingen tegenover een ander. Of je verzint een smoes als je te laat bent ( Te laat - blz. 45 zie citaat 5; Leugens blz. 41; Goed je te zien, blz. 18)

Geloof

Aan het einde van de bundel komt Akwasi met twee gedichten over de islam; boerka (blz. 125) en as selamum aleikum (blz. 126). In deze gedichten neemt hij het op voor de 'gewone belijders van de islam." Bijvoorbeeld: er is nog nooit iemand bedreigd door iemand met een boerka aan. (gedicht onder quote 10)

Schoolleven

Op school wordt de verteller gediscrimineerd door de meester.Bij het Sinterklaas feest en bij het schooladvies na de Citoscore.

Discriminatie en racisme

Dit motief speelt een rol bij de schoolkeuze ( gedicht 'Citoscore') de opmerking van de meester bij het Sinterklaasfeest ( gedicht 'Vrijdag 1 december 1995') , de gedachte dat zwarte mannen stelen ( gedicht 'Simek en ik.') Zwarte mannen in een restaurant in Zuid-Afrika zijn geen eters maar obers (gedicht 'Obers' ) Over de slavernij gaat het gedicht 'Schoon schip'. (blz. 94)

Schaamte

In het begin van zijn leven voelde de dichter schaamte voor zijn afkomst en uiterlijk (gedicht 'Mug - blz. 14) Daartegenover staat het begrip trots.(zie gedicht Weave, blz. 100- quote 11)

Motto

Geen motto

Opdracht

Voor iedereen die het er niet over wil hebben.

Trivia

Akwasi is rapper bij de bekende hiphopband Zwart Licht.

Titelverklaring

Akwasi heeft als belangrijkste thema de communicatie tussen mensen. Vaak zeggen we niet waar het in werkelijkheid om gaat. Denk aan het leugentje om bestwil. Mensen proberen in de communicatie dingen te omzeilen. Bijv. bij het uitmaken van een verkering zeg je ook vaak niet de waarheid, omdat je iemand niet wilt kwetsen.
Veel gedichten in deze bundel hebben op de een of andere manier daarmee te maken.
Zoals we zo vaak zeggen of denken : "Laten we het er maar niet over hebben."

Structuur & perspectief

Er staan veel korte gedichten in deze bundel.  Het zijn er ongeveer 90, maar het kunnen er ook wat meer zijn. Want tussen de 'gewone gedichten's taan namelijk zwarte bladzijden waarop  een spreuk of een oneliner staat. Misschien wil de rapper wel  dat we die ook als gedicht zien. Dan zou het op een soort indeling in de bundel wijzen.
Een paar voorbeelden van deze tussenteksten:
-- aan alle valse predikanten: voel de toorn van mijn verzen
--soms zeg je niets al meer dan genoeg
-- sorry dat ik zwart ben
-- ik kan dit niet rijmen
-- geloof me niet op mijn blauwe ogen geloof mij op mijn dreadlocks 


De meeste gedichten zijn modern van opbouw en inhoud. Ze zijn wel steeds opgebouwd in strofen, maar die hebben een gevarieerde lengte.(vaak, 2, 3 of 4 5 regels)  In de meeste gedichten gebruikt Akwasi geen rijm. Het zijn dus moderne, vrije verzen. Dat past natuurlijk heel goed bij het imago van de rapper. 

De gedichten hebben wel een titel (vet gedrukt) De versregels beginnen niet meer hoofdletter en er is sprake van veel enjambementen ( zinnen die in de volgende regel doorgaan) 

  

Decor

De begrippen tijd/ decor gelden niet voor een dichtbundel. 

Stijl

Akwasi gebruikt vanzelfsprekend de taal van de rapper in zijn dichtbundel. Het zijn soms  ook straatwoorden maar in ieder geval gewone spreektaal. Ook gebruikt hij eigenlijk niet veel metaforen, zodat het begrip "poëtisch" niet van toepassing is.
De gedichten hebben geen hoofdletters en er is ook geen interpunctie. 

Opvallend qua stijl zijn twee gedichten
- de date : 8 regels die achter elkaar doorgaan en het begin en het einde van een date beschrijven.
- lange nacht: anderhalve pagina woorden worden door de dichter aan elkaar geregen zonder spaties
"jeweetpasdatjesterkbentophetmomentdatjesterkbentditwordteenfuckinglangenachtwaarschijnlijkblijfikweakkerookalbeniknietaltijdhier..........enookalbenikniethierikkanalleszienikkanalleszien 
  

Slotzin

N.v.t in een dichtbundel

Beoordeling

Leuke bundel gedichten voor jonge mensen om te lezen.
De stijl van de meeste gedichten is eenvoudig.
De structuur van de bundel ook.
De thematiek is actueel (o.a. Zwarte Pietendiscussie, islam) en herkenbaar.
Er zitten ook geen heel diepere onderlagen in de gedichten. Hij schrijft direct wat hij bedoelt.

VWO-leerlingen moeten voor Nederlands een dichtbundel op hun literatuurlijst plaatsen.
Dan is dit zeker geen slechte en geen moeilijke keus.

Recensies

"Interview in Trouw met de rapper over de thematiek van zijn dichtbundel. " https://www.trouw.nl/cult...~a9e248ab/

Overhoor jezelf