Feitelijke gegevens

• 2012
• 384 pagina's
• Uitgeverij: Atlas Contact

Flaptekst

Eerste zin

Die ochtend, toen ik nog maar een kind was, zat ik op een lange bank voor een school.

Samenvatting

In De Regenboogbende vertelt Ikal het verhaal van de kleine, arme school waar hij en zijn vrienden voor het leven gevormd werden. De school staat op het Indonesische eiland Belitung. Het eiland is ontzettend rijk doordat de grond rijk aan tin is, maar de rijkdom is heel oneerlijk verdeeld. De muhammahdiyaschool wordt geleid door Pak Harfan en de vijftienjarige Bu Mus geeft er les.
Al vanaf Ikals eerste schooldag wordt de school met sluiten bedreigd. De school moet namelijk minstens onderwijs bieden aan tien leerlingen om open te mogen blijven en het kost veel geld om een kind naar school te gaan. De bewoners van het eiland zijn over het algemeen arm en de kinderen van rijke ouders die bij het bedrijf dat tin wint werken, gaan naar een speciale school. Voor de arme mensen is het vaak niet mogelijk hun kind naar school te sturen omdat het veel geld kost en de kinderen dan ook minder geld kunnen binnenbrengen door te werken. Bovendien kan het onderwijs hooguit tot aan het einde van de basisschool worden bekostigd. Het is even spannend, maar uiteindelijk komen er die eerste schooldag toch tien kinderen opdagen; de tiende leerling een jongen met het syndroom van down.
De muhammahdiyaschool staat in schril contrast met de PN-school. De PN (Perusahaan Negeri) is een staatsbedrijf dat tin wint en dat is overgenomen van de koloniale Nederlanders en autochtone werknemers worden er flink gediscrimineerd en op de PN-school worden alleen kinderen van werknemers met een hoge rang in het bedrijf toegelaten. De kinderen van de PN-school zijn rijk en hebben alles wat ze nodig hebben terwijl de leerlingen van de muhammahdiyaschool het moeten doen met twee docenten en geen extra voorzieningen. Toch is de muhammahdiyaschool een plek waar niet bij de pakken neergezeten wordt. Als er geen geld is voor krijt, gebruiken ze bijvoorbeeld gewoon de aarde als schoolbord. De leerlingen zijn blij dat ze de kans krijgen om te leren en hebben daar veel voor over.
Door de gemeenschappelijke problemen en zorgen waar de kinderen voor komen te staan, leren ze elkaar goed kennen. Iedereen heeft z'n eigen rol in de groep en er ontstaat al snel een soort 'wij-tegen-de-wereldgevoel' dat een sterke band schept.  De school wordt echter nog steeds met sluiten bedreigd. De inspecteur komt langs en schrijft een vernietigend rapport waarin hij bepaalde beoordelingen aanvult met graden van 'slecht' die niet eens op zijn formulier staan. Het ministerie zoekt een excuus om de school te sluiten omdat het ze alleen maar extra werk kost. Bu mus komt voor haar leerlingen op door aan te geven dat de kampongkinderen nergens anders terecht kunnen en de inspecteur geeft de school een laatste kans om alles op orde te maken.

Hoewel er weinig geld op de school is, is er wel veel talent aanwezig. Mahar is bijvoorbeeld heel creatief en weet ervoor te zorgen dat de school tijdens de optocht op Onafhankelijkheidsdag de prijs voor 'beste artistieke prestatie' wint doordat hij een Afrikaanse dans met de leerlingen heeft ingestudeerd. Lin Tang is de slimste leerling en tijdens de kennisquiz van het regentschap sleept hij ook de winst voor de school binnen, al probeert een docent van de PN-school daar nog een stokje voor te steken.
Van het beetje geld dat de school met deze prijzen wint, maken ze de school in orde volgens de normen van de inspecteur. Bij de volgende inspectie is hij weliswaar tevreden, maar de school wordt meteen door een ander gevaar bedreigd. De grond waar de school op staat is niet alleen rijk aan tin, maar ook aan andere grondstoffen die nog meer waard zijn. De PN stuurt een brief waarin aangeraden wordt het onderwijs te staken.

In de tussentijd is de dochter van de PN-baas - Flo - ook op de arme school terechtgekomen. Flo werd vermist en de Regenboogbende heeft haar gevonden. Flo is nogal een eigenwijs typje en omdat ze blijft aandringen, mag ze naar de arme school waar ze zo graag naartoe wilde omdat ze hun Afrikaanse dans zo mooi vond.

Bu Mus blijft vechten voor de school en terwijl de school wordt ingesloten door graafmachines, blijft ze stug doorgaan met lesgeven. Ze eist een gesprek met de PN-leider maar wanneer dat eindelijk plaatsvindt, is ze te emotioneel om de toespraak die ze heeft uitgeschreven te houden en geeft ze hem alleen een doos krijtjes. Tot ieders verbazing besluit de PN-leider de school toch met rust te laten.

Twaalf jaar later is er weinig van de dromen van de kinderen terechtgekomen. Ikal werkt bij de post en heeft het zwaar. Wanneer hij na de tsunami in 2004 een meisje met een spandoek ziet staan waarop staat: 'Vooruit, geef je school niet op!', besluit hij zijn voornemen dat hij als kind had waar te maken en een boek voor Bu Mus te schrijven. En dat is wat hij gedaan heeft en hij noemde het: De Regenboogbende.

Personages

Ikal

Een niet zo opvallende maar ijverige jongen die met veel liefde over zijn vrienden en zijn jeugd spreekt

Bu Mus

Een dapper, jong meisje dat een sterk karakter heeft, weet wat ze wil en staat voor waar ze in gelooft

Pak Harfan

Een wijze man die zich laat leiden door zijn idealen

Lintang

Een briljante jongen met weinig geld, hij is dapper, behulpzaam en ontzettend leergierig

Flo

De dochter van de PN-baas, een rijk meisje met een eigen wil en zonder kapsones

Mahar

Een heel creatieve jongen met een grote verbeeldingskracht en een spirituele interesse die verder reikt dan de Islam

Quotes

"De felicium decipiens wordt meestal door botanisten geplant om vogels aan te trekken. De overvloed aan bladeren kent geen seizoen. Prachtige parkieten strijken er vaak in neer, en voor ze zich op onze filicium stortten, bekeken die mooie groene vogels de omgeving vanuit de takken van een hoge djenitri achter onze school, speurend naar mogelijke rivalen of vijanden. Vervolgens doken vraatzuchtige vogels bliksemsnel neer om me met hun vlijmscherpe snavels de kleine vruchtjes van de filicium te plunderen. Tijdens het eten draaiden ze voortdurend achterdochtig hun kopje naar links en rechts. Les nummer drie: als je mooie bent, zul je geen vredig leven leiden." Bladzijde 37

"Dit gebouw is niet louter een school, taikong. Het is een symbool geworden, een symbool van hoop voor arme mensen om te kunnen leren. Als deze school wordt gesloopt, zullen kampongkinderen eeuwig vastzitten in peperplantages en koprafabriekenm op boten die gebreeuwd moeten worden en bij Chinese groentestalletjes. Dan zal hun geloof in het nut van kampongscholen nog verder afnemen tot ze helemaal niet meer in het onderwijs geloven." Bladzijde 249

Thematiek

Cultuurverschillen

Het boek speelt erg in op de verschillen tussen arm en rijk, waarbij het rijke tot aan het eindde van het boek wordt voorgesteld als oppervlakkig en harteloos en het arme daartegenover gezet wordt als rijk van geest en karakter. Daarnaast is het belang van onderwijs voor de vorming van het karakter een belangrijk thema en gaat het boek over wat vrienden samen kunnen bereiken als ze maar een eenheid vormen.

Opdracht

Voor mijn moeder, N.A. Masturah Seman, en mijn vader, Seman Said Harun, voor mijn leerkrachten, ibu Muslimah Hafsari en bapak Harfan Efendi Noor, en voor de tien beste vrienden uit mijn kindertijd, de leden van Laskar Pelangi - de Regenboogbende

Trivia

Het boek is gebaseerd op de herinneringen op de jeugdherinneringen van de schrijver

Het boek is verfilmd en in meer dan 25 landen uitgegeven

Titelverklaring

Bu Mus noemt haar kinderen De Regenboogbende omdat ze, altijd wanneer er een regenboog is, de boom in klimmen en discussies voeren over wat een regenboog is en hoe hij ontstaat.

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit korte hoofdstukken die vaak worden ingeleid door een beschrijving van een natuurverschijnsel. Zo wordt er bijvoorbeeld een hoofdstuk geopend met een beschrijving van een boom, vogels of rivier.

Hoewel Ikal de verteller is, vertelt hij eigenlijk alleen maar vanuit de derde persoon meervoud om de eenheid van de bende te benadrukken, maar het boek leest alsof er verteld wordt vanuit het perspectief van de Alwetende Verteller. De verteller neemt zelf geen prominente rol in en pas aan het einde van het boek, wordt zijn rol duidelijk; hij vertegenwoordigd de schrijver van het boek.

Decor

Het boek speelt zich af in de jeugd van de schrijver, waarschijnlijk zo'n 30 jaar geleden op Belitung, Zuid-Sumatra.

Stijl

Het boek is in een vrij lyrische stijl geschreven. Er wordt veel gerefereerd aan de natuur en aan de geestelijke/innerlijke ontwikkeling. Er staat geen gesproken tekst in het boek, alles wordt beschreven alsof iemand terugkijkt op het verleden.

Beoordeling

Het boek leest makkelijk weg en is best vermakelijk, maar dat het zo'n enorm succes is, begrijp ik niet helemaal. Wat het type verhaal betreft, past het in de traditie van The Kite Runner en Slumdog Millionaire. Dat het publiek van dat type verhalen houdt, is wel duidelijk maar zelf vond ik de kracht van De Regenboogbende minder ver reiken. Het verhaal kabbelt een beetje voort en hoewel de boodschap een mooie is, heeft het me niet echt geraakt. Dat is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat het boek voor het grootste deel bestaat uit een beschrijving van hoe het er op de school aan toegaat en de karakters van de leden van de Bende. Er vinden weinig dramatische wendingen plaats, dat de school met sluiten bedreigd wordt, is van het begin af aan al duidelijk dus de impact is wat dat betreft niet zo groot. Het succes van het boek zit 'm denk ik dus vooral in het type verhaal en het feit dat het op de ervaringen van de schrijver gebaseerd is.  

Recensies

"Het was heel boeiend om te lezen wat deze kinderen en hun leraren opofferen om naar school te kunnen gaan. Het boek was soms wel wat gedetailleerd met informatie die ik niet per sé hoefde te weten om het verhaal te kunnen volgen. Ik vond, vooral in het begin, dat mij informatie werd opgedrongen. Daar heb ik een grote hekel aan, en dat stond me dus wel tegen." http://boekblogger.wordpr...ea-hirata/

"De intensiteit waarmee Ikal zijn lagere schooltijd beleeft, spat van de pagina’s af, zeker wanneer het gaat om A Ling, het meisje op wie hij verliefd is. Als lezer leer je Ikal en zijn medeleerlingen goed kennen en hoop je dat het onderwijs hen een betere toekomst zal geven. De realiteit laat echter geen ruimte voor een happy end, hoewel het verhaal van Hirata wel degelijk reden geeft tot optimisme: De Regenboogbende laat de waarde van vriendschap zien, het belang van onderwijs en de kracht van dromen." http://www.ezzulia.nl/rec...5AudnJJzBE