Feitelijke gegevens
- 2e druk, 2008
- 254 pagina's
- Uitgeverij: Prometheus te Amsterdam
Flaptekst
De veertienjarige Eva wil het liefst met haar familie naar een mediterraan vakantieoord, maar haar vader heeft andere plannen. Hij bereidt zijn gezin voor op een wandelvakantie in Lapland, in het uiterste noorden van Europa, met niets anders dan tenten, rugzakken, eindeloze natuur en elkaar.
Naarmate de tocht dichterbij komt en Eva’s vader bevlogener wordt, zien Eva en haar broer Steven er steeds meer tegen op. Eenmaal in de leegte van de Laplandse bossen aangekomen, merkt Eva dat ze verstrikt raakt in een cirkel van liefde voor en afhankelijkheid van haar vader, die door de meedogenloosheid van de omringende natuur alleen maar wordt versterkt.
De leegte, uitgestrektheid en hardheid van het Scandinavische landschap staan in schril contrast tot de dynamiek, kracht en intensiteit van de gebeurtenissen. Lange dagen, het aangrijpende debuut van Pia de Jong, schildert met een scherp oog voor detail de relaties tussen de gezinsleden, de liefde tussen broer en zus, de worstelingen van de vader en de weg naar volwassenheid van Eva.
Lange dagen is een aangrijpend verhaal over liefde, vertrouwen, loyaliteit en afhankelijkheid, geschreven in een superieure stijl. Met Pia de Jong doet een nieuwe, oorspronkelijke stem haar intrede in de Nederlandse letteren.
Eerste zin
Samenvatting
Eva is een veertienjarig meisje in de jaren ‘70/80. Haar broer Steven is enkele jaren ouder (hij is 16). Op zich kan ze wel goed met hem opschieten. Ze hebben ook een hond met de mythologische naam Balder de Noorse god van het goede en het schone). Die is vijf jaar geleden door haar vader meegenomen en die denkt dat dit hondje later een betekenis voor hem zal kunnen hebben.
In het jaar dat voorafgaat aan het grote avontuur gebeurt er iets met haar vader. Hij is midden 40 en krijgt (zoals het op de lezer zal overkomen) een midlifecrisis. Lichamelijk gezien wordt hij zelfs kaal en takelt hij enigszins af. Ineens gaat hij beseffen of dit nu alles is wat hij van het leven heeft gemaakt (zijn baan, zijn huwelijk, zijn gezin). Hij wordt ineens een milieufreak en begint te letten op allerlei aspecten die met het eten te maken hebben. Hij krijgt een afkeer van snoep met kleurstoffen, bespoten voedsel en dat brengt hem in de invloedssfeer van kwakzalvers. Maar als hij merkt dat hij wordt belazerd, is het ook meteen weer afgelopen met die mannen.
In hoofdstuk 2 krijgt hij een aanwijzing van een oude man op een bankje die hem vertelt dat hij naar het noorden moet gaan. De hond Balder heeft hem naar deze man toegetrokken en vader gelooft immers dat de hond een boodschap voor hem in petto had. Dat is dus eigenlijk de eerste fase van de queeste. Papa Eduard neemt deze opdracht serieus, want vanaf dat moment staat alles in het gezin in het teken van de reis naar Lapland die ze in de volgende zomervakantie zullen maken. Het is overigens niet helemaal zeker of vader Eduard de man echt heeft ontmoet of dat hij hem verzonnen heeft. Aan het einde van de roman doet zich een soortgelijke situatie voor.
De kinderen moeten zich door het lezen van boeken goed voorbereiden, maar zowel Steven als Eva zien die reis helemaal niet zitten. Eva heeft op school een vriendinnetje dat ondanks de scheiding van haar ouders er beter voor staat: ze mag voor de tweede keer achtereen met haar vader mee naar St. Tropez en gaat daar een lekkere luiervakantie tegemoet. Overigens mag ze van de vader van Madeleine best mee naar het zuiden, maar haar ouders verbieden dat. Een mondaine reis past niet in het patroon van de opvoeding die ze voor hun kinderen hebben uitgezet. Later zullen ze hun ouders dankbaarheid verschuldigd zijn. Wat leer je nou van een vakantie aan het strand?
In de zogenoemde speelkamer worden alle voorbereidingen getroffen. Eva en Steven vinden elkaar in hun afkeer van het geplande reisdoel. Eva verwijt haar moeder die ze toch al niet zo leuk vindt, dat die niet in opstand komt tegen haar vader. Steven is een jongen die helemaal niets van zijn vader heeft. Hij wil niet op zijn vader lijken en het liefst alleen maar een beetje tekenen, soms van naaktmodellen. Maar hij wordt door zijn vader op een survivalcursus naar de Ardennen gestuurd (in de paasvakantie). Het duurt echter maar een dag, want de zwakke Steven meldt zich weer thuis omdat hij ziek geworden is: hij heeft een oorontsteking opgelopen. Samen met een school -en buurtgenoot Axel heeft hij de cursus gevolgd, maar deze Axel is een machomannetje dat er behagen in schept om zich zo veel mogelijk af te beulen. Dat is dus meer een zoon naar het hart van de vader van Steven en die gaat aan Axel vragen of hij niet mee wil op reis naar Lapland. Dat wil Axel heel graag: een verborgen reden is bovendien dat hij al verliefd op Eva is sinds hij haar de eerste keer zag. Maar Eva en Steven vinden hem een engerd.
De voorbereidingen die het gezin treft, gaan steeds verder. Vooral moeder heeft het er maar druk mee: ze moet regenponcho’s maken waaronder de gezinsleden kunnen slapen, want ze gaan ook in de open lucht overnachten. Bovendien wordt al het eten in poedervorm klaargemaakt en in plastic zakjes gedaan, opdat ze straks niet te veel gewicht hoeven mee te nemen. Ook wordt er geweerolie aangeschaft die heel goed van pas kan komen tegen de overlast die de muggen uit de moerassen zullen veroorzaken. Dan is ook de schoolvakantie aangebroken. Madeleine vertrekt naar Zuid-Europa en Eva wacht het vertrek naar Lapland af.
In hoofdstuk 8 is het zover. Door de buurvrouw worden ze met zijn allen naar het station gebracht. Eva heeft de lichtste rugzak, maar moet toch nog altijd 8 kilo meesjouwen. De trein reist naar het Duitse Travemunde, waar ze op de boot naar Zweden stappen. Eva wordt behoorlijk zeeziek (dat is al zo’n ontbering van de queeste: een moeilijkheid die overwonnen moet worden). De volgende dag nemen ze de trein naar het noorden. Eva moet steeds denken aan Madeleine die lekker op het strand in St. Tropez zal liggen. In een korte flashback vertelt ze aan de lezer dat ze wel eens met Madeleine heeft gezoend. Het is een symptoom van de puber die nog niet weet welke richting haar leven zal uitgaan. Na de treinreis moeten ze weer varen met de veerboot naar Finland. Opnieuw zijn er veel dronken mensen aan boord, van wie er één Eva lastig valt. Vervolgens wordt er weer een heel stuk met de trein gereisd, waarna de laatste 8 kilometer naar de poolcirkel met de voet wordt afgelegd. De inspanningen beginnen al snel hun tol te eisen. Eva begint op haar voet een flinke blaar te ontwikkelen en haar vader verwijt haar dat ze veel te weinig heeft geoefend (weer een vervelende handicap die ze moet overwinnen). Wanneer ze van een automobilist een lift krijgen aangeboden, wordt die door vader resoluut geweigerd. Het gaat er immers om uithoudingsvermogen te kweken bij zijn kinderen. Ze arriveren bij een camping en Eva mag geen haringen in de tent slaan van haar vader. Die is bang dat ze zaken kapotmaakt. “Ga maar de omgeving verkennen”, is zijn advies, maar die raad had hij beter niet kunnen geven. Eva wordt kort daarna lastig gevallen door de dikke Duitser Dennis. Die wil haar verkrachten en dat zou gelukt zijn, wanneer Axel niet ineens zou zijn opgedoken. Hij slaat de Duitser met één klap neer. Die ligt bewegingsloos op de grond en Eva en Axel spreken af dat ze het er niet over zullen hebben (het is dus al het derde queesteprobleem dat Eva moet overwinnen).
De tocht gaat verder naar het noorden. Vader Eduard gebruikt het kompas van zijn vader (symbolisch moet die dus zijn gids zijn, zoals hijzelf als vader de gids van Eva en Steven is). Maar de zoon die meer op hem lijkt is eigenlijk Axel; Steven is min of meer een mislukkeling. De tocht wordt er niet eenvoudiger op en Eva heeft veel last van muggenbulten (een volgend queesteprobleem!). Wanneer ze de omgeving verkent, maakt ze kennis met een echtpaar van wie de vrouw arts is. Die heeft een goede crème tegen de wondjes in haar gezicht en ze is erg verbaasd dat Eva’s vader de survivaltocht wil doorzetten. Ze laat haar echtgenoot met de vader van Eva praten, maar die is onverbiddelijk. Eva zal mee moeten op de tocht. Het echtpaar biedt aan om haar bij hen te laten. De tocht wordt zwaarder en zwaarder en ze komen intussen in het gebied dat nog niet op de kaart staat. Ze zijn nu helemaal aangewezen op het kompas. Axel houdt dapper vol en loopt voorop met Eduard. Steven loopt steeds achteraan en An, de moeder van Eva, begint de moeilijkheden nu ook te ondervinden. Maar ze staat nog steeds vierkant achter haar man. Toch zullen ze ongeveer een week naar het noorden moeten lopen, voordat ze bij een meer komen en er weer een kaart te gebruiken is. De muggen worden steeds talrijker, het aangemaakte eten smaakt nergens meer naar, de vermoeidheid slaat toe en Eva ’s haat tegen haar moeder (die alles maar over haar heen laat komen) wordt steeds heftiger.
Op de vijfde dag begint Balder onrustig te worden. Hij ruikt onraad en niet lang daarna ontsnappen ze aan de dood, wanneer een kudde rendieren in galop komt aandenderen. Ze weten zich net in veiligheid te brengen (queeste!). De volgende dag vertelt Axel over zijn ouders: hij beschouwt zijn vader als een mislukkeling: hij was verliefd geworden op een andere vrouw en toch bij Axels moeder gebleven, waardoor hij een treurig leven tegemoet was gegaan. Hij wil zijn ouders niet meer terugzien: de sukkels. Zijn vader was alcoholist geworden.
Omdat ze niet opschieten, neemt Axel het heft in handen. Hij pakt het kompas van Eduard af en controleert het op zijn functionaliteit. Axel geeft aan dat het kompas kapot is. Zo zijn ze dus het gevoel voor richting kwijt (tijdens de tocht maar ook tijdens het leven – Eduard!). Ze hebben waarschijnlijk een heel verkeerde route afgelegd en dan wordt het nog precair met de hoeveelheid voedsel die ze bij zich hebben. De porties worden daarom gerantsoeneerd.
Axel en Eva’s vader zullen de volgende dag naar een hoge berg gaan om te kijken of ze het meer kunnen ontdekken. Tijdens hun afwezigheid wordt Eva ook weer ziek: ze heeft koorts (queeste!). Steven is boos dat zijn vader hem niet heeft meegevraagd. Hij leidt er uit af dat zijn vader een ander type zoon wil.
Wanneer ze terugkeren, vertellen de mannen dat ze een heel stuk verkeerd hebben afgelegd. Ze moeten hun koers verleggen en het kan best een paar dagen duren voordat ze nu op de plek van bestemming zijn. Eva moet gewoon mee hobbelen, vindt haar vader. Hij is meedogenloos, maar haar broer Steven bekommert zich nu wel om haar. Hij geeft haar op de volgende dag een schrift waarin staat wat Eva na zijn dood met zijn spullen moet doen: hij vreest dat hij de tocht niet zal overleven. Hij vindt zichzelf ook een mislukkeling voor zijn vader: Axel is een veel beter exemplaar als zoon. Eva weet dat hij naakttekeningen van een schoolvriendin heeft gemaakt. Die laat hij haar na, wanneer hij de tocht niet zal overleven.
Ook vader Eduard maakt aantekeningen en wanneer Eva vraagt waarom zegt hij dat je altijd de omstandigheden moet opschrijven, waaronder je iets hebt ervaren of iets hebt gevonden, bijv. een meteoriet (dit is een subtiele verwijzing naar “Nooit meer slapen”van W.F. Hermans, waarin de antiheld Alfred Issendorf op zoek gaat naar een meteorieteninslag).
Om de tocht nog wat te bemoeilijken, gaat het plenzen, maar ook die moeilijkheid wordt overwonnen. Balder heeft inmiddels een flinke splinter in de poot opgelopen en loopt daardoor mank. Eva en Axel raken in gesprek en dan vraagt Eva wat Axel met de Duitser Dennis heeft gedaan die haar wilde verkrachten. Axel zegt dat hij hem waarschijnlijk vermoord heeft en dat ze misschien wel gezocht worden. Hij zegt dat Eva dan ook medeplichtig is en wil graag met haar alleen verder gaan. Hij is namelijk al jaren op haar verliefd en daarom had hij haar zo goed in de gaten gehouden. Ze mogen er nog steeds niet over praten. Maar hij weet ook niet zeker of Dennis wel dood is. Hij vraagt of Eva het wel eens met een jongen heeft gedaan. Hij krijgt een ontwijkend antwoord: Eva wil niets met hem.
Dan staat er ineens een man voor hen die op de tv-figuur Catweazle lijkt. Het is een zwerver die hun een slaapplaats aanbiedt. Later komen er nog twee andere onfrisse figuren bij. Zelfs moeder wordt nu bang (queeste-moeilijkheid!). De mannen helpen wel de splinter uit de poot van Balder te trekken. Door krachtdadig optreden van vader worden de mannen uit het huisje gehouden en ze druipen tenslotte af.
De volgende dag vertelt vader weer een ongelooflijk verhaal aan Eva. Hij is door Balder naar een plek getrokken waar een Canadese militair hem de weg zou hebben gewezen naar het meer waarnaar ze op zoek waren. De anderen hebben de man niet gezien, maar ze veranderen van koers, zeer tegen de zin van Axel in. Alleen Eva en haar vader kennen het verhaal. Dan komen ze bij een wild stromende rivier (queeste moeilijkheid zoveel!). Aan de andere kant van de rivier lijkt er weer een bewoonde wereld te zijn, dus ze moeten oversteken. Er ligt een kabel over de rivier waaraan een vlot voortgetrokken kan worden. Ze gaan er allemaal over heen met flink wat gevaar voor hun leven. Maar Axel blijft achter: hij wil niet mee naar de overkant: hij is o.a. bang opgepakt te worden voor moord. Hij vraagt of Eva met hem wil meegaan, maar die weigert. Hij verdwijnt in het bos en gaat zijn eigen weg.
Aan de overkant ontmoeten ze een man (Heikki) in een paalwoning (boomhut) die hun goed te eten geeft. Ze komen weer een beetje bij hun positieven. Daarna reizen ze naar huis. Zo hebben ze het avontuur toch tot een goed einde gebracht.
In de speelkamer worden eerst nog de restanten van de reis bewaard. Ook Axels tent. Maar ze horen nooit meer iets van hem. Eva vraagt zich af of hij nog steeds rondzwerft in de toendra’s. Op een dag is de tent verdwenen en zijn er alleen nog de herinneringen via de paar foto’s die gemaakt zijn.Ze verwijdert het visnet dat in haar kamer hing, met de foto’s die er in lagen. Ook de ansichtkaart van Madeleine verscheurt ze. Eva denkt eraan dat over een paar dagen de school weer gaat beginnen.
Dit verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden