Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 283 pagina's
• Uitgeverij: Ambo Anthos

Flaptekst

Eerste zin

Soms zie je jezelf van een afstand zitten. Ben je je bewust van je stramme bewegingen, je starre gezicht, je hangende mondhoeken. je opgetrokken schouders. Soms zie je je eigen onhandigheid./ Hoe je danst als je moeder.

Samenvatting

Anne Koster (42) is een populaire tv-presentatrice van een talkshow. Maar het gaat haar even niet voor de wind. Als het verhaal begint, is ze met haar acht jaar jongere vriend Sam Knippenberg in Düsseldorf. Ze wil bevruchte eitjes teruggeplaatst krijgen, omdat ze een grote kinderwens heeft. Maar op het allerlaatste moment bederft Sam de sfeer en vertelt hij haar dat hij op een ander verliefd is. Einde van de poging.
Eenmaal terug in Amsterdam bekent hij dat hij al enige tijd verliefd is op een stagiaire, maar om de ellende nog groter te maken, is dat niet zijn stagiaire maar die van Anne zelf. Sammy is een jonge, veelbelovende, mooie vrouw met wie ze goed dacht te kunnen samenwerken. Sam gaat bij Anne weg en de roddelbladen en RTL Boulevard worden al snel op de hoogte gebracht van de ellende van de BN' er Koster. Het lijkt erop alsof Sam haar kapot wil maken. Haar manager Don is er niet blij mee, want er volgt ook nog een andere klap voor Koster. De omroep waarvoor ze werkt,   heeft besloten niet langer door te gaan met de talkshow, omdat ze te weinig kijkers  trok. Ze is meteen trending topic op de sociale media en ze krijgt een heleboel shit over haar heen. Ze is verdrietig en eenzaam en dat doet haar teruggrijpen naar een methode die ze vroeger ook gebruikte als ze eenzaam was. 

Anne heeft namelijk niet een echt leuke jeugd achter de rug met een vader die alcoholist was en in zijn dronken buien dan haar zus Sophie mishandelde. Die heeft er ook sporen aan overgehouden, is nu zelf alcoholist en zit momenteel in een afkickkliniek, waarbij haar zoontje door de moeder van Anne wordt verzorgd. Anne automutileerde zich vroeger als ze eenzaam of verdrietig was: ze bekraste haar armen en onderbuik en de littekens zijn daarvan nog te zien.
Ze wil opnieuw als een troostmiddel die huidpijn voelen, maar nu neemt ze een aansteker en steekt haar pink en een nagel in de fik. Het doet erg veel pijn, maar het schenkt haar bevrediging. Ze heeft ook nog een keer seks met haar ex en daarbij doet ze zo goed mogelijk haar best om Sam voor haar terug te winnen. Intussen wordt er veel openbaar bekend over haar mislukte affaire en ze wordt gevraagd aan te schuiven bij andere talkshows als die van DWDD, RTL Late Night en Jeroen Pauw. Onderwerp is dan meestal de rol van de bekende vrouw in de samenleving: vallen beroep en privéleven goed te combineren. Daarom zitten ook vrouwen als actrice Halina Reijn en politica Nelie Smit Kroes aan tafel. Vrouwen worden eerder afgedankt als ze ouder worden, is ook een gespreksthema. Bij DWDD is de situatie extra pijnlijk omdat Sammy daar intussen werkzaam is en ze elkaar onder ogen moeten zien.

Steun ondervindt Anne van haar manager Don, van een aantal vrienden uit een kroeg Het Stoepje en van haar puberbuurmeisje Jazz. Ook Jazz moet zich maar zien te redden in het leven. Haar ouders zijn gescheiden en haar moeder doet er via internet alles aan doet om een nieuwe man te versieren. Ze let daardoor helemaal niet op Jazz die flink aan de drugs is. Anne waarschuwt Jazz ook niet echt voor de gevolgen daarvan en put zelfs moed uit de woorden van de  voor haar leeftijd vroeg wijze Jazz.

De situatie wordt weer erger als ex-vriend Sam doodleuk komt vertellen dat Sammy zwanger van hem is geworden. Dat is schrijnend voor Anne die zelf geen moeder zal worden. Ze heeft weer seks met haar ex en uit wraak besluit ze hem een enorme zuigzoen in zijn nek te geven, waardoor ze hoopt dat Sammy jaloers zal zijn als Sam thuiskomt. Zelf gaat ze na een talkshow  naar haar stamkroeg waar enkele mannen haar wel zouden willen helpen om Sam een lesje te leren. Ze drinkt te veel, komt  thuis waar Jazz vrienden heeft uitgenodigd om een feestje te vieren en wordt de volgende morgen met een enorme kater wakker. Wat is er gebeurd? Flarden komen terug en ze weet nog dat ze een student heeft gezoend.

Kort daarop wordt duidelijk dat Sam verdwenen is. Sammy komt haar dat nieuws vertellen en wekt de schijn dat ze de schuld in de schoenen van Anne schuift. Ze ziet bovendien een bebloed T-shirt van Sam over de trapleuning hangen. Daarmee is Anne wel meteen verdacht en ook de politie komt  haar  ondervragen.  Anne heeft geen idee hoe dat shirt er komt. Ze weet zeker dat Sam met T-shirt aan  is vertrokken. In de media wordt ook de suggestie gewekt dat Anne wel meer zal weten van de verdwijning of zelfs ontvoering van Sam. Er zijn best enkele verdachten te bedenken: Anne, Don, de vrienden uit het stamcafé. Ook de zus van Anne, Sophie, komt even in beeld. Ze bezoekt onverwachts  Anne, omdat ze weggelopen is uit de kliniek en ze praten samen over het verleden. Sophie besluit zich echter weer te gaan melden bij de afkickkliniek in Gelderland.
In een aflevering van "RTL Late Night" neemt Peter R. de Vries het voor haar op als ze wordt beticht van stalking. Intussen is ook buurmeisje Jazz niet thuisgekomen en haar moeder zit nu wel in de war. 
Dan blijkt dat Anne niet de laatste is geweest die Sam heeft gezien. Sammy bekent dat ze de zuigzoen heeft gezien en dat ze daarna Sam het huis heeft uitgezet. Anne praat met haar vrienden en hoort dat Sam op die laatste avond ook in het Stoepje is geweest. Omdat ze daarna dronken is geworden, begint ze ook aan zichzelf te twijfelen. Heeft ze zelf niet onder invloed Sam toegetakeld? Ze probeert hem steeds te bellen, maar het lijkt erop alsof hij haar nummer heeft geblokkeerd.  De politie vraagt camerabeelden van de buurt op en daaruit blijkt dat Sam op de bewuste avond heeft aangebeld bij Anne. 
Dan ineens komt Sammy  met een telefoon aanzetten die ze in  Annes gang heeft aangetroffen. Er staat een sms-je op waarin Sam Anne verzoekt om naar hem te komen. Hij verblijft in een boot aan de Ringvaartdijk. Anne gaat naar het adres toe en ziet een zwaargewonde Sam liggen. In de boot zijn ook Jazz en de student Tjebbe aanwezig met wie ze  gezoend had. Sam is later op die avond teruggekeerd en had Jazz ten overstaan van haar vrienden  belachelijk gemaakt. Hij had namelijk ook seks met haar gehad, hij heeft haar  nota bene ontmaagd in het bed van Anne. Uit wraak voor die vernedering sloeg Jazz hem neer met een baksteen en daarna moesten ze zijn lichaam verbergen. Zij en Tjebbe  hebben dat gedaan.
Ze wil nu dat Anne voor de aanstaande dood van Sam opdraait. Niet Sam maar zij heeft het bericht via de mobiele telefoon verstuurd. Maar het gaat allemaal anders. Het komt tot een gevecht, waarbij Sam sterft. Jazz wil de boot in de brand steken en giet ook benzine uit over Anne.  Wim, Annes vriend uit het stamcafé, redt Anne uit de gevaarlijke  situatie en Jazz wordt met haar studentenvriendje gearresteerd. Eigenlijk zijn er alleen maar verliezers.
In het laatste hoofdstuk praat Anne nog met haar moeder en zus Sophie. Die is van plan echt af te kicken en voor haar zoontje te gaan. Ze adviseert Anne toch door te gaan met de bevruchte eicellen.

Personages

Sam

Sam is de slappe zak die er waarschijnlijk niet tegen kan dat zijn vrouw Anne bekend is en meer macht heeft dan hij. Uit onderzoek blijkt dat dit soort mannen vijf keer zo vaak vreemd gaat als andere. Hij zegt op een heel ongelukkig moment dat hij geen IVF-kind wil en verbreekt daarna de relatie. Daarna komt hij nog een keer vertellen dat zijn nieuwe vriendin zwanger is. Het zijn allemaal vervelende kanten van een man. Hij heeft ook nog misbruik gemaakt van de gevoelens van Jazz. Hij heeft daarna nog twee keer seks met zijn ex. Maar het loopt slecht met hem af. Omdat hij ook Jazz seksueel heeft misleid, neemt zij wraak. De lezer zal dat prima vinden.

Anne Koster

Anne is de vrouw voor wie het grote dilemma een rol speelt: ga je voor je loopbaan of ga je voor een privéleven? Ze wil graag een kind, maar door haar relatie Sam gaat dat niet door. Ook haar baan wordt opgezegd: ze heeft te lage kijkcijfers. Oudere vrouwen verliezen hun aantrekkingskracht, in tegenstelling tot oudere mannen. Ze valt dan terug in haar trieste bestaan van haar jeugd. Ze grijpt het middel van de automutilatie. ze gedraagt zich stoer en dapper in het openbaar, maar is heel kwetsbaar wanneer ze in haar private domein is. Dat breekt je uiteindelijk op. Ze gebruikt drugs en alcohol en weet eigenlijk niet goed wat er gebeurd is als ze dronken is geweest.

Jazz

Jazz is ook een eenzaam personage, want ze heeft geen vader en ze wordt emotioneel verwaarloosd door haar moeder. Daarvan maakt Sam gebruik. Ze voelt zich beledigd als hij haar kleineert op een feestje en ze slaat hem neer met een baksteen. Ze is voor haar leeftijd vrij vroeg wijs in de dialogen met Anne. Haar gedrag (alcohol en drugs) komt voort uit haar eenzame bestaan.

Sammy

Sammy heeft in het begin de kenmerken van een golddigger. Het is ook niet sympathiek als ze nekt met de relatie van de vrouw voor wie ze werkt. Ze is van plan ver te komen. Gek genoeg komt er toch een soort toenadering tussen Anne en Sammy, zeker wanneer Sam zoek blijft.

Don

Don is het type van de keiharde manager die Anne weliswaar goed steunt maar toch vooral denkt aan haar imago en haar carrière. Hij haat daarom Sam Knippenberg die het imago van Anne probeert te bezoedelen.

Quotes

"Hij knikt en blijft liggen. "Je kunt het me niet afnemen. Niet nu we al zover zijn. Geef alsjeblieft je zaad. Geef me deze kans. Het is mijn laatste."" Bladzijde 19

"Humberto stapt binnen, strak in het pak en glimlachend van oor tot oor,. "Wat fijn dat je bij ons aan tafel wilt komen. Ik ben een groot bewonderaar van je, maar dat wist je al."" Bladzijde 66

"Ik bel tien, elf keer, terwijl ik met mijn andere hand de aansteker vasthou. Ik doe hem aan en hou de vlam bij mijn pink totdat ik verschroeid vlees ruik. Het doet zoveel pijn dat ik er misselijk van word. Ik verplaats de vlam naar mijn nagel. Het stinkt naar verbrand haar. Ik gooi de telefoon weg eb staar naar mijn zwarte geblakerde pinknagel." Bladzijde 46 .

""Dat is niet helemaal waar. Ik ben bedonderd. Door jullie tweeën, maandenlang. En jij krijgt van hem waar ik het meeste naar verlangde, namelijk een kind. Dat Sam en ik met elkaar geneukt hebben kun je gene bedonderen noemen." " Bladzijde 212

""Mag ik even, Humberto?" Peter R. windt zich zichtbaar op. "Ik vind dat tegenwoordig nogal snel met de term stalken wordt gesmeten. Mensen vergeten dat stalking een serieus vergrijp is. En wat ik ook een beetje hypocriet vind: iedereen kwakt maar van alles on line, Het is een grote etalage, maar als je er dan naar kijkt of er iets van zegt , noemen ze het ineens stalken en beginnen ze over privacy. Stalken is iemand hinderlijk volgen en/of ernstig lastigvallen. Daarvan is in dit geval geen sprake, volgens mij." " Bladzijde 187

Thematiek

Zin van het bestaan / zin van het leven

Wat is de zin van het bestaan van een tv-persoonlijkheid? Anne Koster moet kiezen tussen loopbaan en een gewoon liefdesleven met een kind. Dat is het dilemma waarvoor ze zich gesteld ziet. Ze is goed in haar vak, wil een kind, maar haar veel jongere vriend gaat vreemd met haar stagiaire. Mannen gaan vaak vreemd als ze omgaan met een vrouw die meer aanzien en macht heeft, een soort compensatiegedrag. Wat wil ze met haar leven? Ze kan niet tegen eenzaamheid, pijnigt zichzelf en geeft zichzelf de schuld van het mislukken van de relatie met Sam. Eigenlijk draait het dus allemaal om de vraag wat in het leven de moeite waard is. Zie verder onder de motieven, want die bouwstenen van het thema hangen allemaal met elkaar samen en onderbouwen het.

Motieven

Whodunit

Er is uiteindelijk wel sprake van een whodunit. Je vraagt je als lezer af wat er met Sam Knippenberg is gebeurd en wie dat op zijn geweten heeft (bijv. Anne, Don, zus Sophie, Sammy zelf). Redelijk onverwacht blijkt de dader uiteindelijk Jazz te zijn.

Alcoholmisbruik

Er wordt enkele keren verteld dat de vader van Anne Koster een alcoholist was en in die toestand mishandelde hij Annes zuster Sophie. Die heeft daar later zelf ook problemen door gekregen en is onder behandeling in een afkickkliniek voor alcoholisten. Ook Anne nuttigt bij gelegenheid grote hoeveelheden alcohol. Bijvoorbeeld in de nacht dat Sam verdwijnt heeft ze zoveel gedronken dat ze zich niet kan herinneren wat ze gedaan heeft. Ze heeft namelijk een jonge student liggen aflebberen.

Automutilatie

In het verleden heeft Anne Koster zich gesneden in haar armen en in haar buik. In het heden brandt ze haar pink en haar nagels met een aansteker totdat die pink bijna verbrand is.De pijn moet haar schuldgevoel verdoven.

Wraak

Wraak is heel vaak het motief voor misdaad. Sam neukt er maar een beetje op los en doet dat ook met het buurmeisje van Anne, Jazz. Als hij op de avond van zijn verdwijning weer terugkeert bij het feest dat in het huis van Anne aan de gang is, neemt ze wraak omdat hij haar seksueel heeft verraden. Ze slaat hem met een baksteen neer en verbergt hem in een woonboot. Anne neemt ook wraak op Sam door hem een grote zuigzoen te geven, voordat ze hem terugstuurt naar Sammy.

Drugs

Haar buurmeisje Jazz kan het niet zo goed vinden met haar moeder en komt daarom regelmatig bij Anne Koster langs. Bij die ontmoetingen gebruikt ze nog wel eens drugs.

Eenzaamheid

Ondanks het feit dat ze een beroemde Nederlandse is, voelt Anne zich vaak eenzaam. Het is "lonely on the top". Ze voelt zich erg eenzaam als Sam haar in de steek heeft gelaten. Ook het meisje Jazz is een eenzaam personage. Ze laat zich van alles wijsmaken door Sam die haar ontmaagdt in het bed van Anne.Haar vader is er niet meer en haar moeder heeft veel aandacht voor haar zelf en bedpartners.

Seksualiteit

Als Sam bij haar weggegaan is, heeft Anne toch nog twee keer "seks met haar ex." In die gevallen is het de bedoeling dat ze met seks probeert Sam terug te winnen. Saskia Noort schrijft vrij expliciet over deze scènes en neemt geen blad voor de mond.

Jaloezie

Sammy krijgt wel een kind van Sam en Anne Koster lukt het niet zwanger te worden. Dat maakt haar gek van jaloezie. Ze geeft hem bij de tweede vrijpartij een zuigzoen in zijn nek waardoor zijn nieuwe vriendin Sammy weer jaloers wordt en hem het huis uitzet.

Beroepsproblemen

Het wordt duidelijk dat je niet heel blij hoeft te zijn als bekende Nederlander. Je staat voortdurend in de belangstelling en misstapjes worden snel uitvergroot door Boulevardbladen als Privé en Story en programma's van RTL Boulevard. Dat heeft weer tot gevolg dat er op de social media vaak vervelende berichten verschijnen. Anne Koster wil daarom niet de berichten op Twitter lezen, waarin ze vaak wordt uitgescholden voor "hoer". Ook kun je het element van de verhouding tussen beroep en privéleven hierbij betrekken.

Relatie tussen zussen

De verhouding tussen Anne en Sophie is niet goed vanwege het verleden waarin Sophie slachtoffer van haar vader was. Anne is daar te weinig tegen in gegaan. Sophie ontvlucht uit de afkickkliniek en komt met Anne praten. De lucht lijkt daarna opgeklaard, ook al gezien het einde van het verhaal.

Overspel

Sam Knippenberg pleegt overspel met Sammy, de stagiaire van Anne Koster. Later blijkt hij met meer vrouwen vreemd te gaan o.a. met het buurmeisje van Anne, Jazz. Dat leidt uiteindelijk tot zijn dood.

Kinderwens

Anne koestert een grote kinderwens. Het verhaal begint met een afgebroken IVF-behandeling in Düsseldorf als vriend Sam daar bekent dat hij verliefd is op een ander. De bevruchte eicellen gaan de ijskast in. Pijnlijker wordt het daarna als Sammy, de nieuwe vriendin van Sam, wel in verwachting blijkt te zijn. Dat is wel de belangrijkste oorzaak van de jaloezie.

Motto

"I am scared to fall apart when you are gone.
Cause all that would be left is some skin and bones. (Julia Noah)

Laisse-moi devenir
L' ombre de tom ombre
L' ombre de ta main
L'ombre de ton chien
Ne me quitte pas
Ne me quitte pas
Ne me quitte pas
Ne me quitte pas. ( Jacques Brel) 

Beide motto's verwijzen naar de verlatingsangst die de hoofdpersoon Anne Koster bij zichzelf heeft ontwikkeld. Dat komt o.a. door haar jeugd, waardoor ze ondanks haar BN' erschap een eenzame vrouw is die zichzelf snijdt. 

Opdracht

Geen opdracht

Titelverklaring

"Huidpijn" is een directe verwijzing naar de automutilatie waarmee Anne Koster in het verleden (ze kraste zichzelf in armen en onderbuik) en in het heden als Sam Knippenberg haar in de steek heeft gelaten. Dan brandt ze zich met een aansteker in haar pink en heeft een zwartgeblakerde nagel. Ze doet dat omdat ze zich schuldig heeft gevoeld aan de gebeurtenissen in het verleden (een alcoholist als vader die haar zusje Sophie ook nog mishandelde) en in het heden (waarschijnlijk te weinig aandacht besteed aan vriend Sam). Dan gaan mensen zich snijden. Door de huidpijn krijgen ze een beter gevoel. 

Structuur & perspectief

Het verhaal wordt opgebouwd in 43 genummerde hoofdstukken zonder titel. Die hoofdstukken staan in chronologische volgorde. Er zijn geen ingrepen in heden en verleden. Het verhaal wordt dus op een eenvoudige manier verteld.

Er is sprake van een ik-verteller, de tv-host Anne Koster, die in de o.t.t.t vertelt.  Je blijft als lezer daarom alleen bij haar gevoelens en gedachten. Dat is een onbetrouwbaar (en het enige)  perspectief waardoor Anne ook nog zowel dader als slachtoffer kan zijn.

Decor

Het decor is zoals zo vaak in Nederlandstalige boeken Amsterdam. 
De BN'er Anne Koster die talkshows heeft gepresenteerd, hoort bij de Amsterdamse incrowd van Tan, Van Nieuwkerk en Pauw. Het decor verplaatst zich bovendien niet naar andere steden.

Het is warm in september en in die maand speelt het verhaal. Er zijn geen gegevens over het jaar waarin het verhaal zich afspeelt. Maar het is een ultra actueel verhaal. Anne Koster is onderwerp van gesprek in RTL Boulevard en zit ook aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk in DWDD, Humberto Tan in RTL Late Night en bij Jeroen Pauw. Ook over andere celebrity's  als Halina Reijn, Nelie Smit Kroes wordt gesproken. Je kunt het verhaal dus best situeren in 2015 of 2016.

Stijl

Vlotte vertelstijl  waardoor het boek leest als een trein. Spitse en goede dialogen. 
Het is echt de stijl van een literaire thriller die makkelijk te verteren is op het strand of langs het zwembad. 

Slotzin

"Anne, dat kind van jou krijgt een prachtig leven. Who cares dat het egoïstisch is?Dit vermogen is je gegeven a;s vrouw. Maak er gebruik van." Ik leun achterover, sluit mijn ogen en richt mijn gezicht naar de zon. Het meisje dat in haar rode jurkje door mijn hoofd danste is terug.

Beoordeling

Vlot geschreven roman die als een trein (het is weliswaar een cliché leest). maar aan de andere kant is het geen spannende thriller. Het plot draait eigenlijk om de verdwijning van de vriend van Anne die bij haar is weggegaan. Ze wordt verdacht van zijn kidnapping en/of moord. Maar heel spannend is het plot niet. Dat gegeven wordt pas verteld als je het halve boek al gelezen hebt.De eerste helft gaat voornamelijk over de relatiecrisis en het ontslag van Anne.
Het is m.i. bijna meer een roman dan een thriller en misschien gaat Saskia Noort wel de kant van de literatuur op. Ze kan best schrijven, al zullen de literaire grachtengordelbewoners en landelijke zuurpruimen als Connie Palmen, Adriaan van Dis daar misschien anders over denken.

Vlot leesvoer voor de vakantie. Niks mis mee.  En lekker voor de lijst van scholieren.

 

Recensies

"Interview in het AD met de schrijfster over het boek en de rol van de vrouw tegenover die van mannen. " http://www.ad.nl/show/sas...~a516faa0/

"Interview in de Volkskrant van 2 juli 2016 over de nieuwe roman Huidpijn." http://www.volkskrant.nl/...~a4331594/

"Recensies van lezers van de website" https://www.hebban.nl/rec...r-huidpijn