Feitelijke gegevens

• 4e druk, 2021
• 302 pagina's
• Uitgeverij: Xander

Flaptekst

Eerste zin

Over de vloer krioelen pissebedden. Ik trek mijn benen op de brits en sla mijn armen eromheen. Ik ben niet voorzichtig genoeg geweest, en daarom zit ik hier, in dit naar schimmel stinkende betonnen hol. Een martelfabriek. De gedachte aan wat komen gaat is even onwerkelijk als beangstigend. Troostend wieg ik mezelf heen en weer, terwijl paniek door mijn maagstreek golft. Ik slik en proef de bittere smaak van gal in mijn mond.

Samenvatting

Iris Koster(28) is journaliste bij de Amstelbode. Ze heeft recent (oktober 2019) een buikkastje gekocht, waarin  een tabaksdoosje met enkele foto's opgeborgen zat in een geheime lade. De 93-jarige Victoria van Coevorden uit Lochem reageert op de advertentie. Iris gaat naar Lochem. Victoria is bereid haar een geheim uit de oorlog te vertellen. Iris wil hierover  een artikel voor de krant schrijven. 

Mei 1944. Victoria is achttien jaar. Ze woont met  haar welgestelde ouders in Lochem. Victoria heeft haar HBS-opleiding afgerond en wil verder studeren aan de modevakschool. Maar het is oorlog en haar vader is ontslagen als onderdirecteur bij een textielfabriek. Er is nu vrijwel geen geld meer. Haar moeder vindt dat ze maar met een rijke man moet trouwen. Haar vader vindt echter dat ze wel haar hart moet volgen. Die rijke man dient zich al snel aan. Een aantal ontmoetingen met Robert Elschot van Lambooij (barbezoek, picknick, bioscoop) is voor hem al reden om de knappe Victoria ten huwelijk te vragen. Ze vindt hem eigenlijk maar niks, Robert is 'een balletje.'

Op 4 juli 1944 wordt er in de buurt van Lochem een Engels vliegtuig uit de lucht geschoten. Alleen de piloot weet zich met zijn parachute te redden. Victoria vindt de gewonde piloot en verbergt hem  in de schuur van hun huis. Niemand  mag het weten, maar gemakkelijk gaat dat niet, want verloofde Robert zit constant bij hen thuis. Hij houdt Victoria steeds in de gaten en wil ook seks met haar. Zij wil dat moment uitstellen tot de nacht van hun bruiloft. Intussen brengt ze Andrew Bailey, de gewonde piloot, eten in zijn schuilhuis. Voor de behandeling van de buikwond heeft ze echter de dokter nodig, die hem antibiotica toedient.
Robert weet zich in die periode met hulp van relaties vrij te kopen van de gang naar een Duits werkkamp. Hij laat zich vaak onsympathiek uit en wil meteen de baas over Victoria spelen. Victoria vindt Andrew veel liever en natuurlijk komt er een eerste zoen. Andrew wil een keer naar buiten om zijn benen te strekken. Onderweg komen ze een politieagent /NSB 'er tegen. Andrew  moet doen alsof hij een doofstomme neef Kees is. De man lijkt door te hebben dat Andrew de gezochte piloot is.

(2019) Iris wordt bij de krant ontslagen is. Dat plotselinge ontslag  is wel vreemd. Wanneer ze thuiskomt in Amsterdam, is er in haar appartement ingebroken. En weer later ontdekken ze in de garage dat er een GPS-tracker onder haar  auto is geplaatst. Wie wil haar gangen nagaan? Ze komt er ook achter dat de man van haar vriendin Claire, die ook in Lochem woont, de kleinzoon van Robert Elsschot van Lambooij is. Ze staat voor een dilemma: wat moet ze doen met de informatie die ze van van Victoria heeft gekregen?

Victoria vertelt verder over haar relatie met Andrew die in een nieuwe fase is beland. Ze wordt door hem ontmaagd en weet nu wat echte liefde is. De NSB 'er Huub waarschuwt haar voor Robert: die zit weliswaar in het verzet, maar daar vertrouwen ze hem niet. Victoria wil echt niet meer met hem trouwen. Via de huisarts probeert ze Andrew naar Engeland te krijgen en ze wil heel graag met hem mee. Ze schrijft een afscheidsbrief aan haar ouders, maar als ze 's nachts willen vluchten, worden ze al snel opgepakt. Verraad. Nota bene haar verloofde Robert betrapt hen. Hij is woedend en schiet Andrew 'dood'. Victoria wordt naar Arnhem overgebracht. Op hulp aan geallieerde soldaten staat de doodstraf. Bij de martelingen neemt ze alle schuld op zich, maar laat verder niets los.

(2019) Iris heeft van een ex-collega bij de krant gehoord dat Jan-Pieter, de man  van Claire, een forse investering heeft gedaan bij De Amstelbode. Zou ze ontslagen zijn, omdat ze meer weet van het verleden van de familie Elsschot van Lambooij?  Ze krijgt op die manier geen kans om haar voorgenomen artikel te plaatsen.

Victoria zit wekenlang  in de Arnhemse cel: haar doodvonnis is administratief niet goed verwerkt. Op de dag dat ze wordt opgehaald om doodgeschoten te worden, wordt ze verkracht door een dikke Duitser. Ze verdedigt zich met een zakmes dat een ander verzetsmeisje onder haar matras had verstopt. Ze doodt de Duitser, pakt zijn sleutels en vlucht naar de vrijheid. Uiteindelijk komt ze bij huisarts Oostinga in Lochem die constateert dat ze zwanger is. Haar vader wordt kort daarop vóór het huis gefusilleerd als represaille voor de dood van de dikke Duitser. Bij een stiekem bezoek aan haar moeder krijgt ze daarom de schuld en haar moeder wil haar nooit meer zien.
Victoria zit ondergedoken bij de huisarts en zint op wraak. Ze beraamt met de dokter een manier om Robert te straffen. Vermomd gaat ze naar zijn kantoor, zet hem voor het blok en met een afleidingsmanoeuvre kan ze vijf gemalen kersenpitten in zijn koffie doen. Hij sterft aan de vergiftiging.

(2019) Iris, die een tijdje bij Claire logeert, merkt dat haar laptop is gestolen en ook dat het het artikel over Victoria 'in the cloud' verwijderd is. Ze beschuldigt Jan-Pieter van de  diefstal. Claire trekt partij voor haar man. Iris verlaat hun huis een gaat op zoek naar informatie over Andrew. Tot haar grote verbazing blijkt uit een oorlogsarchief dat Andrew nog leeft;  hij is weliswaar dement en wordt verzorgd in een verpleeghuis. Ze vertelt het aan Victoria. Ze willen samen  met de 75-jarige zoon Thomas naar Engeland.

Eerst volgt  er nog een incident in de villa van Jan-Pieter. Bij een openbare rondleiding in dat grote huis gaan Iris en Victoria het privégedeelte binnen van de familie. Ze zien veel kunstvoorwerpen, waarvan sommige gestolen zijn van Joodse slachtoffers. Jan-Pieter betrapt hen, er volgt een vechtpartij waarbij Iris wordt neergeslagen. Ook Claire komt erbij en als die hoort, wat de familie van haar man heeft uitgespookt, is ze er wel klaar mee. Door haar bemiddeling wordt er een deal gesloten. Iris zal het artikel over de oorlog niet in De Volkskrant plaatsen, mits Claire ervoor zorgt dat de nabestaanden van de beroofde Joden financieel gecompenseerd worden. Ze wordt overigens wel aangenomen als onderzoeksjournalist bij De Volkskrant.

Victoria, zoon Thom en Iris maken de vlucht naar Engeland. Ze bezoeken Andrew in het tehuis. Als ze hem ontmoeten, is er een vonk van herkenning.

Personages

Victoria van Coevorden

Victoria is de protagonist van de roman. Ze is inmiddels 93 jaar en ze heeft 75 jaar met een verschrikkelijk geheim rondgelopen. Het tabaksdoosje met foto's van Andrews ouders opent de sluis naar het verleden. Ze is 18 jaar als het verhaal begint. Ze heeft de HBS met goed gevolg doorlopen, wat voor een meisje in die tijd heel bijzonder is. Ze wil echter doorstuderen (modevakschool). Haar vader stimuleert dat, maar haar moeder vindt dat ze gewoon moet trouwen (ook een algemene reactie in die tijd). Een rijke man zou een uitkomst zijn. De kandidaat dient zich aan in de persoon van Robert . Maar dat is niet de man die Victoria voor ogen heeft. Hij heeft enge dingetjes over zich. Uitkomst biedt de door haar verborgen piloot Andrew. Ze wordt binnen enkele dagen verliefd en met hem heeft ze wel seks. Robert heeft ze al een tijdje fysiek van zich afgehouden. Voor die tijd heeft Victoria al feministische trekjes, want ze wil geen man die voor haar beslissingen neemt. Ze besluit met Andrew mee naar Engeland te gaan, maar komt niet verder dan de gevangenis in Arnhem. Ze zal wegens hulp aan een geallieerde soldaat ter dood gebracht worden. Wanneer dat vonnis op het punt staat voltrokken te worden, krijgt ze te maken met een verkrachting door een Duitse SD 'er. Ze weet een zakmes in diens borst te plaatsen. (Dat is een wat ongeloofwaardig element: een uitgehongerd meisje heeft met een zakmes in één stoot het leven van een sterke en dikke Duitser veroorzaakt, waarna ze ook nog weet te vluchten uit een bewaakt gebouw) Maar alla, ze krijgt onderdak bij de huisarts en zint daar op wraak, omdat ze weet dat Robert een verrader is. Ze weet dan ze intussen zwanger is van Andrew. Ze leest in een medisch handboek dat je met vijf gemalen kersenpitten iemand kunt vergiftigen. Ze doet die moordaanslag met verve. Dat is het laatste wat er over Victoria te vertellen valt uit het jaar 1944. Na de oorlog trouwt ze met de zoon van de huisarts, die zijn leven lang gezorgd heeft voor Thom, het kind van Robert. Omdat Iris te weten is gekomen dat Andrew nog leeft (weliswaar dement is) wil ze hem graag nog een keer ontmoeten. Ze gaat met Iris en Thom mee naar Engeland. Kortom, Victoria is een dappere, jonge vrouw in oorlogstijd.

Iris Koster

De andere ik-verteller is Iris, 28 jaar en journaliste bij een regionale krant. Zij zet het verhaal motorisch in gang, als ze het tabaksdoosje vindt in een aangekocht buikkastje. Ze ziet een artikel in het verhaal van Victoria, maar ze heeft buiten de waard gerekend. De nazaat van de familie Elschot van Lambooij is toevallig getrouwd met haar vriendin Claire. Die invloedrijke familie vindt het onthullen van het oorlogsgeheim pijnlijk en vooral Jan-Pieter probeert dat te verijdelen. Iris wordt op enkele manieren onder druk gezet (inbraak thuis, GPS-tracker onder de auto, ontslag bij de krant, gestolen laptop). Maar ondanks een enkele paniekaanval die haar overvalt, geeft Iris niet op. Ze zoekt uit wat Victoria nog niet weet, nl. dat Andrew nog leeft. Met Claire bereikt Iris een deal: ze belooft het artikel niet te publiceren, als ze kan bereiken dat de gedupeerde Joden financieel gecompenseerd worden. Ook voor haarzelf loopt het verhaal goed af, want ze wordt onderzoeksjournalist bij De Volkskrant. Iris en Victoria zijn eigenlijk 'two of a kind.'

Robert Elschot van Lambooij

Enkele jaren ouder dan Victoria is het 'balletje' Robert. Uit zijn gedragingen moet de lezer afleiden dat het een engerd is (vgl. vooral de bioscooppassage waarin hij enkele mensen uit de zaal laat verwijderen voor zijn eigen gewin.) De titel van de film ("Spreek me niet van liefde") is mooi symbolisch van toepassing op de relatie tussen hem en Victoria. Hij wil domineren, de baas spelen en vooral ook Victoria controleren. Robert is bovendien een verrader die voor de zilverlingen van Judas ( f 7.50 per Jood) ondergedoken Joden verraadt en hun bezittingen in beslag neemt. Het verzet wantrouwt hem. Met hulp van de huishoudster Wilma komt hij te weten dat Victoria in de schuur een piloot verborgen houdt. Hij is bereid Victoria neer te schieten, maar Andrew springt voor haar in de bres. Hij lijkt dood, maar is het niet. Nadat Victoria vrijgekomen is, zint ze met hulp van de huisarts op wraak. Ze doodt Robert op zijn kantoor in de bank.

Quotes

"Tot begin vorig jaar vormden Trudy en ik een hecht clubje met Sarah Polak, die ik net als Trudy al sinds de basisschool kende. Totdat Sarah plotseling weg was, samen met de rest van het gezin. Hun voordeur was dichtgetimmerd en zij en haar Joodse familie leken van het ene op het andere moment van de aardbodem verdwenen. Sindsdien ging er geen dag voorbij waarop ik niet aan Sarah dacht, haar grote, donkere ogen voor me zag en haar schaterende lach hoorde." Bladzijde 19

"Stro prikte tegen de blote huid van mijn onderrug terwijl we versmolten met elkaar. Een korte pijnscheut, gevolgd door een allesoverweldigend verlangen . Zijn blote huid op de mijne. Langzaam deinden we mee op een organisch ritme." Bladzijde 134

""Wanneer heb je voor het laatst gemenstrueerd?" Mijn hart begon hevig te bonzen. Koortsachtig probeerde ik me te herinneren, wanneer ik voor het laatst ongesteld was geweest. "Een week of tien geleden, denk ik..." Ik vermoed dat je in verwachting bent. Waarschijnlijk een week of acht, negen."" Bladzijde 239

"Er klonk een gierende ademhaling. Ik trok Roberts bureaustoel bij hem weg en plofte erop neer. Ik wachtte. De tussenpozen van Roberts ademhaling duurden steeds langer, tot het uiteindelijk stil bleef. Zijn uitpuilende, dode ogen staarden me hol aan. Zelfs dood had hij een kwaadaardige blik." Bladzijde 268

"De dikke keek op. Met alle kracht die ik nog in me had liet ik het mes in het lichaam van de dikke terechtkomen, ergens ter hoogte van zijn borst. Er klonk een schreeuw, een dierlijke grom. Zijn ogen werden groot, keken me verbaasd aan. Toen zakte hij op de betonnen vloer in elkaar. Zijn grijsgroene uniform kleurde rood. Een steeds groter wordende, donkere plek." Bladzijde 228

Thematiek

Het onthullen van een oorlogsgeheim.

Victoria heeft vijfenzeventig jaar lang rondgelopen met een oorlogsgeheim. Wanneer ze drieënnegentig jaar is, wordt naar aanleiding van een advertentie in de krant, haar geweten wakker. Tegenover de journaliste Iris Koster wil ze haar verhaal uit de oorlog kwijt. Het geheim heeft te maken met het verraad dat haar rijke en voorname verloofde in de oorlog had gepleegd. Hij verried Joden aan de Duitsers en kreeg daarvoor een beloning. Ook nam hij kunstvoorwerpen van Joodse in beslag en die kwamen in het bezit van de familie. In de oorlog kreeg Victoria een liefdesrelatie met een door haar geredde Engelse piloot van een gevechtsvliegtuig. Ze hielp hem bij het onderduiken en wilde haar verdere leven met hem delen. Maar door het verraad van haar verloofde werden ze opgepakt. Victoria kwam in een gevangeniscel en werd ter dood veroordeeld, maar ze ontsnapte wonderwel aan de dood door een bewaker neer te steken. Ze werd gered en kwam tot de conclusie dat de verrader dood moest. Zij vermoordde hem op zijn eigen kantoor van de bank met een door haar zelf gemaakt dodelijk gif. Pas in 2019 durft ze dat verhaal bekend te maken en de journaliste Iris Koster wil het publiceren. Dan blijkt dat de nazaten van de rijke familie nog belangrijke connecties hebben die het Iris heel moeilijk maken. Ze wordt ontslagen, bedreigd en dat leidt tot een tweede, spannende verhaallijn. De oorlogsroman wordt gecombineerd met een thriller. Na alle perikelen blijkt bovendien dat de dood gewaande Engelse piloot nog steeds (zij het dement) in leven is. Een ontmoeting tussen beide oud-geliefden besluit het romanverhaal, een feel-good einde.

Motieven

Relatieproblemen

De enge Robert probeert een dominante invloed uit te oefenen op Iris. Op blz. 126 denkt Victoria: "Robert wilde me kneden en boetseren, desnoods stevig aanstampen, met zo lang tot ik naadloos in de mal paste die hij voor mijn toekomstige echtgenoot gecreëerd had. Zwijgzaam, gehoorzaam en glimlachend, fungerend als een verlengstuk van hemzelf." De eigengereide, zelfbewuste Victoria voelt daar niets voor en krijgt mede daardoor gevoelens voor de door haar geredde piloot Andrew. Eigenlijk wil Victoria helemaal niet met Robert trouwen, maar vanwege de financiële situatie van haar ouders durft ze na het eerste aanzoek geen nee te te zeggen. Maar seks wil ze uitstellen tot de huwelijksnacht en ze stoot Robert regelmatig fysiek af. Ook aan de andere manieren van zijn gedrag kun je als lezer afleiden dat Victoria haar ongeluk tegemoet zou gaan, als ze daadwerkelijk met de engerd, die later ook nog eens een verrader blijkt te zijn, zou zijn getrouwd.

Verkrachting

In de gevangeniscel in Arnhem heeft een dikke SD 'er het al meteen op de aantrekkelijke Victoria voorzien. Op de laatste dag voordat ze wordt weggevoerd om doodgeschoten te worden, grijpt hij zijn kans en haar. Hij verkracht haar op ruwe wijze. Victoria verzet zich en doodt hem met een enkele steek van het zakmes van een celgenote.

Inwijding

Victoria wordt op een romantische plaats (de berg stro) door Andrew ingewijd in de liefde. Het is de eerste keer dat ze seks heeft met een man. Ze is blijkbaar erg vruchtbaar, want negen weken daarna merkt ze dat ze zwanger is.

Moord en doodslag

Victoria onthult aan Iris dat ze een dikke Duitse SD 'er heeft gedood nadat hij haar verkracht heeft in de cel. Ze heeft een zakmes te pakken gekregen dat een celgenote onder een matras had verstopt. Dit gebeurt in een opwelling en moet dus gezien worden als doodslag. Maar voor ex-verloofde (en verrader) Robert heeft ze een ander plan. Ze heeft in een medisch handboek gelezen dat je met vijf gemalen kersenpitten een gif kan maken dat dodelijk is. Ze doet het in zijn koffie als ze hem in een gesprek ter verantwoording roept. Ze doet het gif in een kop koffie. Dat is dus met voorbedachte rade en is juridisch gezien moord.

Wraak

Victoria neemt al in de oorlog wraak op de verrader Robert. Ze vergiftigt hem.

Verraad

Verraad in oorlogstijd is altijd een netelige kwestie. Wie kun je vertrouwen en wie niet? In het verhaal blijkt de verloofde van Victoria een valse verrader. Hij sleept de huishoudster van de familie Van Coevorden, Wilma, mee in zijn val. Die verraadt aan hem dat Victoria iemand in de schuur verbergt. Maar ook het tegenovergestelde komt voor. De van verraad verdachte politieman Huub (NSB'er) blijkt juist Victoria en Andrew verder te willen helpen. Ze willen hun nieuwe leven in Engeland voorzetten, maar dat wordt door Robert voorkomen. Later geeft Robert in een gesprek met Victoria toe dat hij diverse Joodse gezinnen heeft verraden en Iris merkt veel later dat er kunstvoorwerpen van Joden hangen in de woning van haar vriendin Claire en de kleinzoon van Robert, Jan- Pieter. De laatste probeert het Iris onmogelijk te maken het oorlogsgeheim in de krant te onthullen.

Tweede wereldoorlog en jodenvervolging

Beide motieven hoeven op deze plaats geen andere uitleg.

Zelfdoding

De vader van Iris heeft zelfmoord gepleegd in 2005. Door haar moeder wordt de toen 14-jarige Iris een schuldgevoel aangepraat. Daar heeft ze het moeilijk mee.

Titelverklaring

Het schuiilhuis verwijst naar het onderduikadres van Andrew Bailey. De piloot is uit zijn vliegtuig gesprongen en hij wordt opgevangen door Victoria van Coevorden die hem in de schuur van haar ouderlijk huis verbergt.

Structuur & perspectief

Het verhaal heeft twee vertellijnen. Er is een eerste lijn met de ik-verteller Victoria van Coevorden die haar verhaal  van de oorlogsgebeurtenissen in 1944 vertelt aan de journaliste Iris Koster. Ze doet dit in het najaar van 2019 naar aanleiding van de advertentie die Iris heeft geplaatst, nadat ze na de  aankoop van een tweedehands buikkastje in een geheime la een tabaksdoosje met foto's heeft gevonden. Op die manier wordt de eerste lijn met de tweede verhaallijn verbonden, want als Iris bekend maakt dat ze het geheime verhaal van Victoria in de krant wil publiceren, heeft dat gevolgen voor haar eigen leven. Zo komt ze zelf in de problemen met de kleinzoon van de man die Victoria in de oorlog het leven zuur heeft gemaakt.
Deze structuur komt  vaak voor in literaire thrillers, het genre waartegen "Het schuiilhuis" aanschurkt. Vanzelfsprekend wisselen heden en verleden elkaar steeds af, wat de spanning in het verhaal verhoogt. Ook komen aan  het eind van een aantal hoofdstukken cliffhangers voor. Die zijn verteltechnisch ook altijd spanningwekkend.

Wat het perspectief betreft, zijn er twee vertellers. Iris  Koster, een jonge journaliste, vertelt het verhaalheden van 2019 in de ik-vorm. Zij vertelt in de o.t.t. 
Victoria vertelt haar oorlogsverhaal van 1944 aan Iris en ze doet dit in de ik-vorm en in de o.v.t. 

Decor

De tijd
Het is niet moeilijk om de twee tijdlagen  van het verhaal vast te stellen. De eerste tijdlaag speelt zich af in 1944, van 26 mei tot enkele maanden erna.. De tweede tijdlaag  speelt zich af in het najaar van 2019, te beginnen in oktober, wanneer Iris haar advertentie heeft geplaatst.

Decor
Het grootste deel van het verhaal speelt zich af in de Gelderse plaats Lochem. Daar woont Victoria bij haar ouders. Wanneer ze het huis met de piloot wil verlaten, wordt ze opgepakt en gevangen gezet in Arnhem. 
Iris, de journaliste, kent de omgeving van Lochem ook heel goed. Ze woont overigens in een Amsterdams appartement, maar de connectie met Lochem is gebleven.Haar vriendin Claire woont er. Daarom reist ze in het verhaal nog wel eens tussen die twee plaatsen heen en weer.

Stijl

Rachel van Charante heeft een heldere, vlotte vertelstijl in deze thrillerachtige oorlogsroman. Dat leest ontzettend gemakkelijk en de gebeurtenissen volgen elkaar heel snel op, waardoor je als lezer door het verhaal racet. De plot is bovendien erg spannend.  Het verhaal heeft ook de vaak gehanteerde stijl van een literaire thriller van bijvoorbeeld Saskia Noort, Esther Verhoef, Marion Pauw of Loes den Hollander. Dat wil o.a. zeggen dat er een alledaags woordgebruik is met veel aandacht voor details. Daar is op zich niets mis mee, maar er wordt in dit genre boeken ook vaak (lees teveel) uitgelegd. Dat is wel een kenmerkend verschil tussen een 'literaire thriller' en een literaire roman. In dat laatste genre wordt veel meer overgelaten aan de lezer. Die kan invullen wat de schrijver verzwegen heeft. Opmerkelijk is wel dat de Uitgeverij Xander op de cover gekozen heeft voor  het etiket 'roman.' Xander is uitgever van de succesreeks De Zeven Zussen van Lucinda Riley.

Slotzin

Even vrees ik dat zijn heldere moment voorbij is, dat de herinneringen nu weer zijn weggezakt in de dikke laag eiwitten op zijn hersenen die hem steeds vergeetachtiger maken. Dan pakt hij mijn hand en kijkt me aan met twinkelende blauwgroene pretogen. "Jij bent het, hè?" : Ik ben het", antwoord ik.

Bijzonderheden

1. Wie een historische roman wil schrijven, moet er op gespitst zijn dat de historische feiten kloppen. De schrijfster maakt een opmerkelijke fout. Als Victoria wil ontsnappen met Andrew, geeft de verzetsman Huub  aan dat hij ze ook naar het bevrijd gebied in het zuiden van Nederland kan brengen. (blz. 182) Op blz. 223 staat dat Victoria aan haar celgenote Ada vertelt dat ze opgepakt is op zaterdag 22 juli, nl. de dag van haar vluchtpoging. Maar het zuiden van Nederland was toen nog helemaal niet bevrijd. De eerste Nederlandse stad die in handen viel van de Geallieerden, was Maastricht. Dat gebeurde pas op 14 september 1944. De ontmoeting met Ada was vrijdag 8 september. Op die datum was er nog geen Nederlandse stad bevrijd.  
2. Een andere mogelijke onzekerheid betreft het gegeven dat dokter Oostinga de wond van Andrew schoonmaakt en hem antibiotica toedient. (blz. 65) Als gevolg van de oorlogshandelingen werd een antibioticum pas in 1943 ontwikkeld. Het is wel erg sterk (vrijwel onmogelijk)  als een huisarts in een Gelders dorpje al in 1944 de beschikking heeft over dat geneesmiddel.

Beoordeling

Deze debuutroman van Rachel de Chartante is alleszins de moeite van het lezen waard. De oorlogsroman heeft veel kenmerken van de literaire thriller, zoals de hoge vertelsnelheid, de overvloed aan details, de snelle opeenvolging van gebeurtenissen, Dat maakt het lezen voor een grote groep liefhebbers van dit genre aantrekkelijk. Deze debuutroman die intussen tot vier herdrukken heeft geleid, slaat duidelijk aan bij een groep lezers. De reviews op bol.com, maar ook op de lezerswebsite hebban.nl  zijn vrijwel allemaal positief. Tot nu toe heb ik nog geen recensie van dit boek gezien in de landelijke dagbladen. Jonge schrijvers krijgen die kans namelijk niet zo snel, als ze niet tot de 'Amsterdamse incrowd' behoren. Maar lezerswaardering is ook een mooie beloning voor een jonge schrijver..

In interviews heeft Rachel aangegeven met een tweede roman bezig te zijn, ook weer een soort thriller die in de oorlog speelt. Dat is meteen een kans om de nu toch nog enkele zwakke punten in de debuutroman te verbeteren. Het toeval speelt in "Het schuilhuis"  m.i. een stevige rol (de verwantschap tussen Robert en Jan-Pieter bijvoorbeeld, waardoor twee verhaallijnen samen kunnen komen).De scène waarin Victoria aan de dood ontsnapt is misschien wel spannend, maar  ook ongeloofwaardig. Het bitterzoete einde lijkt op een deus ex machina. In de schrijfster van "De schuilhut" gaat een jong veelbelovend talent schuil. Een advies is dat in een verhaal niet alles hoeft te worden uitgelegd. Dat betekent "schrijven is schrappen." In een kranteninterview heeft Rachel gezegd dat ze voor "Het schuilhuis" veel heeft moeten schrappen: van 130.000 woorden naar 83.000 woorden. Laat wat meer aan de fantasie van de lezer over, zou ik daarom zeggen.
Daarnaast zou ik van haar graag een echte literaire roman willen lezen. Een verhaal vertellen kan ze namelijk goed.
Dit boek is daarom uitermate geschikt voor scholieren van havo en vwo-eindexamenklassen. Die vervelen zich geen seconde.Nu nog docenten zover zien te krijgen dat ze dit soort boeken onder de aandacht willen brengen in de klas.   

Recensies

"In beide verhaallijnen wordt de spanning steeds meer opgevoerd en langzaamaan wordt duidelijk dat deze lijnen op meerdere manieren met elkaar in verband staan. Waarvan één toch nog totaal onverwacht om de hoek komt zetten. Heden en verleden blijken meer in verband met elkaar te staan dan gedacht. Ook onverwacht is de (emotionele) afsluiting van dit boek. Het schuilhuis is een spannende roman en dus misschien geen 'echte' vrouwenthriller. Maar er is sprake van misdaad, gevaar en actie en de auteur weet de lezer voortdurend in spanning te houden. Voldoende om dicht tegen de term (vrouwen)thriller aan te schuren. Al kun je hier wel de twijfels neerleggen of dit wel fictie is, want dit verhaal voelt regelmatig aan als een echte werkelijkheid. En als een auteur er dan ook nog in slaagt de emoties rechtstreeks over te brengen, dan kun je wel zeggen dat ze een verdomd goed debuut heeft geschreven. Chapeau!" https://www.vrouwenthrill...9401614016

"De schrijfstijl van Rachel van Charante is heel vloeiend en prettig leesbaar. Ze weet twee heel verschillende personages neer te zetten, die toch veel met elkaar gemeen hebben en ondanks het leeftijdsverschil een bijzondere band opbouwen. Tijdens het lezen kon ik de setting van het verhaal voor mijzelf perfect visualiseren, wat het verhaal heel echt en puur maakte. Het ging onder mijn huid zitten en ik leefde mee met de hoofdpersonen en hun emoties. Het verhaal heeft mij geraakt en geboeid tot de laatste bladzijde." https://www.hebban.nl/rec...schuilhuis

"De personages zijn goed uitgewerkt en hierdoor heb je ook bij bepaalde personen meteen een goed gevoel en bij anderen niet. En mijn gevoel zat dus wel goed, alleen wist ik niet in welke hoedanigheid. Ik had bij één personage een heel onprettig gevoel en dat bleek dan ook te kloppen." https://www.koukleum.nl/r...chuilhuis/

"Jeetje wat een boek! Het schuilhuis heeft mij echt op een positieve manier verrast. Ik heb een tijdje geleden de jongen in de gestreepte pyjama gelezen en dat boek liet een brok in mijn keel achter. Dit boek heeft mij ditzelfde gevoel gegeven. Ten eerste omdat het verhaal me ontzettend aangreep. Het is tot in detail beschreven en ik leef zo onwijs mee met Victoria, de hoofdpersoon. Terwijl ik stukje bij beetje haar verhaal meer ontrafel, bedenk ik me hoe ik me zou hebben gevoeld of gedragen in haar situatie. Niemand kunnen vertrouwen, altijd op je hoede zijn, verdeeld zijn tussen je eigen gevoel en wat er van je verwacht wordt." https://www.stoerleesvoer...eldoorlog/

"Het schuilhuis is een roman over vertrouwen en verraad en geeft een beeld van het leven en het verzet op het platteland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een boek dat start als een combinatie van een hedendaags verhaal en een historische geschiedenis, maar dat halverwege, door de toevoeging van spannende en heftige gebeurtenissen, overgaat in een thriller in beide tijdlijnen. De verweving van genres levert een origineel debuut op." https://www.hebban.nl/rec...schuilhuis

Bronnen

Tien vragen van de schrijverswebsite Hebban aan Rachel.

https://www.hebban.nl/art...n-charante

Uitgebreid en interessant vraaggesprek met de schrijfster over haar boek en ook over haar opvattingen en voorkeuren.

https://perfecteburen.nl/...-charante/

Interview met de schrijfster in de streekkrant De Stentor.

https://www.destentor.nl/...gle.com%2F