Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2010
- 436 pagina's
- Uitgeverij: De Bezige Bij
Flaptekst
Eind jaren tachtig, een klein dorp aan de Waddenzee. Het leven van de ouders van Teun staat in het teken van de grote idealen. Het gezin offert er alles voor op. Maar wat betekent dat voor Teun en zijn oudere broer? Ieder op geheel eigen wijze proberen de jongens, regelmatig doelwit van pesterijen, op school en op straat te overleven. Als de broer zijn ouders en hun idealen radicaal de rug toekeert, raakt het gezin ontwricht. Een soort familie is een vernuftig, aangrijpend verhaal over loyaliteit en liefde.
Eerste zin
Samenvatting
Proloog
De dertiger Teun Draaijer, vertegenwoordiger in kopieermachines waarvan hij een exemplaar (de XR10) in zijn leaseauto, een Seat, heeft staan, ziet na een succesvol afgesloten opdracht zijn vrouw Tessa met zijn vroegere vriend Ed in Zandvoort lopen. Teun besluit thuis helemaal niets te zeggen en gewoon met haar te vrijen. Maar het is een vreemde zaak.
Deel I (heden)
Teun Draaijer zit enige tijd (ruim een jaar) later in een restaurant wanneer zijn ex-vrouw Tessa binnenkomt lopen. Ze hebben een zoontje van bijna vijf jaar en Tessa is inmiddels weer een relatie gestart met haar vroegere vriend Ed. In het verleden ging dat niet helemaal goed met hen en Ed was toen een tijdje naar het buitenland gegaan. In die tussentijd zijn Teun en Tessa getrouwd en hebben een kind (Joris) gekregen. Ed biecht hem op een avondje op dat hij al die tijd op Tessa verliefd is gebleven en ook zij heeft altijd een warme plaats in haar hart ingeruimd voor hem. Teun moet een keer op Joris passen en aangezien de kleine jongen dol is op huisvee, besluit hij een keer met hem naar zijn geboortedorp rijden, Wieringen. Dat gebeurt op een zaterdag daarna en hij laat zijn zoontje zien waar hij gewoond heeft: een eenvoudige woning op Wieringen. Helaas vergeet hij de knuffelbeer van Joris en die moet hij dan de volgende dag weer ophalen.
(Verleden)
Het is de start van een reeks flashbacks die Teun ophaalt over de tijd dat zijn ouders vanuit de stad naar het schiereiland Wieringen waren verhuisd en zij zich als buitenstaanders bovendien nog meer onderscheiden door de huizen langs te gaan en zieltjes te winnen voor de vredesbeweging. Ze zijn tegen kernwapens en willen van alles voor de vrede organiseren. Dat levert hen vaak negatieve reacties op (ze worden als een soort Jehovagetuigen gezien). Het veroorzaakt soms leuke scènes: de twee parende paarden met een enorme penis, en soms minder leuke (de man Bruul die zijn vrouw een dikke lip bezorgt). Zijn dochter Meike roept de familie Draaijer binnen. Bruul wordt later één van de belangrijkste vrijwilligers in de vredesbeweging. Hij heeft een zoon Rein die niet goed bij zijn hoofd is.
(Heden)
Teun moet voor zijn magere resultaten in de verkoop van machines verantwoording afleggen aan ene mijnheer Snoek. Het jaar ervoor is hij “Salesman of the Year” geweest en nu gaat het heel slecht met hem. Hij ontmoet er Marloes weer van het Rayon Noord-Holland met wie hij al eerder een nacht heeft doorgebracht. Ze is mooier en strakker dan Tessa en hij weet niet zo goed wat hij met haar aan moet. Ze beloven elkaar nog een keer te bellen.
(Verleden)
Een van de aardigste herinneringen aan zijn broer Hans is dat ze ’s morgens vroeg in de Waddenzee gingen baden in de modder. Hans noemt het “varkensbaden” en ze houden het ritueel geheim voor hun ouders. Ze smeren zich helemaal in met modder en ze trekken zelfs hun kleren uit om zich in de modder te wentelen.
Daarna vertelt Teun over de busreis die ze maken naar een bijeenkomst van de vredesbeweging. Het gaat er soms een beetje knullig aan toe, maar Hans is een goede debater en weet met argumenten wat minder sterke sympathisanten te bewerken. Zijn fanatieke moeder is daar best trots op. Het hele gezin trekt er op zo’n dan op uit gekleed in hetzelfde windjack van Tenson.
Teun gaat op een bepaald moment naar de middelbare school en merkt dan ook dat hij als buitenstaander in de gemeenschap niet zo goed wordt geaccepteerd. Hij wordt op de eerste dag al gepest en hij begrijpt dat zijn broer Hans dit al enige jaren is overkomen. Hans heeft geleerd dit voor zijn ouders te verzwijgen en Teun neemt die houding van zijn broer over.
De andere jongens worden door zijn moeder als pummels beschouwd en een van hen, de veel oudere maar domme Steef heeft het altijd over “neuken.” Hij heeft een lijstje waarop al negentien namen van meisjes staan met wie hij al seks heeft gehad.
Ook andere jongens uit de klas die niet van Wieringen zelf komen, zijn de dupe van de pesterijen. Zo is er het joodse jongetje Avrom die met zijn Amerikaanse moeder in het dorp is komen wonen. Ze zijn rijk en ook dat wordt minder op prijs gesteld. Avrom neemt Teun wel eens mee naar huis waar ze een heuse bioscoopzaal hebben gemaakt.
Wanneer de jongens een keer met de kotter van een van de schoolvriendjes mee mogen varen, wordt de joodse jongen met zijn kop in de bun met paling gestopt. Teun kijkt ernaar en doet niets. Hij is net een beetje geaccepteerd in de groep, omdat hij zo lekker kan voetballen. Maar een gemiste penalty vlak voor tijd in de schoolvoetbalcompetitie bezorgt hem weer enige tijd een probleem. Ook is er nog het Chinese jongetje Yuang (Pinda) die zich ook achtergesteld voelt. Hij compenseert dat o.a. door een stal van een boerderij in de hens te steken en later doet hij dat met het fietsenhok op school. Zijn neiging tot pyromanie zal leiden tot bizarre situaties.
Deel II (heden)
Teun gaat de knuffelbeer van Joris ophalen in zijn geboortedorp. Hij komt dan in een café-restaurant waar een schoolvriendin van vroeger werkt, Carla Mulder. Door de dialoog die zij voeren, wordt het de lezer duidelijk dat er iets gebeurd is dat met de broer van Teun te maken heeft gehad. Maar op dat moment is het nog allemaal vaag. Carla praat ook over zijn vreemde familie. Ze vond hen als het ware een beetje zielig en vergelijkt hen met Jehovagetuigen. Hij blijft nog wat rondkijken, rijdt o.a. langs de boerderij van Bruul en besluit daarna naar Schagen te rijden waar zijn collega Marloes woont. Die is verlaten door haar man Evert die uit de kast gekomen is na acht jaar huwelijk en ze brengen de dag op een gezellige manier door. Hij gaat met Marloes naar bed. Ze is een heel ander type dan zijn ex-vrouw Tessa. Ze probeert hem te stimuleren weer meer apparaten aan de man te brengen.
(Verleden)
De Draaijers krijgen steeds meer contact met de familie Bruul. De man is een handige klusjesman, maar heeft af en toe momenten dat hij zomaar verdwijnt. Hij richt zijn aandacht veel op Hans die hij graag mag, meer nog dan zijn eigen zoon die immers een sukkel is. Rein is daardoor jaloers op Hans en ook Teun vindt het jammer dat Bruul zo weinig aandacht aan hem schenkt.
Zijn jonge vrouw is heel aantrekkelijk en Teun beleeft allerlei fantasieën. Hij danst een keer met haar met zijn hoofd tegen haar zachte lijf, maar dat geluk wordt wreed verstoord wanneer Rein met afgezaagde vingers voor hun neus staat. Later ziet hij haar ook nog een keer zonnen met ontblote borsten en opnieuw heeft hij erotisch getinte fantasieën. Intussen zit de beweging ook niet stil. Teuns vader en Bruul hebben het plan om in de zomer van 1989 met een zelf opgeknapte boot een vredesvaartocht te maken naar Amsterdam in de hoop dat zich vele boten bij hun optocht aansluiten. Maar er komt in het zo hecht lijkende gezin van Draaijer tweespalt. Het komt eigenlijk omdat de ouders van Teun en Hans hun alle plezier ontzeggen. Zo mogen ze niet naar de jaarlijkse kermis, maar Hans en Teun gaan er toch een keer overheen. Later hoort Teun van zijn oudere broertje dat hij er geweest is met een meisje dat op de camping in Wieringen verblijft, maar eigenlijk uit Amsterdam afkomstig is. Het is een beetje een ordinair meisje (met de veelzeggende naam Anita) en haar ouders barsten van de poen. Ze verleidt Hans mee te gaan naar de kermis en later gaat ook Teun mee. Hij ziet dat zijn broer rookt. Ze komen te laat thuis en worden aan een streng verhoor door hun moeder onderworpen. Zij vraagt aan Teun of Hans gerookt heeft. Die wil loyaal blijven aan zijn moeder en zegt “ja.” De volgende morgen moeten ze weer mee naar de vredesbeweging om de boot te testen. Hans wil liever naar zijn Anita. Wanneer ze aan het varen zijn, slaat de motor af en moeten ze met riemen naar de kant roeien. Onderweg komen ze natuurlijk de boot van de jongens van zijn klas tegen en Teun schaamt zich. Hans moet de volgende dag mee naar de vredesbeweging, maar hij wil liever naar Anita.
Dat kan natuurlijk niet goed gaan en op een zondag daarna wanneer ze weer op bezoek gaan bij Bruul is die weer eens een keertje weg. Hans en Teun zeggen tegen hun ouders dat ze nog even willen blijven spelen, maar Hans vlucht met zijn broertje naar de camping waar Anita verblijft. Daar maken ze kennis met de wat patserige ouders van Anita, die goed laten merken dat ze geld hebben. Ze komen weer te laat thuis en moeten verantwoording afleggen. Hans begint te twijfelen aan de goede ideeën van zijn ouders.
Het weekend erna is Hans op de fiets weggereden. Zijn vader en Teun gaan hem zoeken. Teun weet eigenlijk wel waar hij moet zoeken. Bij de camping en de jachthaven. Teuns vader ontmoet de ouders van Anita. De jongelui zijn beiden echter weg. Dan scheiden hun wegen zich en Teun gaat op en andere plek zoeken: hij vermoedt waar ze zijn: ze liggen op een strandje een beetje te vrijen met elkaar. Hans stuurt Teun weg met de opdracht niets te zeggen wanneer hij thuiskomt. Daarmee brengt hij Teun in de problemen, want die moet zijn positie bepalen: loyaal tegenover zijn ouders of loyaal tegenover zijn broer? Hij voelt aan dat Hans een wig drijft in hun vroeger zo hechte gezin.
Deel III (heden)
Teun Draaijer moet zijn rapportage van zijn werkzaamheden invullen en hij fraudeert met zijn bezoeken aan bedrijven met zijn kopieerapparaat. Hij moet bij Snoek komen, maar hij meldt zich ziek af. Die komt hem echter later die dag opzoeken en vanwege zijn fraude wordt hij op non-actief gezet. Hij moet zijn wisselbeker van Salesman inleveren en ook zijn leaseauto.
(Verleden)
Yuang heeft op de laatste dag de fietsenstalling van de school in de hens gestoken, maar Avrom wordt ervan verdacht. Yuang sluit zich nu aan bij de vredesbeweging: hij wil folders gaan verspreiden met Teun.
In de zomervakantie is Hans vrijwel elke dag te vinden bij Anita. Hij vertelt aan Teun over het zoenen met haar. Ook rookt hij nu gewoon. Ze hebben het over een feest in de jeugdherberg waar ze graag naar toe willen, maar Hans weet dat hij vast niet mag van zijn ouders. Daarom moet Teun voor hem liegen. Die komt weer in een loyaliteitsconflict wanneer zijn ouders hem daarnaar vragen. Hans krijgt ruzie met zijn vader, omdat hij met Anita heeft afgesproken naar het feest te gaan. Zijn vader slaat hem in zijn gezicht en Hans rijdt later woedend weg, maar niet nadat hij Teun gevraagd heeft zijn rugzak na te brengen waarin hij wat kleren heeft verstopt. Teun durft het niet en hij vraagt Yuang de rugzak naar het strandje te brengen.
De hele nacht blijft Hans weg. Teun wordt bang dat er iets gebeurd is. Dat blijkt inderdaad het geval te zijn. Ze worden door agent Mulder opgehaald en naar het ziekenhuis gebracht. Hans heeft zich in een container opgesloten en die is in brand gevlogen. Zelfmoord? Iedereen heeft schuldgevoelens. Het is een plichtmatige begrafenis met plichtmatige toespraken (van de rector, van iemand van de vredesbeweging en van zijn vader). Daarna is vooral zijn moeder een tijdje de weg kwijt. Ze ziet het leven somber in.
(Heden)
Teun heeft geen auto meer en hij wil nu met de trein en op de fiets naar Wieringen. Hij gaat naar de boerderij van Bruul. Zijn vader is acht jaar geleden gestorven, maar zijn moeder leeft nog. Rein heeft de zaak overgenomen.
(Verleden)
Op de eerste schooldag na de vakantie bekent Yuang dat hij de container in de fik heeft gestoken waarin Hans verborgen zat voor de regen. Teun slaat hem in zijn gezicht. ’s Avonds komen Yuangs ouders hun excuses aanbieden en ze gaan meteen door naar de politie. Teun ontwikkelt zich verder en weet dat hij zich niet meer door zijn ouders alles moet laten gebeuren. Meike Bruul is een leuk meisje en ze hebben een vorm van seks met elkaar. Hij heeft dan wel niet de moeder met wie hij zich dat had ingebeeld, maar wel de dochter. Zijn moeder heeft de kleren van Hans weggegeven en hij ziet tijdens een bijeenkomst van de vredesbeweging dat andere jongens die dragen. Dat steekt hem. Hij zegt op een avond tegen zijn vader dat hij niet meer mee wil naar de beweging en dat hij zijn leven in eigen handen wil nemen. Zijn moeder heeft andere plannen. Ze wil weg uit Nederland en maakt zich op voor een emigratie naar Nieuw-Zeeland. Daar wil Teun helemaal niet naar toe en hij zegt dat tegen zijn vader. Er is een hoop ruzie, voordat hij toestemming krijgt om bij zijn tante Milly in Rotterdam te gaan wonen. In juni 1990 vertrekken zijn ouders naar Nieuw-Zeeland. Zijn vader is daar inmiddels overleden en zijn moeder leeft nog.
(Heden)
Teun gaat naar Wieringen en hij overnacht in het hotel van een van zijn treiteraars van school, de op seks beluste Steef. Die heeft inmiddels een oerlelijke zoon, maar een heel aantrekkelijke dochter. De volgende dag ziet hij dat die dochter in de voetsporen van haar vader is getreden. Ze is namelijk makkelijk met jongens en mannen. Wanneer hij nog in de kamer zit, heeft hij een telefoongesprek met Marloes en die nodigt hem uit de volgende dag langs te komen. Teun vertrekt weer naar het huis van Rein Bruul. Rein vertelt hem dat het zijn vader geweest is die Hans in de bewuste nacht van zijn fiets getrokken heeft toen hij naar het feest in de jeugdherberg wilde. Hij had hem een dreun in zijn gezicht verkocht, omdat hij niet naar zijn vader wilde luisteren. Omdat hij dat deed ten overstaan van Anita en Steef, voelde Hans zich voor joker staan en hij was die nacht gaan rondzwerven. Omdat het hard ging regenen, was hij in de surfcontainer gaan zitten en Yuang die van niets wist, had de container in de fik gestoken. Teun voelt zich eigenlijk ook schuldig, want als hij de rugzak naar Hans was gaan brengen, was de container niet in de brand gestoken. Het is dus een keten van oorzaak en gevolg geweest.
(Heden)
Teun zit in Anna Palowna. Hij wordt gebeld door zijn zoon Joris die hem vraagt om te komen eten bij hen thuis. Wat zal hij doen? Hij staat op het punt de trein te pakken. Er is nu een uitnodiging van Marloes (Schagen) en van Tessa (Amsterdam) waar zal hij uitstappen. Hij heeft 8 minuten de tijd om een beslissing te nemen (de roman heeft een open einde).
Kees van Beijnum in een interview in “Boek“: Ik heb het slot bewust open gelaten. Het ging mij erom dat Teun het gevoel krijgt dat er mogelijkheden zijn. Mogelijkheden, waarvan hij er zelf een moet uitkiezen.
Dit verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
T.
T.
top verslag
7 jaar geleden
Antwoorden