Het lijkt er op dat je browser advertenties blokkeert. Scholieren.com kan alleen bestaan door inkomsten van advertenties. We
zouden het lief vinden als je de blokkade voor onze site uit zet. Dankjewel!
Examenleerlingen opgelet: over 50 dagen is het zo ver! Wil jij ook slim leren, zeker slagen? Ontdek alle tips, tests, trucs en tools van Examenbundel en sleep dat diploma binnen. Wil je zeker weten dat je niks mist? Meld je dan snel aan en ontvang alle tips in je mail!
Ik wil slagen!
Feitelijke gegevens
2e druk,
2020
165 pagina's
Uitgeverij: CPNB
Flaptekst
Groningen, 1953. Tjakkie heeft maar één droom: naar de hbs. Maar arbeiderskinderen leren niet door. Toch start ze op school met voorbereidingen voor de hbs. Haar ouders mogen er niets van weten.De op Ambon geboren Jacob speelt het liefst gitaar. Rock-‘n-roll, juist de muziek waar zijn vader zo’n hekel aan heeft. Samen met zijn familie komt Jacob naar het woonoord in Finsterwolde, dat met zijn kaalheid in schril contrast staat met de prachtige schelpenstranden die hij zich herinnert van Ambon.De werelden van Tjakkie en Jacob hadden niet meer kunnen verschillen. Toch delen ze iets heel belangrijks: een droom die lijnrecht tegen die van hun ouders ingaat.
Eerste zin
"Tjakkie!"
Ze laat haar kippenvoer vallen en schuifelt zo snel mogelijk achterstevoren de ren uit.
"Opzij dames."
Samenvatting
In het Groningse dorp Finsterwolde komen in 1953 enkele bussen met Ambonezen aan. Tjakkie, dochter van een seizoenarbeider, ziet ze komen. Het gezin is communistisch en arm. De Ambonezen moeten na de verloren oorlog in Nederlands-Indië hun land verlaten, omdat ze daar als verraders werden gezien. Maar ook in Nederland zijn ze niet erg welkom. Ze worden opgevangen in kampen, o.a. in Finsterwolde. De kinderen moeten naar de school van Tjakkie. Zij is arm maar wel heel slim. De meester van klas 6 (nu zou dat groep 8 heten) ziet haar graag naar de HBS gaan. Samen met het klasgenootje Katrien. Die is echter dochter van een herenboer met veel land. De meester geeft hun beiden bijles, maar Tjakkie, die zelf graag dierenarts wil worden, vertelt het niet thuis. Dat zouden ze niet goed vinden. Ze moet immers van haar vader naar de huishoudschool.
Jacob is de Ambonese jongen die bij Tjakkie in klas 6 komt. Eerst vindt hij haar maar niets. Maar op het schoolplein komt ze voor een ander gepest Ambonees jongetje op en dan ziet hij haar ineens met andere ogen. Ze gaan daarna ook samen vissen op het wad en eten de gevangen vis in hun (geheime) hut op. Jacob vertelt dat zijn tweelingbroer Abel in Indonesië is achtergebleven.
Tjakkie doet nog iets goeds. Haar vriendinnetje Nonna neemt haar mee naar het kamp waar de moeder van Nonna bevallen moet. Er is echter geen dokter en Tjakkie rent dwars door de storm naar het dorp terug. Katriens vader heeft een auto en waarschuwt de dorpsdokter. Met kerst (wat ze in het communistisch gezin zelf niet vieren) is Tjakkie uitgenodigd in het kamp: ze is eregast, omdat ze het leven van de baby van Nonna's moeder heeft gered.
Jacob is intussen van een ander soort muziek gaan houden. Het gaat om de in die tijd opgekomen rock and roll-muziek. Hij speelt ook steengoed op zijn gitaar. Maar als hij die muziek laat horen tijdens de kerstdienst in de kerk van zijn vader, is die helemaal niet zo enthousiast. 's Avonds praten ze het probleem uit. In de koude winter die volgt, gaat Jacob een keer schaatsen. Hij schiet echter in een wak en raakt onder het ijs, wat heel gevaarlijk is. Gelukkig wordt hij gered, maar hij schept op het schoolplein erover op. Tjakkie weet wel beter.
In februari 1952 is Tjakkie jarig (12). Moeder wil het wel groots vieren, maar als Tjakkie zegt dat ze dan Katrien en haar vader wil uitnodigen, gaat het feest niet door. Dan wil ze Jacob en zijn familie uitnodigen. Dat mag wel doorgaan, maar haar vader en Jacobs vader krijgen ruzie over de Nederlands-Indische oorlog.
Dan komt er weer een stevige storm en Tjakkie die bang is dat het kamp van de Ambonezen nu onder water zal lopen, haalt hulp bij boer Van der Hoeven. Die zit later in de auto met Tjakkie en zegt dat hij altijd aan haar moet denken als er storm is. Maar het betreft een geheim dat hij niet mag verklappen. De Ambonezen willen het kamp niet verlaten, ze vertrouwen blindelings op hun God. Tjakkie krijgt argwaan over haar afkomst en vraagt later aan haar opa en oma waar haar vader was in de oorlog. Die had in het verzet gezeten, was opgepakt door de Duitsers en weer vrijgelaten en was daarna steeds ondergedoken.
Tjakkie weet echter genoeg en vraagt aan haar moeder of Katriens vader ook haar vader is. Dan moet haar moeder dat toegeven. Bij afwezigheid van haar verkering was ze een keer tijdens een storm (in 1941) in contact gekomen met Van der Hoeven. Ze hadden toen samen gevreeën. Ze raakte in verwachting en dat werd dus Tjakkie. De biologische vader van Tjakkie is Katriens vader en Katrien is nu haar halfzusje.
Op 1 mei gaan Jacob en zijn broer Obed niet naar school, want ze gaan liever naar de 1 mei-viering van de communisten. Dat verbiedt Jacobs vader en hij zegt meteen dat ze binnenkort naar Zeeland zullen verhuizen. Hij krijgt daar een baan als dominee. Jacob wordt boos en zegt dat hij helemaal niet mee wil. Hij kan zijn vrienden niet missen o.a. Tjakkie. Hij loopt weg en probeert rust te vinden in de geheime hut. Toevallig komt Tjakkie daar ook naar toe, omdat ze ook ruzie thuis heeft. Ze besluiten het wad op te gaan om weer vissen te vangen voor het eten. Die nacht blijven ze samen in de hut slapen.
De volgende dag komt alles bij elkaar. Tjakkies vader komt naar de barak van Jacobs vader. Waar is zijn dochter? Ze praten over hoeveel je van een kind kan houden, ook als dat niet van jou is. Tjakkie en Jacob horen alles aan. Jacob laat haar aan de schelp luisteren naar Abel, zijn in Indië achtergebleven tweelingbroer. Hij vertelt 'Abel' dat Tjakkie zijn vriendin is.
Tjakkie is een 11-jarig meisje uit een arm gezin. Ze kan goed leren en de meester vindt dat ze naar de HBS moet. Maar ze durft dat thuis niet te vertellen. Toch volgt ze de bijlessen. Tjakkie heeft een droom om dierenarts te worden en dan moet je gaan studeren aan een universiteit. Ze is een dapper meisje en als Nonna's moeder moet bevallen, rent ze door weer en wind om een dokter te halen. Ze redt op die manier het leven van de baby. Ze raakt bevriend met Jacob uit het Molukkenkamp. Ze wordt in het boek twaalf jaar en wil dan Katrien uitnodigen. Maar dat mag niet van haar moeder. later wordt duidelijk waarom dat is. Tijdens een storm probeert ze weer op te komen voor de Ambonezen. Ze heeft de hulp nodig van Katriens vader en die vertelt dat hij een geheim met zich meedraagt. Tjakkie gaat achter dat geheim aan en via haar opa en oma en later haar eigen moeder hoort ze dat Katriens vader ook haar vader is. Dat is wel even slikken. Ze vlucht op 1 mei weg naar de geheime hut en brengt de nacht door met Jacob die ook weggelopen is.
Een dag later wordt er veel uitgepraat en Tjakkie mag uiteindelijk toch naar de HBS. Haar vader vond dat eerst iets voor rijke kinderen. Tjakkie moest maar naar de huishoudschool gaan. Maar hij geeft later toch toe.
Jacob
Jacob is een Ambonese vluchteling. Hij is twaalf jaar en hij zit bij Tjakkie in de klas. Eerst vindt hij haar helemaal niets, maar als ze een keer voor een Ambonees jongetje opkomt dat op het schoolplein gepest wordt, begint hij haar anders te zien. Ze gaan samen het wad op en hebben ook samen een geheime hut. Ze worden echte vrienden. Hij heeft ook een eigen droom: hij wil rock-muzikant worden. Zijn vader die dominee is, vindt dat geen goed idee, maar Jacob wil zijn droom nastreven. Hij gaat daarom ook tegen zijn vader in. Hij wil liever niet mee naar Zeeland, waar zijn vader een nieuwe baan aangeboden heeft gekregen. Hij weet dat zijn ouders nog liever naar Ambon teruggaan, maar hij wil zelf in Nederland blijven en in een muziekband gaan spelen. Dan zal hij op een dag teruggaan naar Ambon om zijn tweelingbroer Abel te laten zien wat hij kan. Voorlopig houdt hij het maar bij zijn vriendin Tjakkie.
Quotes
"Er staat een arbeider op uit Sovjet-Rusland, die een rode vlag in zijn hand houdt en naar de horizon kijkt. Elke keer als ze hem ziet, wordt ze blij. Zo zijn we hier in Groningen ook, denkt ze dan. Sterke arbeiders, voor niemand bang."
Bladzijde 9
""Ik heb het er voor de vakantie al met jullie over gehad, meisjes. Ik ga jullie na schooltijd voorbereiden op de hbs. Elke donderdagmiddag geef ik jullie een uur Franse les, elke dinsdagmiddag werken we uit de Toetsnaald. En jullie krijgen natuurlijk ook een flinke hoeveelheid huiswerk op, elke keer.""
Bladzijde 29
""Altijd denk ik aan jou als het stormt. Ik mag er nooit over praten. Ik heb het gezworen en ik heb me eraan gehouden tot nu toe. Maar hoe kan ik zwijgen, als je steeds weer opduikt in de storm?""
Bladzijde 121
"Wanneer zou het dan gebeurd zijn? Wanneer was die stormnacht. Ze is 13 februari jarig. Ze had al lang berekend dat ze normaal gesproken half mei 1941 verwekt had moeten zijn... [...] Volgens haar moeder had ze dus half april verwekt moeten zijn."
Bladzijde 132
"Ze trekt aan haar vaders mouw en schreeuwt in zijn oor: "Ik heb me opgegeven voor de hbs. Ik doe toelating in juni." Even lijkt het alsof haar vader niets gehoord heeft. Hij blijft met een starre glimlach op zijn gezicht naar Marcus Bakker kijken. [...] "Jij gaat naar de huishoudschool, die is voor arbeiders. Begrepen? Jij gaat helemaal niet naar de HBS. Die is voor de kinderen van boeren.""
Bladzijde 146
De meeste mensen hebben een droom. Wat wil je later gaan doen? Tjakkie wil dierenarts worden, maar ze komt uit een arm gezin en studeren is er dan niet bij. Haar ouders zullen het nooit goed keuren als ze naar de HBS gaat. Maar ze geeft niet op. Uiteindelijk mag ze toch naar de hbs van haar vader, maar ze heeft er wel een flinke ruzie voor over moeten hebben.
Jacob kan goed gitaar spelen en wil muzikant worden. Vooral de moderne muziek uit die tijd (Rock and roll) spreekt hem erg aan. Maar zijn ouders vinden dat toch geen goed idee. Zijn vader wil hem natuurlijk ook meenemen naar Zeeland, waar hij een nieuwe baan heeft gekregen. Maar Jacob wil helemaal niet naar Zeeland en nog minder naar Indonesië terug. Hij wil het liefst in Nederland blijven om zijn droom te kunnen realiseren. Ook Jacob durft wel voor zijn mening uit te komen.
Motieven
Nederlands-indië
Na de Tweede Wereldoorlog moest Nederland nog een andere oorlog in Oost-Azië uitvechten. Japan had Nederlands-Indië bezet en daarna wilden de Indonesiërs niet meer als een kolonie worden beschouwd. Ze vochten voor hun zelfstandigheid en vrijheid. Maar de Molukkers (Ambonezen) kozen de partij van Nederland. Het werd een gruwelijke oorlog en toen Nederland die verloren had, keerden de Nederlandse soldaten maar ook veel gewone mensen terug naar Nederland. De Ambonezen werden door de Indonesiërs als verraders beschouwd, omdat ze de Nederlanders hadden geholpen. Die gingen ook naar Nederland. Daar werden ze in kampen onder gebracht. Er is wel sprake van discriminatie, omdat de Nederlanders de Molukkers niet graag zagen komen..
Schoolleven
Tjakkie komt uit een arbeidersgezin. De meisjes gingen in die tijd vaak naar de huishoudschool, waar ze leerden koken, strijken, wassen en naaien. Katrien komt uit een rijk gezin van een hereboer. Zij mag doorleren van haar ouders. maar de meester van groep acht wil graag dat ook Tjakkie naar de Hogere Burger School gaat (HBS). Hij geeft hun beiden in zijn vrije tijd bijles voor die school. Tjakkie zegt thuis niets over de bijles. Toch mag aan het eind van het boek ook Tjakkie naar de HBS.
Vriendschap
Katrien en Tjakkie worden vriendinnen, ok al komen ze uit heel andere milieus. Dat was in die tijd niet zo normaal als nu. Jacob is Ambonees en Tjakkie dochter van een communistische arbeider. Ook zo'n vriendschap is in die tijd een beetje vreemd. Maar die twee worden toch ook vrienden. Dat blijkt ook uit het slot van het boek.
Vader-dochterrelatie
Tjakkie komt erachter dat haar biologische vader ook de vader van Katrien is. Haar moeder en vader hebben het altijd voor haar verzwegen. Van der Hoeven vertelt haar over een geheim, als ze samen tijdens een storm in de auto zitten. In de oorlog was de verkering tussen Tjakkies moeder en haar vriend heel moeilijk, omdat hij ondergedoken zat. Vader van der Hoeven en Tjakkies moeder hadden een keer seks gehad, en toen was Tjakkies moeder in verwachting geraakt.
Geheim
Er zijn twee geheimen in het boek. Jacob en Tjakkie hebben een geheime hut. Het is een schaapshok geweest en niemand weet ervan. Ze slapen er zelfs een nacht bij elkaar, als ze op 1 mei 1954 beiden van huis zijn weggelopen.
Het andere geheim is dat de vader van haar beste vriendin Katrien ook haar eigen biologische vader is. In de oorlog heeft hij met de moeder van Tjakkie gevreeën en toen was ze in verwachting geraakt. Tjakkie gaat naar dat geheim op zoek en ze krijgt informatie van haar opa en oma en van haar eigen moeder. Ze is natuurlijk wel een tijdje van slag.
Titelverklaring
De titel is goed gekozen. Een bijzonder belangrijke passage in het boek speelt zich namelijk af in de storm. Tjakkie waagt zich rennend door windkracht 11 om een dokter te halen als de moeder van haar vriendinnetje Nonna moet bevallen. Halverwege het verhaal zie je ook dat een storm ook op een andere manier belangrijk is in Tjakkies leven. Haar echte vader vertelt in de auto als ze tijdens een storm naar het Ambonezenkamp rijden, dat hij altijd aan haar moet denken, als het stormt. En de levens van Tjakkie en Jacob… die zijn ook behoorlijk stormachtig te noemen! Ze moeten nogal wat moeilijkheden en vooroordelen overwinnen.
Structuur & perspectief
Er zijn 22 hoofdstukken zonder titel. Er zijn twee vertellers: Tjakkie vertelt in de zij-vorm en Jacob in de hij-vorm. Ze wisselen elkaar af in de hoofdstukken. Zo kun je als lezer zien wat ze er zelf van denken. Ze vertellen het meest in de o.t.t., maar soms staat de tekst ook in de o.v.t.
Decor
Het is 1953. De Ambonezen moeten Indonesië verlaten, omdat ze de kant van de Nederlanders hadden gekozen in de bevrijdingsoorlog van de Indonesiërs. Maar erg welkom zijn ze niet en ze worden overal in Nederland ondergebracht in vluchtelingenkampen. Het verhaal wordt verteld van najaar 1953 tot 1 mei 1954
Net buiten het dorp van Tjakkie komt ook een kamp met Ambonezen. Het verhaal speelt zich af in het Groningse Finsterwolde, waar de meeste mensen arm en daardoor communistisch zijn. Ze zijn meestal niet kerkelijk gezind.
Stijl
Het verhaal is niet moeilijk te lezen, maar soms staan er wel woorden in die scholieren van jullie leeftijd tegenwoordig niet meer kennen. Ook het onderwijssysteem was anders. Je had toen zes klassen Lagere School en daarna kon je naar de huishoudschool of de ambachtsschool, de MULO of de HBS. Dat is nu allemaal veranderd. Na groep acht kies je tegenwoordig na de cito-toets voor het vmbo, de mavo of de havo en het vwo.
Sommige woorden en zinnen hebben dan wel de kenmerken van de tijd van bijna zeventig jaar geleden. Maar alles is voor de jeugd van nu best heel goed te volgen. Je kunt trouwens niet zien welke hoofdstukken door de ene schrijfster en welke door de andere zijn geschreven. Dat is best knap. De schrijfsters maken ook grappige vergelijkingen: (blz. 51: "Hij schudt zijn hoofd, niet als antwoord maar meer om haar weg te jagen als een hinderlijke vlieg die om je heen gonst.") (blz. 64 : "Hij staart naar hen alsof Katrien door een monster wordt opgegeten. En dat monster is zij, Tjakkie.") (blz. 123: "De storm jaagt en dondert zo hard over het dak van de kerk dat het lijkt alsof er een kudde losgebroken paarden overheen galoppeert.") (blz. 151: "In Jacobs hoofd begint het te te dreunen. Koppijn is het niet, het klinkt als een trommel.") Op havo en vwo noem je deze voorbeelden: beeldspraak of metaforen.
Slotzin
Hij slaat zijn arm om haar heen en legt de schelp tegen haar oor. Zijn eigen hoofd houdt hij er vlak naast. Een hele tijd luisteren ze naar het ruisen.
Bijzonderheden
Dit boek werd gratis aan scholieren aangeboden tijdens de leesactie 'Nederland leest 2020 Junior' (november 2020). Het is de bedoeling dat het boek in de klas besproken met de leerlingen wordt. Het verhaal lijkt geschikt voor groep 7 en 8 van de Basisschool en de eerste twee klassen van vmbo en mavo/havo.
Dit boek heeft twee schrijfsters: Martine Letterie en Karlijn Stoffels. Dat zijn beiden schrijfsters van jeugdboeken. De eerste druk van dit boek verscheen in 2014.
Beoordeling
'Dwars door de storm' is een vlot geschreven roman. Maar de inhoud gaat wel over een schoolperiode van bijna zeventig jaar geleden. Die periode is voor de leerlingen van nu misschien wat onherkenbaar. Nu kunnen arbeiderskinderen gewoon naar het havo of vwo. In die tijd was dat een grote uitzondering. Dat levert misschien wel wat interpretatieproblemen op voor de leerlingen.
Spannend is het boek zeker wel. Zo wordt erover geheimen gesproken. Het grote geheim is dat Tjakkies vader niet de echte biologische vader is. Dat heeft haar moeder al die tijd verborgen kunnen houden. Het verklaart wel waarom ze zo raar reageert op de vader van Katrien. Het boek is wel geschikt voor discussies over de verschillen tuissen vroeger en nu, arm en rijk, communistisch of christelijk. Daarom is het wel een geschikt cadeau voor de leerlingen van de bedoelde groepen.
Recensies
"Dwars door de storm’ is een boeiend verhaal over de geschiedenis van de Molukkers in het Groningse Finsterwolde. Het is het eerste kinderboek over dit onderwerp. Door de ogen van de Groningse Tjakkie en de Molukse Jacob krijg je een beeld van Finsterwolde aan het begin van de jaren vijftig."
http://www.leesfeest.nl/b...r-de-storm
"Toch kunnen die vriendschap en Tjakkies problemen maar matig boeien. Veel liever wil je méér weten over Jacobs achtergrond. De aankomst van de Molukkers in de Groningse polder is nu de start van het verhaal, terwijl het eigenlijk de tragische finish van een ongelofelijke reis is. Waarom hebben de auteurs die niet beschreven? We hadden Jacobs eiland voor ons kunnen zien, het vertrek kunnen meemaken, het afscheid van zijn tweelingbroer, de zeereis, de aankomst in het koude Nederland en dan, ja dán, de stroeve integratie. Jacob’s verhaal had een belangrijke, veelomvattende roman kunnen worden. Nu moet de lezer die pijnlijke geschiedenis uit enkele herinneringen en verwijzingen destilleren. Een gemiste kans."
https://www.basmaliepaard...r-de-storm
"Op geen enkel punt in het verhaal is een stijlbreuk te ontdekken, ook al namen twee auteurs de pen op. De strijd van Tjakkie en Jacob voor keuzevrijheid als het om vriendschappen en hun toekomst gaat, is spannend geschreven. Daar draagt het steeds per hoofdstuk wisselende perspectief sterk aan bij. Hun soms diffuse positie en gevoelens komen ook goed uit de verf. Zoals bijvoorbeeld die van Jacob, die zich een toekomst in Nederland voorstelt en probeert wennen aan de Nederlandse omgeving en gewoonten, ook al mist hij zijn op Ambon achtergebleven tweelingbroer ontzettend, te midden van volwassenen die nog steeds denken dat ze snel weer terug zullen gaan. Symbolisch hiervoor zijn de kisten met huisraad die jarenlang niet worden uitgepakt. Het verhaal zit ook vol geheimen, van een geheime hut van Tjakkie en Jacob tot drukkende familiegeheimen."
http://mappalibri.be/?nav...gatieid=89
Bronnen
Uitleg van Martine Letterie en Karlijn Stoffels over het ontstaan van het jeugdboek.
Interview met de schrijfster over haar zesde roman. In verband met de coronacrisis is er geen presentatie geweest zoals dat normaal is bij de lancering van een roman. Wanda zit in de Koningin Maxima- zaal in Amsterdam . In de roman wordt God in die zaal geïnterviewd.
Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.
35.697 scholieren gingen je al voor!
Geschreven door Cees
Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Ik vond het destijds mijn taak om de verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met nieuwe en/of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk ook gewoon leuk zijn. Docenten kunnen je met het aanprijzen van leuke en/of spannende boeken enthousiast maken. Stukken die interessant zijn, voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat. Ik heb nu ruim 1460 verslagen gemaakt, waarvan een heleboel Zeker-Weten-Goed-verslagen. Er staan vragen over de inhoud aan het eind om je te laten zien of je het boek begrepen hebt.
Bij Scholieren.com probeer ik daarom zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Ik hoop altijd dat de 'moderne leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende schrijvers ook op de leeslijst te zetten. Uittreksels maken vond ikzelf vroeger helemaal niet leuk. Ik kocht daarom ook uittrekselboeken. (Bijvoorbeeld Literama, Apercu, Der Rote Faden) Nu maak ik zelf boekverslagen voor scholieren.com. Nog een gemeend advies: wees verstandig en lees altijd wel het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een een prima geheugensteun voor je mondeling zijn. En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek ook niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com levert.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden