Feitelijke gegevens

• 2e druk, 1999
• 105 pagina's
• Uitgeverij: Uitgeverij Ploegsma Amsterdam

Flaptekst

Eerste zin

'Het schijnt heel erg zeer te doen,' zei Donna.

Samenvatting

Donna en Lisa zijn twee hartsvriendinnen van elkaar. Omdat ze aan elkaar willen bewijzen dat ze van elkaar houden, geven ze elkaar continu opdrachten die de ander uit moet voeren. Zo moet Lisa een wenkbrauwpiercing laten zetten om te laten zien dat ze van Donna houdt. Als Lisa deze opdracht heeft voltooid, krijgt ze een andere opdracht: ze moet verkering vragen aan Tonnie. Tonnie is het sulletje van de klas en niemand vindt hem aardig, waardoor Lisa het heel spannend vindt om verkering aan Tonnie te vragen.

De volgende dag gaat ze naar Tonnie toe en vraagt ze hem verkering. Tonnie weet niet zo heel goed hoe hij hierop moet reageren, maar laat later wel blijken dat ze nu een stelletje zijn. Op school zoekt Tonnie continu de aandacht van Lisa, waardoor klasgenoten zich af beginnen te vragen waar Tonnie mee bezig is. Niemand weet van de relatie tussen Tonnie en Lisa, alleen Donna. Donna doet echter alsof ze helemaal nergens vanaf weet.

Omdat Lisa het sneu voor Tonnie vindt, en ze eigenlijk Kevin leuk vindt, besluit ze om naar hem thuis toe te gaan om het uit te maken. Hier ontmoet ze gelijk de vader van Tonnie. Omdat de situatie heel ongemakkelijk wordt durft Lisa het niet uit te maken en gaat ze samen met hem naar een gokpaleis waar ze gaan gokken. Allebei hebben ze ontzettend veel lol en Lisa vergeet heel eventjes alles om zich heen.

De volgende dag komt de politie op school en willen ze met zowel de juffrouw als Tonnie spreken. Het blijkt dat Tonnie betrokken is geweest bij een inbraak in een buurthuis. Hij heeft hierbij zijn twee oudere broers geholpen. Het geld dat hij vervolgens van zijn broers gekregen heeft, heeft hij opgemaakt in het gokpaleis en iemand heeft Tonnie en zijn vriendin daar gezien. Niemand weet dat Lisa zijn vriendin was, en dat is iets wat Lisa graag zo wil houden.

Lisa zit in een hele moeilijke situatie en ze weet niet wat ze moet doen. Het is inmiddels bekend dat Tonnie het gestolen bedrag terug moet betalen en Lisa besluit om de helft van het gestolen bedrag, 100 euro, aan hem te geven. Als ze dat aan hem zou geven zou ze het vervolgens uitmaken. Hier komt ze echter weer niet aan toe.

Tegelijkertijd zit Lisa met een ander probleem: ze heeft gigantische jeuk op haar hoofd. Haar ouder worden helemaal gek van het feit dat ze zich constant zit te krabben. Lisa moet vervolgens naar de dokter die haar verteld dat ze een crème op haar hoofd moet smeren. Om de crème effectief zijn werk te laten doen moet haar haar wel kort geknipt worden. Met veel tranen zit Lisa bij de kapper omdat ze geen kort haar wil. Uiteindelijk laat ze haar haar geel verven waardoor ze kort én geel haar heeft.

De volgende dag kijkt iedereen op school haar heel raar aan. Daarnaast merkt ze dat Donna over haar geroddeld heeft waardoor vrijwel niemand meer wat met haar te maken wil hebben. En dat komt precies op het moment dat Lisa bijna jarig is en haar verjaardag gaat vieren. Ze besluit om kinderen met wie ze nooit omgaat uit te nodigen voor haar verjaardag. Uiteindelijk komen er alsnog heel veel kinderen, met wie ze eigenlijk niet omging, een feestje vieren bij haar thuis. Van deze nieuwe vrienden krijgt ze te horen dat Donna een ‘anti-Lisaclub’ heeft opgericht. Dit komt bij Lisa ontzettend hard aan en ze beseft zich dat ze Donna niet meer tot haar beste vriendin kan laten behoren.

Een paar dagen later praat Lisa met Donna en geeft ze Donna de opdracht om in de klas te vertellen dat ze een relatie met Tonnie moest nemen om haar vriendschap tegenover Donna te bewijzen. Dit wil Donna echter niet. Als Lisa de volgende dag haar verjaardag in de klas viert vraagt ze aan de juf of ze een kringgesprek mogen hebben. Hier vertellen Lisa en Donna samen dat de relatie met Tonnie één grote grap was.
Iedereen reageert hier gechoqueerd op omdat iedereen vindt dat dit geen dingen zijn waar je grapjes over maakt. Ineens heeft iedereen het even gehad met zowel Donna als Lisa.

Op dat moment beginnen Donna en Lisa weer te praten. Lisa vertrouwt Donna nog niet helemaal, maar langzaamaan beseffen ze zich dat ze van elkaar houden.

Personages

Lisa

Lisa zit in groep 8 en is goed bevriend met haar hartsvriendin Donna. Lisa doet voor Donna alsof ze de stomste jongen uit de klas leuk vindt terwijl ze dit niet ziet zitten. Lisa is een heel lief en zorgzaam meisje en heeft goed door waar ze mee bezig is, ze durft alleen haar mening niet heel goed duidelijk te maken. Verder kan Lisa heel erg dwars zijn tegenover haar ouders. Ze vertoont tegenover haar ouders dan ook veel pubergedrag.

Donna

Donna de blonde beste vriendin van Lisa en samen met Lisa zit ze in groep 8. Ze zal dus ongeveer een jaar of elf zijn. Donna kan heel erg egoïstisch en gemeen zijn waardoor ze Lisa af en toe laat zitten. Als ze haar zin niet krijgt begint ze met roddelen en erg gemeen te doen. Uiteindelijk kan Donna haar eigen fouten na een lange tijd wel inzien en biedt ze haar excuses aan.

Tonnie

Tonnie is de jongen met wie Lisa zogenaamd een relatie kreeg. Tonnie is een hele onzekere jongen die met vrijwel niemand contact maakt. Hij is heel erg in zichzelf gekeerd, waardoor het voor anderen ook moeilijk is om contact met hem te zoeken. Tonnie weet zichzelf ook geen houding te geven tegenover Lisa en is heel erg verlegen en af en toe erg aanhankelijk van haar. Op school probeert hij altijd de aandacht van haar te vragen bijvoorbeeld. Uiteindelijk blijkt dat Tonnie betrokken was bij een inbraak in een buurthuis.

Kevin

Kevin is de leukste jongen van de klas 8. Ook Lisa heeft een oogje op hem.

Quotes

"‘De politie was hier omdat Tonnie… eh… betrokken is geweest bij een inbraak in een buurthuis. Zijn twee oudere broers hebben het eigenlijke werk gedaan, maar Tonnie heeft geholpen. Het geld dat hij kreeg heeft hij later opgemaakt in een gokpaleis.’ Bij ‘gokpaleis’ bleef mijn hart stilstaan." Bladzijde 35

"Meteen kreeg ik een geweldig idee: ik zou hem honderd euro geven, zodat hij me niks meer kon maken. En dan uitmaken. Einde probleem. Als hij me uit kwaadheid aan de politie wilde verraden, zou ik zeggen: ‘Zodra ik hoorde dat het gestolen was, heb ik het terugbetaald!’ En als hij het op school ging vertellen, zou ik hem vierkant uitlachen." Bladzijde 53

"Ik legde uit dat ik het hartstikke leuk had gevonden en dat het niks met hem te maken had. Dat ik hem nog steeds heel aardig vond en…. Hij hoorde het niet. Hij zat doodstil, schudde niet met zijn hoofd, floot niet. Er was geen verkeer, geen wind, geen jeuk. Er was niks." Bladzijde 59

Thematiek

Vriendschap

Vriendschap is het thema van dit verhaal, omdat de ups en downs in de vriendschappelijke relatie tussen Donna en Lisa centraal staat. Donna en Lisa zijn twee hartsvriendinnen en ze delen lief en leed met elkaar. Omdat ze elke keer aan elkaar willen bevestigen dat ze van elkaar houden, voeren ze gekke opdrachten voor elkaar uit. Op een gegeven moment krijgt Lisa hierdoor een relatie met de stomste jongen uit de klas: Tonnie. Doordat Lisa het vervolgens niet meer durft uit te maken komt de vriendschappelijke relatie tussen Donna en Lisa onder druk te staan. Uiteindelijk haat Donna Lisa zo erg dat ze niet meer op haar verjaardag wil komen en een ‘anti-Lisaclub’ opricht. Het doet Lisa natuurlijk hartstikke veel pijn dat haar beste vriendin zo over haar denkt. Ze weet niet wat ze moet doen en krijgt langzaamaan andere vriendinnen. Na een tijdje trekt Donna bij en zijn Donna en Lisa gewoon weer bevriend met elkaar.

Motieven

Verdriet

Verdriet is een belangrijk motief in het verhaal. Op meerdere manieren komt verdriet terug in het verhaal. Ten eerste doet Lisa het ontzettend veel pijn en verdriet dat Donna haar haat en niet meer met haar om wil gaan. Ze zijn al jaren goed bevriend met elkaar en ineens is dit over en blijkt dat Donna Lisa ontzettend haat. Ten tweede heeft Lisa ontzettend veel verdriet om het feit dat haar haar kort geknipt moet worden. Ze heeft al wekenlang ontzettende jeuk op haar hoofd waarvoor ze van de dokter een crème gekregen heeft. Omdat crème effectief te laten werken moet haar haar kortgeknipt worden. Lisa vindt dit verschrikkelijk en in het hele verhaal is waar te nemen hoeveel verdriet Lisa om haar haar heeft.

Haat

Nadat Donna aan Lisa de opdracht heeft gegeven dat ze met Tonnie een relatie aan moet gaan, begint ze een haat tegenover Lisa te ontwikkelen. Lisa durft het namelijk niet meer uit te maken met Tonnie, waardoor de vriendschappelijke relatie tussen Donna en Lisa onder druk komt te staan. Deze haat gaat zo ver dat Donna een ‘anti-Lisaclub’ opricht. Dit doet Lisa uiteraard ontzettend veel pijn.

Trivia

Dit boek, Donna Lisa, is bekroond met een Vlag en Wimpel. Dit is een prijs die alleen jeugd- en kinderboeken kunnen winnen.

Titelverklaring

De titel Donna Lisa is eenvoudig uit te leggen. Donna en Lisa zijn twee hele goede vriendinnen van elkaar, ze zijn zelfs hartsvriendinnen. Om de liefde aan elkaar te bewijzen verzinnen ze moeilijke/leuke/spannende opdrachten die de ander uit moet voeren. Uiteindelijk loopt één opdracht uit tot een ruzie waardoor de relatie tussen Donna en Lisa ineens heel anders wordt. Een korte tijd hebben ze een heftige ruzie met elkaar, waarna alles uiteindelijk weer goed komt tussen hen.

Structuur & perspectief

Het verhaal is geschreven vanuit het ik-perspectief. Dit houdt in dat het verhaal door de ogen van één persoon, in dit verhaal Demi, verteld wordt. Als lezer zijnde lees je de gedachten en handelingen van Demi en van de andere personen niet.

Het verhaal begint met een opening-in-de-handeling: de personages en de gebruikte ruimtes worden niet als eerste geïntroduceerd, maar het verhaal begint meteen. Hierdoor maakt de lezer geen kennis met de gebruikte ruimtes en personages. De lezer komt hier dus pas later achter.
Het verhaal eindigt met een gesloten einde: de lezer blijft niet met vragen zitten en alles is duidelijk. Het lijkt even alsof het verhaal met een open einde eindigt, maar in de laatste zin van het verhaal wordt het duidelijk dat Donna en Lisa weer vriendinnen zijn. 

Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken die te herkennen zijn aan een cijfer. In totaal zijn er 26 hoofdstukken.

Decor

Het verhaal speelt zich ergens in Nederland af, maar waar het zich precies afspeelt is niet duidelijk omdat er geen plaatsaanduiding in het verhaal aanwezig is.

Het verhaal speelt zich in een hele korte tijd, namelijk een paar weken, af. In deze tijd verandert de vriendschap tussen de beste vriendinnen Donna en Lisa hevig. Het lijkt zelfs eventjes alsof ze helemaal geen vriendinnen meer kunnen zijn en ze elkaar heel erg haten. Uiteindelijk komt alles, na een paar weken, weer goed tussen Donna en Lisa.
Daarnaast speelt het verhaal zich in de huidige tijd af. Er zijn verschillende elementen die dit laten zien: zo wordt er gebruik gemaakt van televisie en mobiele telefonie. 

Stijl

De schrijfster van dit boek, Mirjam Oldenhave, heeft dit boek voor kinderen in de leeftijdscategorie van 9 tot en met 12 jaar geschreven. In dit boek komen onderwerpen aan te pas waar alle kinderen uit die leeftijdscategorie mee te maken hebben. Het grootste onderwerp is vriendschap. De grootste vraag bij dit onderwerp is wat je moet doen als de vriendschap tussen twee vriendinnen even niet meer zo lekker loopt. Moet je je vriendin negeren, of moet je juist met haar gaan praten? Dit is precies wat Lisa doormaakt met haar hartsvriendin Donna. Mirjam Oldenhave laat zien hoe je het beste met zo’n probleem om kan gaan. De problematiek die aan bod komt is dus precies de problematiek die kinderen van die leeftijdscategorie aan gaat. 

De schrijfstijl is verder erg eenvoudig. Er is vrijwel geen gebruik gemaakt van moeilijke woorden en zinsstructuren. Zodra er wel een moeilijk woord aanwezig was, werd dat in het verhaal uitgelegd. Het verhaal is dus voor iedereen te begrijpen.

Slotzin

'Gelukkig,' zei Donna en ze gaf me opgelucht een arm.

Beoordeling

In de bibliotheek vielen mij de boeken van Mirjam Oldenhave heel erg op. Op de kaften is gebruik gemaakt van ontzettend veel kleuren en een leuke foto, waardoor de boeken heel erg opvallen. Gelijk bekroop me het gevoel dat ik het heel erg jammer vind dat ik de boeken van Mirjam Oldenhave nooit gelezen heb. Achteraf heb ik nog steeds hetzelfde gevoel.

Het verhaal is erg leuk en zeker interessant voor kinderen. Mirjam Oldenhave laat onderwerpen aan bod komen die voor kinderen erg interessant zijn omdat ze zichzelf herkennen. Doordat kinderen het herkennen zullen ze naar mijn idee eerder gaan lezen. De boeken van Mirjam Oldenhave vind ik dan ook één van de weinige boeken die kinderen echt enthousiast kunnen maken voor lezen. Al met al vond ik het een topper die ik kinderen zeker aan zal raden!

Bronnen

Donna Lisa

http://www.mirjamoldenhav...age=694860