De vondeling door Sarah Meuleman

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover De vondeling
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Zeker Weten Goed
  • 5 oktober 2021
Zeker Weten Goed

Boekcover De vondeling
Shadow
De vondeling door Sarah Meuleman
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2019
  • 304 pagina's
  • Uitgeverij: Lebowski

Flaptekst

1968, de Isles of Scilly in de Atlantische Oceaan.
Op een afgelegen strand doet de achtjarige Robin een macabere vondst. In de branding ziet ze een pop. Ze rent erheen en ontdekt dat het geen speelgoed is, maar een dode baby in een doek. Als ze haar moeder haalt, is de baby spoorloos verdwenen. Niemand gelooft de jonge Robin met haar levendige fantasie.
Geteisterd door herinneringen aan de baby, reist Robin twintig jaar later terug naar het eiland om er voorgoedachter te komen wat ze écht heeft gezien.
De vondeling neemt de lezer mee van 1968 naar 2035 in een aangrijpende geschiedenis over de kracht van herinnering, de kracht van verhalen - en alles daartussenin.

Eerste zin

Sommige verhalen kun je beter horen met je open open. Durf je me aan te kijken! Dan zal ik vertellen terwijl jij stil blijft zitten. Zo ja. Het meisje knikt tevreden, eindelijk heeft ze onverdeelde aandacht. Met haar vinger tekent ze een cirkel in het zand.

Samenvatting

(Door de vrij ingewikkelde structuur is het lastig een samenvatting van de goede volgorde van de  gebeurtenissen te geven. Bovendien gebeurt er heel veel in het  verhaal. Niet alles kan worden vermeld, omdat het dan een veel te uitgebreide samenvatting wordt --samensteller).

In de proloog ziet de achtjarig Robin die een schildpad Bill heeft, iets aan de vloedlijn liggen. Ze denkt dat het een pop is, maar het blijkt een dode baby te zijn. Het is  voorjaar 1968.  De plaats van handeling:  de Isles of Scilly in de Atlantische Oceaan, ten zuiden van het Engelse platteland. 

I Villen 
Dan springt het verhaal naar New York 2035, waarin een ik-figuur Rebecca (een kapster/manicure in een verzorgingstehuis) een oude dame ontmoet die haar een verhaal wil vertellen. De vrouw zit tussen opgezette dieren. Een zwarte merel was bij haar binnengevlogen en Rebecca was die gevolgd  naar de kamer van de vrouw. Er is een hittegolf in de stad.

Het is het verhaal van Robin die in 1990 terugkeert naar de Isles of Scilly om erachter te komen wat er 22 jaar geleden precies is gebeurd. Haar moeder Wini (met wie ze in Brighton in een woongroep leefde) is een paar jaar geleden overleden. De eilandbewoners, onder wie de ruige reus Faber (een taxidermist -iemand die dieren opzet-) zijn stugge mensen die weinig willen loslaten. Ze zien ook niet graag dat Robin op het eiland blijft. Maar zij is aan een queeste begonnen naar de 'waarheid' van haar herinneringen. Daarom wil ze ook naar het verwaarloosde huis van haar moeder. Van Faber krijgt ze de verroeste sleutel. Ze ontmoet bij het  huisje ook haar jeugdvriendin Tess (een half-Chinees meisje) dat ook niet echt op het eiland geaccepteerd wordt. Robin vertelt aan Tess over de dode baby. Van Faber hoort Robin dat haar moeder ook op het eiland geboren is, wat ze niet eens wist. Met de boot gaat ze naar het kleine eilandje waar ze de baby heeft gezien.  Daar ziet ze ook een vrouw die op haar moeder lijkt. Het is echter de zus van Wini, Vera Lynton. Robin wist niet dat Wini een zus had.

In enkele hoofdstukjes over 1969 en 1970 wordt verteld dat Robin overal (bijv. op school) een dode baby ziet liggen en dat wordt een psychische belasting voor haar. Maar de behandelend  psychiater kan zich ook niet goed in Robins probleem inleven en het blijft daarom bij één bezoekje.

2035: Intussen leren we ook de situatie van Rebecca en de oude vrouw beter zien. Rebecca heeft een nare, werkloze man (Mitch)  die als ze ruzie heeft dat met ruwe seks wil goedmaken. De oude vrouw geeft haar wijze raad en Rebecca verzorgt de eenzame vrouw een beetje. 

Tess doet met Robin een reconstructie van het jaar 1969. Hoe staat het met haar herinnering? Wanneer was de baby weg, waar was je verrekijker gebleven? 

II Vlezen
2035: Rebecca is op een bruiloftsfeestje en ze wordt bij het dansen versierd door een hondenfluisteraar. Mitch is  boos, maar Rebecca spreekt opnieuw met de man af en ze heeft fijne seks met hem. Haar ogen voor haar slechte relatie worden ook door mevrouw Lynton geopend. Die ziet dat Rebecca mishandeld wordt.

1990: Vera leidt Robin rond op het eiland, maar ze doet heel vreemd. Op het eiland merkt Robin steeds meer dat ze niet welkom is. Alleen bij Faber kan ze terecht: ze helpt hem met een dier opensnijden, maar ze moet ervan braken.
In het café waar Tess werkt en met mannen flirt, gaat het ook mis. De burgemeester van het eiland Jacob, wil dat Robin verdwijnt en slaat haar. 
Robin  bezoekt Vera en haar man Richard en er heerst een vreemde sfeer tijdens het bezoek. Ze moeten iets meer weten van vroeger. Als ze even alleen is, ziet Robin een doos met babykleertjes. Ze neemt als bewijs een stel gele sokjes mee. Ze heeft die nacht ook een heel enge droom gehad, waarin een baby van een rots wordt gesmeten. 
Later wordt er ook een steen door de ruit van het huisje gegooid en Robin ziet ook bloedvlekken op een vloerkleed. 
Een andere wending is ook dat Tess aan Robin vertelt dat ze op vrouwen valt en het is dan ook  meteen prijs in bed. Ook Robin  heeft er een goed gevoel bij. 

2035: Dat goede gevoel heeft Rebecca ook gehad met de hondenfluisteraar. Maar Mitch regelt ook wat: als ze thuiskomt van een bezoek aan mevrouw Lynton heeft hij een hoer ingehuurd om een triootje te doen. Dat is voor Rebecca niet echt een verrassing. Ze is er nu wel klaar mee. Ze wil geen ruwe seks meer maar tederheid. Ze vertrekt bij Mitch en woont tijdelijk bij de oude vrouw in het tehuis, met wie ze steeds meer omgaat en ook meer sympathie voelt..

III  Vullen
1990: Faber en Robin praten met elkaar over Fabers liefde voor taxidermie. Hij is eigenlijk de enige eilander die met haar normaal communiceert. Wanneer Robin later weer haar tante en oom bezoekt, gebeurt er iets geks. Vera flipt en Richard (een psychiater) geeft haar een kalmerend spuitje.  De volgende dag weet Vera daar niets meer van.
Als Tess weer een keer langskomt, hebben zij en Robin weer seks. Robin vindt daarna een brief van Richard aan haar moeder Wini, waarin hij haar een zwijggeld aanbiedt. Robin gaat verhaal halen bij Richard en dan blijkt dat het dode kind (Victoria) een zusje van Robin is.  De  ware geschiedenis van 1968 wordt door Faber aan Robin verteld. Die is een heleboel van het vertrek in 1968 vergeten. Richard had een kind gemaakt bij de zeventienjarige Wini, maar die wilde terug naar het Engelse vasteland. Jaren later ontmoet Richard in zijn Londense praktijk Vera, die veel op Wini lijkt. Hij wordt meteen verliefd op haar.
Maar bij Faber staat een vrieskist in de kelder en hij laat haar het ingevroren babylijkje zien. Dan komen ook Richard en Vera bij Faber. Vera is verbijsterd als ze haar dode baby Victoria ziet. Ze pakt haar dode kind, loopt naar een klif en springt er vanaf. 

2035: Rebecca is met mevrouw Lynton uit het verzorgingstehuis gelopen en brengt haar naar de zee. Ze denkt die dag dat ze nu alles weet van 'Robin." De dag na het uitje is mevrouw Lynton plotseling overleden  en overeenkomstig haar wens meteen gecremeerd. Ze heeft Rebecca een foto nagelaten en die heeft de dubbelzinnige boodschap: "Het spijt me. Zorg datje haar vindt."

IV Vormen 
Rebecca vertrekt tijdens het toeristenseizoen naar Isles of Scilly. Ze gaat langs bij Tess die een boekhandel runt, maar die is niet erg spraakzaam. Dan gaat Rebecca naar de begraafplaats en ze ziet dat Victoria er inderdaad ligt en een tweede graf ernaast. Daarop staat echter niet de naam van Vera, maar van Robin Lynton. De oude vrouw in het verzorgingstehuis was dus niet Robin, maar Vera.

Dat is de kracht van verhalen; de waarheid  hangt ervan af wie iets vertelt. Van Faber (intussen ouder dan 90)  die in 1990 ook alles heeft gezien, hoort Rebecca dat er een ruzie en op de hoge rots een botsing tussen Vera en Robin is geweest. Hierbij was Robin gestruikeld, neergestort  en overleden. Vera was daarna wel degelijk gesprongen, maar een forse  boomtak had haar val gebroken: ze raakte wel gehandicapt. Richard verzorgde haar: hij hield van haar, maar  hij haatte Vera ook: door haar had hij namelijk twee dochters verloren.

Wanneer Rebecca alles heeft aangehoord, ziet ze dat  Robins schildpad Bill nog leeft. Ze zal voor hem zorgen.

Personages

Robin Lynton

De lezer leert Robin kennen als ze acht en later als ze dertig jaar is. Als Robin acht jaar is, ontdekt ze aan de vloedlijn van hun vakantie-eiland een dode baby. maar als ze haar moeder waarschuwt, is de baby alweer verdwenen. Haar moeder doet alsof ze een te grote fantasie heeft en dan begint het grote geheim van de verdwenen baby. Robin kan niet met het trauma omgaan en ziet overal de beeltenis van de baby in terug. De psychiatrische behandeling slaat niet erg aan en Robin kan pas weer op zoek naar de waarheid, als haar moeder Wini overleden is. Ze keert als in een queesteverhaal terug naar het eiland dat bij de Engelse zuidkust ligt. Ze stuit op tegenstand van de eilandbewoners die het verleden willen laten rusten. Ze heeft min of meer één helper Faber, de taxidermist die ze vroeger wel eens hielp. En af en toe helpt haar jeugdvriendin Tess die het eiland nooit heeft willen verlaten heeft, een beetje. Tot haar verbazing geeft Robin toe aan de lesbische gevoelens van Tess. Van lieverlede komt Robin achter de waarheid van de dode Victoria. Ze komt te weten dat ze nog een tante Vera heeft en dat Victoria een halfzusje van haar is, omdat ze dezelfde vader hebben. Bij de taxidermist Faber komt de ontknoping van de roman: hij heeft het dode baby'tje na Robins hulppoging opgepakt en in een vrieskist bewaard. De vondst leidt o.a. tot de dood van Robin. Zij ligt, blijkt aan het einde, op het eiland begraven naast het lichaam van Victoria.

Vera Lynton

Vera komt lange tijd niet in de roman voor. En wanneer ze wel optreedt als personage, blijft het een vreemde, zwakke vrouw die aan een trauma lijdt en haar man Richard de spuit blijft hanteren om haar klein te krijgen. Als ze later het twintig jaar oude lijkje van Victoria ziet, wordt ze helemaal hysterisch en wil van de klifrots in het water spingen. Dat doet ze inderdaad, maar ze overlijdt niet, al is ze na deze poging tot zelfdoding wel gehandicapt So far, so bad, denk je als lezer, totdat je in het allerlaatste deel van de roman (Vormen) voor je kiezen krijgt dat niet Robin maar Vera de oude vertelster van het verhaal aan de dertigjarige Rebecca is. Vera geeft postuum nog de laatste aanwijzing voor de oplossing van het plot aan Rebecca (maar dus ook voor de lezer). Ze is op dat moment al gecremeerd.

Rebecca

Rebecca is de dertigjarige kapster/ manicure in het verzorgingstehuis in New York. Tijdens de hittegolf in 2035 komt ze in aanraking met een oude gehandicapte vrouw. Een merel vliegt de kamer van de oude vrouw Lynton in en Rebecca volgt die vogel. In een kamer vol opgezette dieren begint de vrouw haar een spannend verhaal van vroeger te vertellen. Het verhaal van Robin, waardoor Rebecca denkt dat de vrouw dé Robin van 1968 en 1990 is. Ze keert vrijwel dagelijks terug bij de vrouw, ten eerste om de rest het verhaal te horen en ten tweede omdat ze de vrouw wil helpen met de verzorging. Rebecca's man is werkloos en moppert steeds op haar en haar afwezigheid. De romance van vroeger is over en ze mist de tederheid in de relatie Wanneer ze ruzie hebben, weet Mitch alleen maar de oplossing in ruwe seks te vinden. Daar heeft Rebecca wel genoeg van. Ze gaat vreemd en die man geeft haar wel de tederheid. Ze wordt gestimuleerd door de oude vrouw die vindt dat ze iets van haar leven moet maken. Als Mitch ook nog een hoer inhuurt om het goed te maken met een triootje, vertrekt Rebecca bij hem en ze trekt in bij mevrouw Lynton. Die wil ze nog graag één keer de zee laten zien en dat lukt. maar de volgende dag is ze al overleden en gecremeerd. Wel krijgt ze nog de boodschap mee "om haar te zoeken." Op het eiland waar het allemaal begon, ziet ze het graf van Robin Lynton. De oude vrouw in het verzorgingstehuis is dus niet Robin (die is inderdaad van de rots gevallen, zegt Faber) maar Vera Lynton.

Quotes

"Ik weet wat je zoekt, Robin,’ zegt ze. ‘Iedereen hier weet wat je zoekt. Maar je zult het niet vinden en wil je weten waarom? Niemand verstoort ons eiland. We leven hier al eeuwen; dit eiland is één persoon met één mond en één geweten. Niemand zal je helpen. Níemand.’" Bladzijde 25
"In de verte verschijnt de kade die ze zich herinnert van lang geleden. Twee zinnen achter op een foto. De eerste zinnen die ze in de jaren van haar moeder heeft gehoord. En de laatste. HET SPIJT ME. ZORG DAT JE HAAR VINDT." Bladzijde 36
""Wanneeheer,?' vraagt de held ongeduldig. Nee, omdat ze niemand anders is, omdat ze Tess kent als geen ander. Al liggen we jaren tussen deze Tess en het kleine meisje met de zwaluwstaartjes op het strand. Deze Tess is geen herinnering. Ze is haar bondgenoot." Bladzijde 97
"Die ochtend, in de korte tijd dat ze hulp ging halen, is iemand anders over het strand van The Gugh naar St. Agnes gelopen. Iemand die alles weet." Bladzijde 122
"Voor de duizenden keer speelt ze de film af in haar hoofd. Maar het is geen film, het is een verhaal vol gaten: gefragmenteerde, haperende beelden die ze in de loop der tijd met haar eigen verbeelding heeft gestukt." Bladzijde 142
"Met beide armen klemt Vera de baby stevig tegen zich aan. "Het is al goed", zegt ze stralend en ze draait zich om, loopt naar de torenrand en verder waar haar voeten geen grond meer voelen en niets haar nog tegenhoudt."" Bladzijde 276

Thematiek

Herinneringen, fantasie en werkelijkheid

Het thema van het boek is de waarheid /werkelijkheid versus de herinnering. Herinneringen zijn immers verhalen (staat op de cover). Dat klopt ook wel, want pas als je over een gebeurtenis praat, kan een gebeurtenis een herinnering worden. Haar leven na de vondst van het babylijkje staat in het teken of het allemaal wel waar is wat Robin zich denkt te herinneren. Ze moet daarom terug naar het eiland waar het vroeger allemaal gebeurd is. Mensen (en dus ook personages) vormen zelf een beeld van de gebeurtenis die ze hebben meegemaakt. Maar ook de tijd zorgt voor vervaging of vervorming van de herinnering. Denk aan de experimenten waarbij proefpersonen iets getoond wordt, waarvan ze allen verslag moeten uitbrengen. Die getuigenissen zijn lang niet altijd hetzelfde. Ook fantasie speelt daarbij een rol. Volgens Wini heeft haar dochter Robin "teveel fantasie " (blz. 97). Maar de moeder van Rebecca zegt tegen haar dochter : "Je hebt geen fantasie "(blz. 25) Was het lijkje een kind of een pop? Is Robin door haar zus Vera van de rots geduwd of is ze gestruikeld? Zijn de verhalen van de oude vrouw (Robin en later dus Vera) wel zo gebeurd als ze zich herinnert? Krijgt Rebecca dus wel een betrouwbaar beeld van het verleden? Het thema van de herinnering komt ook voor in de derde roman van Meuleman die (recent) in september 2021 verscheen "Zie mij graag." Het gaat daarin over de herinnering van een tienermeisje dat een auto-ongeluk met haar vader meemaakt. Weet zij nog precies wat er zoveel jaar geleden is gebeurd? Bij de bronvermelding hieronder staat een opname van een interview met de schrijfster over hoe zij de verhouding tussen fictie en werkelijkheid ziet.

Motieven

Queestemotief

Robin gaat 22 jaar nadat ze op het strand een dode baby heeft gezien, op zoek naar de waarheid op the Isles of Scillu. Zoals het bij een echte queeste hoort, moet ze allerlei problemen oplossen.

Isolement

Een eiland is in literatuur/filmwereld altijd al een decor van isolement Eilanden worden immers door de zee van het vasteland gescheiden. Op het eiland voelt Robijn zich in een isolement. De eilandbewoners willen eigenlijk niets meer haar te maken hebben. De enige eilandbewoner die zich over haar ontfermt, is Faber, de taxidermist. Hij weet ook het meeste van Robins verleden. ook jeugdvriendin Tess wordt door de eilandbewoners niet echt geaccepteerd. Ze is van half-Chinese afkomst en dat is voor de eilanders al reden genoeg om haar buiten te sluiten. Ondanks dat is Tess barkeepster en flirt ze in dat baantje met mannen. Maar buiten de bar voelt ze weerstand. Ook in het leven van Vera Lynton speelt het isolement een rol. Ze zit in een tehuis en heeft nauwelijks contact met andere bewoners en ook de verzorging is niet echt hartelijk. Rebecca is eigenlijk de enige die zich om haar bekommert. Ze wil de verhalen van de oude vrouw wel aanhoren. Ze neemt Vera ook mee naar buiten om haar nog een laatste keer de zee te laten zien. Een dag later is ze dood en al gecremeerd, voordat Rebecca haar kan zien.

Dood

De dood speelt een stevige rol in het verhaal. Wini is dood, er is een dode baby op het strand gevonden. Robin gaat bij de val van een klif dood, Vera gaat uiteindelijk dood in het verzorgingstehuis. De dood speelt ook een symbolische rol bij het opzetten van dieren door de taxidermist. Robin mag hem helpen bij het villen. De rol van de taxidermist is een dode dieren een 'nieuw leven terug geven." Het is een vorm van conserveren van het leven/ de dood. Dat is ook het geval bij het verbergen van de dode baby Victoria in de vrieskist. In 1990 doet Vera een poging tot zelfmoord. Ze wil met de dode baby van de klif afspringen. Volgens Faber struikelt Robin bij een poging dat te verhinderen en Robin wordt het slachtoffer. Daarna springt Vera van de klif, maar een boomtak breekt haar val.

Seksualiteit

Seks is ook een motief rol in het verhaal. Op het eiland heeft Robin seksueel contact met Tess die aan haar heeft bekend dat ze op vrouwen valt. Daar kun je de positieve kant van inzien, want Robin vindt de seks met Tess prima. Ook in het decor van 2035 speelt seks een rol in het verhaal van Rebecca. Als zij ruzie heeft met haar partner Mitch kan hij het alleen maar goed maken met hardhandige, ruwe seks. De seks wordt daarbij niet positief beschreven. Ze heeft tekenen van mishandeling als ze bij de oude mevrouw Lynton op bezoek gaat. Rebecca mist tederheid en die vindt ze een keer bij een man tijdens een feestje. Ze dansen met elkaar en ze maken later een afspraak, waarbij het ook tot seks komt. Dit is wel een kant van de seks die met tederheid is gevuld. Tot overmaat van ramp denkt Mitch het allemaal goed te kunnen maken met Rebecca door een hoer in te huren voor een triootje. Dan knapt ze helemaal af. Het is ook een stap voor Rebecca om daarna Mitch te verlaten.

Geheim

Op het eiland is het geheim van de dode baby in de doofpot gestopt. Men wil er niet over praten. Nadat Robin het lijkje had gevonden heeft Faber het weggehaald en in een vrieskist gestopt. Hij heeft het lijkje 22 jaar geconserveerd. In 1990 wordt het geheim ontrafeld, als Vera en Ricard de ijskist bij Faber ontdekken.

Familiebetrekkingen

Robin weet eigenlijk niet zo veel van de familie van haar moeder. Die leefde in een woongroep in Brighton. Haar vader kent ze niet. Maar op het eiland komt ze erachter dat zij een kind is van Wini en Richard. Dat heeft haar moeder haar echter nooit verteld. Wini was zeventien jaar oud, toen ze zwanger werd. Ze wil haar leven niet op een eilandje slijten. Ook weet Robin niet dat Vera een tante van haar is en dat Victoria (het dode baby'tje) in feite een halfzusje van haar was. Richard vond dat Vera veel op Wini leek en toen ze op een ochtend zijn spreekkamer in Londen kwam binnengelopen, werd hij meteen 'weer verliefd." Ook op het evenbeeld van Vera, Wini. Op het eiland komt Robin erachter dat Richard haar vader is. Dat verklaart wel bepaalde handelwijzen van hem. Eerst beschouwde ze zijn aanrakingen en opmerkingen als een teken van flirten. Nu weet ze dat het vormen van vaderliefde zijn.

Verwerking van een trauma

Nadat Robin het dode baby'tje had gevonden, bleek het later weggehaald te zijn. Er was geen bewijs meer dat er ooit een lijkje op de vloedlijn had gelegen. Er werd door haar moeder nauwelijks gesproken over wat er was gebeurd. Robin kreeg daardoor een trauma dat moeilijk te verwerken was. Overal zag ze in allerlei situaties de dode baby terug.(o.a. op school) De te hulp geroepen psychiater pakte de behandeling van haar en Wini niet goed aan, waarna Wini geen verdere consulten meer wilde en Robin met een onverwerkt trauma bleef zitten. Dat rechtvaardigt haar reis naar The Isles of Scilly.

Motto

"To all the devils, lusts, passions, greeds, envies, loves, hates, strange desires, enemies ghostly and real, the army of memories, with which I do battle- may they never give me peace.".
- Paticia Highsmith- 

"Blackbird fly into the light of the dark black nigtht"
- The Beatles- 

Opdracht

Voor L.J. en El

Titelverklaring

De vondeling verwijst naar de dode baby die Robin op het strand langs de vloedlijn ziet liggen. Later is er niets meer van het lichaampje te vinden wat de aandrijfstang voor het verhaal is.

Structuur & perspectief

De structuur is vrij ingewikkeld. Er is allereerst een proloog (in 1968) die de start van het verhaal geeft. Daarna komen er drie verhaallijnen die voortdurend door elkaar lopen en elkaar steeds afwissselen. Dat wordt gelukkig wel boven de hoofdstukken vermeld.
De eerste verhaallijn is die van het voorjaar 1968, waarin een dode baby  op de vloedlijn is gevonden.
De tweede verhaallijn is die van het voorjaar tweeëntwintig jaar later (1990), waarin het achtjarig meisje,  inmiddels dertig jaar, wil uitzoeken wat ze in 1968 heeft gezien.
De derde verhaallijn is die van een ik-vertelster Rebecca, die manicure/kapster  is in een verzorgingstehuis in New York. Ze ontmoet een eenzame, bejaarde vrouw die haar een verhaal vertelt over de geschiedenis van 1968 en 1990. Het is dan inmiddels 2035, een decor dus uit de toekomst.
De eerste en de tweede verhaallijn worden verteld vanuit een personaal perspectief. Maar alle drie vertellers vertellen het meest in de o.t.t. 
De roman wordt onverdeeld in vier delen die achtereenvolgens: Villen-Vlezen-Vullen-Vormen genoemd worden. Dat zijn stadia die een taxidermist (een opzetter van dieren) meemaakt om het eindresultaat te bereiken. Op het Engelse eiland woont een ruwe reus, Faber, die taxidermist is. 

Decor

Het belangrijkste decor zijn de  Engelse "Isles of Schilly, een groepje eilanden dat in de zomer een subtropisch klimaat heeft en daardoor een toeristische trekpleister, in de winter is het er erg naar. Maar de mensen op het eiland vormen een gesloten groep die geen ruimte biedt aan buitenstaanders, zoals Robin die in 1990 naar het eiland  komt om terug te gaan naar de geschiedenis van de gevonden (en later spoorloos verdwenen) dode baby.
Nadat Robin in 1968 het eiland heeft verlaten, woont ze met haar moeder Wini in een woonleefgroep in Brighton
Een derde decor is het verzorgingstehuis van de bejaarde vrouw Lynton in New York.

Er zijn ook drie tijdlijnen in de roman:
- in 1968 vindt Robin een dode baby aan de vloedlijn, die later ineens verdwenen is 
- in 1990  keert Robin Lynton terug naar het eiland om achter de waarheid/ de herinnering te komen.
- in 2035  vertelt een bejaarde vrouw (Robin/Vera Lynton) het verhaal van 1990 aan de ik-verteller Rebecca.

Stijl

Sarah Meuleman is een echte 'plot driven'schrijfster. Dat wil zeggen dat de (meestal spannende) verhaallijn de lezer door het boek jaagt. Er is veel spanning, er zijn op veel momenten cliffhangers en je krijgt zoals het dan ook vaak in een thriller voorkomt, een draai om de oren van de auteur. Pats, beetgenomen.
De stijl van Meulemann herken je aan de vlotte zinsbouw, de heldere uiteenzettingen zonder al te veel gefilosofeer, wat niet wil zeggen dat  "het  nergens om gaat."
Hoewel een Vlaamse van geboorte zie je dat in deze roman helemaal niet terug. Dat kan natuurlijk ook gemakkelijk komen dat de personages in deze roman niet van Vlaamse afkomst zijn. Vera, Robin en Rebecca zijn Engels en Amerikaans.
Meuleman schrijft beeldend, zonder al te poëtisch en te zweverig te worden:
- (blz 24: "Een ronde stofzuiger zoemt als een reuzenpil over de vloer, poetst de gang zo spiegelglad dat hij van ijs lijkt. En toch blijft die weëige geur hier altijd hangen, de geur van oud en troebel water, zoals het ruikt in het reptielenhuis van een dierentuin.")
-(blz. 107 : "In de wanden van de cabine zitten diepe krassen, lijnen die kronkelen als haarvaten tegen de binnenkant van een hart. Zo moet een hart van binnen voelen; warm gesloten, angstig.
- (bl. 226: "Ze trekt de deken hoog tot over Vera's schouder en kijkt naar haar vuurrode wangen, bleke huid, haar zwarte haren die als aangespoeld zeewier over het kussen kronkelen.")

Slotzin

Ergens fladdert een zwarte vogel op, ze volgt zijn vlucht tot hij uit het zicht verdwenen is. Alles is mogelijk, denkt ze, en voor het eerst zou ze het zomaar kunnen geloven. Echt.

Bijzonderheden

1, Hoewel het New Yorkse deel deel van de roman in de toekomst speelt, is "De Vondeling" zeker geen futuristische of dystopische roman. Er is ook geen sprake van een sf-roman. 2035 is eigenlijk niet heel ver in de tijd. De roman verscheen inmmers in 2019. Kenmerken van een toekomstige tijd zijn nu ook al in ons dagelijks leven te zien: e-cars en e-vervoermiddelen, pratende telefoons van Rebecca, bepaalde vormen van kunstzinnig vermaak, en bepaalde vormen van zorgverlening. Meuelemann heeft een realistisch toekomstbeeld willen schetsen.. 

Beoordeling

Wat mij betreft mag je "De Vondeling " van Sarah Meuleman best een literaire thriller noemen. En dat is juist niet denegrerend bedoeld. Al te vaak worden eenvoudige verhaaltjes in huis-tuin-en keukentaal verkocht als "literaire thriller." en later vaak ook nog bekroond met één of andere publieksprijs.Maar Sarah Meuleman schrijft gewoon spannende literatuur, met een plot waarover ze goed heeft nagedacht, waarin alle feiten kloppen door knap researchwerk. Dat is ook weer het geval in "De Vondeling" en omdat ik recent "Zie mij graag'(de derde roman van haar hand) al gelezen heb (september 2021) ook in die roman is een vergelijkbare (bijna vergeten) geschiedenis uit het verleden  het onderwerp van het plot.

Ik begrijp eigenlijk niet goed dat ik "De Vondeling" twee jaar geleden 'gemist heb' om voor dit medium te analyseren. Met dit verslag wil ik dat in één klap goedmaken.  "De vondeling " is een knap geconstrueerde, heel spannende literaire romen. Scholieren die misschien niet allemaal van lezen houden, van deze roman zou je kunnen gaan houden. 
De hele constructie doet me af en toe denken aan het werk van de Nederlandse auteur  Wanda Bommer. Zelfde vlotte pen, spannend plot en knappe opgebouwde romans. Een mooie combinatie op de literatuurlijst zou dan ook kunnen zijn : "De vondeling " van Sarah Meuleman en "De bijvangst" van  Wanda Bommer. Dring er zelf bij je docent Nederlands op aan dat je deze nieuwe Nederlandse en Vlaamse gezichten voor je literatuurlijst mag lezen.

En dan nog dit. Meuleman heeft een feilloos talent om het literaire spel met de lezer op het hoogste niveau te spelen. Als je al denkt dat je het plot van de roman wel door hebt, deelt ze een genadeloze klap uit. Dan ben je er als lezer toch weer ingelopen. Van dat soort boeken hou ik, ook al kan ik slecht tegen 'mijn verlies."

Recensies

"De vondeling is meer dan een rechtlijnig, mysterieus relaas. De ruggengraat van de roman wordt gevormd door de artisanale handelingen die een taxidermist uitvoert tijdens zijn werk: villen, vlezen, vullen en vormen. Net zo ambachtelijk is Meulemans constructie.[....] De vondeling kent een weloverwogen spel met de lezer door steeds te wisselen van tijd én van perspectief. Het laatste hoofdstuk van de roman bevat een twist die een geoefende lezer kan zien aankomen, als tenminste op de kleinste aanwijzingen wordt gelet. Wie vertelt welk verhaal en met welk doel?" https://www.tzum.info/201...vondeling/
"Het verhaal is opgebouwd als een thriller, en daar zit voor mij het enige minpuntje. Het schept een verwachtingspatroon waardoor je als lezer op die schokkende' plotwending gaat zitten wachten. Dat doet echt afbreuk aan het verhaal, want het is een prachtige vertelling, geschreven door echt een hele goede auteur, maar nu mist het net een beetje effect. De vondeling is een prachtig verhaal over vertrouwen op je herinneringen, maar ook de kracht hebben om ze los te laten en ze als een verhaal te kunnen zien. Wat geweest is, is geweest." https://www.vrouwenthrill...9048833313
"De vondeling is een roman over onze noodzaak aan verhalen en over de onbetrouwbaarheid van vertellers, ook als wij zelf die vertellers zijn. Herinneren we ons het verleden, of alleen dat wat we ons willen herinneren? Zat er in dat dekentje op de vloedlijn echt een baby, of was het alleen maar een pop?" https://deleesclubvanalle...vondeling/
"De vondeling gaat over de kracht van verhalen, en de noodzaak om die te vertellen. Want door middel van verhalen kunnen we het verleden weer dichterbij halen, en begrijpen waarom bepaalde dingen gebeurden zoals ze zijn gebeurd. Maar verhalen hebben ook een misleidend element in zich, want wat is werkelijkheid en wat is verzonnen? Het boek kruipt onder je huid, en door de afwisseling van vertelperspectieven en tijden en plaatsen, leest het razendsnel. De auteur beheerst de kunst om je mee te nemen in het verhaal, door een goede dosering van de spanning en pakkende cliffhangers tussen de verschillende hoofdstukken." https://mustreads.nl/boek...vondeling/
"Het boek is zorgvuldig opgebouwd en we volgen afwisselend drie verhaallijnen die zich afspelen in de zomer van 1968 op de Isles of Scilly wanneer Robin nog een kind is , in 1990 wanneer Robin weer terugkeert naar het eiland en in 2035 in New York waar een jonge vrouw Rebecca bevriend raakt met de bejaarde dame mevrouw Lyntonn. Rebecca is kapster in het blok waar mevrouw Lyntonn woont en terwijl New York kreunt onder een hittegolf vertelt zij haar een verhaal." https://www.hebban.nl/rec...-vondeling
"Dat een verhaal afwisselend vanuit twee standpunten wordt verteld, is eerder regel dan uitzondering. Sarah Meuleman voegt er een derde dimensie aan toe en dat maakt, mede omdat die derde camera in een verre toekomst staat opgesteld, het verhaal letterlijk en figuurlijk meer ruimtelijk. Het maakt ook dat de geschiedenis zelf niet eens zo gecompliceerd hoeft te zijn om toch te blijven boeien. D" https://www.hebban.nl/rec...-vondeling

Bronnen

Interview in het Parool met de schrijfster over haar roman.
https://www.parool.nl/nie...gle.com%2F
Podcast over het boek, o.a. over de structuur van de roman.
https://podcastluisteren....owski-19#/
Zeer interessant radio-interview met Sarah Meuleman over de roman "De Vondeling." Je hoeft alleen maar deel I van het radio-interview te beluisteren, omdat dit vooral over de thematiek van de roman gaat.
https://www.nporadio1.nl/...h-meuleman
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

35.889 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Ik vond het destijds  mijn taak om de verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met nieuwe en/of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk ook gewoon leuk zijn. Docenten kunnen je met het aanprijzen van leuke en/of spannende boeken enthousiast maken. Stukken die interessant zijn, voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat.  Ik heb nu ruim 1460 verslagen gemaakt, waarvan een heleboel Zeker-Weten-Goed-verslagen. Er staan vragen over de inhoud aan het eind om je te laten zien of je het boek begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik daarom zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Ik hoop altijd dat de 'moderne leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende schrijvers ook op de leeslijst te zetten. Uittreksels maken vond ikzelf vroeger helemaal niet leuk. Ik kocht daarom ook uittrekselboeken. (Bijvoorbeeld Literama, Apercu, Der Rote Faden) Nu maak ik zelf boekverslagen voor  scholieren.com. Nog een gemeend advies: wees verstandig en lees altijd wel het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek ook niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com levert.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Ook geschreven door Cees