Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2016
• 341 pagina's
• Uitgeverij: Ambo-Anthos

Flaptekst

Eerste zin

12 augustus 1941 Dierbare Magda, Grootmoe heeft me dit mooie vel briefpapier gegeven om je een verjaardagsbrief te schrijven, en ik mag het niet verknoeien, dus ik moet goed oppassen wat ik schrijf en zorgen dat ik geen vlekken maak.

Samenvatting

De inhoud van de roman bestaat uit twee verhaaldraden.
De ene lijn wordt gevormd door de inhoud van  de persoonlijke brieven die moeder Thé schrijft aan haar zus  Magda  die in een klooster verblijft. Ze spreekt haar zus aan met zuster Veronica. De inhoud van de brieven wisselt steeds met de periode van 1994 /1995 waarin de overspannen Sophie op zoek gaat naar de reden waarom haar moeder haar ooit heeft afgestaan. 
Die brieven gaan vooral over wat haar als kind overkomt, wat haar gevoelens voor God zijn en later de reden waarom ze graag in een klooster wil gaan. Maar de brieven gaan in 1944 ook over de twijfels die ze heeft over het bestaan van God en de twijfel aan haar eigen toekomst. Ze kan goed leren, maar mag niet doorleren van haar vader. In die brieven zegt ze ook dat de helft van een tweeling is. Dit doodgeboren zusje  noemt ze Gabriëlle.   
In de brieven van 1951 e.v.  vertelt ze dat ze verliefd is en dat ze zwanger is wanneer ze in het klooster komt. Ze houdt de naam van die man geheim. Alleen haar biechtvader, kapelaan  Braam weet ervan.  
In 1970 schrijft ze de laatste brief aan Magda. Daarin vertelt ze van het bezoek dat haar schoonzus Toosje en haar kind Sophie in dat jaar aan het Duitse klooster brachten om haar te zien. De abdis had het stel toentertijd bits en met een grove leugen  weggestuurd en ze had dat van een afstandje bekeken. Het had haar pijn gedaan dat ze haar kind en schoonzus (die zich voordeed als de moeder van Sophie) moest laten gaan.  Ze was ook geschokt dat de abdis tot zo'n leugen in staat was.
Deze brieven worden in 1995 bij het bezoek van Sophie aan het klooster waarin haar moeder al die jaren zit bij de laatste ontmoeting door Thé aan haar gegeven.

1994-1995
Sophie Keller (42) is een gevreesde, maar gerespecteerde tv-presentatrice die net van Amsterdam naar een poldermolen in een dorp in het Groene Hart is verhuisd.  Haar partner Baauwe is jurist en houdt zich voornamelijk bezig met mensenrechten.  Sophie heeft een reportage gemaakt over een  vrouw die het recht op de identiteit van haar donorvader juridisch heeft afgedwongen. Baauwe vindt dat niet in de haak.
Sophie gaat daardoor zelf over haar afkomst twijfelen en nadenken. Ze weet dat ze een door haar tante Toosje geadopteerd stiefkind is.  Maar daar is ze pas heel laat achter gekomen, omdat het afstaan van het kind door haar moeder een groot familiegeheim was gebleven. Toen ze zeker wist dat ze was geadopteerd, vluchtte ze naar Amsterdam en wilde haar pleegvader (die haar streng opvoedde en soms ook sloeg) niet meer onder ogen wilde komen. 
Nadat ze overspannen is geraakt, is Sophie een tijdje haar stem kwijt en moet ze zich ziek melden bij de televisie.
Er komen in deze verhaallijn ook een aantal flashbacks over haar jeugd voor:
-  van een broertje hoort Sophie dat tante Thé in de gevangenis zit
- op school gedraagt ze zich soms onhebbelijk
- ze schrijft een fantasieverhaal over tante Thé die verliefd is en een kind krijgt; haar pleegvader verscheurt het
- haar pleegvader wordt vaak boos als ze het in de familie over de afkomst van Sophie hebben
- er is een flashback waarin Sophie met haar "moeder" Toosje naar het Duitse klooster gaat, maar ze krijgen geen toegang tot tante Thé, waarna Sophie beseft dat zij het kind is van Thé ; haar ouders hebben haar  al die tijd voorgelogen.
- ze is dan 18 jaar en ze vlucht naar Amsterdam waar ze op kamers gaat. Ze wil het haar vader nauwelijks vergeven en ze wil hem niet meer zien. Met haar moeder Toosje heeft Sophie later nog wel contact.
- Sophie weet echter ook dat haar vader het in de familie altijd voor haar opnam.

Haar depressie gaat maar niet over. De relatie met Baauwe lijdt eronder. Als ze hem via het schilderij dat haar vriendin-kunstenares Pimmetje ooit heeft gemaakt, vertelt over haar afkomst, wordt hij boos vanwege de leugens die ze heeft opgehangen. Hij vertrekt tijdelijk. Toch komt hij bij haar terug en wil hij met haar verder. Met haar lesbische vriendin Joanne spreekt ze er ook over. Die raadt haar aan  vrede met zichzelf te krijgen door de boel als een journaliste  te onderzoeken.

Ze gaat dat doen en mensen bevragen:
- o.a. haar pleegmoeder
- haar bozige tante Anne: die zegt dat Thé is bevrucht door een kapelaan en dat ze altijd jongens om zich heen had
- dan bezoekt ze de kapelaan Braam. Hij zegt dat hij wel verliefd op haar was, maar niet de vader van het kind is. Hij weet wel wie dat is, maar wil de naam ook niet onthullen.
- ze bezoekt vriendinnen van haar moeder Thé . Een ervan geeft haar fragmenten uit een brief, waarin ze de relatie met haar geloof aangeeft. . Thé was geroepen door Jezus: ze zag het als een plicht die roeping te volgen. God ging boven het kind.

Omdat de relatie met Baauwe niet beter wordt en ook de controlerend geneesheer  vindt dat ze te weinig doet om te herstellen, lijkt het beter om naar Duitsland af te reizen. Joanne meldt haar aan voor een overdenkingsverblijf  onder haar naam. Onder de naam van haar vriendin reist Sophie naar het klooster in Duitsland in de buurt van Trier. Hoewel ze niet meer religieus is, doet ze mee aan de katholieke rituelen, maar ze valt toch wel op. Met de abdis praat ze over de ontstaansgeschiedenis van het klooster. Na de oorlog vonden de Brabantse nonnen dat ze iets moesten opzetten in het chaotische naoorlogse Duitsland. Zuster Barbara (Thé) is een van de nonnen van het eerste uur.
Er komen ook andere retraitegasten. Een ervan is een Duits meisje dat door haar moeder is meegenomen om te studeren voor haar eindexamen. Deze Angelika wil uit woede daarover weglopen, maar uit eigen ervaring weet Sophie dat weglopen weinig uithaalt. Ze haalt Angelika over te blijven.
Door gesprekken met andere nonnen begint Sophie te twijfelen aan het doel van haar reis. Is het wel verstandig om alles te weten? Is het voor een mens soms gewoon niet beter dat hij zich bij bepaalde zaken neerlegt zonder een antwoord te krijgen? Kapelaan Braam komt ook naar Duitsland. Hij weet wel wie haar vader is geweest, maar heeft geheimhoudingsplicht. Hij vertelt Sophie dat  Thé geroepen was door Jezus: ze zag het als een plicht die roeping te volgen. God ging boven het kind. Hij gad met haar willen trouwen.
Sophie wil eerst vertrekken uit het klooster, maar keert toch terug.
Dan krijgt ze op een onbewaakt ogenblik toch haar beloning: Thé (zuster Barbara) komt bij haar zitten, noemt haar drie doopnamen en geeft haar een pakketje. Het is een pakket met brieven die Thé aan haar zus heeft geschreven en die in de loop van de  roman zijn opgenomen. Daarin staat dat ze het heel moeilijk had toen ze in 1970 zag dat Toos en Sophie werden weggestuurd. Ze was ook in de war, omdat de abdis leugens had verteld. Wanneer Sophie de inhoud van het pakket leest, aanvaardt ze haar lot. Je hoeft niet alles te weten in je leven, maar je moet soms gewoon aanvaarden wat er gebeurt. 

 

Personages

Baauwe

De vriend van Sophie is eigenlijk wel een no nonsense man. Hij vindt het heel erg dat Sophie hem al die jaren heeft voorgelogen, maar hij keert toch terug bij haar. Hij is wel van mening dat ze zelf zal moeten werken aan haar herstel.

Toosje

De pleegmoeder van Sophie heeft in het verleden eigenlijk erg goed haar best gedaan. Het is een lieve vrouw die gedomineerd werd door haar strenge man. maar in 1970 wilde ze toch met haar stiefdochter naar Duitsland om Thé te bezoeken.

Sophie

Sophie is een gerespecteerde tv-medewerker. Toch gaat ze er onderdoor wanneer ze een documentaire moet maken over een moeder die via de rechter de identiteit van de biologische vader heeft bevochten. Ze kan er slecht tegen dat zij haar biologische vader niet kent en ook de reden niet waarom haar moeder haar heeft afgestaan. Eerst doet ze heel cynisch bij haar zoektocht, maar door de gesprekken met de nonnen in het Duitse klooster gaat ze zich anders opstellen. Respect voor de mening van anderen is belangrijk alsmede de idee dat je niet alles in je leven hoeft te begrijpen. Dat moet je eigenlijk gewoon aanvaarden.

Karel

Karel is Sophies pleegvader. Hij was hard en streng, maar eigenlijk deed hij dat toch wel om Sophie verder te helpen. In haar wilde periode begreep ze dat niet. Ze vluchtte naar Amsterdam en wilde hem daarna nooit meer zien. Daar krijgt ze toch wel een beetje spijt van.

Joanne en Pimmetje

Beiden zijn het vriendinnen van Sophie die haar de weg wijzen hoe ze haar problematiek kan oplossen. Joanne zegt dat ze naar Duitsland moet gaan om haar moeder te bezoeken. Ze volgt die raad op en komt tot inzicht.

Quotes

"De boodschap was zo beknopt geformuleerd dat Sophie die in één oogopslag kon opnemen. DIT KIND IS UIT MIJ GEBOREN.ZE IS GEDOOPT MET DE NAMEN SOPHIA MAGDALENA GABRIELLA. HET IS MIJN UITDRUKKELIJKE WENS DAT ZE OPGROEIT BIJ KAREL EN TOOSJE." Bladzijde 128

"Sophie had de drank naar binnen gegoten alsof het cola was, zichzelf bijgeschonken en toen opgebiecht dat ze de dochter was van een non die levenslang zat opgesloten in een slotklooster, en van een onbekende man, hoogstwaarschijnlijk de jonge kapelaan van de parochie, die waanzinnig verliefd op haar zou zijn geweest." Bladzijde 162

"Ze keek weer naar het beeld van Maria met kind. De symbolisering van het moederschap bij uitstek. Het Brabantse klooster waar Thé zwanger en wel intrad stond daar ongetwijfeld ook vol mee. Hoe kon ze dan toch besluiten om haar baby af te staan? Dat je een foute keuze maakt, oké, maar om daar dan vervolgens de rest van je leven in te volharden." Bladzijde 279

"Sophie voelde hoe haar hand werd opgetild en door warme vingers werd omsloten en daarna dat er een pakje in werd gedrukt. "Neem dit van me aan, mijn kind", zei Thé, " en probeer me te vergeven wat ik je heb aangedaan."" Bladzijde 340

"Zuster Clara had gelijk, erkende ze met tegenzin: ze zou geen rust vinden als ze zich er niet bij neerlegde dat het verlossende antwoord nooit zou worden gegeven. Ze hoefde dan niet Thés keuze voor het klooster te aanvaarden als een moreel juiste keuze, ze moest wel leren aanvaarden dat er kwesties waren waarover nooit helderheid zou worden verschaft." Bladzijde 287

Thematiek

Moeder-dochterrelatie

Een belangrijk thema in deze roman is de verhouding tussen moeder en dochter. Op haar 18e hoort Sophie dat haar pleegmoeder Toosje niet haar echte moeder is. Ze is afgestaan door haar biologische moeder. Die ging het klooster in, terwijl ze zwanger was. Er is nooit een aanvaardbare reden geweest voor Sophie waarom haar moeder dat gedaan heeft. Als ze later overspannen is (o.a. als gevolg van een reportage die ze zelf heeft gemaakt voor de televisie) kan ze geen genoegen meer nemen met het zwijgen van haar moeder. In haar zoektocht naar de waarheid ontmoet ze zowel familieleden als vertegenwoordigers van de kerk. Maar uiteindelijk beslist ze toch op aanraden van partner en vriendin naar Duitsland te gaan en haar moeder op te zoeken. Omdat ze in de week dat ze in het klooster verblijft, andere mensen ontmoet met wie ze reflecteert op de zin of onzin van een directe confrontatie, komt ze uiteindelijk tot het inzicht dat je niet voor alles in het leven een kant en klaar antwoord hoeft te krijgen. Belangrijk is dat je dit voor jezelf kunt accepteren, waardoor je het ten slotte los kunt laten. Die aanvaarding van het leven valt Sophie (let op de naambetekenis: wijsheid) valt haar ten deel.

Zin van het bestaan / zin van het leven

Het bovenstaande kun je ook vertellen n.a.v. het thema zin van het leven. Sophie ziet als ze 42 jaar is (midlife) even geen uitweg meer in haar bestaan als tv-presentatrice. Ze meldt zich ziek, omdat ze onbewust toch de reden voor haar adoptie wil weten. Ze moet een heel lange weg bewandelen om vrede met het verleden te krijgen. Het pakketje brieven dat haar moeder haar aan het eind overhandigt, helpt daarbij. Ze aanvaardt het lot van het leven zoals dat met haar gegaan is.

Motieven

Midlifecrisis

Sophie is 42 jaar als de crisis bij haar losbarst. Ze heeft omdat de crisis over het wezenlijke bestaan gaat een midlifecrisis. Dat zie je in de literatuur vaker voorkomen bij mannen dan bij vrouwen. Hij gaat vaak gepaard met problemen in de relationele sfeer. Je moet tijdens zo'n crisis nadenken over wat je werkelijk van belang vindt in je leven.

Homoseksualiteit

Twee vriendinnen van Sophia (Joanne en Maud) zijn lesbisch en hebben een kind door een zaaddonor laten verwekken waardoor ze het dubbele moederschap hebben. Dat is een mooi spiegelmotief voor de thematiek van de roman. Thé staat haar kind af en Sophie heeft juist geen kinderen.

Moeizame liefdesrelaties

Omdat Sophie een burn out krijgt over het verleden en maar geen stappen onderneemt om er iets daadwerkelijk aan te doen, wordt de relatie tussen Sophie en Baauwe steeds slechter. Als ze pas later haar geheim onthult, is hij eerst heel boos, maar hij zet haar er toch toe aan om aan de problematiek te werken.

Religie

Religie is naast het moeder-dochterthema het belangrijkste motief in de roman. Thé vindt de liefde voor God (de roeping) belangrijker dan de liefde voor haar kind en moet die roeping volgen.

Queestemotief

Omdat Sophie zowel naar het verleden, haar biologische moeder en vader op zoek gaat is er sprake van een queestemotief. Daarbij hoort altijd het maken van een reis. Dat gebeurt wanneer ze naar het klooster in de Duitse Eifel vertrekt om haar moeder te bezoeken.

Leugens en bedrog

Omdat het geheim voor de gemeenschap verborgen moest blijven maken de diverse personages gebruik van leugens en bedrog. Baauwe neemt het Thé kwalijk dat ze hem altijd voorgelogen heeft.

Escapisme

Als je de problemen niet de baas kunt, vlucht je vaak voor de werkelijkheid. Als ze 18 jaar is vlucht Sophie naar Amsterdam. Ze wil niets meer haar pleegvader te maken hebben, hoewel die heus wel goed voor haar zorgde. Later vlucht ze weer weg uit Amsterdam naar een klein polderdorpje in de buurt van Leiden. Weg van de chaos en de stress van de hoofdstad. Het is niet zo gek dat in de molen van het dorpje waar ze gaat wonen het gevoel van vluchten weer terugkomt.

Familiegeheim

In de familie Keller is het grote geheim dat Thé zwanger het klooster is ingegaan en daarna het kind Sophie heeft afgestaan aan haar schoonzus. Er werd in het dorp met medeweten van de pastoor verkondigd dat dit het kind van Toosje en Karel was. Pas veel later wordt het geheim onthuld. Sophie heeft dit gegeven ook heel lang geheim gehouden voor haar partner.

Vatersuchmotief

Heel even is Sophia ook op zoek naar de man die haar biologische vader is geweest. maar dat blijft een goed bewaard geheim van Thé die het ook in haar brieven aan zus Magda niet onthult. Een poosje denkt Sophia dat de mooie kapelaan Braam de biologische vader is.

Depressief gedrag

Sophia vertoont depressief gedrag als ze na de reportage over het recht op kennis wie je ouders zijn instort. Ze kan zelfs een tijdje niet praten. Ze vindt het verschrikkelijk dat ze nooit geweten heeft waarom haar moeder haar heeft afgestaan.

Motto

Er zijn twee motto's:

"Het gaat erom dat er toch iets moet zijn. Een of andere grens, die je niet mag overschrijden, omdat je dan je zelf niet meer bent"
(Zofia Nalkowska - De grens)

"Wat kun je mensen met woorden vragen? Wat is het antwoord waard dat de mensen niet met de werkelijkheid van hun leven geven maar met woorden?"
(Sándor Márai, Gloed) 

Twee filosofisch getinte citaten over datgene wat een mens in zijn bestaan voor beslissingen neemt.
Die vormen de kern van de roman.

 

Opdracht

Voor mijn kinderen en kleinkinderen.
Jullie geboorte is een wonderbaarlijk nieuw begin en een beloftevolle voortzetting van het leven.

Trivia

De schrijfster hecht er blijkbaar waarde aan te vermelden dat de romanpersonen geheel ontsproten zijn aan haar fantasie.

Wie meer werk van Marie de Meister wil leren kennen, verwijs ik hierbij naar haar website http://www.mariedemeister.nl

Titelverklaring

De moeder van de vertelster Sophie, Thé, is terwijl ze zwanger was in het klooster gegaan. Daar heeft ze haar kind afgestaan aan haar schoonzusje Toosje, die al die jaren heeft gedaan alsof ze de moeder van Sophie was. De moeder van Thé hulde zich in stilzwijgen. Ze had in het Duitse klooster waar ze verbleef een zwijgbelofte gedaan. Ze praat dus niet over haar verleden. Sophie wil het verleden ontrafelen: ze is journaliste. Maar ze kan niet met haar moeder spreken. Die verbreekt haar zelf opgelegde stilte niet. Wel geeft ze Sophie een pakje met brieven, waarin Sophie kan lezen hoeveel moeite haar moeder heeft gehad met de beslissing haar kind af te staan.

Het is natuurlijk geen toeval dat er deze roman heel vaak de woorden "stilte, zwijgen en geheim"worden vermeld. 

Structuur & perspectief

Er zijn twee verhaaldraden.
De ene lijn wordt gevormd door brieven die Theetje (later zuster Barbara) aan haar reeds in het klooster toegetreden zus Magda schrijft. Die brieven zijn geschreven in een periode van 1941 tot 1951 en een laatste nog in 1970.  Omdat het brieven zijn is hier een ik-vertelster aan het woord die uitlegt aan haar zus hoe het leven zich voor haar ontwikkelt.

De tweede verhaallijn wordt verteld door Sophie Keller, een 43-jarige tv-journaliste die ineens de weg in haar bestaan kwijt is geraakt. Dat komt door een reportage die ze heeft gemaakt over het recht op identiteit en afkomst. Ze krijgt een burn-out, depressie (overspannen) en gaat op zoek naar haar  verleden en de grote vraag waarom haar moeder haar als baby heeft afgestaan aan haar schoonzusje. 
Deze periode loopt van juni 1994 tot aan mei 1995. Hier is een personale vertelster aan het woord, nl. Sophie Keller. Ze is net verhuisd van Amsterdam naar een polderdorpje in de buurt van leiden.

De delen van Sophie worden onderverdeeld in  genummerde hoofdstukken. Daarin gaat ze ook vaak terug naar haar jeugd, de ruzies die ze met haar peetvader had, de ruzies op school, maar ook de leuke dingen (rijden met de sjees) die ze had meegemaakt. Steeds heeft ze het idee gehad dat ze een koekoeksjong was. 

De brieven en de zoektocht wisselen elkaar steeds af. Daardoor is het romanverhaal niet-chronologisch.
Bij het laatste deel van Sophies verhaal krijgt ze van de non die haar biologische moeder is, een pakje met brieven. Dat zijn de brieven van de eerste verhaallijn.

 

Decor

Het decor van het heden is vooral de molen waar Sophie met haar partner Baauwe  in het Groene Hart van Nederland (nabij Leiden)  is gaan wonen, nadat ze een tijd in Amsterdam hadden gewoond. Toen Sophie achttien jaar was, is ze van huis naar Amsterdam gevlucht, waar ze met vriendinnen kamers bewoonde.  In het heden maakt ze ook een reis naar haar moeder die in een slotklooster in de Duitse Eifel (nabij Trier) als non verblijft. Dat is dus vooral de periode in 1994 en 1995.

In de brieven is er sprake van het dorp waarin Thé is opgegroeid waarvandaan ze brieven naar haar zus Magda schrijft die als zuster Veronica in een klooster verblijft. Later gaat die zuster op de missie naar Afrika.

Stijl

De schrijfster is een rasvertelster. Ze schrijft haar verhaal op in rake, heldere zinnen. Soms sober, soms kort. Er is geen sprake van poëtisch taalgebruik. Ook haar metaforen zijn niet overdadig aanwezig en vaak heel concreet, wat zeker geen slechte kwaliteit van schrijven inhoudt. 
In het algemeen herhaalt ze in de loop van het verhaal wel enkele keren de thematiek, waardoor het aan het einde wat langdradig wordt. Het verhaal had m.i. wat korter gekund. Juist ook omdat er toch geen echte ontknoping volgt. Het gaat daarbij immers meer om de berusting van Sophie in het verleden.

Slotzin

Ze deed haar ogen dicht en zag de weide voor zich, de molensloot, de horizon. Ze zag een troep ganzen overtrekken, een zwaan landen in de sloot. Op hetzelfde moment viel haar een zin in. De eerste zin van het verhaal dat zich onstuitbaar aan haar opdrong en dat er dwingend om vroeg geschreven te worden. Ze veerde overeind, pakte haar schrift en sloeg een lege bladzijde op.

Beoordeling

Mooi verteld verhaal over een ingewikkelde moeder-dochterrelatie. Heldere stijl, geen moeilijke woorden en een knap geconstrueerde structuur met brieven van de moeder aan haar zus Magda die ook in een klooster zit. Daarmee krijgt de lezer toch een idee van wat de moeder bezig houdt. Het is geen boek dat je in een vloek (past niet bij dit boek) en een zucht uitleest, maar het verhaal geeft je wel stof tot nadenken. Op het eind vond ik het wat langdradig, ook al omdat je het slot wel kunt voorspellen. Het boek had wel wat korter gekund, omdat er m.i. ook wel wat herhalingen in zitten.
De lezer moet voelen wat de vertelster voelt en daarom geeft de schrijfster geen oplossing voor de vraag waarmee Sophie kampt.
Ik denk dat dat de roman in het algemeen wat meer geschikt is voor meisjes van het vwo-niveau en uiteraard ook voor lezeressen in leesclubs. De laatsten kunnen volop in discussie over het moeder-dochtervraagstuk.

Voor het thematisch opstellen de literatuurlijst kun je De stilte van Thé goed combineren met andere boeken over de moeder-dochterrelatie, waarvan er veel geschreven zijn in de Nederlandse literatuur. Ook is er een goede combinatie te maken met boeken die religie en godsdienst een prominente plaats in het verhaal geven.
Een paar voorbeelden van boeken over religie:
Franca Treur- Een dorsvloer vol confetti  (2009)  (Gereformeerd geloof)
Ellen Heijmerikx - Blinde wereld  (Noorse kerk)
Tineke Hendriks - Beminde zusters (2014) ( Rooms-Katholieke kerk)
Ariëlla Kornmehl - De familie Goldwasser (2007)    (Joodse familie)
Naima el Bezaz - De verstotene (2006) (moslimfamilie)

Moeder-dochterrelatie
Marina Offermans -  Voorheen mijn moeder (2007) 
Nicole van Nierop - Ik houd van u (2010) 
Esther Gerritsen - Dorst (2012 )  
Karlijn Stoffels - Zuiderzeeballade (2011)  
Rita Spijker - Ver van mij (2012) 

Recensies

"Zelf had ik nog nooit een boek van De Meister gelezen en was dan ook aangenaam verrast door ‘De stilte van Thé’. Het boek is een ware puzzel die je als lezer lang geboeid houdt. Het boek bevat spanning, liefde maar ook veel onverwerkte momenten voor hoofdpersoon Sophie. Hoe verder het verhaal zich ontwikkeld hoe meer je leest over hoe moeilijk Sophie het heeft met haar afkomst. Heeft haar moeder haar expres afgestaan? " http://www.boekhopper.nl/...e-meister/

"De Meister laat in het boek existentiële en ethische vragen aan de orde komen. Wordt wie je bent bepaald door je afkomst, je opvoeding, je genen? Kun je mensen dwingen hun werkelijke motieven prijs te geven? Mag je de liefde voor God boven de liefde voor je kind stellen? Tijdens haar zoektocht zien we Sophie worstelen met vragen die volgens zuster Clara niet de juiste vragen zijn. Als ze vrede wil vinden, moet ze zich, net als de nonnen, overgeven aan God. En dat botst verschrikkelijk met Sophie, die gewend is antwoorden te krijgen. Ook De Meister geeft geen antwoorden en biedt de lezer ruimte" https://www.hebban.nl/rec...2016-03-31

"Ze groeit op in een kroostrijk gezin in een katholiek dorpje in Overijssel. Op haar achttiende ontdekt ze dat ze is geadopteerd. Haar echte moeder heeft haar ondergebracht bij familie en is non geworden. Keller voelt zich verraden, keert haar familie de rug toe, en vlucht naar Amsterdam. ‘Sophie werkt met veel verbetenheid aan haar nieuwe leven en dan vooral aan haar carrière. Ze sluit stukken van zichzelf af, wil niets zeggen over haar verleden. Zelfs niet tegen haar partner Baauwe.’" http://www.mareonline.nl/...zwijgrecht

"De brieven van Thé en het verhaal van Thé verhalen samen een mooi en verhaal waarin veel gebeurd en ook een stuk geschiedenis verteld wordt. Menselijke emoties, kracht en zwakheden worden eerlijk maar met meedogen neergezet. Thé en Sophie laten zichzelf maar ook de familie om zich heen tot leven komen. En beide verhalen zijn uniek en toch ook onverbrekelijk met elkaar verbonden door afkomst en familie. In het boek worden regelmatig pittige gesprekken gevoerd over o.a. het belang van afkomst t.o.v. opvoeding. Dit is niet alleen interessant om te lezen, het laat ook zien hoe dit Sophie helpt om haar weg in het leven weer terug te vinden. " http://connieflipse.blogs...ister.html

Bronnen

Website van de schrijfster

www.mariedemeister.nl/