Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2009
• 302 pagina's
• Uitgeverij: Heleen van Royen zelf (imprint van FBM Uitgevers)

Flaptekst

Eerste zin

Samenvatting

In het eerste hoofdstuk staat de 27-jarige Victoria Kramer In Amsterdam terecht voor iets wat ze heeft uitgevreten, maar het wordt nog niet duidelijk wat dat is. Toen zij 14 jaar was, werd haar vader gedood door een moordaanslag en ze is de dader nog altijd dankbaar, zegt Victoria. Het is een sterke openingszin van het boek.
Dan gaat het verhaal terug naar Sevilla in april van dat jaar, waar ze de mooie Spaanse zanger Salvador moet zien te verleiden voor haar Nederlandse opdrachtgeefster Anne die heel rijk is en op het punt staat met Salvador te trouwen. Victoria’s beroep is mannentester, een competentie die ze al heel jong heeft opgepakt. Haar eerste slachtoffer was haar leraar wiskunde die het feit dat ze zonder slipje naar school kwam moeilijk kon verwerken. Dat was in 1996. Victoria was toen 15 jaar en een beetje losgeslagen na de moord op haar vader die het gevolg was van een afrekening in de drugswereld, waarin hij als advocaat de weg wel wist en zich goed verrijkte gezien zijn eigen adagium: “Vertrouw nooit een medemens.”

Victoria legt kort daarna contact met Salvador, die een avond ervoor nog met twee Britse groupies een seksfeestje heeft gevierd. Ze haat dat soort mannen en doet iets in zijn drankje waardoor hij na de seks in slaap valt. Dan komt de echte wraakactie van Victoria: ze pakt haar tatoeëerspullen en prikt de letters SLUT 11 rond zijn anus. Bovendien maakt ze enkele compromitterende foto’s van zijn ”zaakje” om die aan Anne te laten zien. Dat huwelijk zal er niet van komen.

Wanneer Victoria weer thuis komt uit Spanje, heeft haar moeder nieuws. Er is in Artis een leeuwenjong (Umpa Lumpa) geboren die geen moeder meer heeft en er is een oppasser Fintan die zich over het diertje heeft ontfermd. Het is een mediahype zoals met het Duitse ijsbeertje Knut in 2006. Sophia (47) is helemaal gek van de 7 jaar jongere Fintan. Dan leren we in dit hoofdstuk ook Victoria’s opvattingen over seks kennen. Seks wordt erg overgewaardeerd, vindt ze. Ze doet het beroepshalve wel met mannen maar niet uit liefde. Haar wekelijkse beloning van een heerlijke douche met de douchekop verschaft haar voldoende genitaal genot. Ze wil echter wel Fintan leren kennen. Ze probeert via een truc (een afstudeerscriptie maken) met hem in contact te komen en het is een van de eerste mannen die ze echt sympathiek vindt. Maar hij is veertig jaar en hij geeft weinig sjoege. Frappant is ook dat ze beiden op 3 mei zijn geboren. Allebei zijn het dus stieren.

In juni 2008 test Victoria in New York het rijkeluiszoontje Chuck op verzoek van zijn vader en schoonmoeder. Ze gaat naar zijn club en ontmoet daar ook Barbara (Chucks schoonmoeder) Zij (de vrouwen dan) beginnen te zoenen en Chuck die eerst niet zo veel aandacht voor Victoria had, wordt nu wel opgewonden. Ze gaan naar het appartement van Chuck en daar leidt het zoenen tot een intens triootje, waarbij Barbara ook door haar schoonzoon flink wordt “genomen”. Het is een heel erotisch beschreven scène. Het blijkt dat Barbare het vaker met haar schoonzoon heeft gedaan en doet. Met Pasen had ze voor Chuck ook nog een originele manier van eieren verstoppen uitgevonden.

Victoria krijgt er de pest in dat Barbara het met Chuck doet. Dat hoort niet. Ze besluit na Chucks vader te hebben ingelicht Barbara te straffen en ze doet dat op de bekende manier. Een verdoving in een drankje en dan heeft ze vrij spel om de gebleekte anus van Barbara met inktstoffen te tatoeëren. Bovendien stopt ze nog wat badparels in het “doosje” van Barbara.
Die is later “not amused” en blijft Victoria via sms’jes bestoken met de vraag “Waarom?” Victoria antwoordt niet, maar het is haar ultieme wraak voor vreemdgangers.

Dan volgt een hoofdstuk over de geboorte van Victoria (3 mei 1981 toen Ajax Kampioen werd door in De Kuip van Feyenoord te winnen). Victoria werd tijdens de wedstrijd geboren. Op haar veertiende verjaardag kreeg haar vader na het etentje een infarct en enkele maanden later werd hij voor de deur van zijn huis doodgeschoten door iemand van de drugsmaffia. Een afrekening in de onderwereld. Haar veel jongere moeder houdt het dan met enkele nare mannen. Zo komt Victoria erachter dat de fysio Rudolf een ander heel jong meisje als vriendin heeft en tegelijkertijd met haar moeder neukt. Ze steekt er een stokje voor. 

In 2006 wordt het tijd dat ze het ouderlijk huis gaat verlaten, vindt ook haar oma en dan gaat ze in een appartement aan de Maas in Rotterdam wonen. Ze krijgt van haar moeder het pistool van haar vader. Ze blijft een aparte verhouding met Sophia houden en als ze terug is uit Amerika, praat ze met haar moeder o.a. over Fintan. Ze geeft haar moeder de schuld ervan dat ze slecht met mannen kan omgaan. Victoria had gehoopt dat de sympathieke Fintan haar nog een keer zou bellen, maar dat duurt nog een hele tijd. Maar het gebeurt uiteindelijk toch en omdat Victoria een opdracht in Engeland moet vervullen (ze moet nu een lesbienne verleiden in opdracht van diens Nederlandse vriendin) spreken ze af op Schiphol. Ze is verliefd op de dierenoppasser, maar die heeft net een lange relatie achter de rug en is daarom wat huiverig voor een nieuwe. Toch zoent ze hem voor het eerst op Schiphol. Dat valt niet tegen.

Victoria vliegt vervolgens naar Engeland om twee redenen. Ze moet de Engelse DJ Jasmin testen op seksuele betrouwbaarheid en ze wil bovendien de humane robot Jules ontmoeten. Ze heeft veel over hem gelezen en denkt dat het voor haar de ideale knuffelbeer is. Op die manier zouden robots wat kunnen betekenen voor het tekort aan knuffelgenot in de wereld.
Ze ontmoet Jasmin en blijft bij haar slapen. Jasmin blijkt zeker net zo goed te werken als de wekelijkse sproeibeurt met de douchekop, maar ze weet nu ook dat de Nederlandse vriendin haar huwelijk niet moet opgeven voor Jasmin, want eigenlijk is Jasmin natuurlijk ook gewoon een SLUT.

Daarna doet ze alle moeite om Jules te ontmoeten, maar ze krijgt geen medewerking van zijn professor. Via de student Brian die ze natuurlijk wel weet te verleiden, komt ze te weten dat hij een toegangspas heeft. Die ontvreemdt ze en ze breekt in het laboratorium in. Ze steelt Jules, maar eigenlijk kan de robot niet veel. Hij is gewoon geprogrammeerd en niet in staat tot wezenlijke communicatie. Dat wordt en desillusie en Victoria voelt zich min of meer bedrogen. Daarom moet ook Jules worden bestraft: hij krijgt ook de rituele straf (een tatoeage rondom zijn mond) toegediend. 

Oma belt Victoria op om te vertellen dat haar moeder weer moeilijk doet. Het lijkt erop alsof Fintan haar moeder ten huwelijk heeft gevraagd en nu de relatie heeft verbroken. Sophia is totaal van slag, want ze had al een trouwjurk gekocht. Dan belt Fintan naar Victoria op en zegt dat hij haar graag wil spreken. Ze gaat naar Artis waar hij zich dagelijks aan het publiek laat zien met de kleine leeuw Umpa Lumpa. Ze wil hem een bekentenis afdwingen met het pistool van haar vader. Hij is immers de rotzak die haar moeder heeft bedonderd. Maar ze heeft hem nota bene voor zichzelf gewild. Ze schiet en doodt dan de lievelingsleeuw van het Nederlands publiek. Daarvoor moet ze terechtstaan en dan zijn we weer bij hoofdstuk 1 terug. Fintan Adams beweert dat hij nooit een huwelijksaanzoek aan Sophia heeft gedaan.
Ze maakt haar eigen zaak niet beter door enkele opmerkingen, maar uiteindelijk neemt haar advocate het woord en verklaart haar houding uit haar ongelukkige jeugd met als dieptepunt de liquidatie van haar vader. Omdat ze haar moeder ongelukkig zag worden na de verbreking van de relatie tussen haar en Fintan, had ze wraak gezworen. Dat siert de dochter, vindt de advocate. Bovendien heeft ze geen ervaring met vuurwapens en is het schot per ongeluk afgegaan. Er wordt 7 jaar geëist maar Victoria krijgt uiteindelijk 5 jaar met aftrek.

In het allerlaatste hoofdstuk (33) zoekt Oma Donna haar op in de gevangenis. Ze vertelt dat ze nieuws heeft. Sophia heeft nooit iets gehad met Fintan: ze had het hele verhaal verzonnen. Er is nooit een trouwjurk gekocht. Bovendien wil haar moeder nu niets meer met haar te maken hebben. Maar er is ook een klein beetje goed nieuws. Fintan wil Victoria komen opzoeken. Hij kan haar niet vergeten.

Personages

Victoria

Victoria is een jonge vrouw die een moeilijke jeugd heeft gehad (haar vader is geliquideerd). Nu is ze 'mannentester': in opdracht van rijke mensen zoekt ze uit of hun partner trouw is, door ze te verleiden. Zelf vindt ze echter dat seks overschat is, en heeft ze moeite om een relatie op te bouwen met een man. Toch wordt ze verliefd op Fintan. Voor hem heeft ze wel echte gevoelens. Ze wordt dan ook heel boos als blijkt dat hij trouwplannen heeft met haar moeder (wat achteraf niet waar blijkt te zijn), wat leidt tot haar wanhoopsdaad, waardoor ze in de gevangenis terecht komt.

Fintan

Fintan is een populaire dierenverzorger in artis. Hij is 40 jaar, en lijkt eerst niet zo veel te zien in de jongere Victoria, maar verandert later van mening (hij komt haar opzoeken in de gevangenis).

Sophia

Sophia is de 47-jarige moeder van Victoria, die na de dood van haar man heel wat mannen gehad heeft. Ze ziet ook wel wat in de jongere Fintan, maar die lijkt uiteindelijk voor haar dochter te kiezen.

Thematiek

Overspel/ vreemdgaan

De roman “De mannentester” is een verhaal over de afstraffing van mannen die vreemdgaan. Victoria heeft zich in het beroep van privé-detective gespecialiseerd als mannentester en doet in opdracht van vrouwen die hun relatie niet vertrouwen het verleidingswerk om de betrouwbaarheid van die mannen te testen. Het lukt haar meestal om de mannen in haar bed te krijgen, al is dat niet verwonderlijk: Victoria ziet er blijkbaar heel prettig uit en mannen zijn nu eenmaal jagers en wanneer de prooi in hun schoot wordt geworpen, nemen ze die dankbaar aan.

Motieven

Moeizame liefdesrelaties

In De Mannentester laat Victoria zien hoe moeizaam veel liefdesrelaties zijn; de mannen gaan immers bijna allemaal makkelijk met haar mee.

Wraak

Victoria neemt wraak voor alle mannen die zomaar vreemdgaan met haar. Ze brengt de mannen (maar soms ook de vrouwen als Barbara) onder verdoving door iets in hun drankjes te stoppen en pakt daarna haar tatoeëerspullen om op een meestal geniale en genitale plek een versiering aan te brengen. Zo prikt ze de letters SLUT 11 rondom de anus van Salvador en ook Barbara krijgt een versiering rondom die plek. Die had “het” nooit met haar schoonzoon mogen doen. Dat betekent wel dat Victoria zich min of meer als zedenmeester manifesteert.

Seksualiteit

Victoria heeft seks met alle vreemdgaande mannen.

Motto

De roman heeft twee motto’s meegekregen.

“Never trust a stranger-friend
No one knows how it will end
As you are pretty, so be wise
Wolves may lurk in every guise.”

Charles Perrault in "Little Red Riding Hood" (1969)

Vertaling: “Vertrouw nooit op een vreemde, want je weet niet hoe het dan zal aflopen. Als je er leuk uitziet, wees dat verstandig, want wolven kunnen zich in schaapskleren hullen.“

Dit motto slaat voornamelijk op de situatie dat zowel Victoria als de mannen die ze ontmoet zich anders voordoen dan ze zijn. Omdat ze in opdracht van mannen of vrouwen mannen (maar ook vrouwen) uit test op hun betrouwbaarheid, doet ze zich verleidelijk voor om zich later als een echte wolvin te gedragen.

Het tweede motto komt uit een roman van de sf-auteur Isaac Asimov, “De totale robot”, 1964. Het is de eerste wet van de robot.

Een robot mag een menselijk wezen geen kwaad berokkenen of toelaten dat een menselijk wezen gekwetst wordt door zijn nalatigheid. 

In de roman is Victoria ook erg gecharmeerd van het bestaan van robots. Ze houdt o.a. van de humane robot Jules, voor wie ze inbreekt en die ze steelt. Maar toch wordt die kennismaking ook een desillusie. Zijn antwoorden zijn gewoon geprogrammeerd en tot ware communicatie is hij niet in staat.

Trivia

Auteur Heleen van Royen noemt zich een literair provocateur omdat ze over vreemde seksuele onderwerpen schrijft.

Titelverklaring

De mannentester is niet zo lastig te verklaren. Het verwijst naar het beroep van Victoria die een reputatie heeft dat ze mannen kan testen op hun betrouwbaarheid. Dat kan ze door ze te verleiden: ze krijgt ze vrijwel altijd in bed (in het boek gebeurt dat met de Spaanse Salvador en de Amerikaanse Chuck).
Wanneer dat lukt, neemt ze ook altijd wraak op die mannen. Met haar tatoeëerspullen heeft ze een ritueel bedacht om de wraak heftig te maken. In het boek is Victoria niet alleen een mannentester. Wanneer het zo uitkomt, test ze ook ontrouwe vrouwelijke partners.
 

Structuur & perspectief

Structuur en/of verhaalopbouw 
Het boek bestaat uit 33 hoofdstukken die met letters worden aangegeven. Na elk begin staat vermeld waar dat deel zich afspeelt, bijvoorbeeld, Amsterdam donderdag 2 oktober 2008.
Na het eerste hoofdstuk dat met een sterke openingszin begint en een rechtszaak weergeeft en met een behoorlijk open einde eindigt, wordt het verleden onthuld. Dat gaat voornamelijk terug naar de periode van april tot juli 2008. Daarna wordt in hoofdstuk 32 de draad van het eerste hoofdstuk weer opgepakt. De uitspraak van de rechtbank wordt afgehandeld. In het allerlaatste hoofdstuk onthult oma Donna nog iets over Sophia, Victoria’s moeder.

In het verleden zitten enkele hoofdstukken die teruggaan naar de tijd van Victoria’s jeugd en wel in het bijzonder naar de tijd waarin haar vader wordt geliquideerd.

De structuur die verder heel helder is, heeft eigenlijk dus het karakter van een kadervertelling.
Het verhaal-Nu (oktober 2008) omvat de periode van april tot juli 2008 met daarin enkele hoofdstukken van Victoria’s verleden toen ze veertien jaar was. Ze is in het verhaal-Nu 27.

Gebruikt perspectief 
Victoria Kramer (in het heden van 2008 27 jaar) is de vertelster van het verhaal. Ze doet dat in de ik-vorm. In de hoofdstukken die in 2008 spelen, vertelt ze in de o.t.t. In de hoofdstukken die het verleden betreffen (de flashbacks uit haar jeugd bijvoorbeeld) vertelt ze in de o.v.t. Victoria is dan 14 jaar.

Decor

De tijd van het verhaal 
De schrijfster maakt het de lezer erg gemakkelijk te bepalen wanneer het verhaal zich afspeelt. In elk hoofdstuk wordt vermeld op welke dag het verhaal speelt. De belangrijkste tijdlaag is die van april tot oktober 2008.
Een andere belangrijke tijdlaag is die van 1995, wanneer Victoria 14 jaar is en haar vader voor de deur van het ouderlijk huis wordt geliquideerd.

De plaats van handeling 
Net als bij de tijdsaanduiding is ook de plaatsbepaling eenvoudig. De rechtszaak is in Amsterdam, Victoria woont zelf in Rotterdam. Een gedeelte van het verhaal (de test op Salvador) speelt in Sevilla en de test van Chuck is in New York. Ook wijkt Victoria nog eEN keer uit naar Bristol voor de vrouwentest en de diefstal van Jules, de robot.

Beoordeling

“De mannentester” en Heleen van Royen hebben veel publiciteit gehad in de media rondom het verschijnen van de vierde roman. De eerste druk is in een oplage van maar liefst 130.000 exemplaren verschenen. Over de verkoopcijfers hoeft ze zich dus geen zorgen te maken.

Het boek zal ook zijn weg wel vinden naar de literatuurlijsten van de scholieren, want het verhaal leest heel snel weg. Heleen van Royen weet veel vaart in de vertelling te brengen en de structuur van het verhaal is door de gekozen opzet heel duidelijk. Op elk moment weet de lezer waar hij in het verhaal aanwezig is. Bovendien verstaat Heleen van Royen de kunst om snelle dialogen te schrijven, wat de leesbaarheid van het verhaal ten goede komt. Bovendien heeft ze een sterk relativerend gevoel voor humor. Tenminste ik denk dat ze haar hoofdfiguur Victoria uitlatingen laat doen over bijvoorbeeld mannen en seks ("geef mij maar een ware douchekop is het adagium van Victoria") die toch als humor bedoeld zijn.

Alle vier de romans op een rijtje gezet, is dit wel de beste, durf ik te beweren. Vooral de eerste helft van het boek is sterk. 
Daarna, en dan bedoel ik het stuk na de New Yorkse wraakactie (Barbara wordt ook getatoeëerd), wordt het boek duidelijk minder aantrekkelijk. Bovendien zijn er stilistisch nogal wat aanmerkingen te maken omdat Heleen van Royen ook wel veel gebruik maakt van clichés.

Recensies

"Het is niet zo zeer haar beste roman tot nu toe maar wel de meest complete. " http://www.telegraaf.nl/v...elt__.html

"Een boek dat je aanvankelijk meer boeit dan je voor mogelijk had gehouden, waarna de laatste honderd pagina’s maken dat je het uiteindelijk met oprechte teleurstelling weglegt." http://nrcboeken.vorige.n...endklapper

"De mannentester is een kitscherige, platte en knotsgekke avonturenroman, anders kan ik hem niet omschrijven. " http://www.twenteuitdekun...-we-zoiets

"Te licht eigenlijk om literatuur te heten." http://www.volkskrant.nl/...ester.html

Bronnen

Website van de schrijfster.

http://www.heleenvanroyen.nl/