De kapitein en de Glory door Dave Eggers

Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2019
• 110 pagina's
• Uitgeverij: Lewboski

Flaptekst

Eerste zin

De oude kapitein begon grijs te worden. Hij bestuurde het machtige schip de Glory al vele jaren en stond nu op het punt met pensioen te gaan.

Samenvatting

De oude kapitein van de Glory (die de eretitel De Admiraal heeft verworven)  gaat met pensioen en er moet een nieuwe kapitein worden gekozen. "Een brulaap met een gele veer' stelt zich beschikbaar en de passagiers die aan boord zijn, lopen blind achter hem. Hij belooft een andere koers te gaan varen, maar hij heeft helemaal geen ervaring. Alleen een meisje, Ava, waarschuwt voor hem. Maar ze krijgt geen gehoor, want de volwassenen kiezen de man met de gele veer als hun nieuwe kapitein. Het meisje had hem 'Smerig haantje' genoemd, maar dat wordt nu de troetelnaam van zijn volgers. Ze hullen zich ook in kippenpakken. De  nieuwe kapitein ziet ook ineens een mooie vrouw aan boord, die hij tot zijn rechterhand aanstelt. Dat is echter zijn dochter.

Een van de eerste dingen die hij doet, is het ontslaan van de ervaren bemanningsleden. Hij stelt een heleboel domme volgelingen aan die geen enkele ervaring met varen hebben. Het schip vaart in het begin dan ook geen meter. De kapitein die aan slapeloosheid lijdt en ook een bangerik is (hij slaapt onder zijn bed, is bang voor spinnen) wordt 's  nachts dingen ingefluisterd door een man die achter een ventilatierooster zit. De volgende morgen heeft de kapitein allerlei domme uitspraken op het mededelingenbord geschreven. Eén ervan gaat over zijn P-nus. Bovendien zijn er dodelijke spinnen aan boord. De mensen vinden het allemaal geweldig, eindelijk iets nieuws. Dat gebeurt enkele nachten achter elkaar. De kapitein laat zich steeds influisteren door  de onzichtbare man achter het ventilatierooster. De kapitein wil ook maar één ding eten: cheeseburgers.

Er komen nieuwe regels. Zo was de oude kapitein gewend geweest om mensen in bootjes op te pakken. Dat wordt nu verboden. Sterker nog, de kapitein brengt ze liever tot zinken. Dan begint hij mensen over boord te zetten: eerst de kok, daarna diens gezin en weer later alle mensen die iets tegen hem hebben. Er zijn wel mensen die daartegen zijn en ze roepen de Autoriteit van de Zee in. Deze man die niet praat, stelt een heel groot rapport met aanklachten op, maar dat wordt gewoon in zee geknikkerd. De tegenstanders worden ook steeds vaker  over boord gegooid. Een grote groep mensen vindt het allemaal maar gewoon. Er gebeurt tenslotte iets. 

Dan komt een ander schip in zicht. Aan boord is de gevreesde piraat De Bleke. Die is heel wreed geweest en heeft o.a. de oude kapitein gemarteld.Die had zich tegen hem verzet, terwijl de 'Gele veer'zich met pornoblaadjes in het ruim had verstopt.  (vgl. Trump die niet in militaire dienst is geweest). Gele veer adoreert De Bleke, en die geeft hem wat goede tips om nog meer ellende te veroorzaken. Hij moet de mannen die tegen hem zijn niet over boord kieperen, maar in lekke bootjes zetten wat als afschrikwekkend voorbeeld voor de anderen zal gelden. (Citaat 7) 
Kort daarop komt een derde kaper Bloedbaard aan boord en de twee nieuwkomers lachten eigenlijk om  de sul van een kapitein die ze gewoon negeren.

Ze leggen aan in een haven waar ook weer een nieuwe dictator op hen wacht Man zo Bol.(Leider van Korea?)  Ze gaan naar zijn paleis, maar de Kapitein moet hen in een riksja achterna. Er is een luxe diner aan de gang, zijn mooie dochter zit aan tafel met de dictators. Ze wordt geaaid door Man zo Bol. De kapitein zit in een hoekje met kinderen en krijgt alleen kipnuggets. Intussen is zijn hele schuit leeggeroofd door de dienaren van Man zo Bol.

Dan wordt hij opgepakt en in zijn afgetakelde boot gegooid. Er zijn nog mensen aan boord, maar al het materiaal is weggeroofd. De laffe kapitein  heeft in een gouden reddingsbootje ook het schip verlaten. Het meisje Ava, dat gelijk had in het begin, roept de mensen op om iets te gaan doen. De mensen pakken weer de bezems en maken het schip schoon. Maar hoe verder?

De oplossing komt uit zee. Er komen vluchtelingen in een bootje aan de horizon. Die hebben de oranje boeken uit zee opgevist en komen die brengen naar de Glory. Het zijn vluchtelingen die altijd op zoek zijn geweest naar het schip.



 

Personages

De kapitein

Aangezien Eggers een satire op Trump schreef kun je alle eigenschappen van die vreemde president op de kapitein van toepassing laten zijn: - hij is narcistisch - hij is megalomaan - hij heeft geen interesse in gewone mensen - hij is egoïstisch - hij is seksistisch - hij is racistisch - hij is erg manipuleerbaar ( de adviseur achter het ventilatierooster) - hij gebruikt graag geweld - hij hanteert grove humor - hij blinkt niet uit in intelligentie. - hij is een bange poepdoos: slaapt onder zijn bed, is bang voor spinnen, heeft zich teruggetrokken in het ruim van een schip met een pornoboekje - hij is trouweloos, hij beschimpt alle voorgaande kapiteins, onder wie zijn beroemde voorganger De Admiraal

Andere personages

Andere personages zijn eigenlijk niet van belang. Ze worden ook niet verder uitgewerkt. Alleen de dochter van de kapitein, voor wie hij eigenlijk nooit aandacht heeft gehad, toont nog enkele karaktereigenschappen. Ze lijkt intelligenter dan haar vader, ook bescheidener. Ze weet enkele businessplannetjes te maken. Ze geeft hem enkele keren raad maar ze laat zich inpalmen door de grote drie boeven die later in de satire voorkomen. Je zou haar dus opportunistisch kunnen noemen.

Quotes

"De vaderlandsliefde was verwarrend voor de opvarenden, die zich nog herinnerden dat de man met de gele veer zich jaren geleden, toen het oorlog was en alle jonge mannen en vrouwen op de Glory het schip en zijn duizenden onschuldige passagiers met kanonnen en zwaarden hadden verdedigd, met een stapel pornoblaadjes in het ruim had verstopt." Bladzijde 10

""Laat mij maar kapitein worden", kraaide man met de gele veer. Hij was nog nooit kapitein van een schip geweest. Hij had nimmer wat voor schip dan ook bestuurd, groot of klein, en had andere kapiteins vaak met veel misbaar beschimpt." Bladzijde 9

"In de loop der jaren was het echter gaan betekenen dat iedere idioot op een willekeurig moment kon besluiten dat hij kapitein wilde worden en de volgende morgen zonder wat voor kwalificatie dan ook kon worden benoemd tot gezagvoerder van een schip van driehonderdduizend ton met duizenden opvarenden." Bladzijde 12

"Hij zette heel helder uiteen dat de bemanningsleden in de machinekamer tegen de kapitein samenspanden en dat het veel beter voor het schip zou zijn als bepaalde mensen met een bepaald uiterlijk en een bepaalde afkomst overboord werden gezet." Bladzijde 16

"(Tekst met spellingfouten van de kapitein op zijn mededelingenbord:): SCHIP OVERSTROOMD DOOR SPINNEN DIE ANALE BLOEDINGEN VEROORZAKEN ;( BEMANNINGSLEDEN DIE MACHINEKAMER "GAANDE HOUDEN'' ZIJN u VIJANDEN MIJN P-NUS: VROUWEN ENTOESIAST! WAARSCHEINLIJK WORDEN SOMMIGEN BINNENKORT OVERBOORD GEGOOID" Bladzijde 29

"Toen ze hem in zijn operette-uniform zagen aankomen, kregen de drie mannen - De Bleke, Bloedbaard en de Man zo Bol , want zo heette de leider van dit land- een lachstuip die de kapitein wel tien minuten leek te duren, maar in werkelijkheid veel langer aanhield." Bladzijde 92

"De kapitein werd gewekt door weer zo'n bemanningslid, weer zo'n niet-badpakkendraagster, die meedeelde dat de mannen van De Bleke alle Rokkenrollers in lekke bootjes achter de Glory hadden gezet en dat sommigen al dood waren." Bladzijde 76

"Hij besloot dat hij hulp nodig had. Meteen dacht hij aan een vrouw die hij al een paar keer aan dek had gezien. Hij keek altijd zo lang mogelijk naar haar en bewonderde haar lieftallige hartvormige gezicht, haar schitterende figuur en haar haar, want dat was zijdeachtig, steil en net zo geel als zijn veer. Hij zei vaak tegen andere mannen dat hij haar aantrekkelijk vond en dat ze zolekker rook en dat hij best een date met haar zou willen. Zoiets moois wilde hij altijd wel in zijn buurt hebben, dus vroeg hij of ze hem wilde helpen bij het besturen van het schip. ‘Oké, pap,’ zei ze." Bladzijde 17

Motto

Geen motto

Trivia

De Amerikaanse schrijver Dave Eggers ergert zich groen en geel aan zijn president Trump. daarom schreef hij deze satire waarin je in de persoon van d e kapitein gemakkelijk Trumo kunt herkennen.

Titelverklaring

De satire gaat over een schip (The Glory) en de nieuwe kapitein.
 

Structuur & perspectief

Er zijn achttien korte hoofdstukken die met Romeinse cijfers worden aangeduid.
De hoofdstukken staan in chronologische volgorde.
Elk hoofdstuk begint met een cartoon zonder tekst. Het betreft meestal een situatie op het schip.
Het verhaal heeft een alleswetende (auctoriale|) verteller die boven de personages staat. Deze verteller vertelt in de o.v.t.

Decor

Het decor is niet een bepaald land, al wijst de satire natuurlijk naar de Verenigde Staten. Het literaire decor is het schip The Glory, waarom de kapitein zijn machtswellust kan uitoefenen. Een schip wordt wel vaak vergeleken met een land. Beide varen een bepaalde koers en er staat een kapitein (president resp. kapitein ) aan het hoofd. Het is dus een symbolisch decor.

Er wordt ook niet concreet overeen jaar en een datum gesproken. Het is min of meer tijdloos. Wel kun je in de tekst aflezen dat er een paar maanden verstreken zijn van het begin tot het einde.

Stijl

De stijl van de schrijver is natuurlijk die van een satire. Met aan de ene kant humor maar ook met cynisme wordt in het gehele verhaal beschreven wat de domme kapitein allemaal uitvreet. Het cynisme is vaak erg duidelijk, bijv.  als er wordt verwezen naar de daden van de kapitein (hij laat mensen overboord gooien) . De humor is soms wat flauw. 

Slotzin

Ze werd aan boord getild gevolgd door enkele tientallen anderen met oranje wetboeken en instructiewerken, en door hun aanwezigheid en hun gulle gaven brachten de haveloze, uitgeputte vluchtelingen, die een schip hadden gezocht waarop ze de zee konden overleven, de hoop dat de Glory ooit weer in zijn oude glorie kon worden hersteld.

Beoordeling

Soms hebben schrijversbehoefte om  een keer van het gewone pad af te gaan. Eggers, heel  bekend van o.a. de toekomstroman De Cirkel, ergerde zich blijkbaar zo aan het gedrag van de Amerikaanse  president dat hij een vileine satire over de man  schreef. Daaraan beleef je als schrijver meestal zelf het meeste plezier tijdens het schrijven, vgl. het met een columnist.

De satire in deze roman is natuurlijk duidelijk. Het is een grappig verhaal dat gelukkig niet te lang is. Het plezier zal vooral bij de auteur liggen. Het is een vlot te lezen satire, maar literrair gezien is het zeker geen hoogstandje.

VWO-leerlingen die voor hun literatuurlijst romans moeten lezen mogen het waarschijnlijk wel op hun lijst zetten. Ze zullen het best leuk vinden. Maar dan raad ik zo ook aan een andere veel bekendere (en literair ook betere) satire te lezen van George Orwell "Animal Farm". Je weet wel die van "All animals are equal, maarsome animals are more equal than others" Toch wel heel wat subtieler.

Bijkomend voordeel : het verhaal is niet erg lang.En je hebt een mooi gespreksonderwerp voor je spreekvaardigheid Engels.

Recensies

"De kapitein en de Glory is een vileine satire tegen Donald Trump en de politiek en al het andere waarvoor hij staat. Het is een aanklacht tegen alles waarvoor de huidige president van Amerika staat en de volgers die dit hebben mogelijk gemaakt. Zijn waardering voor dictators, zijn houding ten opzichte van vluchtelingen, zijn verwrongen wereldbeeld en zijn ongebreidelde narcisme. Alles wordt door Eggers gehekeld. De kapitein en de Glory is een vlijmscherpe en geslaagde politieke satire van een ziedende schrijver die gewaardeerd is met ∗∗∗∗∗ (uitstekend)." https://www.allesoverboek...-de-glory/

"Al sinds zijn duizelingwekkend geniale debuut ‘Een hartverscheurend verhaal van duizelingwekkende genialiteit’ vond Dave Eggers zowel in zijn fictie als in zijn meer journalistieke werk doorgaans de lach die echoot in het tranendal. Terwijl de toon door de jaren heen belerender werd en in de taal virtuositeit steeds vaker werd geofferd op het altaar van de helderheid, hield de schrijver zijn vertellingen over zijn eigen familiegeschiedenis, over Soedanese vluchtelingen of over de lamentabele staat van de geglobaliseerde economie meestal drijvende met een subtiele soort humor die in ‘De kapitein en de Glory’ ver te zoeken is. Dat fijnzinnige grappen ontbreken in een farce, hoeft niet per se te verbazen, maar dat er zo weinig voor in de plaats komt, is pijnlijk. ‘De kapitein en de Glory’ is niet serieus bedoeld, en valt ook op geen enkele manier serieus te nemen. Literatuur die het publiek zo onderschat, is even kwalijk als de populistische taal die ze probeert te bestrijden." https://www.humo.be/boekr...n-de-glory

Overhoor jezelf