Feitelijke gegevens

• 3e druk, 2013
• 565 pagina's
• Uitgeverij: De Bezige Bij

Flaptekst

Eerste zin

Aan de bovenloop in de bergen was de rivier wild water geweest, koud en grijs, vol onrust zoekend, onzeker van steen naar steen glijdend; eerder al had ze zich daarboven wit schuimend van de klippen in het diepe geworpen om later, in hoog tussen de rotsen opschietende fonteinen, moeiteloos horden van de cataracten te nemen, en verder, dieper, steeds dieper het dal in te stromen.

Samenvatting

1 De jongen met de drie namen

Ernst Elfkind Coltersteen woont in het kleine stadje A. waarlangs een dode arm van een grote rivier stroomt. Hij is de zoon van Emma Coltersteen en een onbekende vader. Zijn moeder is getrouwd met Eduard Wolkenband en die voedt hem op als liefhebbende vader. Emma Coltersteen is in de oorlog zwanger geraakt en Ernst dagdroomt veel over zijn vader. Ernst wordt door de andere kinderen soms uitgelachen omdat hij een onecht kind is, maar niet door zijn buurmeisje Almi, Ernst gaat graag met haar wandelen en heeft een speciale band met haar hoewel zij altijd het denkvermogen van een driejarige zal houden. Ernst gelooft dit niet helemaal. Als Ernst naar zijn vader vraagt zegt zijn moeder dat hij een Amerikaanse vlieger was. 

Zijn eerste verliefdheid is Helma Verhul hoewel hij door haar ouders weggejaagd wordt en hij daarna niet veel meer aan haar denkt. Wolkenband vertelt Ernst dat zijn tweede naam Elfkind ook de naam van zijn mysterieuze vader is. Ernst krijgt een vriendinnetje en dat maakt hem ineens populair bij zijn leeftijdsgenoten, maar die verkering is ook heel plots weer voorbij. En terwijl Ernst nieuwe avontuurtjes opzoekt, besluit zijn moeder hem de naam van zijn vader te vertellen, dat is Oswald Elfkind Thuler. Sinds dan voelt Ernst dat die achternaam zijn geheim is. 

Ernst ontmoet Chas Widergaenger bij de dode arm, waar de laatste aan het zwemmen is. Widergaenger woont bij een andere famillie en heeft een onvolgroeide arm. Hij stelt zich hier voor het eerst voor als Ernst Elfkind Thuler. Met Widergaender praat hij over politiek, revoluties en filosofie. Widergaenger toont erg veel interesse voor Almi en wil haar graag ontmoeten waar Ernst niet al te enthousiast mee instemt. Daarnaast moedigt Widergaenger Ernst aan om zich los te maken van A. Widergaenger neemt Almi steeds vaker mee uit wandelen waar Ernst nogal jaloers op is. Als Ernst onuitgenodigd op een feestje van een vroegere verkering verschijnt, krijgt hij daar ruzie met haar nieuwe liefde, samen met Widergaenger slaat hij de jongen in elkaar. 

Almi gaat dood. Ze verdrinkt in de dode arm als ze alleen wandelt, wanneer Ernst het ontdekt staat Widergaenger ook al te kijken. De wereld verliest alle kleur voor Ernst en hij verblijft zes dagen in het bed van Helma Verhul op de ochtend van de zevende dag droomt hij van Almi.

2 Man van glas

Op 1 juli 1965 vertrekt Ernst uit A. met het idee om nooit terug te keren. Hij beland in Frankfurt aan de Main. Hier krijgt hij na er al jaren te wonen een relatie met Brigitte. Brigitte begeeft zich in het studentenmilieu en neemt Ernst met zich mee. Ook hier hebben ze het veel over de politiek en ontmoet Ernst Bernd en Horst. Hij gaat al snel bij Brigitte wonen en haar vrienden worden zijn vrienden. Hij ontmoet Karl Windelfing, die iedereen maar een beetje saai vindt. Ernst doet mee aan de studentendemonstraties met de groep vrienden. 

In Frankfurt zoekt Ernst naar zijn vader. Op de Amerikaanse legerbasis laat Ernst navraag naar zijn vader doen door sergeant George Walker, maar dit levert niets op. Wel vertelt Walker dat hij 's nachts een radioprogramma maakt waar hij tussen de muziek door altijd een verhaal verteld.  Ondertussen spreekt Brigitte vaker af met Horst en Bernd. Hierdoor gaat Ernst meer met Karl om.

Ernst ontvangt een brief van Wokenband, hij heeft hem zijn postadres gegeven op voorwaarde dat hij het niet aan Ernsts moeder doorgeeft. Ook ontvangt hij nog altijd een maandelijkse bijdrage van Wolkenband. Steeds vaker blijft Brigitte een paar dagen weg. En Ernst denkt in een winkelstraat zijn moeder te zien, maar gaat niet naar haar toe. En die zelfde dag wordt Ernst opgepakt voor een verhoor. Er worden vragen gesteld over Brigitte en Horst en Bernd en ook over Sergeant Walker. Als Brigitte weer thuiskomt doet ze afstandelijk en heeft ze een zware tas bij zich die Ernst op de vliering moet zetten. De volgende dag wordt Brigitte aangereden en blijkt ze betrapt met een groet hoeveelheid wapens. Karl vlucht samen met Ernst om niet ook opgepakt te worden. Blijkbaar beraamden Brigitte, Horst en Bernd een aanslag. 

3 Het huis op de berg

Ernst is met Karl en een andere jongen genaamd Ratje gevlucht naar een huis in de bergen dat Karl van zijn grootmoeder heeft geërfd. Ernst maakt zich zorgen om Brigitte die in de gevangenis zit en wordt aangeklaagd voor verboden wapenbezit, Ernst luistert nog steeds naar Sergeant Walker op de radio. Op een avond dat hij niet kan slapen, ziet hij Katharina Ueberberger hij raakt door haar gefascineerd. Ernst krijgt een vals paspoort om zich beter te kunnen verbergen en hij noemt zich Hubert Maier. In het stadje waar het huis net buiten ligt is een casino, hier ontmoet Ernst Widko. Widko is journalist en heeft net als Widergaenger maar een arm. Daar ontmoet hij ook Kleingelt die naast hem woont in hetzelfde huis als Katharina Uerberberger. Hij gaat bij Kleingelt op bezoek in de hoop Katharina tegen te komen, hij komt haar inderdaad tegen en ze zegt hem dat ze toestemming van Karl heeft gekregen om de tuin bij het huis tot moestuin te maken. In het casino hoort hij meer over de achtergrond van Kleingelt en zijn vermoedde betrokkenheid bij een moord. Terwijl Ernsts fascinatie voor Katharina groeit, ontmoet hij via Widko Magda von Wolnyschek. Hij krijgt eens verhouding met haar, maar als ze hem vraagt mee te gaan naar Italië waar zij vandaan komt, wil hij niet. Overdag spreekt Ernst Katharina steeds vaker en hoewel die gesprekken moeizaam gaan, leert hij haar beter kennen. Hij ontdekt ook waarom ze haar handen altijd verborgen houdt, ze lijken al dood te zijn. ’s Avonds spreekt hij Widko, die hem over het verleden van Kleingelt vertelt. ’s Nachts slaapt hij bij Magda. En de dag dat Magda naar Italië vertrekt en haar ontvangt Kleingelt waarvan hij denkt dat Ernst hem heeft gestuurd. De brief is door Widko gestuurd en hij beschuldigd hem van moord. Kleingelt denkt dat Katharina hem zwart heeft gemaakt bij Ernst en heeft haar daarom de deur uit gezet. Katharina slaapt een paar nachten in het huis op de berg. Ernst is boos op Widko omdat hij voor de brief heeft geschreven, maar Widko geeft hem een auto en zegt dat het in opdracht van Magda was omdat Ernst niet meeging naar Italië. De volgende ochtend vertrekken Ernst en Katharina samen.

4 Bomen, liefde, dood

Katharina en Ernst wonen samen in een klein dropje aan de rand van een groot bos Göhrde. Voor de andere dorpelingen lijken ze man en vrouw, omdat dat minder vragen zal oproepen. Ernst werkt bij een houtvesterij en sleept met behulp van een paard omgehakte bomen uit het bos. Katharina en Ernst leven wel in een huis, maar leven het grootste deel van de tijd langs elkaar heen. Totdat Ernst bij de kapper een oud tijdschrift ziet liggen met een foto van Katharina erin, hier wordt ze het fotomodel Pearl genoemd. Als hij Katharina hiermee confronteert komt hij eindelijk meer te weten over haar verleden. Ze was inderdaad een fotomodel, maar door een ongeluk als gevolg van drugsgebruik had ze in een laboratorium een fles bijtend spul omgestoten en dat was over haar handen heen gelopen. Maar dat is niet hetgeen waar ze de meeste littekens van over heeft gehouden. Door de drugs heeft ze de wereld anders gezien, ze heeft al het kwaad overal gezien, wat nu als een grote last op haar drukt. Nu Katharina dit aan Ernst heeft verteld, groeien de twee dichter naar elkaar toe. Als Ernst bij Wolkenband op bezoek gaat in Frankrijk, wil Katharina onverwachts mee. Ernst droomt nu ook weer over Almi en zijn vader.

In Honfleur ontmoet Ernst Wolkenband naar jaren weer. Ze praten bij en Wolkenband vertelt Ernst dat zijn moeder steeds vaker een paar maanden wegblijft zonder te zeggen waar ze is. Ze kijken filmpjes die Wolkenband heeft gemaakt terug. Op de terugweg naar Duitsland komt Ernst in het café van het hotel Ulli Distel tegen, deze man heeft zijn linker arm in een mitella hangen en hij vertelt dat hij autocoureur is. Ulli vertelt over de mensen met wie hij samenwerkt en noemt daarbij de naam Thooler. Dit trekt Ernsts aandacht. En als Ulli vertelt dat over tien dagen weer geracet wordt waarbij iedereen aanwezig zal zijn ook de familie Thooler, besluit Ernst daar heen te gaan. Opnieuw gaat Katherina mee. Ze ontmoeten de coureursfamilie Thooler, maar Ernst herkent niet van zichzelf in hen. De oudste zoon van de oude Thooler heet O-one en hij toont interesse in Katharina, waar zij niet op in gaat. Uiteindelijk gaat O-one Katharina achterna als die alleen in het bos gaat wandelen. Hij bedreigt haar waardoor ze valt op een uitstekende splinter van een gekapte boom die door haar borst dringt. Ze is op slag dood. En Ernst heeft alles zien gebeuren.

5 Dode Jaren

Wanneer Katharina dood gaat ontdekt de politie die natuurlijk haar dood onderzoeken dat Ernst een vals persoonsbewijs heeft. Ze komen erachter wie hij echt is en Ernst moet terecht staan voor voorbereidingen tot een terroristische aanslag. Het blijkt dat Brigitte, Horst en Bernd allemaal hebben verklaard dat ernst het brein achter de aanslag was. Ernst kan in zijn verdediging niets tegen deze valse verklaringen inbrengen en terwijl hij in de gevangenis is, krijgt hij een brief die door Katharina is geschreven. De brief is twee dagen voor haar dood verstuurd en legt de missende stukken uit haar verleden uit daarnaast blijkt uit het onderzoeksrapport dat Katharina drie maanden zwanger was. De rechtbank veroordeeld Ernst tot acht jaar cel. In de gevangenis doet Ernst een rechtenstudie. Als hij vervroegd vrij wordt gelaten geeft zijn advocaat hem een baan op zijn kantoor. In de apotheek naast het advocatenkantoor ontmoet hij Marianne Tölzer. Opnieuw bezoekt Ernst Wolkenband in Honfleur. Wolkenband is nu een oude man en Ernsts moeder heeft zich al meer dan een jaar niet laten zien. Als Ernst weer terug komt in Frankfort zit hij niet lekker  meer in zijn vel. Hij bezoekt het huis in de Göhrde waar hij met Katharina heeft gewoond, maar alles is daar veranderd. Hij bezoekt Wolkenband nu zo vaak mogelijk. Zijn relatie met Marianne kabelt voort maar hij voelt niet echt iets voor haar. En dan gaat Wolkenband dood. Wolkenband heeft alles geregeld voor zijn dood en Ernst blijft niet meer in Frankfort.

6 zonen

Ernst gaat terug naar A. Ernst gaat in zijn ouderlijk huis wonen en wordt daar vrijwel meteen bezocht door Frederik (Ferdi) Coltersteen, die verklaard de belangen van de familie Coltersteen te behartigen. Niemand blijkt te weten of Emma Coltersteen nog in leven is en zo ja waar ze dan is. In de papieren van Wolkenband vindt Ernst een briefje aan zijn moeder van een zekere Deino. Het briefje heeft als afzender een adres in Schweinfurt. Op dat adres vindt Ernst inderdaad zijn moeder die daar met zijn biologische vader samenwoont. Hoewel zijn moeder hem niet wil zien wil Thuler dat juist wel. Ernst ontdekt nu dat zijn vader geen Amerikaanse soldaat was, maar een Duitse soldaat. En ’s avonds vertelt Emma Ernst hoe zij en zijn vader elkaar hebben ontmoet. Al Ernst terugkeert naar A. heeft hij nu gelukkig de papieren door zijn moeder laten ondertekenen zodat de Coltersteens hem minder last kunnen bezorgen. Bovendien heeft Ernst een foto gevonden waar zijn neef Ferdinant op de schoot van een Duitse soldaat zit. Wanneer deze foto naar buiten gebracht zou worden zou dat het imago van Ferdinant ernstig schaden, maar Ernst heeft nu een goede onderhandelingspositie. Tussen Wolkenbands papieren vindt Ernst een abonnement voor een aantal concerten. Zolang hij toch in A. is kan hij deze net zo goed bezoeken. Als hij een concert bezoekt ziet hij een vrouw die heel erg lijkt op Almi. Hij vraagt bij veel mensen na wie ze is. Ernst komt er ook achter dat vlak voordat hij A. voor het eerst verliet hij Helma Verhul zwanger heeft gemaakt. Haar zoon is Rik en die heeft zes jaar bij de familie Coltersteen gewoond omdat hij door zijn stiefvader het huis was uitgezet. Rik is een erg succesvolle zakenman geworden en Ernst besluit hem te ontmoeten.

7 Rik

Ernst ontmoet Rik, maar dat is voor hen beiden vooral ongemakkelijk. Ernst kan wel goed opschieten met Lise, het halfzusje van Rik. Via Lise en Lucia, een journaliste, komt hij meer over Rik te weten. En nog steeds bezoekt hij de Philharmonie om de vrouw die zo op Almi lijkt te vinden. Als Ernst me gaat met Rik naar een van de clubs waar Rik de eigenaar van is, ontmoet hij daar  Widergaenger, die blijkt zakenpartner van Rik te zijn. Ernst vertrouwd dit niet helemaal en denkt dat Widergaenger ook achter de volwassen Almi aangaat. Als hij later bij de dode arm met Widergaenger praat, denkt hij dat het Almi’s bedoeling is geweest hen uit elkaar te houden en dat ze dat alleen met haar dood kon bereiken. Hij wil nu nog liever van Widergaenger weg blijven, ook omdat die blijkbaar alles over zijn verleden in Duitsland weet.

Ernst hoort van zijn neef dat de vrouw die hij zoek Amélie Obrist heet en hij gaat meer informatie over haar zoeken. Ook gaat hij met Lise mee naar het gesticht waar Helma Verhul is opgenomen. Dit doet hen allebei goed. Ferdinant nodig Amélie uit op een feest en dirigeert Ernst in haar richting. Als Ernst dan eindelijk met haar praat, doet hij verhaal over Almi, maar Amélie snapt er niets van. Als Ernst haar foto’s van Almi laat zien, denkt ze eerst dat zij dat is. Haar nieuwsgierigheid is gewekt en ze komt bij Ernst langs om filmpjes van Almi te bekijken. Daarna duurt het twee weken voor Amélie weer contact met hem opneemt, dan legt ze uit dat in het voor jaar van 1965 toen Almi stierf, zij een auto-ongeluk heeft gehad. En dat na dat ongeluk haar karakter was veranderd, dat ze veel opgewekter was. Ze wil meer over Almi weten en ze wil zien waar Almi heeft gewoond en is gestorven. Hoe meer tijd ze samen door brengen des te meer doet Amélie hem aan Almi denken.

Ondertussen is Rik Verhul al twee weken vermist. Hij is niet als vermist opgegeven, maar niemand weet waar hij is. Ernst komt erachter dat Rik thuis is, maar dat hij erg ziek is. Rik ligt dood te gaan aan aids. Wat hij heeft opgelopen via zijn vriendin Nemesis, die een man blijkt te zijn. In de weken daarna gaat Ernst nog een aantal keer bij Rik langs.

De foto waar Ferdinant op de schoot van een Duitse soldaat zit, is in alle kranten afgedrukt en heeft ervoor gezorgd dat Ferdinant geen minister meer kan zijn. Natuurlijk is de familie Coltersteen daar woest over en ze weten dat de foto bij Ernst vandaan komt. Toch heeft Ernst niet zelf de foto gepubliceerd dat heeft Lise gedaan uit naam van Rik, ze heeft de foto van het bureau van Ernst gestolen. Als dit is gebeurd, besluit Ernst niet meer in A. te blijven. Hij gaat naar Honfleur.

8 Terugkeer uit de verte

Ernst is naar Honfleur gegaan. Daar krijgt hij bericht dat Rik is overleden en begraven. Hij gaat terug naar A. en bezoekt daar de steen van Rik en de dode arm en als hij verder loopt komt hij bij de dijk. Daar ontmoet hij de visser Briek die Ernst mee naar huis neemt. In het huis zitten drie gezusters aardappelen te schillen. Aan de andere oever van de rivier zien ze Widergaenger staan. De gezusters blijken Widergaenger te kennen en Briek biedt Ernst aan hem over te zetten. Ernst slaat dat aanbod af. Ernst gaat terug naar Honfleur. Hij luistert naar muziek en als hij een andere cd wil opzetten zakt hij in elkaar. Hij gaat dood, maar op een rustige en fijne manier. In zijn dood ontmoet hij Almi weer en in de verte zwaait Wolkenband naar hem.

Personages

Emma Coltersteen

Emma raakt in de tweede wereldoorlog zwanger van Oswald, een Duitse soldaat. Ze blijft verliefd op hem en na de oorlog als Emma met Wolkenband is getrouwd krijgen ze weer contact. Emma gaat voor steeds langere tijd naar Oswals toe en laat Wolkenband in de steek.

Widergaenger

Widergaenger is ongeveer even oud als Ernst en is herkenbaar aan zijn onvolgroeide arm. Widergaenger is een revolutiedenker alles moet anders volgens hem en zelfs aan het eind van het boek zijn die gedahcten nog niet in hem gedoofd.

Almi

Almi is een meisje met blond haar dat volgens alle mensen in haar omgeving altijd de geest van een drie jarige zal hebben. Ze is dus geestelijk gehandicapt, maar Ernst geloofd dat ze de wereld gewoon op een heel andere manier ziet. Almi verdrinkt in de dode arm, maar komt gedurende de rest van Ernsts leven terug in zijn dromen.

Eduard Wolkenband

Wolkenband is de stiefvader van Ernst. Hij werkt als advocaat op een kantoor in A. en maakt als hobby graag filmpjes. Hij blijft altijd contact houden met Ernst en stuurt hem een maandelijkse toelage. Hij heeft er veel verdriet van dat Emma Coltersteen telkens verdwijnt en woont de laatste jaren van zijn leven in Honfleur in Frankrijk. Hij sterft op 75 jarige leeftijd en laat al zijn bezittingen na aan Ernst.

Ernst Elkind Coltersteen

Ernst Elkind Coltersteen, Ernst Elfkind Wolkenband, Ernst Elfkind Thuler en Hubert Maier, het is maar een persoon. Ernst heeft donkere haren en diepliggende blauwe ogen. Hij is de zoon van Emma Coltersteen en Oswald Elfkind Thuler. In de tweede wereldoorlog is Ernst verwekt toen Oswald bij de Waffen-SS zat. Ernst heeft zijn hele jeugd gedacht dat zijn vader een Amerikaanse vlieger was. Ernst heeft een vol leven. Zijn zoon is Rik. Een constante factor in het leven van Ernst is zijn liefde voor Almi.

Katharina Uebergberger

Katharina heeft lang blond haar en verdorde handen. Ze was vroeger fotomodel en stond bekend als Pearl, na het ongeluk waarbij haar handen hun schoonheid verloren is haar leven flink veranderd. Ze ziet door de invloed van drugs sinds het ongeluk de wereld heel anders en kan daar moeilijk over praten. Toch geeft ze veel om Ernst en wanneer ze sterft door toe doen van O-one is ze zwanger van Ernst.

Rik Verhul

Rik is de zoon van Ernst en is ene heel succesvolle zakenman. Hij overlijdt aan de gevolgen van aids.

Quotes

"Op een terloopse vraag wat ze zoud oen als ze ieder hun eigen weg zouden gaan, antwoordde Katharina Ueberberger onverwacht, maar zonder hartstocht, dat zoiets niet mogelijk was, haar leven was voor altijd met het zijne verbonden, hij moest dat begrijpen." Bladzijde 244

"Grijnzend hief de journalist zijn arm op en vroeg of deze soms bedoeld was. Een andere had hij niet. 'De oorlog?' vroeg Coltersteen. 'Nee. Een geschenk van de lieve god. Die vond mij halverwege mijn conceptie al zo geslaagd dat hem één arm wel genoeg leek. Dat heet de kunst van het weglaten.'" Bladzijde 182

"'Elke dag opnieuw moet ik me ervan overtuigen dat die dag de moeite waard is,' zei ze. 'Daar heb je nu eenmaal veel woorden voor nodig. De meeste hoor jij niet, maar de hele dag lang praat ik tegen mezelf, tot ik eindelijk kan slapen, maar vaak lukt ook dat niet.'" Bladzijde 285

Thematiek

Wo ii: nasleep en verwerking

Dit boek is niet gemakkelijk in een thema te vatten, maar de tweede wereldoorlog staat aan de oorsprong van alle andere gebeurtenissen. Omdat Ernst het kind is van een soldaat heeft de oorlog heel veel invloed op zijn leven. Eerst voelt hij zich niet thuis in A. omdat er in de kleine stad veel wordt gefluisterd over zijn onechte afkomst. Doordat Ernst opzoek blijft naar zijn vader kan hij ook nooit ontsnappen uit de nasleep van de Tweede Wereldoorlog.

Motieven

Droom

De dromen over Almi houden Ernst erg bezig, hij verlangt naar die dromen. maar ook het dromen over een andere toekomst is belangrijk. Eerst droomt Ernst met Wiedergaenger over een nieuwe toekomst, bij de studenten in Frankfort gaat die droom verder. In het huis op de berg droomt hij over Katharina en later in de gevangenis droomt hij natuurlijk van vrijheid.

Familiebanden

De familiebanden die Ernst heeft zijn vrij moeizaam. Zo wordt hij maar half geaccepteerd bij de familie Coltersteen. En zijn ook bij zijn terugkomst in A. die betrekkingen zeer moeilijk. Die familiebanden worden eigenlijk alleen maar ingewikkelder wanneer Rik Verhul zijn intrede doet in het leven van Ernst.

Vatersuchmotief

Ernst zoekt letterlijk zijn vader. Hij doet er bijna het hele boek over om zijn biologische vader te vinden en komt er dan achter dat zijn vader voor zijn gevoel Wolkenband is. Het zoeken naar zijn vader houdt Ernst het hele boek bezig hoewel het niet de hoofdlijn is en door dit zoeken ontstaan er belangrijke gebeurtenissen. Zoals de dood van Katharina die een gevolg is van het zoeken omdat Ernst daarom naar de autoraces wil.

Motto

Het motto van deel 1 de jongen met de drie namen is:

Und mich ergreift ein längst entwöhntes Sehnen

Nach jenem stillen, ernsten Geisterreich...

Goethe

Dit citaat zou op de dood van Almi kunnen slaan, die de overgang van het eindige naar het eeuwige maakt en de rest van het boek een soort raadgever wordt.

Het motto van deel 8 Terugkeer uit de verte is:

'...the calm sunshine of the mind...'

Hume

Dit motto slaat op de rust die Ernst vindt na alle belevingen in zijn leven. 

Titelverklaring

De dode arm slaat allereerst op de dode arm van de rivier die langs A. stroomt. In deze rivier verdrinkt Almi wat er belangrijk is voor het verhaal omdat Ernst anders nooit uit A. weg zou zijn gegaan.

Toch slaat de dode arm op meer, er komen namelijk nog twee keer dode armen in het verhaal voor. Zo heeft Widergaenger een onvolgroeide arm en heeft Widko maar een arm die je dus ook als dood kunt beschouwen. Katharina heeft dode handen en onderarmen. 

Structuur & perspectief

Het boek is opgebouwd uit acht delen met zeer verschillende lengtes. Binnen deze delen zijn vrij korte hoofdstukken met elk een titel die vaak de naam van een belangrijk persoon uit die scene is. Het verhaal is geschreven vanuit de derde persoon enkelvoud, waarbij het perspectief bij Ernst ligt.

Decor

Het verhaal beslaat het hele leven van Ernst en vertelt ongeveer 50 jaar van de vroege jaren vijftig tussen 2005. In het verhaal worden regelmatig actualiteiten van de tijd waarin het zich afspeelt betrokken. Omdat het verhaal vijftig jaar beschrijft worden er veel plaatsen bezocht. Per deel staat er eigenlijk een plaats centraal.

In deel één staat A. centraal. A. is een kleine stad die aan de dode arm van een rivier ligt. De stad heeft een middelbare school, maar is klein genoeg om iedereen te doen weten dat Ernst een onecht kind is.

In deel twee staat Frankfort aan de Main centraal. Ernst brengt hier meer dan vijf jaar door en woont het grootste gedeelte hiervan bij Brigitte. Hier begeeft Ernst zich in het studentenmilieu en bezoekt hij veel plaatsen waar studenten bij elkaar komen en demonstraties.

In deel drie staat het huis op de berg centraal. Het huis op de verg ligt in de Harz bij een klein dorpje dat vooral een vakantie oord is. Er is een hotel en een casino, maar de dichtstbijzijnde grote stad is Frankfort. Aan de rand van het dorp begint een groot woud.

In deel vier staat het huis van Katharina en Ernst bij de Göhrde centraal. Ook dit dorpje is omgeven door een groot bos waar Ernst werk vindt. In deze kleine gemeenschap kunnen geen schandalen voorkomen zoals een man en een vrouw die ongetrouwd samenleven.

In deel vijf staat opnieuw Frankfort centraal, maar nu bekijkt Ernst de stad op een heel andere manier. Als ex-gedetineerde is hij blij met zijn vrijheid en nu hij bij een advocatenbureau werkt begeeft hij zich in een ander milieu dan toen hij bij de studenten hoorde.

In deel zes staat A. opnieuw centraal, nu Ernst hier na de dood van Wolkenband terug komt, woont hij in het huis van zijn herinneringen en in A. komen natuurlijk allerlei herinneringen boven hoewel hij ze nu ook anders bekijkt. 

In deel zeven staat A. opnieuw centraal maar wara in deel zes een hoop dingen begonnen worden in deel zeven een hoop dingen afgesloten. En door dit allemaal in te lossen heeft Ernst geen reden meer om in A. te blijven.

In deel acht staat Honfleur centraal. In het huis dat Wolkenband hem heeft nagelaten sterft Ernst net als zijn stiefvader. In Honfleur vindt hij rust.

Stijl

Allard Schröder wisselt op een heel prettige manier zijn uitgebreide beschrijvingen af met concrete handelingen. Een aantal hoofdstukken heeft een soort dromerige sfeer waarin de zinnen op een hele poëtische wijze ronddraaien. Dit is heel mooi maar zou waarschijnlijk niet vol te houden zijn voor de lezer wanneer dit een heel boek doorgezet zou worden. Daarom zijn de concrete handelingen en jaartallen zo prettig. Hierdoor kan de lezer af en toe wegdromen zonder de lijn van het verhaal te verliezen.

Slotzin

Almi kwam naast hem zitten, overgoten met een stralend oud licht. Hij keek naar beneden en merkte dat ze samen in het zand zaten. Een schaduw trok over hem heen. In de verte stond Wolkenband met zijn camera. Ze zwaaiden naar hem.

Beoordeling

Wat een prachtig boek is dit. Het voelt zo compleet af. Het was wel het moeilijkste boek waar ik ooit een samenvatting van heb moeten schrijven omdat het zo volledig voelt en elk detail van belang is omdat het anders raar voelt wanneer de vragen die dit oproept uiteindelijk worden ingelost. Ik vind dit een van de beste boeken die ik de afgelopen jaren heb gelezen en zou het ook iedereen aanraden. Het is wel een dikke pil, maar door de korte hoofdstukken is het ook voor de wat minder geoefende lezer goed te doen. Dit is zeker een boek dat op leeslijsten mag gaan schitteren.

Recensies

"Dit meesterstuk in het oeuvre van Allard Schröder doet denken aan Oek de Jongs Pier en oceaan: dezelfde episode en vergelijkbare mythen, maar volstrekt tegengesteld qua stijl en uitvoering. Beide romans zijn monumenten van een gestolde tijd waarin je eindeloos kunt ronddwalen op zoek naar… ja , naar wat eigenlijk? Ik vermoed: naar ons eigen beeld in het water van een dode arm of een woeste oceaan waarin alles vervormt tot fictie." http://www.nrclux.nl/de-d...t/1074787/

" Na een reeks romans met sterk vergelijkbare bouwstenen is de verrassing er wel een beetje af. Toch blijft de wijze waarop Schröder zijn verhaal vertelt fluwelig verdovend." http://www.volkskrant.nl/...e-arm.html