Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2021
• 350 pagina's
• Uitgeverij: Lebowski

Flaptekst

Eerste zin

De hoeven van Norbert doen het zand hoog opstuiven. Het verspreidt zich in de lucht die boven de weg trilt. Ik laat de teugels vieren en veeg het zweet van mijn voorhoofd.

Samenvatting

Student Gili (20) is met zijn oude hengst Norbert in voorbereiding op een Surinaams springtoernooi dat over precies drie weken op de agenda staat. Als hij dat concours wint, kan hij het prijzengeld besteden aan z'n  emigratie naar Nederland om daar als dierenarts te gaan studeren. Hij rijdt naar zijn vader Pieter met wie hij niet veel op heeft. Die heeft weer een jonge, mooie vrouw opgescharreld (Joan) Die zou ook wel eens rijles bij Gili willen nemen. Dat gebeurt een paar  dagen later: de oudere Joan flirt met Gili.
Gili heeft bij het  toernooi straks een geduchte concurrente, de 18-jarige Louise uit Frans-Gyana (buurland van Suriname) die op een snel en jong paard rijdt. 

Verleden
Gili heeft twee jaar geleden een beroemde ex-wedstrijdzwemmer uit Suriname ontmoet, Hugo. Die leert hem van alles bij over hoe je een vrouw moet benaderen. maar Hugo is twee weken geleden gestorven aan lymfeklierkanker. Hij heeft als macho veel vriendinnen gehad en de stapel liefdesbrieven van de ex-partners  moet Gili voor hem beantwoorden. Eén van de vrouwen (Anneke)  is zwanger en weet niet of Hugo het kind zou willen hebben. Nu Hugo dood is, moet Gili heel vaak aan hem terugdenken en hij hoort hem in zijn hoofd praten als adviseur in vrouwenzaken. Steeds als hij een nieuwe geliefde ontmoet, vraagt hij Hugo om raad.

Gili's vader, Pieter, wordt opgepakt door de militairen, omdat hij met vrienden een aanslag zou hebben beraamd op Baas (Desi Bouterse). Hij gaat zijn vader een paar keer in de nor bezoeken. Op die manier komt er toch een zekere toenadering. Zijn vader is  dichter, politicus, zakenman  en vooral vrouwenversierder. Gili bezoekt ook Joan en die vertelt hem dat ze zwanger is van Pieter. Hoe moet dat nu verder?
Als hij  met haar praat, ziet hij Maaike, een Nederlandse stagiaire, die met hem flirt. De twee gaan die avond dansen en ze zoenen. Gili is helemaal bedwelmd door haar lekkere kussen en geur, maar Maaike gaat de volgende dag terug naar Nederland. Hij ziet haar als een "elf." Hij is werkelijk van slag en verliefd.

Maar het leven gaat verder en kort daarop komt Louise (de amazone) uit Frans-Guyana. Ze is nog maar achttien,  maar heel erg mooi en sexy. Ze wil 's avonds ook uitgaan en dansen. Dat gebeurt en tijdens het sensuele dansen denkt Gili aan de versieradviezen van Hugo. Wanneer ze naar een louche tent verkassen, gebeurt er wel het een en  ander dreigends. Na het gevaar brengt hij haar naar haar hotel, maar ze zoenen niet.
Hij brengt de volgende dag een bezoek aan zijn vader, die het nu zwaar heeft in de bak, Hij vertelt hem over zijn verliefdheid voor Louise. Hij leert zijn vader nu een beetje beter  kennen.
Louise wil ook graag een keer op Norbert rijden, maar dat wordt een rare gewaarwording. Ze valt van het paard en haar pijn en verdriet wordt via Norbert overgebracht op Gili. Die  is in staat te voelen wat het paard ook voelt. Hij voelt zich een centaur (half mens, half paard). Die avond zoenen ze wel.
Kort daarop berijdt Gili het paard van Louise en hij voelt als centaur aan dat er iets schort aan het bit. Dat wordt verholpen en hij heeft daarmee zijn concurrente voor de wedstrijd sterker gemaakt.

Gili komt nu ook in tweestrijd. Maaike heeft hem een liefdevolle brief gestuurd. Ze wil wel op hem wachten in Nederland. Maar hij voelt ook iets voor de mooie Louise. Wat moet hij doen? 
Bij een volgend bezoek aan zijn vader hoort hij dat hij neergestoken is. Hij heeft nu echte gevoelens voor Pieter.
Vóór de wedstrijd houden Louise en Gili steeds contact. Ze gaan weer dansen, echt seksueel getint deze keer. Hij ziet op die avond ook hoe  Roy, zijn sponsor en eigenaar van Norbert een buitenvrouw heeft, d.w.z. vreemd gaat. Hij is ook stiekem getuige van het gesprek tussen Roy en diens vrouw die het overspel ontdekt heeft.
Gili bekritiseert in de roman ook enkele keren de Surinaamse mannen die weinig respect hebben voor vrouwen en er vaak buitenvrouwen op nahouden.
Na het dansen wil Louise nog een keer Norbert berijden; ze stelt hem seks in het vooruitzicht (Gili is nog maagd!), maar de drugsverslaafde stalknecht Shane komt tussenbeide met een stoer verhaal over vroeger.

De  wedstrijd nadert. Norbert is dekhengst en een nakomeling van hem, Junior, kan ook goed springen. Maar diens berijder Kelly zuipt, snuift en neukt in het rond. Hij kan niet op  Junior rijden en daarom wordt de oude Shane gecharterd om het paard in de wedstrijd te berijden. Bij het oefenen gaat het wel goed, maar later gaat het faliekant mis. Eerst hoort Gili dat zijn vader in de gevangenis is gestorven. Toch gaat hij eerst  het  concours rijden, want hij heeft het geld van de overwinning hard nodig.
Bij de eerste ronde van de wedstrijd zijn er al veel afvallers. Vier paarden plaatsen zich voor de barrage. Louise rijdt goed en snel, maar Gili verbetert haar toch. Dan komt Shane in de ring. Hij heeft een pil van Kelly gekregen en dat wordt feitelijk zijn dood. Gili wint op die manier het concours en verdient dus ook het geld. 
Louise wil nog één keer op Norbert rijden, maar ze wordt niet lekker. Zij en later ook Gili zien hun leven aan zich voorbijtrekken als ze op dit 'magische' paard rijden. Louise zou ook  graag willen dat Gili meegaat naar Frans-Guyana. Ze houden van elkaar, maar ze wil hem niet dwingen. Gili wil immers zo graag naar Nederland.
Ze gaan naar haar (luxe) hotel en daar wordt Gili dan op superieure wijze ontmaagd (wel vier keer die ene nacht). Louise vindt dat hij het heel goed doet voor de eerste keer.
Toch scheiden daarna hun wegen.

Personages

Gili

Gili is twintig jaar en hij berijdt Norbert, een oude hengst die echter tot grote prestaties in staat is. Gili's droom is een concours winnen en met het prijzengeld naar Nederland vertrekken om daar te studeren. Gili heeft nauwelijks contact met zijn vader die zijn moeder wel bezwangerd heeft, maar nauwelijks aandacht aan hem besteedt. Pieter is dichter en politicus, playboy en een invloedrijk persoon in Suriname. Gili heeft ook veel halfbroers, want Pieter is een Surinaamse Don Juan. Als zijn vader wordt opgepakt vanwege de beschuldiging een aanslag op de president ("Baas") te hebben beraamd, gaat hij hem enkele keren opzoeken in de gevangenis. Er komt daar een toenadering tot stand. Maar zijn vader sterft na een steekincident in de gevangenis zonder dat Gili daar bij is. Gili heeft ook oog voor vrouwen, maar weet niet hoe hij die moet versieren. Hij is nog maagd en twee jaar geleden is hij bevriend geraakt met Hugo, die kampioen stagiairejager is. Hugo is een bekende sportman in Suriname. Hij geeft Gili gevraagd en ongevraagd advies over de benadering van vrouwen. Wanneer Hugo aan kanker gestorven is, moet Gili daar toch vaak aan terugdenken. De adviezen zijn vaak bepalend voor het handelen van Gili. Hij ontmoet binnen korte tijd twee prachtige vrouwen, respectievelijk Maaike (mooi en lief) en Louise (mooi, sportief en harder van mentaliteit). Wie moet hij kiezen, is de grote vraag. Louise wil wel met hem trouwen als hij meegaat naar Frans-Guyana. Maar Gili's ambities reiken hoger: hij wil immers naar Nederland om te studeren voor dierenarts. Zal Maaike dan nog op hem wachten? Dan is er ook nog de relatie tussen mens en dier: Gili kan voelen wat zijn hengst voelt en op die manier komt hij te weten wat er aan Maaike of Louise mankeert. Met Maaike is Gili fysiek niet verder gekomen dan een zoen. Louise daarentegen kan hem helpen bij het ontmaagden. Maar ondanks dat dit een prettige bijkomstigheid is, gaat Gili niet mee naar het moederland van Louise. Er is een open einde.

Quotes

"Ik ben net twintig en kansloos vergeleken met stagiairejagers, zoals Hugo er één was. Ouder. gespierder. Ervaren. Hugo leerde me alles wat hij wist over meisjes versieren, maar behalve mijn leeftijd, geldgebrek en onzekerheid, heb ik nog een groter probleem: ik ben maar 1.68 meter. Veel Nederlandse stagiaires zijn langer." Bladzijde 10

"Pieter is een goed voorbeeld. Zijn familie ruimt het puin dat hij achterlaat op, betaalt mee aan de verzorging van sommige kinderen (waartoe ik helaas niet behoor), sust schuldeisers met kleine aflossingen en vecht regelmatig een rechtszaak voor hem uit." Bladzijde 13

"Weet je wat het ergste is hier, Gili? De ogen van mannen. Altijd en overal. Hoe ze kijken naar mijn borsten, mijn billen, mijn benen, jongens. Vaders met kinderen. Politieagenten. Artsen. Altijd die lust. "Ben je beneden ook zo blond? Weet je hoe vaak ik dat gehoord heb, Gili. Ik werd er ziek van. Ziek van die geilheid. Terwijl ik zo graag van dit land wil houden." Bladzijde 131

"Nadat de kanker Hugo had opgevreten, besefte ik dat ik zo snel mogelijk uit Suriname weg moest. De dood van een vriend kan je haarscherp laten zien hoe uitzichtloos je eigen leven is. Ik realiseerde me dat tijd verspillen niet minder is dan de dood tarten." Bladzijde 137

"Na een kort overleg maken de juryleden de uitslag bekend. Ik ben de winnaar. Louise en Pierre zijn tweede en derde. We nemen zwijgend onze prijzen in ontvangst en zelfs op het moment dat ik de cheque in handen krijg, voel ik niets. [...] Vandaag zijn er geen winnaars, alleen verliezers."" Bladzijde 308

"Ik draai me op mijn rug en doe het condoom af. "Sorry.... het ging veel te snel", zeg ik. Nu ben ik geen maagd meer, maar het voelt allesbehalve als de triomf die ik me had voorgesteld. Schaamte en teleurstelling drukken met het matras in."" Bladzijde 340

Thematiek

De surinaamse samenleving

Chris Polanen schrijft een roman die veel thema's aanhaalt (zie hieronder) maar bij al die motieven staat de Surinaamse samenleving centraal. Er zijn allereerst enorme cultuurverschillen tussen Nederland en Suriname. Waar in Nederland de positie van de vrouw in de negentiger jaren van de twintigste eeuw al geëmancipeerd was, is dat in Suriname nog helemaal niet het geval. In Suriname wordt door de mannen vooral op seksuele en ongehoord geile wijze naar de vrouwen gekeken en dat wordt prima verwoord door Maaike die er na haar stagejaar wel ziek van wordt hoe belangrijk haar billen, borsten of benen voor de Surinaamse mannen zijn. Ze voelt zich een prooi van de jagers. Hugo is de verpersoonlijking van de Surinaamse mannen: hij verzamelt vrouwen d.w.z. op de muur tijdens zijn ziekbed zijn alle veroveringen in foto's op zijn muur te zien. In eigen land worden de vrouwen ook niet heel serieus genomen. Ze zijn vooral degenen die de kinderen baren en de mannen plegen vaak overspel. Die minnaressen worden buitenvrouwen genoemd. Anderen moeten de prostitutie in. Daarom zoeken vrouwen in Suriname steeds naar mannen met geld en Gili constateert dat de Nederlandse meisjes die stage lopen, dat helemaal niet doen. Ook worden er grote verschillen tussen arm en rijk aangetroffen en bij de mensen met macht (Baas, Pieter) en mensen zonder macht.(Shane) Suriname is nog lang niet zo ver in die tijd dat na de onafhankelijkheidsverklaring het land zijn zaakjes op orde heeft. O.a. daarom wil Gili gaan studeren in Nederland.

Motieven

Inwijding

Gili is twintig jaar maar heeft nog nooit seks gehad met een meisje. Louise gaat aan het einde van de roman met hem naar bed in haar hotel. Ze doet het min of meer in ruil voor het mogen berijden van Norbert. Zo wordt Gili ingewijd in de liefde.

Coming of age

De twintigjarige Gili maakt zijn ontwikkeling door naar de volwassenheid. Twee jaar geleden heeft hij ene vriend, Hugo de stagiaireversierder, ontmoet en die brengt hem heel wat weetjes en feitjes bij hoe je vrouwen moet benaderen en moet behandelen. Gili hoort heel vaak de stem van Hugo die hem goede adviezen geeft.

De dood

Gili komt in de roman oog in oog te staan met mensen uit zijn directe omgeving. Een paar weken geleden is zijn vriend Hugo overleden aan kanker. In de gevangenis overlijdt zijn vader Pieter die neergestoken is en het daarna niet redt. Tijdens de springwedstrijd overlijdt Shane, de oude springruiter, wiens hart het begeeft als hij in zijn laatste wedstrijd onder invloed van een gele pil vol op de muur afrijdt. Alle drie de sterfgevallen zijn momenten in een leerproces (de coming of age) die Gili moet meemaken.

(grote) liefde

Gili wordt verliefd op de mooie Nederlandse stagiaire Maaike, die op een avond met hem flirt. Het is één dag voordat ze naar Nederland vertrekt en meer dan een zoen levert die verliefdheid nog niet op. Maar Maaike laat in een brief weten dat ze op hem zal wachten, als hij naar Nederland komt. Gili ziet haar later steeds als 'een elf': ze is mooi en zacht. Maar niet lang erna wordt Gili ook verliefd op de mooie amazone Louise die uit het buurland komt en tijdens de wedstrijd zijn concurrent is. Ook zij beginnen met zoenen en Gili weet niet wat hij met de liefde moet doen. Waar Maaike zacht en mooi is, is Louise als sportster niet alleen mooi, maar ook hard en direct. Was Hugo er nog maar., denkt Gili regelmatig. Louise die ook verliefd op hem is, wil dat Gili mee gaat naar Frans-Guyana. Maar de ambities van Gili reiken verder. Hij wil naar Nederland en daar als dierenarts afstuderen. Louise wijdt Gili wel in de liefde in.

Overspel

De (vooral rijkere) mannen in Suriname vinden het heel normaal dat ze een buitenvrouw nemen, d.w.z. een minnares naast hun huwelijkspartner. Gili bekritiseert die houding: de mannen in Suriname tonen geen respect voor hun vrouwen en nemen niet de verantwoordelijk voor de kinderen die ze buiten hun huwelijk verwekken. In de roman wordt dat geïllustreerd in de passage waarin Gili ziet dat zijn sponsor en eigenaar van Norbert , Roy, het houdt met een mooie vrouw. Zijn vrouw is er achter gekomen en hij is getuige van de woordenwisseling.

Vader-zoon

Gili is de zoon van de politicus en dichter Pieter. Die heeft Gili's moeder verlaten en haar ingeruild voor andere vrouwen. Zo heeft Gili een flink aantal halfbroers in Suriname rondlopen. Gili heeft eigenlijk geen goede band met zijn vader, maar als die wegens het uitvoeren van een aanslag op de Baas wordt opgepakt, krijgt hij tijdens de bezoeken aan de gevangenis steeds meer begrip voor de reacties van zijn vader. Hij vraagt hem zelfs enkele keren om advies wat hij moet doen in de liefdeskeuze tussen Maaike en Louise. Maar als zijn vader sterft, is hij er niet bij. Hij gaat ook niet meteen naar de gevangenis als zijn vader dood is, omdat hij eerst de springwedstrijd wil rijden en winnen.

Rijk en arm

In Suriname is er een schrille tegenstelling tussen rijk en arm. De rijken kunnen doen en laten wat ze willen, de armen hebben het zwaar. Vrouwen worden afgescheept door de vaders van hun kind en moeten daardoor vaak in de prostitutie werken. Louise en Gili vertellen hun ervaringen op dat gebied. Wie rijk is, kan een paard kopen en paardrijden. Een mooi voorbeeld is de ondergang van Shane, eerst een begenadigd springruiter in Suriname. Daarna is hij aan de drugs geraakt en als staljongen werkt hij soms tot midden in de nacht.

Vriendschap

Gili heeft twee jaar geleden een goede vriend ontmoet. Hugo was een beroemde sportman, een wedstrijdzwemmer. Die leerde hem hoe je moest omgaan met meisjes, bijvoorbeeld de Nederlandse stagiaires. Hugo werd echter ziek en stierf aan lymfeklierkanker. Hij heeft veel vriendinnen gehad en hij geeft de adviezen over de liefde door aan Gili. Ook na zijn dood hoort Gili hem steeds praten en hij geeft hem ook vaak antwoord. Als Hugo op sterven ligt, vraagt hij aan Gili of die de ongeopende brieven van zijn vriendinnen gaat lezen en wil beantwoorden. Gili doet dat voor hem.

Religie

Het geloof speelt in Suriname in de samenleving toch ook een rol. Als Gili voor moeilijke keuzes staat, roept hij God aan en hij doet Onze Lieve Heer vaak een voorstel. Als Gili iets voor elkaar krijgt, dan zal hij een tegenprestatie leveren.

Sportwereld

Gili is een vakbekwaam ruiter die op zijn vijftienjarige hengst Norbert tot grote prestaties in staat is. Hij moet het springconcours winnen om met de hoofdprijs de reis naar en de studie in Nederland te kunnen betalen. Dat gaat eigenlijk voor alles. In de laatste hoofdstukken wordt verslag gedaan van die spannende wedstrijd die Gili uiteindelijk wint. Een ander sportelement zit bij Hugo. Hij is de belangrijkste Surinaamse wedstrijdzwemmer op wereldniveau. Hij gaat zelfs naar Amerika om successen te behalen, maar dat lukt niet helemaal, wanneer hij in een louche circuit terecht komt. De Olympische Spelen waren een stap te ver voor Hugo, die overigens vindt dat het versieren van Hollandse stagiaires ook een vorm van topsport is.

Verhouding mens en dier

Gili is zo goed ingespeeld op zijn springhengst Norbert dat hij kan voelen wat het dier voelt. Maar het gaat zelfs verder. Als een ander bijvoorbeeld (Maaike of Louise ) op Norbert rijdt, kan die voelen wat er in de vrouwen omgaat (verdriet of pijn van het verleden) Wanneer Gili daarna zijn paard aanraakt, is hij in staat die door Norbert gevoelde pijn ook te voelen. De magische kant van Norbert. Gili kan zich daardoor de centaur voelen.

Opdracht

Voor Pieter en Shane

(Pieter is zijn vader en een personage in de roman; Shane was een bekende springruiter en ook een personage in de roman)

Titelverklaring

Een "centaur"  is een mythologische afbeelding van een half mens en een half paard. In deze roman is de hoofdfiguiur Gili op een bepaald moment zelf een centaur. In de tekst van de roman komt de naam ook voor. Gili rijdt dan op het paard van zijn geliefde maar ook concurrente in de wedstrijd: (blz. 215: "Een gewone ruiter zou de moed niet kunnen opbrengen, een normaal paard zpou weigeren of zijn lichaam er in wanhoop tegenaan gooien. Maar wij zijn één wezen met het lichaam van een paard en de geest van een mens. Een centaur. We zijn niet meer te stoppen."

Structuur & perspectief

De roman wordt onverdeeld in 39 hoofdstukken zonder titel. Er is een ik-figuur ( Gili) die voornamelijk in de o.t.t. vertelt. Er zijn enkele episodes die over het verleden gaan (de ontmoetingen met zijn vriend Hugo) en die worden daarom verteld in de o.v.t. Afgezien van deze hoofdstukken over Hugo wordt het romanverhaal verder verteld in chronologische volgorde.

Decor

Het decor is eenvoudig te duiden. Het gehele verhaal speelt zich af in Paramaribo, de hoofdstad van Suriname.
Ook wat tijd betreft is het eenvoudig te constateren dat het verhaal zich afspeelt in de negentiger jaren van de twintigste eeuw. Suriname is dan al vijftien jaar  onafhankelijk(sinds 1975) en de staatsgreep van Desi Bouterse ligt tien jaar achter hen. (1980) 
Er wordt door Gili verteld over een periode van drie weken tot aan de dag van de springwedstrijd. Het verhaal speelt zich daarom af in de zomer van 1990.

Stijl

De stijl van Chris Polanen zou je vitalistisch kunnen noemen. In een zinderend verhaal wordt de lezer door de roman geleid. De  auteur gebruikt geen moeilijke woorden of zinsbouw. Daar waar hij zijn personages in Surinaamse taal of dialecten laat spreken, kun je aan het einde van de roman de woordenlijst raadplegen. Op die manier hinderen de Surinaamse woorden niet. 
Een bijzonder kenmerk is ook dat Gili steeds in zinnen denkt die hij al of niet uitspreekt. Ook denkt hij vaak aan de adviezen van zijn vriend Hugo als die over de vrouwen spreekt die hij heeft veroverd. Gili luistert naar die adviezen. Datzelfde geldt voor de deals die hij God sluit om iets gedaan te krijgen.
Tenslotte zijn ook de metaforen van Chris Polanen de moeite waard. Soms zijn ze ook keihard:
- (blz. 103: "Alsof de kanker een valse hond was die afgemaakt moest worden, ongeacht het lichaam waar hij in zat.")
- (blz. 112: "Ze heeft de blik van een zwerfhond met een fatale ziekte onder de leden, op zoek naar een plek om te sterven.")
- (blz. 119: "Als er een god bestaat, dan ben ik het pingpongballetje dat hij alle kanten op slaat.")
- (blz. 159:" Suriname is die steun van Nederland kwijt en van onhandig kind zijn we na de onafhankelijkheid veranderd in een tiener die hosselt, overal geld leent, drugs dealt, rooft en moord als het zo uitkomt.")
- (blz. 251:"Ongelukkig toeval komt als de trap van een paard dat schrikt, het gat in de weg waarin het wiel van je bromfiets blijft steken, de Nederlandse toerist die als een spookrijder op je weghelft verschijnt, de singel van je zadel die los schiet tijdens de rit, de lijst is eindeloos.")

Slotzin

We kijken elkaar aan, maar ik kan geen woorden vinden. Achter Louise zie ik een oude man in de groep naar me knipogen. Ik probeer te glimlachen, maar het lukt niet. Louise legt haar hand tegen mijn hals. "Dag hengst. Doe de groeten aan Norbert."

Bijzonderheden

Chris Ponanen heeft veel autobiografische gegevens verwerkt in deze roman. Zo was hij vroeger in Suriname zelf een goede springruiter. Op de cover staat een springend paard met ruiter afgebeeld en die foto is afkomstig uit de privécollectie van de auteur. Pieter was ook zijn biologische vader, al heeft hij die nooit in de gevangenis ontmoet, omdat zijn vader bij een ongeval om het leven kwam, toen Chris vijf jaar oud was.

Beoordeling

Vlot lezende en spannende roman. Er zijn diverse vragen die moeten worden opgelost: gaat Gili de wedstrijd winnen, met wie gaat hij verder door het leven en hoe wordt de vader-zoonrelatie uitgewerkt ? Cris Polanen maakt alle drie de verhaaldraden af.
De stijl van Polanen is aantrekkelijk: er zijn geen moeilijke woorden,(de inheemse woortden worden in een woordenlijst achterin verklaard)  en ook geen complexe zinnen. Ook de structuur van de roman is duidelijk. 
Kortom, een gedegen roman met een god beschreven thematiek. Goed te lezen voor scholieren van havo-en vwokandidaten.

Recensies

"Uiteindelijk ziet de lezer dat hij in de loop van het boek ook vergroeid raakt met zijn vader. In de recente interviews met Chris is te lezen dat hij het schrijven van dit boek nodig had om de relatie met zijn vader een plaats te kunnen geven. Chris slaat met het schrijven van dit boek dan ook twee vliegen in een klap. Ten eerste biedt het een intrigerende inkijk in het leven van vader Pieter Polanen, en ten tweede op dat van diens zoon Chris, van wie we hopen dat er na deze roman nog vele zullen volgen" https://www.hebban.nl/rec...er-centaur

Bronnen

Video van een interview met de schrijver over zijn nieuwe roman.

https://lebowskipublisher...12191.html

Kranteninterview ( Het Parool) met de schrijver over zijn nieuwe roman

https://www.parool.nl/ps/...hers.nl%2F