Spiegels

Hoe worden spiegels gemaakt?

-Vroeger
Vroeger werden spiegels niet van glas, maar van puur brons, zilver of goud. Ze waren zo glad gepoetst dat je jezelf erin kon zien. Alleen hele rijke mensen zoals koningen en koninginnen konden dat soort spiegels betalen. Het ‘gewone volk’ moest maar in een plas of een riviertje kijken als ze zichzelf wilden zien.

- Nu
De manier van spiegels maken die wij kennen is al een paar eeuwen bekend. In de 16e eeuw begon men in Venetië met het maken van glazen spiegels. Venetië werd beroemd om de spiegels en het werd iedereen verboden het geheim van de spiegelende werking prijs te geven. Zo moest iedereen die een spiegel wilde naar Venetië komen. Pas een eeuw later is het geheim verspreid in Europa en waren er in de meeste Europese steden spiegelmakers te vinden. In die tijd werden er alleen kleine spiegeltjes gemaakt, maar ze waren nog steeds erg kostbaar. Je moest dus erg rijk zijn om zo’n spiegeltje te kunnen betalen.
Er waren in die tijd weinig mensen die een grotere spiegel hadden dan de kleine spiegeltjes die toen voornamelijk gemaakt werden. Jean Baptiste Colbert, de minister van financiën van de Franse koning Lodewijk XIV, had een bijzonder exemplaar met de afmetingen: 68 bij 120 cm. De spiegel was nog meer waard dan een schilderij van welke beroemde schilder dan ook.

Een spiegel bestaat uit drie lagen:
uHet glas of acrylplastic, dat niet kan breken" houdt de spiegelende laag bij elkaar en beschermt de laag.
vDe spiegelende laag is meestal een aluminiumlegering van 0,001 tot 0,005 mm dikte veroorzaakt het spiegeleffect. Vroeger bestond deze laag uit een mengsel van tin en kwik, tinamalgaam. Het glas werd met deze oplossing beschilderd en men liet de kwik verdampen.
De deklaag aan de achterkant van de spiegel bestaat uit zwarte lak voorkomt dat je door de spiegel heen kijkt. Als deze ontbreekt heb je zo’n spiegel die in politiebureaus wordt gebruikt als iemand de dader aan moet wijzen.

Waar worden spiegels allemaal voor gebruikt?

Als ik dat allemaal zou moeten opnoemen ben ik nog wel even bezig. Dus hou ik het op mijn naaste omgeving.

Als ik opsta sta ik natuurlijk uren voor de spiegel om te kijken of mijn haar wel goed zit. Mijn vader zegt dan altijd dat ik op moet schieten, omdat hij zich nog moet scheren en daar gebruikt hij een speciaal scheerspiegeltje voor.
Als ik later met de auto naar hockey wordt gebracht kijkt mijn moeder voortdurend in haar spiegels om te kijken of er een auto aankomt als ze moet afslaan. Dan rijden we langs een kantoor met spiegelende ramen. En aangezien de zon fel schijnt zijn de zonnepanelen langs de weg in gebruik. Het valt me voor het eerst op dat er paaltjes met spiegeltjes erop langs de weg staan, mijn moeder vertelt dat het wildspiegels zijn om dieren uit de buurt van de weg te houden.
Na hockey ga ik mee met een vriendin naar haar balletles. Dat is in een grote zaal waar één muur met spiegels is bekleed zodat de danseressen zichzelf kunnen bezichtigen en corrigeren. Daar in de buurt woont een oude dame die iedereen in de gaten houdt met een klein verrekijkertje. Ik ben wel eens bij haar geweest en toen liet ze foto’s zien van haar parkietje die een spiegeltje bewonderde dat in zijn kooi hing zodat hij zich niet alleen voelde.
Volgend weekend ga ik naar de kermis waar ze een heel leuk spiegeldoolhof en een huis vol lachspiegels hebben. Ik heb er echt zin in, maar voordat we gaan moet ik eerst paardrijden. Ik kijk altijd even in de spiegels die daar hangen of ik netjes zit. De bak lijkt ook een stuk groter door die spiegels.
Mijn opa heeft wel eens met een duikboot meegevaren en toen heeft hij door de periscoop gekeken. Toen heeft hij een walvis en een paar dolfijnen gezien. Hij heeft thuis een telescoop staan waardoor hij naar de sterren kan kijken.

Verhalen, bijgeloof en spreekwoorden over spiegels

-Verhalen
Er zijn een aantal verhalen waar spiegels een magische werking hebben en daardoor een belangrijke rol in het verhaal spelen.

Iedereen kent Sneeuwwitje wel, waar de boze heks een toverspiegel heeft die verteld wie de knapste in het land is. Met de beroemde spreuk: “Spiegeltje, spiegeltje aan de wand wie is het mooiste in het land?”
In Harry Potter komt een spiegel voor die toont wat je het allerliefste wil. Harry wil het allerliefste zijn familie zien en als hij erin kijkt ziet hij zijn familie ook.
Mirror mirror is een serie waarin een spiegel in twee verschillende tijden precies op dezelfde plaats staat zodat de eigenaars, in beide tijden kinderen, naar elkaar kunnen reizen d.m.v hun hand in de spiegel te steken en dan komen ze bij de ander terecht en beleven zo allerlei dingen.

-Bijgeloof
Iedereen weet dat als je een spiegel breekt dat je zeven jaar ongeluk hebt. Dit is echter het meest voorkomende onzinverhaal over spiegels.
Dit zijn nog een paar andere onzinverhalen over spiegels in verband met bijgeloof:
- Als een bruid met haar trouwjurk aan in de spiegel kijkt, loopt zij de kans dat de bruiloft niet doorgaat.
- Als je mensen die een ‘boos oog’ hebben, in een spiegel kunt laten kijken, zullen hun ‘duivelse krachten’ naar de spiegel afbuigen. Om die reden dragen sommige bijgelovigen een klein spiegeltje om hun nek als amulet.
- Vroeger geloofden mensen dat het spiegelbeeld je ziel voorstelde. Daarom mochten baby’s die nog geen jaar oud waren en een ernstige ziekte hadden niet in een spiegel kijken. Zij zouden het niet overleven als ze hun ziel laten zien.
- Als een meisje op de avond vóór een groot feest voor de spiegel gaat zitten en haar haar borstelt, zal haar spiegelbeeld worden vervangen door dat van degene met wie ze zal trouwen.

-Spreekwoorden
Die telkens in de spiegel ziet
En zich met schoonheid vleit,
Beseft de ware schoonheid niet,
Maar jaagt naar ijdelheid
(H v. Alphen)

Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich zacht = wie aan het ongeluk van iemand anders ziet , hoe hij moet handelen , voorkomt schade zonder dat het hem zelf wat kost.

Zich spiegelen = zich zelf zien; zijn eigen omstandigheden duidelijk onderkennen

De periscoop en de telescoop

- Periscoop
Met een periscoop kan je zien zonder gezien te worden.
In een duikboot wordt ook een periscoop gebruikt. Een lange koker wordt naar boven gelaten. De duikboot is niet te zien, die zit onder water.
Een periscoop is een simpel ding: een buis met twee knikken erin en op de juiste plekken enkele spiegeltjes. Door middel van die spiegeltjes, die schuin opgesteld zijn, kan men boven water kijken. Het licht en de beelden worden als het ware om een hoekje geleid. In een professionele periscoop zitten bovendien enkele glazen lenzen, die ervoor zorgen dat het beeld haarscherp is. De duikboot is niet te zien, die zit onder water.

-Telescoop
In telescopen zitten ook spiegels. Die ervoor zorgen dat de sterrenkundigen de hemellichamen goed kunnen bekijken. Er zijn veel verschillende spiegeltelescopen in alle soorten en maten, maar ze werken allemaal op dezelfde manier:
u spiegels vangen het licht van hemellichamen op die miljoenen lichtjaren van ons
weg staan;
v de lichtstralen treffen de spiegel en …
w door de slijping ervan wordt het licht
teruggekaatst naar één punt;
x deze stralenbundel vals op een kleinere
spiegel en ….
y via deze spiegel zien de sterrenkundigen
de planeten en sterren.
De spiegels zijn gemaakt van donker glas dat
aan de voorzijde is bekleed met een laagje aluminium.
Bij gewone spiegels is de bovenste laag altijd van glas, maar bij spiegels voor telescopen is dat niet zo. Dat beschermende glaslaagje is weggelaten, zodat de piepkleine bobbeltjes die altijd in glas zitten het beeld uit de ruimte niet kunnen verstoren. Spiegels voor telescopen kunnen enorm groot zijn. En de bovenste laag is echt spiegelglad!
Hoe groter ze zijn, des te meer licht ze kunnen opvangen en hoe verder verwijderde sterren en planeten ze kunnen weergeven. De spiegels die in de enorme telescopen de lichtstralen opvangen zijn al gauw zo’n 6 tot 7 m doorsnee.

Slot

Ik vond het heel moeilijk een goed en leuk onderwerp te kiezen. Dankzij Sjoukje, die het idee kreeg om het over spiegels te doen, had ik een goed onderwerp. Maar…… toen kwam het zoeken naar informatie. Dat was vrij lastig, want in de bibliotheek was nauwelijks wat te vinden en op internet kwam ik ook niet ver. Uiteindelijk is het toch gelukt om er iets van te maken. En dit is het resultaat. Ik ben er zelf wel tevreden over.
Ik vind het altijd best leuk om een werkstuk te maken. Dus deze keer ook, ik had er wel iets meer moeite mee dan normaal, maar dat kwam omdat het best een lastig onderwerp is.

Bronvermelding:

Documentatiemap: spiegels met knipsels uit de Taptoe en de Zo zit dat

Nederlandse spreekwoorden, spreuken en zegwijzen van K. ter Laan