Kinderrechten

Een interview met Paul Marchal over kinderrechten en het ’Huis van An’. Kan u in het kort uitleggen wat kinderrechten voor u betekent? Kinderrechten betekent voor mij: rechten die kinderen hebben, want kinderen hebben tot nu toe alleen maar plichten gehad: ze moeten dit, ze mogen dat niet, … Er zijn ook een aantal zaken waar ze echt recht op hebben: ze hebben bijvoorbeeld echt recht op bescherming in onze hedendaagse maatschappij, en zo zijn er een aantal andere rechten nog, waarvan je echt kunt zeggen: ‘Daar kan men niet buiten, daar kan men niet omheen, daar moet een kind recht op hebben!’ Dat zijn de rechten van een kind. Wat is de bedoeling van het ‘Huis van An’? De bedoeling van het ‘Huis van An’ is proberen kinderen, jongeren of volwassenen met problemen uit hun jeugd of kindertijd, te helpen, wat er ook gebeurd is. Dat kan zijn op het gebied van doorverwijzen naar andere verenigingen of instanties, tot het daadwerkelijk helpen, van therapie tot andere dingen, bv. het echt concreet gaan zoeken naar iemand, bijstaan door bv. affiches te maken e.d., maar ook door mensen te helpen die, wat hier vaak gebeurt, seksueel misbruikt werden ; om die te helpen zowel in hun therapie, als ook juridisch, op vlak van hun dossier. Daarnaast heeft de v.z.w. An, of het ‘Huis van An’, de bedoeling om een beetje preventief te werken en dus ook naar de regering, de overheid en naar de politiekers toe voorstellen te doen, zoals : ‘wij ervaren dat slachtoffers niet volledig kunnen geholpen worden omwille van het feit dat we zitten met die of die wet’ en wij zouden dan voorstellen daar verandering in te brengen. Een voorbeeldje : iemand die verkracht is 15 jaar geleden als kind kan nu geen klacht meer indienen, want dat is verjaard. Dus daar kan dan niets meer aan gedaan worden. Wij vinden dat zulke misdaden niet kunnen verjaren : het slachtoffer blijft slachtoffer voor het leven, dus vinden wij ook dat het slachtoffer z’n hele leven klacht zou moeten kunnen indienen. Natuurlijk, bewijsmateriaal vinden na zoveel jaar is dan weer moeilijker, maar de wetenschap dat je nog na 15 jaar klacht kan indienen, is goed. En zo zijn er ook andere voorstellen die wij formuleren en andere dingen die wij in de toekomst nog willen gaan doen.
Heeft u al veel bereikt in die richting? Wij hebben inderdaad al heel veel bereikt in die richting. Als je nu al rondomkijkt hoeveel mensen er durven voor uitkomen dat ze misbruikt zijn en hulp aan het zoeken zijn… ; dat is een beetje gekomen door het feit dat wij dat bespreekbaar hebben gemaakt, dat wij gezegd hebben : je moet dat niet bij je in je hart houden, kom er mee naar buiten, zoek hulp, vraag hulp. Dat onder andere gebeurt al. Ook de politieke partijen hebben al een aantal zaken overgenomen die wij eigenlijk zeggen dat die er zouden moeten komen : ook een bewijs dat er wat aan het veranderen is, en dat is heel goed. Krijgt u veel appreciatie, zowel als kritiek? Ik krijg zowel heel veel kritiek als ook heel veel appreciatie. Appreciatie over het algemeen komt van de mensen die mij echt heel goed kennen, die mij al kenden van tervoren en die mij zijn blijven geloven. Daarbij komt ook de appreciatie van mensen die ons hebben leren kennen en die we daadwerkelijk geholpen hebben. Dus eigenlijk wordt de groep van appreciatie terug een beetje groter. Kritiek krijg je, denk ik, van het ogenblik dat je iets doet. Als je je nek uitsteekt, zal je kritiek moeten slikken. Iedereen die een beetje bekend wordt en die iets wil verwezelijken krijgt ook heel veel kritiek. Als je allemaal maar zachte dingen blijft doen krijg je geen kritiek, maar verwezelijk je eigenlijk ook niets. Die kritiek hoort er bij. Hoge bomen vangen veel wind, hé. Bestaan er nog andere instellingen zoals het ‘Huis van An’ in Vlaanderen? Zoals het ‘Huis van An’ niet echt, er zijn wel instellingen die zorgen voor mensen die seksueel misbruikt zijn, maar specifiek naar kinderen en jongeren toe is er geen echte vrijwilligersorganisatie die zo ruim werkt, dus die op alle gebied eigenlijk mensen wil bijstaan. Dat is ook een van de redenen waarom we de v.z.w. hebben opgericht. Heeft u al ooit gehoord van het kinderrechtencommissariaat? Uiteraard hebben wij gehoord van het kinderrechtencommissariaat. Dat is ten andere opgericht na onze acties, want dat bestond in Vlaanderen nog niet. In Wallonië wel. Dat is ook een van de zaken waar wij voor geijverd hebben, dat dat moest opgericht worden. En dat is dus na deze affaire ook opgericht. Het kinderrechtencommissariaat moet er dus ook over waken dat de kinderrechten gerespecteerd en nageleefd worden. (slot) Als laatste zou ik willen zeggen dat kinderen en jongeren tot nu toe heel vaak de kans niet hadden voor hun problemen uit te komen en daar begrip voor te krijgen. Die kans wil het ‘Huis van An’ hen bieden. En dat allemaal gratis, in deze tijd : ik denk dat zo’n initiatief niet kan worden afgeschoten, zoals sommigen wel doen. Wij willen u allemaal feliciteren met het werk dat u al verricht hebt en nog zal verrichten. Bedankt, meneer Marchal. Dit interview werd op video opgenomen en een deel ervan zal in de klas getoond worden. Sommige zinnen zijn niet helemaal grammaticaal correct, wat in het geval van een schriftelijk interview wel het geval zou zijn. Onze verontschuldigen hiervoor.
Een voorbeeldje om kinderrechten duidelijk te maken : De Filipijnen
Recht op spel Dit is een recht dat bijna elk kind heeft, omdat het automatisch begint te spelen als het samen met andere kinderen is. Hiervan zijn op de video enkele zeer goede voorbeelden te zien : kinderen in sloppenwijken die een liedje zingen of een spelletje spelen... Recht op inspraak Dit is een recht dat kinderen in de Filipijnen absoluut niet hebben : kinderen zijn maar kinderen en hebben absoluut geen inspraak, nergens. Dit is trouwens in alle arme landen zo. Recht op onderwijs Kort bij een vulkaan, die een paar jaar geleden uitgebarsten was, stond een school. Een grote school. Kinderen van uit de hele omgeving kwamen er naar school. Toen de vulkaan uitbarstte, kon iedereen op tijd wegkomen, maar toen de lava- en modderstroom de school bereikte, was het gedaan met de mooie school. De hele omgevig rond de vulkaan is er bedekt met een laag van 2 à 3 meter ‘smurrie’. Een regelrechte ramp voor iedereen die er woonde : van de huizen waren alleen de daken nog zichtbaar, en van de school was alleen de verdieping en het dak van het afdak nog zichtbaar... Voor de kinderen die er nadien terug zijn komen wonen (in tenten) is het recht op onderwijs (tijdelijk ?) weggevallen. Recht op godsdienst De zelfde smurrie die in de school 2 meter hoog staat, staat ook in de aanpalende kerk zo hoog. Het dagelijkse of wekelijkse bezoekje aan de kerk valt dus noodgedwongen ook weg. Nu is de kerk wel al vervangen door een tent, dus het recht op gedsdienst is daar terug hersteld. In sloppenwijken (op vuilnisbelten e.d.) staat er geen kerk, dus is er ook geen godsdienstbeleving. Recht op gezondheidszorg Ook dit recht hebben kinderen in de Filipijnen niet. Vrijwilligersorganisaties zoals Artsen Zonder Grenzen proberen hier verandering in te brengen, maar bereiken zeker niet alle kinderen.
Recht op informatie Kinderen in de Filipijnen en in alle arme landen geraken simpelweg niet aan informatie. Wij lezen de krant, kijken naar de T.V. e.d.. Allemaal dingen die zij niet hebben. Recht op arbeid Als kinderen al een ‘job’ krijgen, is deze zwaar onderbetaald en soms zelfs gevaarlijk (denk maar aan weverijen e.d.). Kinderarbeid is in westerse landen trouwens verboden, dus recht op arbeid is eigenlijk een recht dat ik persoonlijk niet begrijp. Hoe kan je nu recht hebben op iets dat verboden is? Recht op privacy In sloppenwijken leeft iedereen, kinderen en volwassenen, samen in kleine krotten. In zo een ‘woning’ is privacy een onbeknd iets. Ouders hebben soms nog een primitief bed, kinderen moeten meestal op de grond, op een karton slapen. En dat allemaal op een paar vierkante meters... De hedendaagse jeugd vindt het doodnormaal dat iedereen een eigen kamer krijgt. We zouden het zelfs onrechtvaardig vinden als we met broer of zus op één kamer moesten slapen. Kinderen in Manila (hoofdstad van de Filipijnen) zijn al blij als ze niet op straat moeten slapen... Recht op voeding Veel kinderen in sloppenwijken hebben maar juist genoeg eten om te overleven. Zij komen aan dit beetje voedsel door te bedelen, voor een hongerloontje te werken enz. Op de video zijn ook weer vele voorbeelden, waaronder een peuter die naakt aan de uitgang van de kerk zat met zijn handjes open. Toen iemand hem een muntje in zijn handjes duwde, zag je zijn oogjes glinsteren... Boeken i.v.m. kinderrechten/kindermishandeling Soep van steen (Martine Provis), 222 blz. Soep van steen is het hartverscheurende, waar gebeurde verhaal van een kind dat immens veel verdriet en pijn werd aangedaan, maar door haar moed en wilskracht aan haar beulen wist te ontsnappen.
Morgen mag ik uit de Kast (Othilie Bailly), 141 blz. Morgen mag ik uit de Kast is het dramatische verhaal van een kleuter die tien maanden lang in het donker blijft opgesloten, weggestopt in een kast zonder licht of frisse lucht. Alleen de inzet en de wanhopige strijd van zijn oma, die niet wil geloven dat hij zo lang uit logeren is, kan misschien nog voorkomen dat hij door verwaarlozing om het leven komt... De Dollanganger-serie (Virginia Andrews), 1306 blz. 5 boeken in een band: Bloemen op zolder, Bloemen in de wind, Als er doornen zijn, Het zaad van gisteren en Schaduwen in de tuin
De Dollanganger-serie begint met Bloemen op zolder, waarin vier kinderen voor ‘een paar dagen’ worden opgesloten op de zolder van een riant landhuis, zodat hun moeder een enorme erfenis in de wacht kan slepen. Maar de beloofde paar dagen worden enkele jaren, waarin ze worden gekweld en vernederd. In de drie vervolgdelen Bloemen in de wind, Als er doornen zijn en Het zaad van gisteren leest u alles over hoe het de kinderen verder vergaat, over hun vergelding, triomf en tragiek. Het laatste deel ten slotte, Schaduwen in de tuin, is de onhullende, inleidende roman op de voorgaande vier delen.