Hongersnood

Hoe komt het dat er hongersnood is?
Er zijn in Afrika enkele gebieden die af en toe door droogte worden getroffen. Het gaat om de zuidrand van de Sahara (de Sahel), de Hoorn van Afrika en Zuidelijk Afrika. De bevolking en de regeringen van de betrokken landen moeten daar rekening mee houden en zij doen dat meestal ook. Soms is dat door een samenloop van politieke en weersomstandigheden niet mogelijk of wordt er onvoldoende aan voorbereiding gedaan. In het jaar 2002 viel er veel te weinig regen in de Hoorn van Afrika en Zuidelijk Afrika.

Enkele bijzonderheden in beide situaties:
In de Hoorn van Afrika, met name in Eritrea en Ethiopië, vielen in 2002 zowel de korte voorjaarsregens als de langere midzomerregens heel erg tegen. Door de oorlog tussen de buurlanden was de opbrengst van landbouw en veeteelt in voorgaande jaren al niet optimaal geweest (veel mannen moesten het leger dienen). Hierdoor beschikten beide landen over onvoldoende reserves. In Eritrea werd naar schatting twee derde van de bevolking voor minstens een jaar afhankelijk van voedselhulp; in Ethiopië werden elf miljoen mensen geholpen.

Tussen de oorlog en de droogte ligt natuurlijk geen direct verband, maar het is wel waarschijnlijk dat de regeringen minder aandacht aan de risico’s van droogte en de noodzaak van voorraden hebben besteed wegens die oorlog. Bovendien was door die oorlog de schatkist leeg. Het geld voor die voorraden ontbrak. De slachtoffers moeten toch geholpen worden. Het lijkt wel nodig om een ernstig gesprek te hebben met de betrokken regeringen.

In Zuidelijk Afrika zijn de regens in hun zomer 2001/2002 bijzonder tegengevallen, nadat het voorgaande jaar ook al een tegenvallende oogst had opgeleverd. In Zimbabwe is daardoor de maïsoogst - het basisvoedsel - maar een kwart van het gebruikelijke, in Lesotho een derde, in Malawi, Swaziland en Zambia de helft. Met name in Malawi en Zimbabwe zijn er op nationaal niveau geen voorraden meer. Ongeveer 14,4 miljoen mensen in deze vijf landen zullen tot april 2003 (als de volgende oogst komt en die ziet er nog niet goed uit!) voedselhulp nodig hebben. In dit geval moet geconstateerd worden dat de regeringen van Malawi en Zimbabwe door onverstandig beleid de situatie nog erger lijken te hebben gemaakt. Maar met beter beleid was de droogte niet voorkomen. Wel had men misschien meer voorraden gehad en was beter voorbereid geweest. De hoge mate van HIV/Aidsbesmetting vermindert de werkkracht en de weerstand van de mensen nog meer. Ook hier moeten slachtoffers worden geholpen. De internationale druk op regeringen voor beter beleid is al begonnen.

Wat wordt er aan gedaan?
Onlangs luidde James Morris, directeur van het wereld voedsel programma (WFP) de noodklok over een dreigende hongersnood in grote delen van Afrika. Op dit moment worden in Zuidelijk Afrika en in de Hoorn van dit continent 40 miljoen mensen door uitzonderlijke droogte en conflicten met de hongerdood bedreigd. Het WFP verwacht alleen al voor Ethiopië 10 tot 14 miljoen slachtoffers.

Jaar na jaar wordt Afrika overvallen door honger. En steeds opnieuw wordt er een beroep gedaan op hulporganisaties die vervolgens met de pet rondgaan om het nodige geld in te zamelen. De honger lijkt een structureel probleem, een chronische ziekte waarmee moet worden geleefd. Zolang het niet regent mislukt de oogst en in grote delen van Afrika is nu immers vaak sprake van langdurige droogte. Maar naast de terugkerende droogte zijn er andere oorzaken die een oplossing in de weg staan. Zoals het er nu naar uit ziet zal er voor het World Food Program tot in de lengte der dagen werk aan de winkel zijn.

Het Nederlandse bedrijf TPG (een van de vele multinationals die zich op de charitas markt storten) heeft aangeboden het WFP te helpen met het ontwikkelen van een goed logistiek systeem voor het transport van voedsel.

De Ethiopische econoom Berhanu Nega (hoofd van een onafhankelijke denktank in Addis Ababa) is kritisch op de Ethiopische regering: “ Als er in Ethiopië een democratie was, was er ook geen hongersnood” De regering is volgens hem in belangrijke mate schuldig aan de steeds terugkerende problemen.

SLOT
Volgens mijn persoonlijke mening helpen er veel te weinig mensen om de acties te steunen die willen helpen in Afrika.
Misschien zouden we op speciale manieren geld moeten inzamelen om die mensen te helpen. Want tenslotte kunnen de mensen die in Afrika wonen er niets aan doen dat het daar zo droog is of dat er oorlog is en ze daardoor niet voor eten kunnen zorgen.
Met z’n allen zouden we er voor moeten zorgen dat het gelijk verdeeld is in de wereld en niemand nog honger hoeft te leiden. Dat we wat minder aan onszelf denken en wat meer aan de anderen ook.
De feestdagen komen er nu aan. Wij zullen allemaal gezellig samen zitten, genieten, feesten, eten en drinken, terwijl de mensen in Afrika op dat moment zullen vechten voor hun leven. Als we in plaats van zo veel uit te geven aan cadeautjes voor elkaar we nu eens allemaal Afrika zouden steunen dan zouden daar misschien minder mensen sterven en zouden de mensen hier minder hebzuchtig zijn. Want bij ons geven de mensen tegenwoordig alleen nog maar om wat ze hebben en om wat ze kunnen kopen. Maar de mensen daar in Afrika hebben niet eens het geld om iets te kopen.