Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers (ama's)

>B?Welk beleid is er door de overheid ontwikkeld op het gebied van ama’s? Een ama is iemand tussen de 12 en 21 jaar oud die zonder familie vlucht naar bijvoorbeeld Nederland. Vaak is dit georganiseerd, bijvoorbeeld door mensensmokkel. Hierdoor is de laatste jaren de toestroom van ama’s sterk toegenomen. Om dit tegen te gaan heeft de overheid besloten om degenen die geen recht hebben op asiel terug te laten keren naar het land van herkomst. Hier is veel voor nodig, bijvoorbeeld maatregelen tegen mensensmokkel en het bevorderen van de terugkeer naar het land van herkomst. Over een asielaanvraag van een minderjarige moet zo snel mogelijk worden beslist. Alle minderjarige asielzoekers worden tijdens de basisperiode (6 tot 9 maanden) centraal opgevangen in de terugkeervariant. Dat wil zeggen dat ze dus in eerste instantie weer terug gaan naar het land van herkomst. Dat wordt de ama’s ook meteen verteld. Als de ama niet in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning wordt in een zo vroeg mogelijk stadium onderzocht of terugkeer naar het land van herkomst mogelijk is. Als blijkt dat dit niet mogelijk is krijgt de ama een tijdelijke verblijfsvergunning, tot terugkeer wel mogelijk is of totdat de ama 18 jaar is geworden. Wat is het beleid op de campus, wat zijn de regels? Op de campus kunnen 360 jongeren terecht die tussen de 15 en 17 jaar oud zijn. Op het terrein staan 4 gebouwen, in elk gebouw kunnen dus 90 jongeren gehuisvest worden. De jongeren die net gearriveerd zijn op de campus beginnen in de ‘rookie-groep’. Na verloop van tijd kunnen ze doorschuiven naar de ‘seniors’. Het is de bedoeling dat de jongeren maximaal 1,5 jaar op de campus wonen, daarna moeten ze in staat zijn om terug te keren naar het land van herkomst. De (oorspronkelijke) regels op de campus zijn als volgt: - Het is verboden het terrein van de campus te verlaten, wanneer een jongere dit toch doet wordt hij/zij wel tegengehouden maar zal er geen geweld gebruikt worden. Bij vertrek wordt de politie op de hoogte gebracht.* - Telefoonverkeer is mogelijk door een telefooncel op de campus, de telefoonkaart die daarvoor nodig is kan in de campuswinkel gekocht worden. Bezoek is alleen toegestaan op afspraak en in overleg met de leiding. - Jongeren mogen geen eigen kleding dragen, de eigen kleding wordt in bewaring genomen. De campus stelt 2 spijkerbroeken, 1 paar gympen, ondergoed, 2 truien en 1 jas ter beschikking. De bovenkleding van de rookies is groen, die van de seniors is rood. Meisjes dragen dezelfde kleding als jongens, tenzij zij aangeven liever een rok te dragen.* - De verplichte ID-kaart van de jongeren geeft de rookies toegang tot ‘groene ruimtes’ zoals de slaapkamer en woonkamer van de rookiesgroep. De seniors hebben door hun ID-kaart meer privileges en kunnen ook de soos, kantine en bioscoop op het terrein bezoeken. - Rookies kunnen door middel van een puntensysteem voortgang boeken naar de seniorfase en zodoende meer privileges krijgen. De voortgang is verbonden aan het opvolgen van regels (bijv. op tijd naar bed gaan levert 1 punt op), de deelname aan alle programmaonderdelen en de gevolgde scholing. De punten worden op een scorekaart bijgehouden. Privileges zijn o.a. een slaapkamer met 3 kamergenoten i.p.v. 7, toegang tot de kantine, bioscoop en soos op het terrein. - Wangedrag of ongehoorzaamheid leidt tot aftrek van punten of zakgeld, of kan leiden tot degradatie van een senior naar de rookiegroep. - Jongeren krijgen zo’n 4 euro zakgeld per week om te besteden in de winkel op het campusterrein (een restbedrag wordt voor hen gespaard door het COA en krijgen zij mee bij vertrek naar het thuisland). - Jongeren moeten om 6.30 op te staan en om 22.30 in bed te liggen. - Roken, alcohol en drugs zijn verboden.* - De voertaal op de campus is Engels. * Door druk van diverse organisaties zijn enkele regels versoepeld, zo is het dragen van eigen kleding nu wel toegestaan, is het algemeen rookverbod afgeschaft en mogen jongeren af en toe wel van het terrein af om bijvoorbeeld stage te lopen.
Wie zijn bij de campus betrokken en wat zijn de belangen van de betrokkenen? Degenen die bij de campus zijn betrokken zijn natuurlijk de ama’s zelf, de overheid en de SAMAH waar ook de Ama-raad (raad van jongeren die zelf ama zijn geweest) onderdeel van is. Belangen van de ama’s
De ama’s blijven over het algemeen het liefst in Nederland. De campus is opgezet om ze voor te bereiden op de terugkeer naar het land van herkomst. Als je het vanuit hun oogpunt bekijkt, hebben ze er dus geen belang bij om op de campus te verblijven. Het liefst hebben ze een verblijfsvergunning en een eigen woonruimte. Belangen van SAMAH en Ama-raad
Voor de SAMAH is het belangrijk dat de ama’s goed opgevangen worden en dat ze goed voorbereid worden op een waarschijnlijke terugkeer naar het land van herkomst. Belangen van de overheid De overheid heeft veel taken en één van die taken is om ervoor te zorgen dat
Nederland niet te vol wordt. Zij zijn ervoor om mensen die niet noodgedwongen in Nederland te hoeven blijven, terug te sturen naar het land van herkomst. De campus vinden zij een goed hulpmiddel om jongeren voor te bereiden op hun terugkeer. Wat is de mening van de betrokkenen over de campus? Mening van de ama’s over de campus
Wat de jongeren, die op de campus wonen, ervan vinden weet ik niet precies want daar is geen informatie over. Op 20 november 2002 was echter wel in de krant te lezen dat binnen een week na de opening 7 ama’s uit de campus waren verdwenen. En dat terwijl er nog maar 12 woonden. Dat betekent dat binnen een week meer dan de helft van de jongeren het al voor gezien hield. Twee ama’s zijn door de politie terug gevonden, de andere 5 zijn nog steeds spoorloos. Ik denk wel dat je hieruit de conclusie mag trekken dat de ama’s niet heel erg blij zijn met de campus. Mening van de overheid over de campus De overheid vind het waarschijnlijk wel best zo, anders hadden ze er al lang wat aan gedaan. De overheid wil vooral dat de ama’s terugkeren naar het land van herkomst en dat ze daarbij begeleid worden. Voor hen is dit een goede oplossing. Mening van de SAMAH en de Ama-raad over de campus
De SAMAH en de Ama-raad zijn niet te spreken over de campus. Vooral de Ama-raad, die zelf weten hoe het is om ama te zijn, zien de campus als een gevangenis waarbij de jongeren worden behandeld als een crimineel. Ze hebben voor de campus openging openlijk geprotesteerd tegen de campus door middel van persbericht dat op 6 november 2002 in de kranten verscheen, 5 dagen voor de opening dus. Een citaat uit dat persbericht: De raad vraagt zich af waarom jongeren worden opgesloten zonder dat zij een delict hebben begaan, en wat het doel is van het dragen van speciale kleding. Volgens hen is de kans dat jongeren ontsnappen bijzonder groot, en ook zelfdoding lijkt hen een voorspelbaar gevolg van het strenge campusbeleid. Temeer daar er zich onder de toekomstige campusbewoners jongeren zullen bevinden die getraumatiseerd zijn, of eerder in een gevangenis hebben gezeten in het land van herkomst. De landelijke Ama-raad vraagt zich verder af of dit model door de bedenkers is uitgeprobeerd, wat mensenrechtenorganisaties ervan vinden en of een demissionair kabinet wel deze beslissing mag nemen. Volgens de raad is het ontnemen van bewegingsvrijheid, het voorschrijven van taal, kleding* en gewoontes in strijd met de rechten van het kind. *reeds veranderd

Ook is de Ama-raad van mening dat jongeren liever illegaal in Nederland verblijven dan dat ze terug keren naar het land van herkomst. De SAMAH vraagt zich af in hoeverre de rechten van het kind op deze manier worden geschonden en of je van je vrijheid mag worden beroofd als je geen misdaad hebt begaan. Ook zijn ze bang dat de beperking van het contact met anderen niet goed is voor de sociale ontwikkeling van deze kinderen. Ze maken zich zorgen om de geestelijke consequenties voor jongeren die tegen hun wil worden opgesloten in de campus. De SAMAH denkt dat jongeren hierdoor juist zichzelf minder goed kunnen redden en minder weerbaar worden dan uiteindelijk de bedoeling is. Ook zetten ze een groot vraagteken bij de gemeente Vught omdat deze de campus wel geaccepteerd heeft, terwijl de gemeente Wageningen de campus weigerde. Hoe gaan andere landen met het ‘ama-probleem’ om? In Duitsland ben je wettelijk meerderjarig als je 18 bent. In Nederland is dat 21 jaar. Ama’s kunnen daar vanaf 16 jaar zelfstandig asiel aanvragen. Als dit geweigerd wordt, wordt de jongere in principe uitgezet. Als er echter geen opvang is in het land van herkomst wordt een Duldung (uitstel van uitzetting) verstrekt, die geldig is tot de asielzoeker 18 jaar is geworden. Hoe het geregeld is voor jongeren onder de 16 is me niet duidelijk geworden. In Frankrijk en Italië is de uitzetting van alleenstaande minderjarigen verboden. De meeste landen geven een tijdelijke verblijfsvergunning als alleenstaande minder-jarigen niet in aanmerking komen voor asiel en terugkeer naar het land van herkomst voorlopig onmogelijk is. Als terugkeer helemaal niet meer mogelijk is kan een permanente verblijfsvergunning verstrekt worden. Maar geen enkel land heeft een instelling zoals wij die hebben, namelijk de ama-campus. Beantwoording van de hoofdvraag: Is het voor ama’s werkelijk beter om in een campus voorbereid te worden op de terugkeer naar het land van herkomst? Als je kijkt naar de meningen van de jongeren en de SAMAH met de Ama-raad, lijkt het me niet dat jongeren beter af zijn in een ama-campus. Het beleid binnen de campus vindt men te streng en wordt bovendien niet goed voor de ontwikkeling gevonden. Jongeren worden waarschijnlijk door deze campus niet weerbaarder en zelfstandiger zoals wel de bedoeling is. Jongeren moeten wel onder begeleiding voorbereid worden op de terugkeer naar het land van herkomst, maar velen zijn het erover eens dat het niet op deze manier moet.