Maatschappelijk onderwerp:
(Overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland
[b]Voorwoord[/b]
We zien en horen het dagelijks, dat jongeren en alcohol niet samengaan. Op de TV, op de radio, in kranten en in tijdschriften worden zowel de ouders als de jongeren geconfronteerd met de feiten.
Wij (Stefanie, Anne en Berry) behoren tot de groep jongeren en zien van dichtbij dat er zeker sprake is van een alcoholprobleem onder de jongeren. De één vindt dat het probleem wel opgelost moet worden en de ander niet. Maarja, wat zal er gaan gebeuren wanneer het alcoholprobleem onder jongeren niet wordt tegengehouden? Kan het eigenlijk worden opgelost? Tijd dus om ons eens te gaan verdiepen in het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland.
Hoofdvraag:
Brengt het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland negatieve gevolgen met zich mee voor in de toekomst met betrekking tot de gehele Nederlandse maatschappij?
Deelvragen:
1. Hoe is het probleem van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren ontstaan en wie had er de overhand niet, de omgeving of de overheid?
Invalshoek: sociaal-cultureel
2. Wat zijn de gevolgen van het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren?
Invalshoek: sociaal-economisch
3. Welke getroffen maatregelen om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan zijn er genomen sinds 1999 en wat zijn hun effectiviteit?
Invalshoek: politiek-juridisch
4. Wat zijn de kosten door het (overmatig) alcoholgebruik in Nederland op dit moment voor de Nederlandse maatschappij en overheid?
Invalshoek: sociaal-cultureel en sociaal-economisch
[b]Hoofdstuk 1: Ontstaan & overhand[/b]
Hoe is het probleem van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren ontstaan en wie had er de overhand niet, de omgeving of de overheid?
Invalshoek: sociaal-cultureel
Het gebruik van alcohol onder jongeren is eigenlijk altijd wel een probleem geweest in Nederland maar stond nog nooit zo hoog aan bod als nu. Een aantal jaren geleden had de overheid een goed voorlichtingsbudget waarmee zij waarschuwde tegen drankmisbruik. De overheid ziet immers zo in dat hoe eerder iemand begint met drinken, hoe meer ze later gaan drinken en hoe groter de kans is op alcoholisme.
§1: Ontstaan van toename
Dit alles veranderde in 1999 toen de Nederlandse alcoholfabrikanten hun reclame-uitgaven verdrievoudigde tot 220 miljoen gulden (100 miljoen euro), terwijl de overheid haar voorlichtingsbudget liet steken op 3,5 miljoen gulden (1,4 miljoen euro). Doordat de reclame-uitgaven verdrievoudigd werden en het voorlichtingbudget niet verhoogt werd kantelde de weegschaal. Extra trek van jongeren naar alcohol werd dus niet extra verlaagd met gevolg dat de bijdrage van de overheid, de opvoeders, de opleiders én de horecaondernemers steeds minder effect kreeg.
Er kwamen ook steeds meer verschillende soorten drankjes in de verkoop. Vooral de mixdrankjes met hun stoere felgekleurde verpakkingen zette en zet de jongeren aan de alcohol. De zoete smaak van de mixdrankjes maken een eerste ervaring met alcohol erg lekker waardoor het voor herhaling vatbaar is.
Ook groepsgedrag zorgde er vervolgens voor dat er meer jongeren vaker alcohol gingen drinken. Wanneer vrienden bijéén kwamen was het vaak aanstekelijk of stoer om ook wat te drinken. Bovendien vinden veel jongeren zichzelf en andere personen veel gezelliger wanneer er een paar glaasjes achterover zijn geslagen.
Tevens kon voor 1 november 2000 alcohol makkelijk worden gekocht door jongeren onder de 16 jaar. De barkeepers, sluiters en caissières vroegen meestal wel om een leeftijdsbewijs maar vaak lukte het de -16-jarige om het alcohol toch te kunnen meenemen wanneer zij er ouder uitzagen of de verkoper niet zo krap keek. Het was voor jongeren het gemakkelijkst om alcohol te verkrijgen in de horeca (bijna 100%). In levensmiddelenbedrijven (79% van de 14-15 jarigen) en in slijterijen (rond de 75% voor 14-15 jarigen en 85% voor 16-17 jarigen) was het iets minder makkelijk om alcoholhoudende drank te kopen.
§2: Overzicht
Door de 4 grote oorzaken te hebben genoemd kunnen we naar de cijfers gaan kijken.
Alcoholgebruik onder jongeren in de afgelopen jaren:
(*Plaatje staafdiagram)
Toelichting: In de staafdiagram zien we duidelijk dat sinds 1999 het aantal alcoholgebruikers onder jongeren sterk is toegenomen. Ook kunnen we zien dat er altijd meer jongens waren die alcohol dronken dan meisjes maar in 2007 is dit omgekeerd.
De manier van alcoholgebruik onder jongeren in 2007:
(*Plaatje schijfdiagram)
Toelichting: Totaal drinkt dus 93,5% van de jongeren! Van de jongens drinkt 93% en van de meisjes drinkt 94%: minder jongens drinken er dan meisjes (alleen de hoeveelheid alcohol ligt bij jongens hoger).
§3: Samengevat
Deelvraag:
Hoe is het probleem van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren ontstaan en wie had er de overhand niet, de omgeving of de overheid?
Het toenemen van het alcoholgebruik onder jongeren had/heeft 4 grote oorzaken:
1. De overheid
2. Mixdrankjes
3. Groepsgedrag
4. Makkelijk te verkrijgen
93,5% Van de jongeren drinkt nu alcohol!
10,5% Van de jongeren drinkt nu daarvan overmatig alcohol, dat is dus 1 op de 10!
De omgeving van de jongeren had de overhand niet maar dit door de grote oorzaker ‘de overheid’. Wanneer de overheid in 1999 het balans had opgezocht tussen de verdrievoudigde reclame-uitgaven dan had het niet zo kunnen uiteenlopen! Het bewijs ligt bij al die voorgaande jaren waar er geen sprake was van een enorme stijging van alcoholgebruik onder jongeren! De afkeer van alcohol werd nu niet stevig benadrukt (door de overheid) maar de toekeer naar alcohol (door de alcoholfabrikanten). De omgeving van de jongeren had hierdoor de overhand niet want de opvoeders, de opleiders én de horecaondernemers werden niet gewezen (geïnformeerd/ingelicht) op strengere handelingen die nodig waren omdat de toekeer groter was geworden dan de afkeer van jongeren naar alcohol.
[b]Hoofdstuk 2: Gevolgen[/b]
Wat zijn de gevolgen van het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren?
Invalshoek: sociaal-economisch
Veel van de jongeren staan niet stil bij wat het drinken van alcohol zoal voor risico met zich meedraagt. Mestaal merkt een drinkende jongere het effect nog niet omdat het pas na een lange tijd tot uiting kan komen, wanneer het al te laat is! We zullen hieronder onderscheid maken tussen korte termijnrisico’s en lange termijnrisico’s.
§1: Korte termijnrisico’s:
Black-out:
Wat vaak een rol speelt op korte termijnrisico is dat de persoon die drinkt niet bewust is van wat hij/zij op dat moment doet, dat het geval is na 15 tot 20 glazen (3 tot 4 promille in het bloed). Dit komt doordat het korte termijngeheugen dan niet wordt doorgegeven aan het lange termijngeheugen. Men noemt dit ook wel een black-out. Tijdens een vorm van een black-out wordt de jongen/man en ook het meisje/ de vrouw vaak opgewonden wat de kans op onveilige seks vergroot.
Kater:
De risico op een kater wordt veroorzaakt doordat de nieren na het drinken worden aangezet tot extra vochtafscheiding. Er ontstaat dan een vochttekort in de hersenen doordat het lichaam uitdroogt. Ernstige hoofdpijn is het gevolg.
Overgeven:
Overgeven is ook een gevolg die veel voorkomt bij jongeren. Dit omdat de maag van de meeste jongeren kleiner is dan die van een volwassene en dus ook minder aankan. Alcohol prikkelt het slijmvlies van de maag. Als je in korte tijd veel drinkt, raakt het slijmvlies in de maag geïrriteerd. De maag wil de alcohol dan zo snel mogelijk lozen, de maagwand trekt samen en de drank gaat vervolgens langs de ingang weer naar buiten: je moet overgeven.
Agressiviteit & geweld:
Agressiviteit en geweld komt ook regelmatig voor onder jongeren die onder invloed zijn van alcohol. Voornamelijk tijdens het uitgaan is dit het geval. Alcohol beïnvloed namelijk de stemming in het gedrag. Doordat men vaak ook nog is een black-out heeft vormt dit in sommige gevallen tot agressiviteit en/of geweld.
Verkeersongeluk:
Ook het veroorzaken van een verkeersongeluk valt onder de korte termijnrisico’s wat al kan gebeuren bij jongeren na 3 tot 7 glazen (0,5 tot 1,5 promille in het bloed). In 2003 (recentste meetpunt die gevonden is) telde men 1083 verkeersongelukken onder jongeren die beïnvloed waren door alcohol. 1012 Jongeren lagen voor een bepaalde periode in het ziekenhuis en 71 jongeren kwamen om het leven. Het blijft een hoog aantal maar toch is de hoeveelheid ongelukken onder jongeren een aantal jaren al flink aan het dalen.
Alcoholvergiftiging:
Doordat jongeren in de meeste gevallen nog niet volgroeid zijn, is de kans op alcoholvergiftiging (bewusteloos raken of in coma raken) door overmatig alcoholgebruik eerder bereikt dan bij een volwassene. Bij een volwassene is dat bij zo 20 á 25 glazen (4 á 5 promille in het bloed) en bij een jongere is dat bij zo 7,5 á 15 glazen (1,5 á 3 promille in het bloed). Uiteindelijk kan het zenuwstelsel zo sterk worden verdoofd dat het ademhalingscentrum verlamt raakt. In dit geval is er sprake van levensgevaar. In 2005 (recentste meetpunt op dit gebied) werden er 424 jongeren onder de 16 jaar behandeld vanwege alcoholvergiftiging. Vergeleken met 2000 is dit een stijging van 126%. Dat blijkt uit een onderzoek van Consument en Veiligheid en het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft.
Verstoorde prikkels:
Het laatste in het rijtje van korte termijnrisico’s is het risico op verstoorde prikkels, dat het geval is na 20 tot 25+ glazen (4+ promille in het bloed). Doordat het alcohol in het bloed komt stroomt het ook naar onze hersenen die voor alcohol zeer gevoelig zijn. Alcohol heeft een verdovende werking en verstoort daardoor tijdelijk de doorgave van prikkels. Het niet meer doorgeven van prikkels gaat vervolgens leiden tot ademhalingsproblemen of een hartstilstand (de dood)!
Onderstaand toont een overzicht van de gegeven informatie:
1-3 glazen (0 - 0,5 promille): Ontspannen - ontremd - vrolijk
Je polsslag en ademhaling versnellen. Je krijgt een warm gevoel. Smaak, reuk en gezichtsvermogen gaan achteruit en je voelt minder pijn. Je eetlust neemt toe en je moet vaker plassen.
3-7 glazen (0,5 tot 1,5 promille): Aangeschoten - tipsy
Stemming en gedrag veranderen duidelijk. Je overschat jezelf. Je geheugen, reactiesnelheid en coördinatie verminderen en het beoordelen van situaties gaat moeilijker. Links en rechts van je gezichtsas neem je steeds minder waar (tunneleffect ).
7-15 glazen (1,5 tot 3 promille): Zat - dronken
7-15 glazen (1,5 tot 3 promille) Zat - dronkenAlle eerder genoemde effecten versterken. Ook ga je je overdreven emotioneel gedragen en je zelfkritiek verdwijnt. Je gezicht wordt rood, zwelt op en je pupillen vergroten. Je kan misselijk worden en braken.
15-20 glazen (3 tot 4 promille): Laveloos
Je zintuigen verdoven en je bent in de war en afwezig; wat je hoort en ziet dringt nauwelijks tot je door.
20-25+ glazen (4 promille en hoger): Knock-out
Je ademhaling en polsslag vertragen zo sterk dat je in coma kunt raken en zelfs kunt doodgaan: je ademhaling stopt of je krijgt een hartstilstand.
§2: Lange termijnrisico’s
Verslaving:
Wanneer kinderen voor hun 16e beginnen met het drinken van alcohol is het risico groter dat hij/zij verslaafd raakt eraan. Als je vaak veel drinkt, went je lichaam aan het drinken. Je hebt daardoor steeds meer nodig om hetzelfde gevoel te krijgen. De gewenning noemen we tolerantie. 40% Van de jongeren die voor hun 13e begint met alcohol drinken wordt op een bepaald moment in het leven alcoholverslaafde.
Maagbeschadiging:
Alcoholgebruik kan het slijmvlies van de maag beschadigen. De binnenkant van de maag is met dit slijmvlies bekleed om de maagwand tegen maagzuur (dat nodig is om voedsel te verteren) te beschermen. Het overgeven van bloed is dan een vaak voorkomend verschijnsel. Langdurig teveel drinken kan dan leiden tot een maagvliesontsteking of een maagzweer. Ook kan je last krijgen van de maag doordat je na langdurig overmatig alcoholgebruik ineens stopt of fors minder gaat drinken, daar is de maag dan niet aan gewend.
Hersenbeschadiging:
Hersenschade is één van die risico’s op lange termijn. Jongeren onder de 16 jaar, die dus nog in de groei zijn, krijgen na een aantal jaren overmatig alcoholgebruik geheugenproblemen. Voornamelijk het gedeelte van de hersenen die belangrijk zijn voor het leren en het geheugen krimpen. Deze schade kan leiden tot blijvende schade: geheugenverlies, verlies van het vermogen iets nieuws te leren en een gestoord begrip van tijd en plaats! Het vermindert de prestaties op school en de kans op een goede baan!
Leverbeschadiging:
De afbraakfunctie van de lever zal na overmatig lang alcoholgebruik worden verstoord. Er bestaat vervolgens een kans op leverontsteking (alcoholhepatitis). Maar levercirrose kan ook het gevolg zijn van jarenlang overmatig alcoholgebruik. Dit ontstaat doordat de lever zich niet voldoende kan herstellen omdat hij dat pas doet wanneer er geen alcohol meer in het bloed zit. Vervolgens zal de normale structuur van de lever vernietigd worden en er komt een littekenvorming. Zo kan de lever niet meer voldoende zijn werk doen en moet hij keuzes gaan maken over wat hij afbreekt: de lever stelt de afbraak van alcohol voor de afbraak van giftige stoffen uit het lichaam. Het lichaam raakt vergiftigt waarna de dood zal volgen.
Hart- en vaatziekten:
Het drinken van alcohol kan ook hart- en vaatziekten tot gevolg hebben, zoals hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en hersenbloedingen.
Kanker:
Kanker is ook een risico op lange termijn. Door meer dan 3 glazen per dag alcohol te drinken wordt de kans op kanker van mond en keelholte, het strottenhoofd, de slokdarm, de borst, de lever en de dikke darm verhoogt.
§3: Samengevat
Deelvraag:
Wat zijn de gevolgen van het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren?
Alcohol draagt veel gevolgen met zich mee, zowel op korte termijn als op lange termijn.
Korte termijnrisico’s:
- Black-out
- Kater
- Overgeven
- Agressiviteit en geweld
- Verkeersongeluk
- Alcoholvergiftiging
- Verstoorde prikkels
- (De dood)
Lange termijnrisico’s:
- Verslaving
- Maagbeschadiging
- Hersenbeschadiging
- Leverbeschadiging
- Hart- en vaatziekten
- Verschillende soorten kanker
- (De dood)
[b]Hoofdstuk 3: Maatregelen overheid[/b]
Welke getroffen maatregelen om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan zijn er genomen sinds 1999 en wat zijn hun effectiviteit?
Invalshoek: politiek-juridisch
De overheid heeft sinds de stijging van 1999 een aantal belangrijke maatregelen genomen om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan.
§1: Getroffen maatregelen (1999 t/m 2007)
Aanscherping van Drank- en horecawet:
Vanaf 1 november 2000 is er een nieuwe Drank- en horecawet van kracht. Het gaat hier om voorschriften over het maken van reclame, voor alcoholhoudende dranken en het schenken en verkopen van die dranken. Ook zijn er verbodsbepalingen opgenomen voor de aanwezigheid van alcoholhoudende dranken in benzinestations en winkeltjes bij restaurants langs de autosnelweg. Alcohol om naar huis te nemen, mag alleen verkocht worden in levensmiddelenwinkels, slijteren en snackbars. In winkels die geen levensmiddelen verkopen, mag geen alcohol worden verkocht (bijv. muziekwinkels of videotheken).
Vanaf 1 november 2000 is het tevens ook verboden om alcohol te schenken zonder vergunning. De vergunning kan worden afgegeven door het College van Burgemeester en de schenker moet o.a. geen slecht levensgedrag hebben en moet ten minste 21 jaar oud zijn.
Alcoholische dranken die minder dan 15% alcohol bevatten, mogen verkocht worden aan iedereen van 16 jaar en ouder. Dit zijn bijvoorbeeld bier, wijn en mixdranken. Volgens de Drank- en Horecawet is een verkoper van alcohol verplicht om bij twijfel over de leeftijd naar een leeftijdsbewijs te vragen. Zo kan de verkoper alcohol weigeren als iemand niet kan aantonen hoe oud hij is.
Sterke dranken met 15% of meer alcohol mogen alleen verkocht worden aan mensen van 18 jaar en ouder. Deze dranken zijn niet verkrijgbaar in de supermarkt maar alleen bij de slijter of in de horeca.
Reclamecode:
Vanaf 1 mei 2005 hebben alcoholbrancheorganisaties een reclamecode opgesteld. De reclamecode stelt de verplichting dat er terughoudend omgegaan moet worden met het aanprijzen van alcohol onder minderjarigen en aan andere kwetsbare groepen. Ook moet de informatie over de kwaliteit van alcohol juist zijn. Merkreclame voor alcoholhoudende dranken door middel van SMS, games en ringtones zijn verboden omdat dit met name gericht is op minderjarigen. Ook wordt er bij elke alcoholreclame een educatieve slogan geplaatst zoals voor de jongeren ‘ Alcohol onder de 16, nog even niet’.
Aanscherping regels van alcohol in het verkeer:
Vanaf 1 januari 2006 gelden er strengere regels voor alcohol in het verkeer en er zal ook strenger gecontroleerd worden. Er wordt bij de aangescherpte regels onderscheid gemaakt tussen beginnende bestuurders en gevorderde bestuurders, we houden het bij de meeste jongeren en kijken daarom naar ‘beginnende bestuurders’.
Beginnende bestuurders zijn diegene die hun rijbewijs niet langer dan 5 jaar bezitten. Wanneer het alcoholpercentage bij zo’n bestuurde hoger ligt dan 0,2% dan mag deze niet meer verder rijden. Heeft zo’n bestuurder zelfs meer dan 0,8% alcohol in het bloed, dan volgt een verplichte EMA-cursus (Educatieve Maatregel Alcohol). Die kost je niet alleen drie vrije dagen, maar ook nog eens het cursusgeld van minimaal 780 euro. Hiermee pakt de overheid gelijk een groot aantal jongeren want de meeste mensen halen hun rijbewijs tussen hun 18e en 21e.
Alcoholbeleid:
In 2006 verscheen het alcoholbeleid, opgesteld door de VWA (Voedsel en Waren Autoriteit), in opdracht van het Ministerie.
In het alcoholbeleid wordt de gemeente ingezet om de alcoholproblematiek onder controle te krijgen op een doelgerichte en systematische manier. De gemeente wordt ingezet omdat zij dichter bij de burgers staan!
De volgende punten staan centraal in het alcoholbeleid:
- Preventie: Regels over beschikbaarheid van alcohol, over voorlichting en scholing;
- Begeleiding: Signalering, doorverwijzing en begeleiding door hulpverleners;
- Correctie: Disciplinaire maatregelen, toezicht en controle
- Evaluatie; Beoordeling van de effectiviteit van het beleid
Campagnes:
In december 2001 lanceerde het ministerie van verkeer en waterstaat de campagne ‘Bob jij of Bob ik’?. De Bob is diegene die nuchter blijft, zodat hij of zij andere mensen veilig naar huis kan rijden. Vanaf eind 2006 is de campagneslogan veranderd in 'Je bent top, Bob!’
Naast de campagne van verkeer en waterstaat hebben we ook het NIGZ (Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie): een professionele ondersteuningsorganisatie voor partijen met een directe verantwoordelijkheid in de publieke gezondheidszorg: gemeenten, GGD'en, thuiszorg, artsen en paramedici. Het NIGZ voert campagnes namens het ministerie VWS (Volksgezondheid Welzijn en Sport).
In 2007 organiseerde het NIGZ de alcoholmatigingscampagne voor jongeren ‘De kater komt later’. In 2008 is deze titel veranderd in ‘Wat drink jij?’ met de organisators het Trimbos Instituut.
De alcoholmatigingscampagnes worden getoond door reclame via de media: TV, bioscopen, radio en kranten. Maar ook worden jongeren op het strand, op de camping en in horecagelegenheden (kroegen en discotheken) op het juiste alcoholgebruik gewezen.
Het NIGZ geeft ook algemene voorlichting aan publiek en professionals. Er wordt hierbij voorlichting gegeven via het internet, het uitgeven van voorlichtingsmaterialen, rapporten en verslagen en het organiseren van studiedagen. Voornamelijk voorlichting aan ouders is een belangrijk onderdeel geworden in de afgelopen jaren.
§2: Effectiviteit van de getroffen maatregelen
Aanscherping van Drank- en horecawet:
De aanscherping van de Drank- en horecawet heeft de koop van alcohol door jongeren onder de 16 direct verminderd. Maar het aantal drinkers onder jongeren bleef stijgen. Dit komt doordat alcohol vaak wordt gehaald door vrienden boven de 16. Hierdoor komt diegene onder de 16 toch aan alcohol. Ook kunnen we ons afvragen of de aanscherping heeft geleid tot sensatie onder jongeren om op een bepaalde manier aan alcohol te kunnen komen, waardoor meer jongeren onder de 16 alcohol zijn gaan drinken.
Reclamecode:
De reclamecode heeft er alleen voor gezorgd dat jongeren in hun achterhoofd hebben dat alcohol niet overmatig gebruikt moet worden. Maar de reclamecode heeft niet voor vermindering gezorgd, zoals we kunnen zien in de staafdiagram.
‘Bob’ campagne en de aanscherping regels voor alcohol in het verkeer:
De campagne van de ‘BOB’ en de aanscherping van de regels van alcohol in het verkeer hebben sowieso voor een diepe daling gezorgd van het onder invloed rijden. Waarschijnlijk was de ‘BOB’ campagne niet zo effectief als verwacht waardoor de regels aangescherpt moesten worden. Deze aanscherping heeft zeker weten tot een daling gezorgd van het onder invloed rijden doordat men weet dat er een grote kans is op aanhouding en er hoge boetes gelden voor het rijden onder invloed. Exacte cijfers zijn hiervoor nog niet bekend.
Totale alcoholbeleid:
Het alcoholbeleid heeft tot nu toe niet tot een daling gezorgd van het alcoholgebruik onder jongeren. Het beleid zorgde voor: een aantal campagnes vanuit instituten, jongeren moeilijker aan alcohol komen en jongeren en opvoeders meer geïnformeerd zijn geraakt over de gevolgen van alcohol. Of de jongeren hierdoor bewuster zijn gaan drinken is nog de vraag voor 2008.
§3: Komende maatregelen (2008 t/m 2010)
De gemeenten krijgt meer bevoegdheden om alcoholmisbruik aan te pakken:
- Zelfbepaling of de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol in de gemeente verhoogt wordt naar 18 jaar.
- Zelfbepaling of jongeren onder de leeftijdsgrens een boete krijgen wanneer die worden aangetroffen met 1 of meer alcoholflessen of -blikjes.
- Zelfbepaling over toelatingstijdstippen in cafés en discotheken.
- Het aanpakken van zuiphokken en zuipketen
- Toezicht op naleving van alle regels rond alcoholverkoop.
De mediawet wordt aangepast met een verbod op alcoholreclame op TV en radio tussen 06:00 tot 21:00 uur.
En er komt een aparte belasting op mixdranken en een verhoging van de accijns op bier. Tevens zullen de mixdrankjes verdwijnen uit de supermarkten.
§4: Samengevat
Deelvraag:
Welke getroffen maatregelen om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan zijn er genomen sinds 1999 en wat zijn hun effectiviteit?
Getroffen maatregelen: Effectiviteit -/-+/+:
- Aanscherping van Drank- en horecawet/ -+
- Reclamecode/ -
- Alcohol in het verkeer:
-> ‘Bob’ campagne/ -+
-> Aanscherping regels voor alcohol in het verkeer/ +
- Totale alcoholbeleid tot nu toe (incl. campagnes)/ Nog niet te beoordelen
De getroffen maatregelen blijken en werden ook niet achteraf als succesvol aanschouwd, wat blijkt n.a.v. 2 dingen:
1. Het aantal drinkende jongeren is niet gedaald.
2. De komende problematiek aanpakkende maatregelen die de overheid in werking zal stellen.
Komende maatregelen:
- Gemeente krijgt meer bevoegdheden:
-> Zelfbepaling: leeftijdsgrens naar 18 jaar?
-> Zelfbepaling: boete voor jongeren met alcoholflessen of –blikjes op straat?
-> Zelfbepaling: aanscherpen van toelatingstijdstippen in cafés en discotheken?
-> Het aanpakken van zuiphokken en –keten.
-> Toezicht op naleving van alle regels rond alcoholverkoop.
- Aanpassing mediawet voor toegestane tijdstippen van alcoholreclame.
- Aparte belasting op mixdrankjes en verhoging van accijns op bier.
- Mixdrankjes uit de supermarkt.
[b]Hoofdstuk 4: Kosten alcoholgebruik in NL[/b]
Wat zijn de kosten door het (overmatig) alcoholgebruik in Nederland op dit moment voor de Nederlandse maatschappij en overheid?
Invalshoek: sociaal-economisch
In de toekomst zijn de jongeren dé generatie die de welvaart van Nederland grotendeels tot stand brengen. Als de nu 10,5% overmatige jongerendrinkers in Nederland stand houdt, dan komen we met een groot probleem te zitten!
Maar laten we ons oog nu nog niet gaan richten op de toekomst maar eerst gaan kijken wat het alcoholgebruik onder de totale bevolking van Nederland de Nederlandse maatschappij kost per jaar.
§1: Kosten maatschappij p.j. door alcoholgebruik
Hulpverlening aan probleemdrinkers (verslavingszorg):
68 miljoen euro p.j.
Algemene gezondheidszorg (ziekenhuisopname en huisartsenhulp):
115 miljoen euro p.j.
Werk (verzuim, ziekte, werkeloosheid, uitkeringen):
1554 miljoen euro p.j.
Misdrijven en overtredingen (vernielschade, verkeersongevallen en justitiële kosten): 841 miljoen euro p.j.
Totale kosten -> 2.578.000.000 -> 2,6 miljard euro per jaar
§2: Kosten in levens door alcohol
Er zijn niet alleen kosten in geld vanwege het alcoholgebruik in Nederland, er zijn ook kosten in levens. Het Ministerie van VWS (Volksgezondheid Welzijn en Sport) schat het totale aantal jaarlijkse alcoholdoden op 3.000 á 4.000. Er is o.a. gekeken naar verschillende doodsoorzaken door alcoholgerelateerde aandoeningen, verkeersongelukken, alcoholgerelateerde agressies (geweld, zelfmoorden enz.), hoge bloedrukken, hartstoornissen en kanker.
§3: Kosten overheid p.j. door alcoholgebruik
Hoeveel het VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) uitgeeft aan het bestrijden van alcoholgebruik is onbekend. Wel valt er op te maken uit bepaalde openbare gegevens wat het minimale bedrag is:
NIGZ (project Alcoholvoorlichting en Preventie)
1,4 miljoen euro p.j.
Trimbos (project Gezonde school en genotmiddelen (onderdeel alcohol))
0,13 miljoen euro p.j.
CAD (diverse projecten alcohol)
6,64 miljoen euro p.j.
VWA (inspectie alcoholverkoop en –gebruik)
1,73 miljoen euro p.j.
Totale minimale kosten -> 9.900.000 -> 9,9 miljoen euro per jaar
§4: Samengevat
Deelvraag:
Wat zijn de kosten door het (overmatig) alcoholgebruik in Nederland op dit moment voor de Nederlandse maatschappij en overheid?
Maatschappij: Levens: Overheid minimaal:
2,6 miljard euro 3.000 á 4.000 9,9 miljoen euro
[b]Nawoord[/b]
Brengt het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland negatieve gevolgen met zich mee voor in de toekomst met betrekking tot de gehele Nederlandse maatschappij?
Het toenemen van het alcoholgebruik onder jongeren had/heeft 4 grote oorzaken:
1. De overheid
2. Mixdrankjes
3. Groepsgedrag
4. Makkelijk te verkrijgen
Het alcoholgebruik zowel onder jongeren als volwassene brengt nadelige gevolgen met zich mee:
Korte termijnrisico’s:
- Black-out
- Kater
- Overgeven
- Agressiviteit en geweld
- Verkeersongeluk
- Alcoholvergiftiging
- Verstoorde prikkels
- (De dood)
Lange termijnrisico’s:
- Verslaving
- Maagbeschadiging
- Hersenbeschadiging
- Leverbeschadiging
- Hart- en vaatziekten
- Verschillende soorten kanker
- (De dood)
Maar ook kosten zijn gevolgen van het alcoholgebruik:
Maatschappij: Levens: Overheid minimaal:
2,6 miljard euro 3.000 á 4.000 9,9 miljoen euro
De overheid heeft als gevolg van de toename van alcoholgebruik onder jongeren maatregelen genomen:
Getroffen maatregelen: Effectiviteit -/-+/+:
- Aanscherping van Drank- en horecawet/ -+
- Reclamecode/ -
- Alcohol in het verkeer:
-> ‘Bob’ campagne/ -+
-> Aanscherping regels voor alcohol in het verkeer/ +
- Totale alcoholbeleid tot nu toe (incl. campagnes)/ Nog niet te beoordelen
Na de getroffen maatregelen is het percentage van drinkende jongeren blijven stijgen.
93,5% Van de jongeren drinkt nu alcohol! 10,5% Van de jongeren drinkt nu daarvan overmatig alcohol, dat is dus 1 op de 10! De overheid zal daarom komende problematiek aanpakkende maatregelen in werking stellen.
Komende maatregelen:
- Gemeente krijgt meer bevoegdheden:
-> Zelfbepaling: leeftijdsgrens naar 18 jaar?
-> Zelfbepaling: boete voor jongeren met alcoholflessen of –blikjes op straat?
-> Zelfbepaling: aanscherpen van toelatingstijdstippen in cafés en discotheken?
-> Het aanpakken van zuiphokken en –keten.
-> Toezicht op naleving van alle regels rond alcoholverkoop.
- Aanpassing mediawet voor toegestane tijdstippen van alcoholreclame.
- Aparte belasting op mixdrankjes en verhoging van accijns op bier.
- Mixdrankjes uit de supermarkt.
Conclusie
Als de komende maatregelen niet succesvol verlopen zal 1 op de 10 jongeren overmatig alcohol blijven drinken. Ja, dit heeft negatieve gevolgen voor in de toekomst met betrekking tot de gehele Nederlandse maatschappij. Het zal gaan betekenen voor in de toekomst dat 1 op de 10 volwassene groot gevaar loopt op een aandoening of andere bijhorende verschijnselen.
De kosten voor de maatschappij zullen ondraaglijk zijn. Denk maar eens na over de hulpverlening, de algemene gezondheidszorg, het werk (verzuim, ziekte, werkeloosheid, uitkeringen) en misdrijven en overtredingen. Wat alle tezamen natuurlijk negatieve invloed heeft op de welvaart van ons land.
Maar ook het overmatig alcoholgebruik onder volwassene gaat leiden tot een ramp onder de nieuwe groep jongeren. Als ouders veel drinken nemen de kinderen dit vaak over als een soort van ‘gewoonte’ en ‘normaliteit’. Het alcoholprobleem onder de jongeren zal dan dus nog groter zijn!
Maar als de komende maatregelen wel succes zijn en het alcoholgebruik onder jongeren daalt tot rond de 75%, zal het overmatig alcoholgebruik ook dalen waardoor de toekomst van Nederland niet meer dan nu te leiden zal hebben onder het alcoholgebruik!
We bevinden ons nu midden in de crisis rond het alcoholgebruik onder jongeren. Zal het percentage onder de jongeren blijven stijgen of zal het gaan dalen? Dat is de vraag die de overheid nu bezig houdt. En het antwoord? Die krijgen we pas over max. 3 jaar…
[b]Bronnenlijst[/b]
http://www.postbus51.nl/
http://www.stap.nl/beleid/effectief_alcoholbeleid/
http://www.vwa.nl/portal/page?
_pageid=119,1640010&_dad=portal&_schema=portal
http://www.rivm.nl/vtv/object_binary/o3110.gif
http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o2480n19460.html
http://www.alcoholinfo.nl/
http://www.depers.nl/binnenland/92970/Vaker-alcoholvergiftiging-jongeren.html
http://www.alcoholpreventie.nl/bestand/alcohol.mc.pdf
http://www.minvws.nl/dossiers/alcohol/
http://www.scholieren.com/werkstukken/trefwoord?zoek=alcohol+jongeren&vak=&type=
http://images.google.nl/images?hl=nl&q=alcohol+jongeren&gbv=2
http://nusearch.ilse.nl/searchresults.jspx?search_for=alcohol%20jongeren
http://www.overheid.nl/
(Overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland
[b]Voorwoord[/b]
We zien en horen het dagelijks, dat jongeren en alcohol niet samengaan. Op de TV, op de radio, in kranten en in tijdschriften worden zowel de ouders als de jongeren geconfronteerd met de feiten.
Wij (Stefanie, Anne en Berry) behoren tot de groep jongeren en zien van dichtbij dat er zeker sprake is van een alcoholprobleem onder de jongeren. De één vindt dat het probleem wel opgelost moet worden en de ander niet. Maarja, wat zal er gaan gebeuren wanneer het alcoholprobleem onder jongeren niet wordt tegengehouden? Kan het eigenlijk worden opgelost? Tijd dus om ons eens te gaan verdiepen in het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland.
Hoofdvraag:
Brengt het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland negatieve gevolgen met zich mee voor in de toekomst met betrekking tot de gehele Nederlandse maatschappij?
1. Hoe is het probleem van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren ontstaan en wie had er de overhand niet, de omgeving of de overheid?
Invalshoek: sociaal-cultureel
2. Wat zijn de gevolgen van het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren?
Invalshoek: sociaal-economisch
3. Welke getroffen maatregelen om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan zijn er genomen sinds 1999 en wat zijn hun effectiviteit?
Invalshoek: politiek-juridisch
4. Wat zijn de kosten door het (overmatig) alcoholgebruik in Nederland op dit moment voor de Nederlandse maatschappij en overheid?
Invalshoek: sociaal-cultureel en sociaal-economisch
[b]Hoofdstuk 1: Ontstaan & overhand[/b]
Hoe is het probleem van (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren ontstaan en wie had er de overhand niet, de omgeving of de overheid?
Invalshoek: sociaal-cultureel
Het gebruik van alcohol onder jongeren is eigenlijk altijd wel een probleem geweest in Nederland maar stond nog nooit zo hoog aan bod als nu. Een aantal jaren geleden had de overheid een goed voorlichtingsbudget waarmee zij waarschuwde tegen drankmisbruik. De overheid ziet immers zo in dat hoe eerder iemand begint met drinken, hoe meer ze later gaan drinken en hoe groter de kans is op alcoholisme.
§1: Ontstaan van toename
Dit alles veranderde in 1999 toen de Nederlandse alcoholfabrikanten hun reclame-uitgaven verdrievoudigde tot 220 miljoen gulden (100 miljoen euro), terwijl de overheid haar voorlichtingsbudget liet steken op 3,5 miljoen gulden (1,4 miljoen euro). Doordat de reclame-uitgaven verdrievoudigd werden en het voorlichtingbudget niet verhoogt werd kantelde de weegschaal. Extra trek van jongeren naar alcohol werd dus niet extra verlaagd met gevolg dat de bijdrage van de overheid, de opvoeders, de opleiders én de horecaondernemers steeds minder effect kreeg.
Ook groepsgedrag zorgde er vervolgens voor dat er meer jongeren vaker alcohol gingen drinken. Wanneer vrienden bijéén kwamen was het vaak aanstekelijk of stoer om ook wat te drinken. Bovendien vinden veel jongeren zichzelf en andere personen veel gezelliger wanneer er een paar glaasjes achterover zijn geslagen.
Tevens kon voor 1 november 2000 alcohol makkelijk worden gekocht door jongeren onder de 16 jaar. De barkeepers, sluiters en caissières vroegen meestal wel om een leeftijdsbewijs maar vaak lukte het de -16-jarige om het alcohol toch te kunnen meenemen wanneer zij er ouder uitzagen of de verkoper niet zo krap keek. Het was voor jongeren het gemakkelijkst om alcohol te verkrijgen in de horeca (bijna 100%). In levensmiddelenbedrijven (79% van de 14-15 jarigen) en in slijterijen (rond de 75% voor 14-15 jarigen en 85% voor 16-17 jarigen) was het iets minder makkelijk om alcoholhoudende drank te kopen.
§2: Overzicht
Door de 4 grote oorzaken te hebben genoemd kunnen we naar de cijfers gaan kijken.
Alcoholgebruik onder jongeren in de afgelopen jaren:
(*Plaatje staafdiagram)
Toelichting: In de staafdiagram zien we duidelijk dat sinds 1999 het aantal alcoholgebruikers onder jongeren sterk is toegenomen. Ook kunnen we zien dat er altijd meer jongens waren die alcohol dronken dan meisjes maar in 2007 is dit omgekeerd.
De manier van alcoholgebruik onder jongeren in 2007:
(*Plaatje schijfdiagram)
Toelichting: Totaal drinkt dus 93,5% van de jongeren! Van de jongens drinkt 93% en van de meisjes drinkt 94%: minder jongens drinken er dan meisjes (alleen de hoeveelheid alcohol ligt bij jongens hoger).
§3: Samengevat
Deelvraag:
Het toenemen van het alcoholgebruik onder jongeren had/heeft 4 grote oorzaken:
1. De overheid
2. Mixdrankjes
3. Groepsgedrag
4. Makkelijk te verkrijgen
93,5% Van de jongeren drinkt nu alcohol!
10,5% Van de jongeren drinkt nu daarvan overmatig alcohol, dat is dus 1 op de 10!
De omgeving van de jongeren had de overhand niet maar dit door de grote oorzaker ‘de overheid’. Wanneer de overheid in 1999 het balans had opgezocht tussen de verdrievoudigde reclame-uitgaven dan had het niet zo kunnen uiteenlopen! Het bewijs ligt bij al die voorgaande jaren waar er geen sprake was van een enorme stijging van alcoholgebruik onder jongeren! De afkeer van alcohol werd nu niet stevig benadrukt (door de overheid) maar de toekeer naar alcohol (door de alcoholfabrikanten). De omgeving van de jongeren had hierdoor de overhand niet want de opvoeders, de opleiders én de horecaondernemers werden niet gewezen (geïnformeerd/ingelicht) op strengere handelingen die nodig waren omdat de toekeer groter was geworden dan de afkeer van jongeren naar alcohol.
[b]Hoofdstuk 2: Gevolgen[/b]
Invalshoek: sociaal-economisch
Veel van de jongeren staan niet stil bij wat het drinken van alcohol zoal voor risico met zich meedraagt. Mestaal merkt een drinkende jongere het effect nog niet omdat het pas na een lange tijd tot uiting kan komen, wanneer het al te laat is! We zullen hieronder onderscheid maken tussen korte termijnrisico’s en lange termijnrisico’s.
§1: Korte termijnrisico’s:
Black-out:
Wat vaak een rol speelt op korte termijnrisico is dat de persoon die drinkt niet bewust is van wat hij/zij op dat moment doet, dat het geval is na 15 tot 20 glazen (3 tot 4 promille in het bloed). Dit komt doordat het korte termijngeheugen dan niet wordt doorgegeven aan het lange termijngeheugen. Men noemt dit ook wel een black-out. Tijdens een vorm van een black-out wordt de jongen/man en ook het meisje/ de vrouw vaak opgewonden wat de kans op onveilige seks vergroot.
Kater:
De risico op een kater wordt veroorzaakt doordat de nieren na het drinken worden aangezet tot extra vochtafscheiding. Er ontstaat dan een vochttekort in de hersenen doordat het lichaam uitdroogt. Ernstige hoofdpijn is het gevolg.
Overgeven:
Overgeven is ook een gevolg die veel voorkomt bij jongeren. Dit omdat de maag van de meeste jongeren kleiner is dan die van een volwassene en dus ook minder aankan. Alcohol prikkelt het slijmvlies van de maag. Als je in korte tijd veel drinkt, raakt het slijmvlies in de maag geïrriteerd. De maag wil de alcohol dan zo snel mogelijk lozen, de maagwand trekt samen en de drank gaat vervolgens langs de ingang weer naar buiten: je moet overgeven.
Agressiviteit & geweld:
Verkeersongeluk:
Ook het veroorzaken van een verkeersongeluk valt onder de korte termijnrisico’s wat al kan gebeuren bij jongeren na 3 tot 7 glazen (0,5 tot 1,5 promille in het bloed). In 2003 (recentste meetpunt die gevonden is) telde men 1083 verkeersongelukken onder jongeren die beïnvloed waren door alcohol. 1012 Jongeren lagen voor een bepaalde periode in het ziekenhuis en 71 jongeren kwamen om het leven. Het blijft een hoog aantal maar toch is de hoeveelheid ongelukken onder jongeren een aantal jaren al flink aan het dalen.
Alcoholvergiftiging:
Doordat jongeren in de meeste gevallen nog niet volgroeid zijn, is de kans op alcoholvergiftiging (bewusteloos raken of in coma raken) door overmatig alcoholgebruik eerder bereikt dan bij een volwassene. Bij een volwassene is dat bij zo 20 á 25 glazen (4 á 5 promille in het bloed) en bij een jongere is dat bij zo 7,5 á 15 glazen (1,5 á 3 promille in het bloed). Uiteindelijk kan het zenuwstelsel zo sterk worden verdoofd dat het ademhalingscentrum verlamt raakt. In dit geval is er sprake van levensgevaar. In 2005 (recentste meetpunt op dit gebied) werden er 424 jongeren onder de 16 jaar behandeld vanwege alcoholvergiftiging. Vergeleken met 2000 is dit een stijging van 126%. Dat blijkt uit een onderzoek van Consument en Veiligheid en het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft.
Verstoorde prikkels:
Het laatste in het rijtje van korte termijnrisico’s is het risico op verstoorde prikkels, dat het geval is na 20 tot 25+ glazen (4+ promille in het bloed). Doordat het alcohol in het bloed komt stroomt het ook naar onze hersenen die voor alcohol zeer gevoelig zijn. Alcohol heeft een verdovende werking en verstoort daardoor tijdelijk de doorgave van prikkels. Het niet meer doorgeven van prikkels gaat vervolgens leiden tot ademhalingsproblemen of een hartstilstand (de dood)!
Onderstaand toont een overzicht van de gegeven informatie:
1-3 glazen (0 - 0,5 promille): Ontspannen - ontremd - vrolijk
Je polsslag en ademhaling versnellen. Je krijgt een warm gevoel. Smaak, reuk en gezichtsvermogen gaan achteruit en je voelt minder pijn. Je eetlust neemt toe en je moet vaker plassen.
3-7 glazen (0,5 tot 1,5 promille): Aangeschoten - tipsy
Stemming en gedrag veranderen duidelijk. Je overschat jezelf. Je geheugen, reactiesnelheid en coördinatie verminderen en het beoordelen van situaties gaat moeilijker. Links en rechts van je gezichtsas neem je steeds minder waar (tunneleffect ).
7-15 glazen (1,5 tot 3 promille): Zat - dronken
15-20 glazen (3 tot 4 promille): Laveloos
Je zintuigen verdoven en je bent in de war en afwezig; wat je hoort en ziet dringt nauwelijks tot je door.
20-25+ glazen (4 promille en hoger): Knock-out
Je ademhaling en polsslag vertragen zo sterk dat je in coma kunt raken en zelfs kunt doodgaan: je ademhaling stopt of je krijgt een hartstilstand.
§2: Lange termijnrisico’s
Verslaving:
Wanneer kinderen voor hun 16e beginnen met het drinken van alcohol is het risico groter dat hij/zij verslaafd raakt eraan. Als je vaak veel drinkt, went je lichaam aan het drinken. Je hebt daardoor steeds meer nodig om hetzelfde gevoel te krijgen. De gewenning noemen we tolerantie. 40% Van de jongeren die voor hun 13e begint met alcohol drinken wordt op een bepaald moment in het leven alcoholverslaafde.
Maagbeschadiging:
Hersenbeschadiging:
Hersenschade is één van die risico’s op lange termijn. Jongeren onder de 16 jaar, die dus nog in de groei zijn, krijgen na een aantal jaren overmatig alcoholgebruik geheugenproblemen. Voornamelijk het gedeelte van de hersenen die belangrijk zijn voor het leren en het geheugen krimpen. Deze schade kan leiden tot blijvende schade: geheugenverlies, verlies van het vermogen iets nieuws te leren en een gestoord begrip van tijd en plaats! Het vermindert de prestaties op school en de kans op een goede baan!
Leverbeschadiging:
De afbraakfunctie van de lever zal na overmatig lang alcoholgebruik worden verstoord. Er bestaat vervolgens een kans op leverontsteking (alcoholhepatitis). Maar levercirrose kan ook het gevolg zijn van jarenlang overmatig alcoholgebruik. Dit ontstaat doordat de lever zich niet voldoende kan herstellen omdat hij dat pas doet wanneer er geen alcohol meer in het bloed zit. Vervolgens zal de normale structuur van de lever vernietigd worden en er komt een littekenvorming. Zo kan de lever niet meer voldoende zijn werk doen en moet hij keuzes gaan maken over wat hij afbreekt: de lever stelt de afbraak van alcohol voor de afbraak van giftige stoffen uit het lichaam. Het lichaam raakt vergiftigt waarna de dood zal volgen.
Hart- en vaatziekten:
Het drinken van alcohol kan ook hart- en vaatziekten tot gevolg hebben, zoals hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en hersenbloedingen.
Kanker:
Kanker is ook een risico op lange termijn. Door meer dan 3 glazen per dag alcohol te drinken wordt de kans op kanker van mond en keelholte, het strottenhoofd, de slokdarm, de borst, de lever en de dikke darm verhoogt.
§3: Samengevat
Deelvraag:
Wat zijn de gevolgen van het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren?
Alcohol draagt veel gevolgen met zich mee, zowel op korte termijn als op lange termijn.
Korte termijnrisico’s:
- Kater
- Overgeven
- Agressiviteit en geweld
- Verkeersongeluk
- Alcoholvergiftiging
- Verstoorde prikkels
- (De dood)
Lange termijnrisico’s:
- Verslaving
- Maagbeschadiging
- Hersenbeschadiging
- Leverbeschadiging
- Hart- en vaatziekten
- Verschillende soorten kanker
- (De dood)
[b]Hoofdstuk 3: Maatregelen overheid[/b]
Welke getroffen maatregelen om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan zijn er genomen sinds 1999 en wat zijn hun effectiviteit?
Invalshoek: politiek-juridisch
De overheid heeft sinds de stijging van 1999 een aantal belangrijke maatregelen genomen om het alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan.
§1: Getroffen maatregelen (1999 t/m 2007)
Aanscherping van Drank- en horecawet:
Vanaf 1 november 2000 is het tevens ook verboden om alcohol te schenken zonder vergunning. De vergunning kan worden afgegeven door het College van Burgemeester en de schenker moet o.a. geen slecht levensgedrag hebben en moet ten minste 21 jaar oud zijn.
Alcoholische dranken die minder dan 15% alcohol bevatten, mogen verkocht worden aan iedereen van 16 jaar en ouder. Dit zijn bijvoorbeeld bier, wijn en mixdranken. Volgens de Drank- en Horecawet is een verkoper van alcohol verplicht om bij twijfel over de leeftijd naar een leeftijdsbewijs te vragen. Zo kan de verkoper alcohol weigeren als iemand niet kan aantonen hoe oud hij is.
Sterke dranken met 15% of meer alcohol mogen alleen verkocht worden aan mensen van 18 jaar en ouder. Deze dranken zijn niet verkrijgbaar in de supermarkt maar alleen bij de slijter of in de horeca.
Reclamecode:
Vanaf 1 mei 2005 hebben alcoholbrancheorganisaties een reclamecode opgesteld. De reclamecode stelt de verplichting dat er terughoudend omgegaan moet worden met het aanprijzen van alcohol onder minderjarigen en aan andere kwetsbare groepen. Ook moet de informatie over de kwaliteit van alcohol juist zijn. Merkreclame voor alcoholhoudende dranken door middel van SMS, games en ringtones zijn verboden omdat dit met name gericht is op minderjarigen. Ook wordt er bij elke alcoholreclame een educatieve slogan geplaatst zoals voor de jongeren ‘ Alcohol onder de 16, nog even niet’.
Aanscherping regels van alcohol in het verkeer:
Vanaf 1 januari 2006 gelden er strengere regels voor alcohol in het verkeer en er zal ook strenger gecontroleerd worden. Er wordt bij de aangescherpte regels onderscheid gemaakt tussen beginnende bestuurders en gevorderde bestuurders, we houden het bij de meeste jongeren en kijken daarom naar ‘beginnende bestuurders’.
Beginnende bestuurders zijn diegene die hun rijbewijs niet langer dan 5 jaar bezitten. Wanneer het alcoholpercentage bij zo’n bestuurde hoger ligt dan 0,2% dan mag deze niet meer verder rijden. Heeft zo’n bestuurder zelfs meer dan 0,8% alcohol in het bloed, dan volgt een verplichte EMA-cursus (Educatieve Maatregel Alcohol). Die kost je niet alleen drie vrije dagen, maar ook nog eens het cursusgeld van minimaal 780 euro. Hiermee pakt de overheid gelijk een groot aantal jongeren want de meeste mensen halen hun rijbewijs tussen hun 18e en 21e.
Alcoholbeleid:
In het alcoholbeleid wordt de gemeente ingezet om de alcoholproblematiek onder controle te krijgen op een doelgerichte en systematische manier. De gemeente wordt ingezet omdat zij dichter bij de burgers staan!
De volgende punten staan centraal in het alcoholbeleid:
- Preventie: Regels over beschikbaarheid van alcohol, over voorlichting en scholing;
- Begeleiding: Signalering, doorverwijzing en begeleiding door hulpverleners;
- Correctie: Disciplinaire maatregelen, toezicht en controle
- Evaluatie; Beoordeling van de effectiviteit van het beleid
Campagnes:
In december 2001 lanceerde het ministerie van verkeer en waterstaat de campagne ‘Bob jij of Bob ik’?. De Bob is diegene die nuchter blijft, zodat hij of zij andere mensen veilig naar huis kan rijden. Vanaf eind 2006 is de campagneslogan veranderd in 'Je bent top, Bob!’
Naast de campagne van verkeer en waterstaat hebben we ook het NIGZ (Nationaal Instituut voor Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie): een professionele ondersteuningsorganisatie voor partijen met een directe verantwoordelijkheid in de publieke gezondheidszorg: gemeenten, GGD'en, thuiszorg, artsen en paramedici. Het NIGZ voert campagnes namens het ministerie VWS (Volksgezondheid Welzijn en Sport).
In 2007 organiseerde het NIGZ de alcoholmatigingscampagne voor jongeren ‘De kater komt later’. In 2008 is deze titel veranderd in ‘Wat drink jij?’ met de organisators het Trimbos Instituut.
Het NIGZ geeft ook algemene voorlichting aan publiek en professionals. Er wordt hierbij voorlichting gegeven via het internet, het uitgeven van voorlichtingsmaterialen, rapporten en verslagen en het organiseren van studiedagen. Voornamelijk voorlichting aan ouders is een belangrijk onderdeel geworden in de afgelopen jaren.
§2: Effectiviteit van de getroffen maatregelen
Aanscherping van Drank- en horecawet:
De aanscherping van de Drank- en horecawet heeft de koop van alcohol door jongeren onder de 16 direct verminderd. Maar het aantal drinkers onder jongeren bleef stijgen. Dit komt doordat alcohol vaak wordt gehaald door vrienden boven de 16. Hierdoor komt diegene onder de 16 toch aan alcohol. Ook kunnen we ons afvragen of de aanscherping heeft geleid tot sensatie onder jongeren om op een bepaalde manier aan alcohol te kunnen komen, waardoor meer jongeren onder de 16 alcohol zijn gaan drinken.
Reclamecode:
De reclamecode heeft er alleen voor gezorgd dat jongeren in hun achterhoofd hebben dat alcohol niet overmatig gebruikt moet worden. Maar de reclamecode heeft niet voor vermindering gezorgd, zoals we kunnen zien in de staafdiagram.
‘Bob’ campagne en de aanscherping regels voor alcohol in het verkeer:
De campagne van de ‘BOB’ en de aanscherping van de regels van alcohol in het verkeer hebben sowieso voor een diepe daling gezorgd van het onder invloed rijden. Waarschijnlijk was de ‘BOB’ campagne niet zo effectief als verwacht waardoor de regels aangescherpt moesten worden. Deze aanscherping heeft zeker weten tot een daling gezorgd van het onder invloed rijden doordat men weet dat er een grote kans is op aanhouding en er hoge boetes gelden voor het rijden onder invloed. Exacte cijfers zijn hiervoor nog niet bekend.
Totale alcoholbeleid:
§3: Komende maatregelen (2008 t/m 2010)
De gemeenten krijgt meer bevoegdheden om alcoholmisbruik aan te pakken:
- Zelfbepaling of de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol in de gemeente verhoogt wordt naar 18 jaar.
- Zelfbepaling of jongeren onder de leeftijdsgrens een boete krijgen wanneer die worden aangetroffen met 1 of meer alcoholflessen of -blikjes.
- Zelfbepaling over toelatingstijdstippen in cafés en discotheken.
- Het aanpakken van zuiphokken en zuipketen
- Toezicht op naleving van alle regels rond alcoholverkoop.
De mediawet wordt aangepast met een verbod op alcoholreclame op TV en radio tussen 06:00 tot 21:00 uur.
En er komt een aparte belasting op mixdranken en een verhoging van de accijns op bier. Tevens zullen de mixdrankjes verdwijnen uit de supermarkten.
§4: Samengevat
Deelvraag:
Welke getroffen maatregelen om (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren tegen te gaan zijn er genomen sinds 1999 en wat zijn hun effectiviteit?
Getroffen maatregelen: Effectiviteit -/-+/+:
- Reclamecode/ -
- Alcohol in het verkeer:
-> ‘Bob’ campagne/ -+
-> Aanscherping regels voor alcohol in het verkeer/ +
- Totale alcoholbeleid tot nu toe (incl. campagnes)/ Nog niet te beoordelen
De getroffen maatregelen blijken en werden ook niet achteraf als succesvol aanschouwd, wat blijkt n.a.v. 2 dingen:
1. Het aantal drinkende jongeren is niet gedaald.
2. De komende problematiek aanpakkende maatregelen die de overheid in werking zal stellen.
Komende maatregelen:
- Gemeente krijgt meer bevoegdheden:
-> Zelfbepaling: leeftijdsgrens naar 18 jaar?
-> Zelfbepaling: boete voor jongeren met alcoholflessen of –blikjes op straat?
-> Zelfbepaling: aanscherpen van toelatingstijdstippen in cafés en discotheken?
-> Het aanpakken van zuiphokken en –keten.
- Aanpassing mediawet voor toegestane tijdstippen van alcoholreclame.
- Aparte belasting op mixdrankjes en verhoging van accijns op bier.
- Mixdrankjes uit de supermarkt.
[b]Hoofdstuk 4: Kosten alcoholgebruik in NL[/b]
Wat zijn de kosten door het (overmatig) alcoholgebruik in Nederland op dit moment voor de Nederlandse maatschappij en overheid?
Invalshoek: sociaal-economisch
In de toekomst zijn de jongeren dé generatie die de welvaart van Nederland grotendeels tot stand brengen. Als de nu 10,5% overmatige jongerendrinkers in Nederland stand houdt, dan komen we met een groot probleem te zitten!
Maar laten we ons oog nu nog niet gaan richten op de toekomst maar eerst gaan kijken wat het alcoholgebruik onder de totale bevolking van Nederland de Nederlandse maatschappij kost per jaar.
§1: Kosten maatschappij p.j. door alcoholgebruik
Hulpverlening aan probleemdrinkers (verslavingszorg):
Algemene gezondheidszorg (ziekenhuisopname en huisartsenhulp):
115 miljoen euro p.j.
Werk (verzuim, ziekte, werkeloosheid, uitkeringen):
1554 miljoen euro p.j.
Misdrijven en overtredingen (vernielschade, verkeersongevallen en justitiële kosten): 841 miljoen euro p.j.
Totale kosten -> 2.578.000.000 -> 2,6 miljard euro per jaar
§2: Kosten in levens door alcohol
Er zijn niet alleen kosten in geld vanwege het alcoholgebruik in Nederland, er zijn ook kosten in levens. Het Ministerie van VWS (Volksgezondheid Welzijn en Sport) schat het totale aantal jaarlijkse alcoholdoden op 3.000 á 4.000. Er is o.a. gekeken naar verschillende doodsoorzaken door alcoholgerelateerde aandoeningen, verkeersongelukken, alcoholgerelateerde agressies (geweld, zelfmoorden enz.), hoge bloedrukken, hartstoornissen en kanker.
§3: Kosten overheid p.j. door alcoholgebruik
Hoeveel het VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) uitgeeft aan het bestrijden van alcoholgebruik is onbekend. Wel valt er op te maken uit bepaalde openbare gegevens wat het minimale bedrag is:
1,4 miljoen euro p.j.
Trimbos (project Gezonde school en genotmiddelen (onderdeel alcohol))
0,13 miljoen euro p.j.
CAD (diverse projecten alcohol)
6,64 miljoen euro p.j.
VWA (inspectie alcoholverkoop en –gebruik)
1,73 miljoen euro p.j.
Totale minimale kosten -> 9.900.000 -> 9,9 miljoen euro per jaar
§4: Samengevat
Deelvraag:
Wat zijn de kosten door het (overmatig) alcoholgebruik in Nederland op dit moment voor de Nederlandse maatschappij en overheid?
Maatschappij: Levens: Overheid minimaal:
2,6 miljard euro 3.000 á 4.000 9,9 miljoen euro
[b]Nawoord[/b]
Brengt het (overmatig) alcoholgebruik onder jongeren in Nederland negatieve gevolgen met zich mee voor in de toekomst met betrekking tot de gehele Nederlandse maatschappij?
Het toenemen van het alcoholgebruik onder jongeren had/heeft 4 grote oorzaken:
2. Mixdrankjes
3. Groepsgedrag
4. Makkelijk te verkrijgen
Het alcoholgebruik zowel onder jongeren als volwassene brengt nadelige gevolgen met zich mee:
Korte termijnrisico’s:
- Black-out
- Kater
- Overgeven
- Agressiviteit en geweld
- Verkeersongeluk
- Alcoholvergiftiging
- Verstoorde prikkels
- (De dood)
Lange termijnrisico’s:
- Verslaving
- Maagbeschadiging
- Hersenbeschadiging
- Leverbeschadiging
- Hart- en vaatziekten
- Verschillende soorten kanker
- (De dood)
Maar ook kosten zijn gevolgen van het alcoholgebruik:
Maatschappij: Levens: Overheid minimaal:
2,6 miljard euro 3.000 á 4.000 9,9 miljoen euro
De overheid heeft als gevolg van de toename van alcoholgebruik onder jongeren maatregelen genomen:
- Aanscherping van Drank- en horecawet/ -+
- Reclamecode/ -
- Alcohol in het verkeer:
-> ‘Bob’ campagne/ -+
-> Aanscherping regels voor alcohol in het verkeer/ +
- Totale alcoholbeleid tot nu toe (incl. campagnes)/ Nog niet te beoordelen
Na de getroffen maatregelen is het percentage van drinkende jongeren blijven stijgen.
93,5% Van de jongeren drinkt nu alcohol! 10,5% Van de jongeren drinkt nu daarvan overmatig alcohol, dat is dus 1 op de 10! De overheid zal daarom komende problematiek aanpakkende maatregelen in werking stellen.
Komende maatregelen:
- Gemeente krijgt meer bevoegdheden:
-> Zelfbepaling: leeftijdsgrens naar 18 jaar?
-> Zelfbepaling: boete voor jongeren met alcoholflessen of –blikjes op straat?
-> Zelfbepaling: aanscherpen van toelatingstijdstippen in cafés en discotheken?
-> Toezicht op naleving van alle regels rond alcoholverkoop.
- Aanpassing mediawet voor toegestane tijdstippen van alcoholreclame.
- Aparte belasting op mixdrankjes en verhoging van accijns op bier.
- Mixdrankjes uit de supermarkt.
Conclusie
Als de komende maatregelen niet succesvol verlopen zal 1 op de 10 jongeren overmatig alcohol blijven drinken. Ja, dit heeft negatieve gevolgen voor in de toekomst met betrekking tot de gehele Nederlandse maatschappij. Het zal gaan betekenen voor in de toekomst dat 1 op de 10 volwassene groot gevaar loopt op een aandoening of andere bijhorende verschijnselen.
De kosten voor de maatschappij zullen ondraaglijk zijn. Denk maar eens na over de hulpverlening, de algemene gezondheidszorg, het werk (verzuim, ziekte, werkeloosheid, uitkeringen) en misdrijven en overtredingen. Wat alle tezamen natuurlijk negatieve invloed heeft op de welvaart van ons land.
Maar ook het overmatig alcoholgebruik onder volwassene gaat leiden tot een ramp onder de nieuwe groep jongeren. Als ouders veel drinken nemen de kinderen dit vaak over als een soort van ‘gewoonte’ en ‘normaliteit’. Het alcoholprobleem onder de jongeren zal dan dus nog groter zijn!
Maar als de komende maatregelen wel succes zijn en het alcoholgebruik onder jongeren daalt tot rond de 75%, zal het overmatig alcoholgebruik ook dalen waardoor de toekomst van Nederland niet meer dan nu te leiden zal hebben onder het alcoholgebruik!
[b]Bronnenlijst[/b]
http://www.postbus51.nl/
http://www.stap.nl/beleid/effectief_alcoholbeleid/
http://www.vwa.nl/portal/page?
_pageid=119,1640010&_dad=portal&_schema=portal
http://www.rivm.nl/vtv/object_binary/o3110.gif
http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o2480n19460.html
http://www.alcoholinfo.nl/
http://www.depers.nl/binnenland/92970/Vaker-alcoholvergiftiging-jongeren.html
http://www.alcoholpreventie.nl/bestand/alcohol.mc.pdf
http://www.minvws.nl/dossiers/alcohol/
http://www.scholieren.com/werkstukken/trefwoord?zoek=alcohol+jongeren&vak=&type=
http://images.google.nl/images?hl=nl&q=alcohol+jongeren&gbv=2
http://nusearch.ilse.nl/searchresults.jspx?search_for=alcohol%20jongeren
http://www.overheid.nl/
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
B.
B.
Lees ook eens dit artikel!
http://www.xead.nl/alcoholgebruik-onder-jongeren
11 jaar geleden
Antwoorden