Olympische Spelen

Inleiding Vanaf 1900 nemen de Olympische Spelen al een belangrijke plaats in in de sportwereld. Het is een echt media-evenement geworden in de loop der jaren. Maar dat is dan ook niet voor niets. Elke editie van de Olympische Spelen gebeurt er wel iets. Is het niet een spectaculaire wedstrijd, dan is het wel iets anders. Op deze pagina's een overzicht van hoogte- en dieptepunten van elke editie van de Olympische Zomer Spelen sinds 1900. Geschiedenis van de Olympische Spelen Wat aan de moderne Olympische Spelen voorafging. Als de eerste moderne Spelen in 1896 in Athene worden gehouden, nemen er dertien landen aan deel vertegenwoordigd door in totaal 285 atleten. Voor moderne begrippen een bescheiden aantal, was de organisatie van de Spelen niettemin een prestatie van de eerste orde. Dat dit evenement kon plaatsvinden en tenslotte een vaste plaats zou veroveren in de internationale sportwereld, danken we aan de Fransman Pierre de Coubertin (1863-1937), die van de Spelen zijn levenswerk maakte. Toch valt er wel wat meer over de oorsprong van de moderne Spelen op te merken. Zonder afbreuk te doen aan de Coubertins inspanningen, zullen we zien dat ook anderen bij de voorbereiding en verdere ontwikkeling een rol van betekenis hebben gespeeld. Het is wel algemeen bekend dat de aanzet tot de Spelen lang geleden in Griekenland van de klassieke Oudheid is gegeven en wel in het jaar 776 voor het begin van onze jaartelling. Dat gebeurde in de plaats Olympia op het schiereiland der Peleponnesus. Deze Spelen vonden later navolging en zo ontstonden er vergelijkbare Pythische, Isthmische en Nemeische Spelen. Aan een boeiende, meer dan duidendjarige traditie kwam echter in het jaar 393 een einde toen de 'heidense' Spelen getroffen werden door het verbod van de Romeinse keizer Theodosius I. Maar de herinnering aan de Spelen leefde voort.
Graanhandelaar stort zich op Olympische Spelen Zover we weten is de draad voor het eerst weer opgenomen in het begin van de 17de eeuw, in Engeland, waar Robert Dover het initiatief nam tot wat als de Cotwold Olympic Games bekend geworden is. Maar we staan op vaster grond als ruim tweehonderd jaar, op 22 oktober 1850, voor het eerst sprake is van de Much Wenlock Olympian Games, gehouden in het plaatsje Much Wenlock in Shropshire. Aan deze Spelen is de naam verbonden van W.P. Brookes (1809-1895), een arts met vooruitstrevende opvattingen. Maar ook in het moderne Griekenland van de 19de eeuw leefde de gedachte om de klassieke spelen in een of andere vorm te laten herleven en zo werden door toedoen van de rijke graanhandelaar Zappas (1800-1865), in 1859, in Athene de zogeheten eerste Zappas Olympische Spelen gehouden; in 1870, 1875 en 1889 gevolgd door nog drie evenementen van die naam. De eeuw naderde haar einde toen in 1891, opnieuw in Athene, de eerste Panhelleense Spelen van het Gymnastiek Verbond gehouden werden. Het is opmerkelijk dat De Coubertin pas in een betrekkelijk laat stadium, niet veel vroeger dan 1889, op de gedachte kwam om aan de sportieve ontmoetingen tussen landen een ruimer en meer internationaal karakter te geven. In ieder geval weten we dat het zich heeft laten inspireren door de opvatting van Brookes en zijn Much Wenlock Games, want in 1889 zocht hij de inmiddels hoogbejaarde Brookes op in Engeland en liet hij zich door hem voorlichten. Nieuw leven voor de Spelen In de annalen van de sportgeschiedenis staat de bijeenkomst van 25 november 1892 in de Parijse Sorbonne-universiteit te boek als het moment waarop De Coubertin het idee lanceerde om de Olympische Spelen nieuw leven in te blazen. In juni 1894 werd deze bijeenkomst gevolgd door wat later het Eerste Olympisch Congres genoemd zou worden. Deze bijeenkomst was door De Coubertin zelf georganiseerd en daar is, onder meer, van gedachten gewisseld over het herstel van de Spelen in een eigentijdse versie. Tijdens het congres werd het Internationaal Olympisch Committee gevormd, overwegend samengesteld uit het aanwezige congresgangers en waarvan de Griek Demetrios Vikelas tot eerste president werd gekozen. Het nieuw benoemde bestuur ging voortvarend aan het werk en binnen tweejaar, tussen 6 en 15 april 1896, vonden de eerste moderne Olympische Spelen in Athene plaats. Volledigheidshalve zij vermeld dat er intussen, in 1893, in Athene en naar het voorbeeld van de eerder gehouden Zappas Spelen een tweede Panhelleense sportfestival gehouden is, een aanwijzing dat er tussen de West-Europese en Griekse stromingen nog eerst het een en ander vereffend moest worden, voordat men gezamenlijk zou kunnen optrekken. Een van de geschilpunten betrof de vraag of de Spelen iedere keer in Athene gehouden zouden worden of, en daarvan was de Coubertin een groot voorstander, of dat zij om de vier jaar in een ander land gehouden zouden worden. Voor De Coubertin moet het een grote en dubbele voldoening zijn geweest dat hij tijdens deze eerste Spelen, op 10 april 1896, tot president van de I.O.C. en Vikelas' opvolger werd gekozen. Symbolen en tradities De Filosofie De Olympische filosofie is gevat in het volgende citaat dat bij elke openingsceremonie van de Spelen wordt weergegeven: 'Het belangrijkste bij de Olympische Spelen is niet het winnen maar het deelnemen, zoals het in het leven niet begonnen is om te veroveren, maar om het leveren van goede strijd'. Deze woorden werden althans gedeeltelijk voor het eerst gebezigd door bisschop Ethelbert Talbot van Pennsylvania tijdens een Olympische eredienst in de Londense kathedraal van St. Paul op 19 juli 1908. Omdat zij in compacte vorm het gedachtegoed van De Coubertin weerspiegelen, worden zij meestal aan hem toegeschreven. Uit de zin 'Het belangrijkste bij de Olympische Spelen is niet het winnen maar het deelnemen' mag niet worden afgeleid dat eigenlijk iedereen aan de Spelen zou moeten kunnen deelnemen. De Coubertin heeft ermee willen zeggen dat het bereiken van het Olympisch niveau voor een sportman/vrouw al een prestatie op zichzelf is. Pas dan kan hij of zij bij de Spelen goede strijd leveren. De Ringen Het Olympisch symbool bij uitstek wordt gevormd door de vijf verstrengelde ringen, die de verbondenheid van de vijf werelddelen aangeven. De bovenste drie ringen zijn blauw, zwart en rood; de onderste twee geel en groen. De kleuren corresponderen niet met een specifiek werelddeel (zwart voor Afrika, geel voor Azië enz.), wat nogal eens wordt gedacht. Zij zijn gekozen met de gedachte dat in elk geval een van deze kleuren is terug te vinden in de vlaggen van alle landen. De Olympische vlag met de verstrengelde ringen op een witte ondergrond werd in 1913 ontworpen door de stichter van de moderne Olympische Spelen, Pierre baron de Coubertin (1863-1937) en op de Spelen voor het eerst gebruikt in 1920 in Antwerpen.
Het Motto Het Olympisch motto is 'Citius, Altius, Fortius' (Sneller, Hoger, Sterker). Het is de boodschap van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) aan allen die deel uitmaken van de Olympische beweging om in de ware Olympisch geest te streven naar steeds betere prestaties. Het motto is afkomstig van de Franse geestelijke Henri Didon (1840-1900) die een grote invloed had op Pierre de Coubertin. Het IOC introduceerde het motto bij de Spelen van 1920 in Antwerpen. Het Vuur Het Olympisch vuur symboliseert de eeuwige strijd van de mens om tot eenheid en verbondenheid te komen. Het werd voor het eerst ontstoken bij de Spelen van 1928 in Amsterdam en brandde in de grote schaal op de marathon-toren van het Olympisch stadion. Het ontsteken van het Olympisch vuur in Olympia met behulp van zonnestralen en de daaropvolgende estafetteloop met de vlam naar de plaats waar de Olympische Spelen worden gehouden, dateert van 1936. Het idee ervoor was afkomstig van de Duitse sportbestuurder Carl Diem. De estafetteloop kan men beschouwen als een symbolische variant van het werk van boodschappers in de Griekse oudheid. Zij togen enkele maanden voor de Spelen werden gehouden naar alle hoeken van het Griekse rijk om de z.g. godsvrede af te kondigen. Eventuele oorlogen moesten worden gestaakt, opdat atleten zonder belemmeringen naar Olympia konden reizen.