Blessurepreventie

Inleiding Je spier is geen elastiekje, Je hoofd heeft geen airbag en sportherstel is geen wedstrijd. Steeds meer Nederlanders lopen letsel op bij de beoefening van hun sport. Het aantal blessures steeg van 1,1 miljoen naar ruim 1,3 miljoen. Blessures maken dat mensen minder positief gaan denken over sport en bewegen. Voor wie niet wil bewegen, vormen zij een dankbaar alibi. De kosten in onze samenleving die worden veroorzaakt door blessures zijn veel kleiner dan de kosten die worden veroorzaakt door het ziekteverzuim door bewegingsarmoede. Preventie is het devies om sportblessures te voorkomen. Slechts twee derde van alle sporters doet iets aan preventie. Zijn sportblessures dan niet te voorkomen is de vraag? De meest voorkomende sportblessures Je hebt drie soorten blessures: gewone sportblessures, acute sportblessures en chronische sportblessures. De meest voorkomende sportblessures zijn de acute sportblessures.
Acute sportblessures. Deze soort blessures komen meestal voor door een klap, een val, een botsing of een verkeerde beweging. Als gevolg hiervan kan dan een zwelling, kneuzing, scheuring, verstuiking of botbreuk ontstaan. Hier valt meestal niets aan te doen om het te voorkomen, behalve opletten dan. En als men veel traint en vertrouwd is met de sport en vooral niets op de automatische piloot doet heeft men er al een stuk minder kans op. Maar zelfs de meest ervaren sporter loopt nog wel eens een acute blessure op. Chronische blessures. Chronische blessures zijn eigenlijk de vervelendste soort sportblessures. Een chronische blessure, die ook wel een overbelastingsblessure genoemd wordt, ontstaat door het te vaak herhalen van een bepaalde beweging, hierdoor kunnen bepaalde spieren en pezen overbelast worden. Denk maar aan een tennisarm of een voetbalknie. Ook RSI (Repetitive Strain Injury) is wel een goed voorbeeld, alhoewel dit niet echt een sportblessure is. Chronische kunnen ook ontstaan door inwerkend geweld van buitenaf (chronische exogene letsels). Zoals de klappen die een bokser krijgt. Die kunnen op de duur leiden tot hersenbeschadigingen. De trappen rond de enkel van een voetballer (footballers ankle). De exogeen inwerkende krachten leiden op de duur tot een verminderde kwaliteit van de weefsels
Het vervelende van chronische sportblessure is dat het genezingsproces vaak heel erg lang duurt. Gewone sportblessures. Gewone sportblessures komen zeer vaak voor. Zij worden vooral veroorzaakt door onjuiste trainingsmethodes, slechte voorbereiding (geen of een veel te korte en/of onjuiste warming-up), een slechte conditie (men wil veel verder gaan dan men eigenlijk kan, men loopt dus te hard van stapel), slecht materiaal, verkeerd schoeisel, een slechte houding, het ontbreken van een goede cooling-down, en een slechte of geen begeleiding. Ook interne factoren zoals de invloed van bepaalde ziektes (infecties), lichaamsbouw, afwijkende bewegingspatronen, leeftijd en gewicht kunnen belangrijke factoren zijn in het krijgen van blessures. Sporten waarin verhoudingsgewijs veel blessures voorkomen
Natuurlijk is niet iedere sport hetzelfde. En daarom is er bij de ene sport ook meer kans op een blessure dan bij de andere. Hieronder volgen een paar voorbeeld van situaties en omstandigheden waardoor blessures kunnen ontstaan. Per voorbeeld geef ik aan of het een interne of externe factor is die ervoor heeft gezorgd dat er een blessure kon ontstaan. Ook zal ik per situatie/ omstandigheid 2 voorbeelden geven van het ontstaan van blessures. En als laatste zal ik nog aangeven wat je kan doen om de kans op een blessure te verminderen. * Trainingstoestand sporter
Het gaat hier om een interne factor, het gaat puur om de conditie van de sporter. Er is geen invloed van buitenaf. Als de trainingstoestand van een sporter zodanig slecht is, is de kans op blessures alleen maar groter. De sporter kan te veel willen doen en daarmee een spier verrekken of zelfs scheuren. Als de sporter heel rustig aan begint met trainen is de kans op een blessure het kleinst. Het is niet de bedoeling om in één keer weer een zware training te gaan volgen, omdat je spieren dat niet gewend zijn. Door het steeds een beetje op te bouwen raken je spieren weer getraind en de kans op blessures wordt verkleind. * Kleding en schoeisel

Het gaat hier om een externe factor, omdat je daar niet aan gebonden bent. Het is een invloed van buitenaf. Door bijvoorbeeld verkeerd schoeisel kan je verkeerd op je voeten staan en zo je spieren op een verkeerde manier trainen. Als je hier lang mee doorgaat kan dit blessures opleveren. Een 2de voorbeeld voor het ontstaan van een blessure zou verkeerde kleding kunnen zijn. Bij bepaalde sporten(paardrijden, boxen, enz) is beschermende kleding nodig. Gebruik je deze kleding niet, dan verhoog je de kans op een blessure. Ik neem als voorbeeld paardrijden omdat ik daar zelf de meeste ervaring mee heb. Bij paardrijden behoor je een veiligheidscap te dragen, draag je die niet en je zou van een paard vallen dan heb je een grote kans op hoofdletsel wat door de veiligheidscap voorkomen zou kunnen worden. Goede kleding en schoeisel zijn dus een vereiste voor sporters. * Leefwijze sporter
Het gaat hier om een interne factor. Door een verkeerde leefwijze wordt weer de kans op een blessure vergroot. Als men bijvoorbeeld niet goed en voldoende eet is de kans groter dat het lichaam uitgeput raakt en de trainingen die de sporter doet niet aan kan. Maar ook als met juist teveel eet kan het misgaan. Het kan zijn dat de sporter de verkeerde voedingstoffen binnen krijgt en dat bevordert de conditie van de sporter ook niet bepaald. Een goede leefwijze is dus behoorlijk belangrijk wil men actief met sporten bezig zijn. * Sportmateriaal & accommodatie
Het gaat hier om een externe factor. Kapot sportmateriaal kan niet alleen voor ernstige blessures zorgen maar kan zelfs ook nog levensgevaarlijk zijn. Het is dus van belang dat er een regelmatig controle is van sportmateriaal om zo blessures te voorkomen. Een goede accommodatie is ook geen overbodige luxe. Verlichting, temperatuur, gevaarlijke obstakels, openstaande gronddeksels, telefoon, EHBO-koffer zijn een paar punten die er voor kunnen zorgen dat de kans op blessures vergroot wordt. Dus om de kans op blessures te verminderen zal er gewoon regelmatig een controle van de accommodatie nodig zijn. * Leeftijd sporter Het gaat hier om een interne factor. Als sporters op een te jonge leeftijd heel erg fanatiek gaan sporten kan dit negatief uitpakken op de groei. Hiermee wordt ook de kans op een blessure vergroot. Maar ook als men op een late leeftijd gaat sporten wordt de kans op blessures steeds groter. Je lichaam wordt naarmate je ouder wordt steeds minder flexibel. Zeker als je al een tijd niet gesport hebt, je spieren zijn niets meer gewend en een blessure ligt dus om de hoek te luren. Om blessures te voorkomen is een goede warming-up en een goede, rustige opbouw van de training strikt noodzakelijk. * Geslacht
Het gaat hier om een interne factor. Tussen de man en vrouw bestaan veel anatomische, fysiologische en psychologische verschillen. Over het algemeen kunnen we zeggen dat mannen een grotere fysiek prestatievermogen hebben dan vrouwen (uitzonderingen daargelaten). De problemen die ontstaan op het gebied van blessures zijn daar te verwachten, waar vrouwen zich met mannen gaan meten. Vooral in de sporten waar het gaat om kracht en snelheid en waar lichamelijk contact is toegestaan. * Weersgesteldheid
Het gaat hier om een externe factor. Koud weer kan zorgen voor blessures. Het opwarmen van de spieren is belangrijker in koude tijden (passieve warming-up), maar naast deze opwarming is de warming-up vooral voor de verhoging van de hartfrequentie (actieve warming-up). Ook bij warm weer is de warming-up dus van vitaal belang. Ook als het erg warm is moet je nog opletten met het sporten. Je lichaam warmt zich op tijdens het sporten en als het nu heel erg warm is dan kan het lichaam deze warmte niet kwijt en dat kan weer terugslaan op de spieren. * Kwaliteit trainingen
Het gaat hier om een externe factor. Wat vooral belangrijk is, is dat men de juiste trainingsmethode gebruikt. Veel blessures ontstaan wanneer iemand te snel te grote prestaties wil leveren omdat dan de spieren en gewrichten te zwaar of verkeerd worden belast. Bouw de training daarom zorgvuldig op. Men moet er ook voor zorgen dat men zich goed voorbereidt. En dat men de hulp van een goede trainer inschakelt als men zelf nog niet zo vertrouwd is met de sport. Een goede begeleiding is zeer belangrijk. Zo wordt al een groot deel van de blessures voorkomen * Vechtlust medespelers
Het gaat hier om een extern effect. Door onsportiviteit, spelverruwing, agressief gedrag en vandalisme ontstaan regelmatig blessures. Niet alleen bij tegenstanders, maar vaak juist bij de veroorzaker zelf. Het lijkt vanzelfsprekend om je aan de spelregels van je sport te houden. Maar dat betekent nog niet dat je sportief speelt. Bij echt sportief spel gaat het ook om verantwoorde sportbegeleiding, wederzijds begrip en respect. Bij sportbeoefening bestaan naast de formele (spel)regels ook informele spelregels. Met name die laatste worden nogal eens vergeten. De informele regels hebben betrekking op het gedrag van sporters, maar ook op het gedrag van toeschouwers, ouders, coaches/ trainers, scheidsrechters en juryleden. Iedereen kent de ouder die roept: 'haal neer die jongen' je kunt hem hebben!’. Zo iemand zet dus ongewenst aan tot onsportief en ruw spel. * Sportiviteit trainer
Het gaat hier om een externe factor. Een trainer kan enorm veel invloed hebben op een sporter. Een sporter vertrouwt op een trainer omdat die, zo zegt men, er meer van af weet. Een trainer kan de conditie van de sporter over- of onderschatten. En op die manier kunnen blessures ook makkelijker opspelen omdat de sporter de trainer vertrouwt en dat terwijl de trainer nu eenmaal niet in de sporter kan kijken. Een goed contact tussen sporter en trainer is dus van groot belang als een zo goed mogelijk resultaat behaald wil worden. * lichaamsbouw sporter
Het gaat hier om een interne factor. Er zijn 3 soorten sportlichamen; endoforme, mesoforme en ectomorfe sportlichamen. De endoforme sporter heeft weinig spieren en veel vetweefsel: het bolle dikkerdje dat zich ophoudt in de worstelarij en gewichthefferkringen. De mesoforme sporter is gespierd en stevig gebouwd, maar heeft weinig lichaamsvet. Dit soort type sporter is bijvoorbeeld de schaatser of sprintende atleet. De ectomorfe sporter (marathonloper) is lang en dun. Hij heeft weinig spieren en weinig vet en is als de dood dat hij teveel kilo's (vertragende ballast) met zich moet meezeulen. Bepaalde lichamen passen dus beter bij bepaalde sporten, maar dat is niet het belangrijkste.
Conclusie Er kan natuurlijk altijd iets mis gaan, ondanks alle voorzorgmaatregelen die je genomen hebt. Aan sommige dingen kan je nou eenmaal niets doen. Bij ruw spelen kan je een verkeerde beweging maken of vallen, maar ook door teveel van je zelf te eisen maak je kans op een blessure. Ook kan ruw spel er al voor zorgen dat je een ander een blessure toespeelt. Het is dus van groot belang dat je met verschillende aandachtspunten rekening houdt. Je moet dan vooral denken aan een veilige sportomgeving, juiste kleding en schoeisel en eventuele goede begeleiding. Als je een echte fanatieke sporter bent, ben je ook afhankelijk van je leefwijze. Je lichaam heeft bepaalde voedingsstoffen nodig om optimale prestaties te kunnen leveren. Wat ook zeker niet buiten beschouwing mag worden gelaten is de rol van de arts en fysiotherapeut. Bij een vaker voorkomende blessure of een zodanig ernstige blessure is het zeker niet verkeerd om de hulp van een sportarts of fysiotherapeut ernaar te laten kijken. ZO voorkomen je verdere ongemakken. Kortom, let er goed op dat je goed materiaal gebruikt, niet te snel een grote prestatie neer willen zetten en dat je jezelf van goede kleding en schoeisel voorzien bent zodat er geen blessures optreden. Bronvermelding - www.vmf.be/Teksten/bles1.htm - http://www.asrsport.nl/gezondheid/ blessurepreventieinleiding.html - www.sport.nl --> Verreweg de meeste informatie vandaan gehaald - home.planetinternet.be/~willempy/menuD.htm - http://www.knltb.nl/knltb/gezondheid/blessurepreventie/ accommodatie.htm - http://users.pandora.be/thierry.de.rouck/blessures.htm