De doodstraf

Dit werkstuk gaat over de doodstraf. Hierin gaan we het hebben over het geschiedenis van de doodstraf, welke methoden er zijn voor de doodstraf, de argumenten voor en tegen de doodstraf er zijn en we vertellen onze eigen mening. Ook hebben we het over de actualiteit. Inleiding en inhoud
Hoofdstuk 1: Geschiedenis van de doodstraf
Hoofdstuk 2: Methoden voor de doodstraf
Hoofdstuk 3: Argumenten voor en tegen de doodstraf. Hoofdstuk 4: De actualiteit
Onze eigen mening
Hoofdstuk 1: Geschiedenis van de doodstraf Vroeger werd de doodstraf veel vaker toegepast dan nu. De doodstraf stond op vele kleine misdrijven, bijvoorbeeld diefstal, ontkennen van een misdrijf, echtbreuk en tovenarij. Op de zwaardere misdrijven stond ook de doodstraf: moord en verraad. Vroeger werden vaak andere methoden gebruikt, bijvoorbeeld vierendelen, wurgen, verbranden, levend begraven en opspiesen. De doodstraf werd altijd in het openbaar uitgevoerd, wat veel publiek aantrok. In Engeland, rond 1700, stond op 222 misdaden de doodstraf, bijvoorbeeld op een boom omhakken of diefstal. Door deze strenge regels veroordeelde de jury de verdachte vaak niet. Hierdoor werd in 15 jaar tijd de doodstraf voor ruim 100 misdaden weer afgeschaft. Deze regels gingen mee naar Amerika. In Frankrijk was een methode voor de doodstraf de guillotine. Deze was alleen voor misdadigers van stand: andere misdadigers werden opgehangen, verbrand of geradbraakt. Thomas Jefferson was de eerste die de doodstraf wilde afschaffen voor alle misdaden, behalve moord en verraad, door middel van een wetsvoorstel. Hij kwam echter één stem tekort. Ook dr. Benjamin Rush vocht de doodstraf aan. Hij vond dat de doodstraf misdadigers niet afschrok, maar juist een ‘brutalization effect’ opriep, een verharding van de maatschappij, waardoor juist criminaliteit werd opgewekt. Pennsylvania was de eerste staat die de doodstraf alleen toepaste op moord. Moord werd in drie graden onderverdeeld, en alleen op de zwaarste stond de doodstraf. In de 19e eeuw schaften steeds meer staten de doodstraf af, of pasten deze alleen toe bij moord. De doodstraf werd ook niet meer in het openbaar voltrokken, juist uit het zicht van het publiek. In andere staten bleef de doodstraf echter gehandhaafd, of werd de doodstraf ingevoerd voor meer misdaden. Vooral slaven hadden een grote kans de doodstraf te krijgen als ze een misdaad hadden begaan. In de burgeroorlog kwamen er meer tegenstanders van de doodstraf, omdat er meer aandacht werd besteed aan de antislavernij beweging. Na de burgeroorlog werden de elektrische stoel en de gaskamer uitgevonden. Door dreiging van een revolutie voerden 5 staten de doodstraf weer in. Doordat in de jaren ’30 de doodstraf zo vaak was toegepast (ongeveer 1670 keer), gingen veel mensen zich keren tegen de doodstraf. In de jaren ’50 daalde dit aantal naar 715 keer. Hoofdstuk 2: Methoden voor de doodstraf. Er zijn verschillende methoden voor de doodstraf. Sommige zijn relatief lang en erg pijnlijk, andere kort en pijnloos. De methodes om een veroordeelde te doden verschillen van land tot land. In de VS wordt de elektrische stoel bijvoorbeeld veel gebruikt. Van alle methoden voor de doodstraf behandelen we er zeven. Ophanging
Ophanging komt in vele landen voor. De veroordeelde wordt aan de nek opgehangen aan een galg. Dan klapt er een valluik open. Als je geluk hebt zijn de lengten van het touw en de val lang genoeg, zodat je je rug of nek breekt, dan ga je snel en vrij pijnloos dood. Als je pech hebt, is dat niet zo, en hang je daar en sterf je door verstikking. En ook al duurt het vaak maar 10 minuten, dat zijn dan de langste die je ooit hebt meegemaakt. Fusilleren
De veroordeelde wordt vastgebonden (liggend, zittend of staand). Hij heeft een kap over zijn hoofd en donkerblauwe kleding, waarop de bloedvlekken niet goed te zien zijn. Op commando schieten de schutters. Een van de schutters heeft een echte kogel. In de andere geweren zitten losse flodders, zodat niemand weet wie de dodelijke kogel heeft afgevuurd en je dus niet weet of je een moord op je geweten hebt. Elektrocutie
De elektrische stoel is bedacht door de elektricien van een gevangenis in New York in 1890. De veroordeelde wordt vastgemaakt op een houten stoel en krijgt twee elektroden met stukken spons met zoutoplossing op zijn hoofd geplakt. Voor een betere geleiding. Ook krijgt hij een leren kap voor zijn gezicht, omdat het er tijdens de stroomschokken akelig uit ziet. Eerst krijgt de veroordeelde een harde, korte stoot, die er voor zorgt dat je hersens ongeveer 60 graden worden. Daarna volgt een wat zwakkere maar langere stoot, die verstoort je hartritme. Het zou menselijker zijn dan de strop (ophanging) en de kogel, die tot dan toe werden gebruikt. De eerste elektrische stoel werd op 6 augustus 1890 gebruikt. Steniging
Dit is een methode die alleen voorkomt in islamitische landen. Deze executievorm wordt gebruikt voor de bestraffing van seksuele vergrijpen en prostitutie. Volgens islamitisch voorschrift wordt de veroordeelde eerst tot het middel in de grond ingegraven. De rechter die het vonnis heeft gewezen gooit de eerste steen. De stenen mogen niet zo groot zijn dat de veroordeelde gelijk dood gaat. De veroordeelde wordt geheel met stenen bedekt. Als hij dan nog leeft wordt hij met een schop geweerkolf of grote steen als nog gedood. Onthoofding
Door middel van een zwaard of een bijl wordt de veroordeelde onthoofd. Dit komt voor in diverse islamitische landen. Moordenaars en andere ‘gewone’ misdadigers worden in landen als Soedan en Saoedi-Arabië op deze manier geëxecuteerd. In Frankrijk werd de Guillotine gebruikt. Injectie

De dodelijke injectie is niet zo lang geleden ontwikkeld. De veroordeelde ligt vastgebonden op een brancard, en meestal krijgt hij in elke arm een infuus, één is meestal genoeg maar voor de zekerheid gebruiken ze er twee. Je krijgt een dodelijke vloeistof in een ader. Deze vloeistof veroorzaakt hartritmestoornissen en uiteindelijk een hartverlamming. 6 Tot 13 min. nadat het gif door de aders is gaan stromen treedt de dood in. Vergassing
Dit komt alleen voor in enkele staten van de VS. Deze methode werd gezien als een nieuwe stap in de richting van 'humanisering' van de doodstraf. Deze methode gebruikten de Duitsers ook in de Tweede Wereldoorlog. De veroordeelde zit vastgebonden op een stoel in een gasdichte kamer. Via op afstand bedienbare kleppen stromen giftige stoffen de ruimte in. Dit is een gas wat ervoor zorgt dat de zuurstofmoleculen zich niet meer in het bloed kunnen binden. Je lichaam ‘stikt’ beetje bij beetje. De dood treedt 2 tot 18 minuten later in. Soms komen er verkeerde verhoudingen gas naar binnen waar door de gaskamer nog pijnlijker is als hij als was. Hoofdstuk 3: Voor- en tegenargumenten voor de doodstraf Er zijn nog steeds veel voorstanders van de doodstraf en veel landen die deze uitvoeren. Daar hebben zij de volgende argumenten voor: - De doodstraf is afschrikwekkend, dus zullen minder gauw zware misdaden begaan worden. Dit is echter helemaal niet bewezen: in Canada daalde het aantal moorden zelfs na afschaffing van de doodstraf. Bovendien is levenslang zonder kans op vervroegde vrijlating ook afschrikwekkend. - Oog om oog, tand om tand. Dit is een verkeerde redenering, het straffen van een misdadiger moet gebeuren om hem te dwingen tot beter gedrag, niet om wraak te nemen. - Moordenaars en verkrachters kunnen alleen op deze manier definitief onschadelijk worden gemaakt. Misdadigers kunnen ook levenslang worden opgesloten. Bovendien is het een strijd met een belangrijk rechtsbeginsel: straffen mag alleen over misdaden die al zijn gepleegd, niet over misdaden die nog gepleegd kunnen gaan worden. - Het is goedkoper: Veel mensen denken dat de doodstraf goedkoper is dan levenslange opsluiting. Dit is echter niet waar, het uitvoeren van de doodstraf kost nog veel meer. Bovendien kun je een mensenleven niet af laten hangen van de meest economische methode. Er zijn nog meer argumenten tegen de doodstraf: - De doodstraf is onomkeerbaar. Van veel ter dood veroordeelden bleek later dat ze onschuldig waren. In de VS zijn tussen 1976 en 1999 zijn 79 personen vrijgelaten omdat bleek dat ze onschuldig waren. Ook van 23 andere personen bleek later hun onschuld, maar voor hen kwam het te laat. - De doodstraf wordt vaker opgelegd aan zwakkere groepen in de samenleving. Zwarten krijgen vaker de doodstraf dan blanken. Ook is de straf voor de moord op een blanke zwaarder dan die voor op een zwarte. Dit is een grafiek over hoe groot de kans is dat een misdadiger de doodstraf krijgt. Zoals je kunt zien heeft een zwarte verdachte een grotere kans veroordeeld te worden tot de doodstraf. Veel rechtszaken waarin de verdachte ter dood wordt veroordeeld verlopen oneerlijk, zoals het proces van Shareef Cousin. Hij werd ter dood veroordeeld, maar is na veel werk van zijn advocaat toch weer vrijgekomen. Op 2 maart 1995 werd Michael Gerardi in New Orleans beroofd en vermoord door drie donkere jongens. Op hetzelfde tijdstip aan de andere kant van de stad was
Shareef Cousin, een zwarte jongen van 16 jaar, een basketbalwedstrijd aan het spelen; een wedstrijd waarin hij voor zijn team de meeste punten scoorde. Shareef werd opgepakt als verdachte van de moord. Ondanks alle getuigen die Shareef op het tijdstip van de moord hebben zien basketballen, werd hij toch voorgeleid in de rechtszaak over de moord op Michael. De ooggetuige van de moord, de vriendin van Michael, legde drie dagen na de moord een verklaring af op het politiebureau. Ze zei dat het donker was en ze haar contactlenzen toen niet in had. Hierdoor kon ze de moordenaar nooit herkennen. In de rechtszaal zei de vriendin van Michael iets heel anders: ‘Ik ben voor 100% zeker dat Shareef mijn vriend heeft vermoord, ik zal zijn gezicht nooit vergeten’. Dit zijn twee volkomen tegenstrijdige verklaringen. Het verdachte eraan is dat de jury die Shareef moest beoordelen alleen had gehoord van de tweede verklaring en niet van de eerste. Tijdens de rechtszaak ontbraken drie getuigen. Zij zouden gaan verklaren dat Shareef tijdens de moord aan het basketballen was. Achteraf bleek dat de aanklager ze naar het verkeerde kantoor had gestuurd. Van een eerlijke rechtszaak was dus geen sprake. Shareef zou hoe dan ook veroordeeld moest worden. Ook al hadden ze niet genoeg bewijs. De uitspraak van de rechter: doodstraf. Na veel werk van zijn advocaat en op aandringen van Amnesty International kwam er een tweede rechtszaak op 11 januari 1999. Toen kwamen de fouten van de vorige rechtszaak aan het licht en werd Shareef uiteindelijk onschuldig verklaard. Shareef Cousin had geluk met zo’n goede advocaat. Niet iedereen heeft dat geluk. Onderzoek wijst uit dat wanneer in de Verenigde Staten een gekleurd iemand een blank persoon vermoordt, er drie keer vaker de doodstraf wordt uitgedeeld dan andersom. Als je dan ook nog eens weinig geld hebt, zodat je geen goede advocaat kunt inhuren, zijn je kansen om goed door het proces heen te komen erg klein. Hoofdstuk 4: De actualiteit In de VS heeft een federale rechter onlangs uitspraken gedaan over zijn mening over de doodstraf: In Amerika heeft de discussie over de doodstraf weer een extra impuls gekregen, na de uitspraak van een federale rechter, maandag, dat de doodstraf strijdig is met de grondwet. Het Ministerie van Justitie in Washington reageerde als door een wesp gestoken en liet direct weten dat de betrokken rechter niet bevoegd is om een dergelijke uitspraak te doen. Aanklagers gaan in beroep tegen de bepaling van de New Yorkse rechter Rakoff. Jed Rakoff uit New York is de eerste rechter die de huidige wetgeving rond de doodstraf strijdig met de grondwet noemt. Rakoff wees er in zijn motivatie op, dat de doodstraf de veroordeelde het recht ontneemt om zijn onschuld te bewijzen. Uit onderzoek blijkt dat vaak pas na lange tijd iemands onschuld bewezen kan worden, bijvoorbeeld aan de hand van DNA-technieken. In de afgelopen jaren zijn tientallen ter dood veroordeelden in Amerika op vrije voeten gesteld, nadat hun onschuld met DNA-bewijs kon worden vastgesteld. Rakoff, benoemd onder oud-president Bill Clinton, signaleert "een ongepast risico dat onschuldige mensen worden geëxecuteerd". Dat is in strijd met het recht op een eerlijk proces, zoals gewaarborgd in de grondwet. Beperkt effect Als Rakoff's uitspraak ongeschonden een hoger beroep doorstaat, moeten de staten New York, Connecticut en Vermont hun executies staken. Maar de uitspraak van rechter Rakoff is niet van invloed op de veroordelingen door staatsrechtbanken in de 38 Amerikaanse staten waar de doodstraf is opgenomen in het strafrecht. Sinds 1994, toen de huidige doodstrafbepaling in de grondwet werd opgenomen, zijn er in de VS 31 mensen op federaal niveau ter dood veroordeeld. Maar in de verschillende staten zitten duizenden mensen te wachten op hun executie. De Amerikaanse rechterlijke macht is op hoger niveau conservatief ingesteld. Daarom wordt algemeen aangenomen dat de uitspraak van Rakoff door het Hooggerechtshof in Washington van tafel wordt geveegd. Het Hooggerechtshof bepaalde vorige maand overigens onverwacht dat de executie van verstandelijk gehandicapten tegen de grondwet indruist. Nieuwe hoop voor tegenstanders doodstraf Tegenstanders van de doodstraf reageren opgetogen op de uitspraak van rechter Rakoff. Ze zien het als een teken dat de rechterlijke macht beter naar hen gaat luisteren. Volgens David Elliot, woordvoerder van de Nationale Coalitie voor de Afschaffing van de Doodstraf is het rechtssysteem "onherstelbaar vervuild". "Het is aangetoond dat de doodstraf is gereserveerd voor niet-blanke burgers, voor mensen die zich geen goede advocaat kunnen veroorloven en voor diegenen die leven in de marge van de samenleving", aldus Elliot. De staten Maryland en Illinois hebben al een moratorium ingesteld op de doodstraf, hangende een onderzoek naar mogelijke raciale vooroordelen in het rechtssysteem. Er zijn veel mensen en instanties die actie voeren tegen de doodstraf, zoals Amnesty International, die de doodstraf wereldwijd wil afschaffen. Of mensen zoals Bart Stapert. Hij is een advocaat voor ter dood veroordeelden. Hij is van mening dat ter dood veroordeelden een slechte advocaat hebben gehad. Hij is niet tegen zware straffen, wel tegen de doodstraf. Volgens hem zijn veel ter dood veroordeelden arm of politiek ongewenst.
Dit is een interview uit de Twentsche Courant Tubantia met Bart Stapert: In een land waar bijna 80 procent van de bevolking voor de doodstraf is, vecht een Nederlandse advocaat voor de rechten van ter dood veroordeelden. Bart Stapert helpt in Amerika mensen die geëxecuteerd dreigen te worden. Hij verdedigt veroordeelden – met wisselend succes - en heeft een juridisch adviescentrum in een sloppenwijk van New Orleans. Na twaalf jaar houdt hij er deze zomer mee op. Op de valreep beloonde de Universiteit Utrecht zijn ‘bijdrage aan de internationale rechtsorde' met een eredoctoraat. "Mijn werk is in de Verenigde Staten niet populair", vertelt Stapert (36) in een interview met de Wereldomroep. "Amerikanen vinden het moeilijk om te begrijpen waarom ik mensen wil verdedigen die iets gruwelijks en wreeds hebben gedaan." Jaarlijks worden er in Amerika zo'n 250 ter dood veroordeelden via de elektrische stoel, de gaskamer of een dodelijke injectie om het leven gebracht. De meesten van hen zijn te arm om een advocaat in te huren. Stage Stapert vertrok in 1989 als rechtenstudent naar de Verenigde Staten om stage te lopen bij een vooraanstaande anti-doodstrafadvocaat. "Als ik over vijf jaar terugkom, is de doodstraf in Amerika afgeschaft!" zei Stapert toen. Zijn optimisme bleek misplaatst. Toch ziet de advocaat een positieve ontwikkeling in het land. Volgens hem worden er zo langzamerhand vraagtekens gezet bij de uitvoering van de doodstraf. "Er is geen goede garantie dat mensen die in de dodencellen zitten, ook de zwaarste misdadigers zijn. Het afgelopen jaar zijn zeventig mensen vrijgelaten die ooit in de dodencel zaten. Zij bleken onschuldig te zijn. Die mensen hebben het systeem aan het trillen gebracht." Executie Bart Stapert woont in New Orleans, Louisiana. Zijn ‘klanten' zitten in gevangenissen in verschillende staten in het zuiden van Amerika. Een keer woonde hij een executie bij, op verzoek van een veroordeelde. "Dat was het moeilijkste wat ik ooit heb moeten doen. Je kunt niets meer doen en zit toe te kijken." Vastgebonden op een bank kreeg de gevangene een dodelijke injectie. "Dat is iets waar je nog maanden ‘s nachts van wakker wordt. Dat je het herbeleeft. Die beelden laten je niet los." Wijkcentrum Saint Thomas Naast zijn werk voor ter dood veroordeelden geeft Stapert gratis juridisch advies aan inwoners van een van de armste wijken van New Orleans, Saint Thomas. "Ik zag een rode draad in alle zaken die ik behandelde. Veel misdaden werden gepleegd tegen een achtergrond van armoede, een gebrek aan mogelijkheden en aan hoop. In mijn wijkcentrum wil ik de mensen weer mogelijkheden en hoop geven." Het centrum, ‘Hope House', krijgt geen subsidie. Het wordt gefinancierd door giften van kerken en bijdragen uit Nederland. Terug naar Nederland Ondanks de waardering die Stapert van zijn klanten krijgt, houdt hij er binnenkort mee op. In september komt hij terug naar Nederland. Wat hij precies gaat doen, weet hij nog niet. "Het zou iets in de politiek kunnen zijn. Of misschien ga ik me inzetten voor vluchtelingen. Het vreemdelingenbeleid is een groeiend probleem in Nederland. Veel vluchtelingen zitten hier in een vergelijkbare situatie als de mensen waarvoor ik werk in Amerika." Stapert sluit ook niet uit dat hij "iets" gaat doen met mensenrechten aan de Universiteit Utrecht. "Ik ben een beetje uitgeput" "Iedereen die in het buitenland woont, bereikt op een bepaald moment het punt waarop je denkt: ga je terug of blijf je?" Ook privé-omstandigheden spelen een rol bij Staperts besluit. "Ik ben een beetje uitgeput geraakt. Ik kan me niet meer helemaal inzetten. Het is nogal een moedeloze strijd." Onlangs liet minister Nawijn in een interview weten dat hij de doodstraf weer wil invoeren. Dit zorgde voor veel opschudding, omdat het tegen de grondwet ingaat en omdat overal ter wereld mensen strijden voor afschaffing van de doodstraf. Hier volgt een artikel over Nawijn en de invoering van de doodstraf:
Klein multicultureel ‘tekstboek’ over de doodstraf
Door Gerard Lage Venterink LPF-lijsttrekker en minister van Integratie Hilbrand Nawijn wil de doodstraf terug. Zo’n opvatting zou je ‘achterlijk’ kunnen noemen. Want de doodstraf is niet alleen in strijd met de Nederlandse grondwet, ze botst ook met Europese en internationale verdragen. En met een wereldwijde tendens de dood als straf uit te bannen. Het is een mooi soort ironie. Op een moment dat Turkije de doodstraf wil afschaffen om bij Europa te mogen horen, neemt een LPF-minister afscheid van een stukje Europese beschaving. Turkije, een land dat met een been in de islamitische en een been in de Europese cultuur staat, doet wat op het ‘oude continent’ inmiddels nagenoeg elk land heeft gedaan. ‘Wij geloven dat van de doodstraf geen afschrikwekkende werking op misdadigers uitgaat, dat ze geen maatschappelijke problemen oplost en dat ze vanwege de onherroepelijkheid ervan niet in een democratisch rechtssysteem past’, zei de islamitische leider Erdogan recent. Een overtuigende omschrijving van de belangrijkste bezwaren tegen de doodstraf. Zijn opvattingen sporen niet alleen met een Europese ontwikkeling, maar ook met een wereldwijde tendens. Toen de Verenigde Naties in 1948 in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens ieders ‘onvervreemdbare recht op leven’ vastlegden, waren er acht landen die de doodstraf voor alle misdaden hadden afgeschaft. Tegenwoordig zijn dat er al 75. Een ‘club’, die jaarlijks met twee à drie leden groeit. Daarnaast zijn er nog eens twintig landen die de doodstraf alleen nog kennen voor misdrijven in oorlogstijd. Dertien landen hebben de doodstraf wel als mogelijkheid in de wet, maar voeren hem in de praktijk niet meer uit. De 84 landen die de doodstraf nog kennen èn uitvoeren vormen inmiddels een minderheid. Deze tendens wordt vrij algemeen als een teken van beschaving, of - anders gezegd - culturele groei gezien. Des te merkwaardiger dat minister Nawijn maandagavond vreesde dat de doodstraf nog niet zo snel heringevoerd zal worden, ‘omdat de Nederlandse cultuur er nog niet aan toe is.’ Het is een uitspraak, die de vraag oproept wat Nawijn onder vooruitgang verstaat. Via een omweggetje over de Middeleeuwen, toen executies ook hier te lande een belangrijk ‘volksvermaak’ waren, de toekomst in bijvoorbeeld? Terwijl Nawijn Neerlands historische verworvenheden aantast, wordt in veel andere culturen de omgekeerde weg genomen. Daar worden argumenten tegen de doodstraf helder verwoord. Zoals het onweerlegbare argument: Er is nergens een systeem van doodstraf denkbaar zonder fatale, juridische blunders. ‘De doodstraf is onherroepelijk. Het vernietigt menselijk leven. Hoe zorgvuldig de procedurele waarborgen die de wet noemt, ook zijn, de kans op een gerechtelijke dwaling kan onmogelijk uitgesloten worden. Het ophangen van één enkel onschuldig persoon zou genoeg moeten zijn om de doodstraf voor altijd op te heffen.’ (P.N. Bhagwati, rechter India) Of het feit dat de doodstraf de moderne versie van oog-om-oog-tand-om-tand is. Plus de heel fundamentele opvatting dat geen mens een finaal oordeel over een andere mens kan of mag spreken. Ongeacht diens eventuele afschuwelijke daden. ‘De doodstraf is verkeerd. Het zorgt niet voor meer orde, het voorkomt geen doden. Het dient geen doel dan bevredigen van wraakgevoelens. Het verhindert rehabilitatie van de mens die een misstap heeft begaan. Wie kan trouwens het opleggen van de doodstraf rechtvaardigen? Wie is zo zonder zonden dat hij dat kan? God heeft het leven gegeven, geen mens mag het nemen.’ (Kim Dae-jung, president Z-Korea) En dan is er het argument dat de doodstraf het leven zelf ‘goedkoper’ maakt. De staat signaleert zijn burgers zo immers dat het leven iets is dat je kunt wegnemen. Een ‘voorbeeld’ dat doet volgen. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat onmiddellijk na executies het aantal moorden heel licht stijgt. ‘De doodstraf is gruwelijk, net zo gruwelijk als de misdaad zelf. Onze maatschappij moet berusten op liefde, niet op haat en rancune. Ons Wetboek van Strafrecht moet gebaseerd zijn op rehabilitatie en niet op vernietiging. De staat moet de samenleving een voorbeeld zijn’ (Chenjerai Hove, dichter Zimbabwe) De doodstraf is bovendien, vanwege het feit dat tijdstip, plek en aard van de dood van te voren bekend zijn, de meest wrede en vernederende van alle straffen. En ook daarom taboe verklaard in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. ‘Iemand dag na dag, nacht na nacht, te laten wachten op het moment dat hij uit zijn cel zal worden gehaald op weg naar zijn dood is wreed en barbaars...’ (Zuid-Afrikaanse familieleden van gevangenen in een petitie aan ex-president Botha) De doodstraf neemt bovendien in veel gevallen het verdriet van nabestaanden van een moord niet weg. Zelfs niet in Amerika, het land waar de doodstraf volgens Nawijn zo perfect in de cultuur past. Coretta King, weduwe van de vermoorde menserechtenactivist Martin Luther King zei ooit: ‘Als iemand wier echtgenoot slachtoffer werd van moord, blijf ik toch krachtig en ondubbelzinnig tegen de doodstraf. Kwaad kan niet met kwaad worden vergolden. Recht is nooit gediend met het nemen van mensenlevens. Moraal wordt niet hooggehouden door gerechtelijke moord.’ Het is een menselijke opvatting over de rechtsstaat, die misschien het best en het meest kernachtig is verwoord in een niet-Westerse cultuur. De Indiase opperrechter V.R. Krishna Iyer vond ooit: ‘Een moordenaar bestaat uit een mens en een moord. Het recht zegeviert wanneer de rechter de moord bestraft en de mens behoudt.’