Colosseum

Inleiding

Waarom heb ik voor het Colosseum gekozen?
Voordat ik mijn keuze gemaakt had, heb ik een aantal boeken over Rome gelezen: het Colosseun intrigeerde mij het meest, ik vond het vooral interessant om te weten te komen waarvoor ze vroeger nou zo’n groot “theater” gebruikten. Door het lezen over het Colosseum ben ik veel over dit imposante bouwwerk te weten gekomen.

De reden van de bouw en de plaats van het Colosseum

Onder Nero’s keizersschap ( 54- 68 na Chr. ) was de woonsituatie onder de armen sterk verslechterd, zijn opvolger Verspanius ( 69-79 na Chr. ) wilde goed zijn voor zijn volk en populair zijn. Hij gaf het prive terrein van Nero rond het gouden huis weer terug aan de stad. Daarvoor bouwde hij een reusachtige arena, op de plek van Nero’s meer, waar o.a. de feestdagen in konden worden gevierd. Hij begon met bouwen in het jaar 72 na Chr. en het werd 8 jaar later ingewijd. Dit amfitheater ( van het griekse amphi = rondom, theatron= gebouw voor schouwspelen )werd later het Colosseum genoemd, dit vanwege de colossale omvang.

Waarvoor werd het Colosseum gebruikt?

Het Romeinse jaar telde vermoedelijk zo’n 130 feestdagen; voor de herdenking van oude religieuse dagen, keizerlijke triomfen en andere hoogte punten uit de roemrijke geschiedenis van Rome. Ongeveer de helft van alle feesten ging samen met allerlei soorten spelen en spektakels zoals; wagenrennen, gladiatoren, dierengevechten, dieren werden voor wagens gespannen en ze lieten bijv. tijgers of olifanten voor de keizer knielen. Ook lieten ze misdadigers op elkaar los, dat waren strijden op leven en dood.
Het colosseum kon zelfs onder water worden gezet, dan werden er zeeslagen nagespeeld. Er waren ook wedstrijden in de poëzie, muziek en atletiek. Al dit vertier werd gehouden als uitlaatklep voor het volk, omdat dit meestal de enige manier was om je gevoelens te tonen. Deze feesten waren vooral goed om even niet aan de armoede en honger te denken. De keizers stimuleerden deze feesten, ze hadden dan contact met hun onderdanen, en zo werd de afstand tussen machthebber en het volk kleiner.
Het volk mocht tot aan het eind van een wedstrijd beslissen wat er met de nog levende strijders moest gebeuren, zo werd de keizer populairder onder zijn volk. In oorlogen werd het Colosseum samen met Vaticaan ook gebruikt om zich te verschansen tegen de vijand, de muren waren sterk genoeg tegen de belegeringsvoertuigen uit die tijd.

De vorm en stijl van het Colosseum

Het colosseum heeft een omtrek van 527 meter, hoogte 57 meter, rond de 80 ingangen en plaats voor 50.000 toeschouwers.
De vorm van het Colosseum is ovaal en het heeft steile tribunes, dit om alle toeschouwers een goed beeld te geven. De bouw van het gebouw bestaat uit een reeks bogen en gewelfde gangen die elkaar in rechte hoeken kruisten, zodat er kruisgewelven (een gekruisde halfronde dakconstructie) ontstonden, deze zorgden voor de stevigheid.

Het colosseum heeft drie verdiepingen van bogen boven elkaar, die de zitplaatsen van het gigantische amfitheater steunden , voor deze bogen heeft de Romeinse architect een soort scherm geplaatst dat griekse vormen kreeg, er zijn drie stijlen op toegepast, die ook voor griekse tempels gebruikt werden.
De buitenkant werd in de Renaissance versierd met mooie blokken travertin, de benedenverdieping is een variatie op de Dorische stijl, zelfs de metopen en triglyfen werden overgenomen.
Op de tweede verdieping zie je Ionische zuilen, op de derde verdieping
Corinthische halve zuilen en op de vierde verdieping Corinthische pilasters.


De muur boven de zuilen wordt symmetrisch ingedeeld door pilasters met een platteband.
De vakken ertussen hebbend wisselend wel of geen opening: tegen de dichte vakken hingen in de tijd van Domitianus bronzen schilden.
De kraagstenen fungeerden als steun voor de masten die door gaten in de bovenste kroonlijst werden gestoken. Aan deze palen werd een gigantisch stuk linnen gespannen, dit was om de toeschouwers tegen de zon of regen te beschermen.
Onder de arena ligt een ingewikkeld kooien en gangen stelsel, voor de dieren. De kooien werden ondergronds opgehesen, waarna de dieren de arena in konden.

Vanaf buiten af oogt het Colosseum een Grieks gebouw, maar binnenin is het compleet Romeins.
Het Colosseum werd met bewondering bekeken door Pelgrims uit het noorden, zij hebben ook het gezegde: “Zolang het Colosseum staat, zal Rome staan, wanneer het Colosseum ten val komt, zal de wereld ten val komen” verzonnen.

De overleving van het Colosseum

Het Colosseum is een bouwwerk dat, wanneer het uitsluitend te maken zou hebben met de tijd en de elementen, waarschijnlijk een eeuwig leven zou hebben.
Oudheidkundige die het Colosseum hebben onderzocht en het aantal zitplaatsen hebben geteld, vermoeden dat waarschijnlijk de bovenste stenen rijen nog omringd waren met houten galerijen die echter elke keer door brand zijn verwoest en weer werden opgebouwd.

Het waardevolle, de roerende en het heidense, zoals de beelden van de goden en helden, de kostbare sierwerken die in brons waren gegoten en bedekt waren met een belegsel van zilver en goud zijn ten prooi gevallen aan de zegen of de geloofsijver en aan de hebzucht van de barbaren of Christenen.
In de muren van het Colosseum zijn veel gaten te zien, hier zijn 3 verschillende gedachtes over als oorzaak; De stenen blokken waren door zware bronzen of ijzeren ankers verbonden en deze ankers zijn door de roofzucht beschadigd of vernietigd.
Een tweede optie zou kunnen zijn dat de lege ruimtes werden gebruikt als marktterrein, dan werden de gaten door handwerklieden geboord of vergroot om de kramen en tenten op te laten steunen.
De laaste gedachten is dat het komt doordat in de14e en 15e eeuw uit de muren van het Colosseum blokken steen gehaald werden voor bouwwerken. Eugenius IV ( 1145-1153 na Chr. ) liet ter bescherming een muur om het Colosseum bouwen hij schonk de grond en de bouwwerken er omheen aan de monniken van een aangrenzend klooster. Na zijn dood werd de muur weer gesloopt door het volk, het werd in die tijd erg beschadigd. In de vele jaren later werd het nog vaak beschadigd en steeds waren er weer mensen die het Colosseum in bescherming namen en herstelden. Zoals in de 16e eeuw en later door Paus Benedictus XIV, hij wijdde de plaats die door de vervolging en door verdichtsels met bloed van vele christelijke martelaars was bevuild. In de 19e eeuw onder Pius VII is de aandacht naar de conservering gegaan en is men de afbrokkelende buitenmuur gaan ondersteunen.

Tegenwoordig zijn er geen schouwspelen en andere bezigheden in het Colosseum, maar kan je het Colosseum bezichtigen. De bodem is open gebroken en zo kan je de kooien van de dieren zien, en de ondergrondse gangen.

Betekenissen van enkele woorden

Metope
Vlak of gebeeldhouwd gedeelte dat afgewisseld met trigliefen de dorische fries vormt.
Triglief
Versieringselement van de dorische fries, bestaande uit drie verticale canelures; hij wordt afwisselend toegepast met metopen

Tot slot
Dit is alweer het einde van mijn verslag over het Colosseum.
Het viel mij op dat de keizers eeuwen geleden al doorhadden dat ze door leuke dingen voor het volk te doen het volk tevreden hielden en meer aanhang kregen.
Nog iets wat ik constateerde was dat ze vroeger veel grote gebouwen maakten, en aan alles wat ze maakten werd veel aandacht besteed. Ookal waren de hulpmiddelen in die tijd heel eenvoudig kwamen er toch schitterende gebouwen tot stand, die we eeuwen later nog steeds kunnen bezichtigen.
Ik hoop dat u dit verslag met plezier heeft gelezen.

Informatiebronnen
 Herfsttij en ondergang van het Romeinse rijk;
1994 Palladium Publishers B.V. – Helmond
2de druk
blz 247

 Agon Stergids Rome;
Schrijver: Georgina Masson, fotografie; Zbigniew Kosc
Uitgever: Agon b.v. Amsterdam
blz 494, 496, 491

 Toeristische gids Michelen;
1e druk 1999 Drunen
Blz. 93,94

 Eeuwige schoonheid:
Dr.E.H. Gombrich
Copyright 1969, unieboek N.V. Bussum 6de druk
Blz. 79,80,81

 Tijdperken van Kunst en Kultuur ROME
Leonard von Matt & Franco Barelli
Cantecleer bv de Bilt
Vierde druk 1987
Blz. 48

 ITALIE
Vertaling: Pauline Zitter
Rebo Productions
Copyright 1987 Nederlandse versie
Blz. 40-41

 Romeinsen kunst van Romulus tot Constantijn
Nancy H. Ramage & Andrew Ramage; vertaling Guus Houtzager
1999 3de druk
TextCase, Groningen
Blz. !36, 138, 140

 Nederlandse Encarta 1999

 Op het internet de pagina
http://www.xs4all.nl/%7Ebartels/termen.htm