Vergelijking Spaanse & Vlaamse,Hollands grootmeesters van het Pradomuseum Madrid

Het Prado Museum

Goya y Lucientes De Francisco ( 1746-1828)

Goya was een Spaanse schilder en etser. Hij studeerde eerst in Zargoza, later in Madrid en hij voltooide zijn studies in Rome. Tijdens zijn bezoek aan Italië in 1771 won hij de tweede prijs in een wedstrijd uitgeschreven door de Academie van Parma. Hij wordt in het algemeen beschouwd als de belangrijkste Spaanse schilder na Velasquez. Volgens hemzelf hadden drie belangrijke leermeesters hem gevormd: Velasquez, Rembrandt en de natuur. Hij had het heel moeilijk om los te komen van de traditionele academiestijl, die juist in zijn jeugd de mode was in Spanje.
Zijn werk is sterk dualistisch. Hij is voornamelijk een portretschilder, maar naast deze representatieve en psychologisch verantwoorde portretten heeft hij ook talrijke tekeningen en etsen nagelaten. Deze verschillende werken bevatten veel fantasie en macabere voorstellingen waarmee hij protesteerde tegen het onrecht en het leed.


Wanneer hij doof werd in 1792 door een ernstige ziekte, trok hij zich grotendeels uit de hofkringen. Hij leefde in afzondering en had een pessimistische kijk op het leven. Nochtans maakte hij als hofschilder tijdens deze periode nog vele portretten, onder andere van Karel IV met zijn familie. Dit werk hangt in het Prado museum.
Tijdens diezelfde periode werkte hij aan een serie etsen, een reeks van 24 prenten, de ‘Caprichos’ wat grillen betekent. Het zijn satirische afbeeldingen die spotten met o.a. de geestelijkheid, vrouwen en bijgelovigen.

Rond 1800 wekte hij veel verbazing wanneer hij zijn Maja Desnuda en zij Maja Vestida exposeerde. Het zijn schilderijen van een naakte en een geklede vrouw die in eenzelfde houding liggen. Het werk wordt later in de tekst besproken.

Spanje heeft een turbulente periode doorstaan tussen 1804 en 1808 door de Franse bezetting.
Hij legde de invasie van Spanje door het leger van Napoleon vast in een serie etsen, Desastres del Guerra en in 2 schilderijen, Tweede mei 1808 en Derde mei 1808. In deze werken stelde hij de gruwelen van het geweld aan de kaak. De lugubere demonische schilderingen in zijn huis,1819, geven dan ook een uitdrukking aan de dierlijke wreedheid van mensen. Wanneer de monarchie na de Franse overheersing opnieuw hersteld was heeft Goya in dienst van koning Ferdinand.
Tijdens een periode van onderdrukking verliet hij Spanje in 1824. Hij stierf in 1828 in Bordaux.

Hij had zijn buitenhuis in Madrid volledig gedecoreerd met fantastische muurtaferelen van demonische voorstellingen in sombere kleuren. Deze taferelen waren volledig conform met zijn stemmingen.

Aan het einde van zijn leven zou hij eindelijk de rust hebben gevonden die hij al lang zocht. Hij schilderde in een soort verheven en religieuze stemming. Na zijn dood heeft door de kracht van zijn kleuren vele Franse impressionisten beïnvloed.

De werken van Goya y Lucientes De Francisco in het Prado Museum

Kunstwerk: De Naakte Maja en de Geklede Maja
Kunstenaar: Goya y Lucientes De Francisco
Periode: 1797-1800

Beschrijving

De officiële benaming van de schilderijen zijn ‘Maja Desnuda’ en ‘Maja Vestida’. Een letterlijke vertaling hiervan is ‘Naakte Maja’ en ‘Geklede Maja’. Deze werken behoren tot de bekendste werken van Goya, omdat er iets ’verboden’ is aan deze werken. In die tijd was naakt ‘not done’. Er werd voor schilderijen waar naakte persoon op stond een tweede versie gemaakt om het naakte te verbergen. Het werd boven het de naakte versie gehangen. De schilderijen werden alleen in hun ware aard vertoond in een rijk gezelschap vertoond. Het was in feite de bedoeling dat de Vestida de andere zou verbergen. Men meende dat deze vrouw de hertogin van ALva zou zijn, maar we kunnen bijna met zekerheid zeggen dat deze identificatie onjuist is.

Er zijn enkele vraagstukken rond deze werken. Wat is de oorsprong? Zijn deze twee werken tegelijk ontstaan? Wie was de opdrachtgever? Was er misschien zelfs geen opdrachtgever?
De eerste eigenlijke betrouwbare berichten kunnen we terugvinden in de opgestelde inventaris op 1 januari 1803 van minister Godoy. De inventaris zorgt voor een overtuiging dat Godoy zelf de opdrachtgever zou zijn. Er wordt gezegd dat Goya dit schilderij niet zou durven gemaakt hebben buiten de minister om. Beruete (1916) beweert dat Godoy niet de opdrachtgever zou zijn, maar dat hij de stukken voor 1803 zou verworven hebben van de hertogin van Alva. Het kan niet met zekerheid gezegd worden dat deze werken eigendom waren van de hertogin. Ezquerra del Bayo meende dat de dame op beide schilderijen de hertogin zelf zou zijn. De werken zouden zijn gemaakt in het zomerverblijf van de Alva’s te Sanlucar. Er kan met zekerheid gezegd worden dat tijdens dit verblijf een album met tekeningen is ontstaan waar Goya de hertogin meerdere keren in overmoedige poses heeft vastgelegd. Er zijn namelijknog andere naakte vrouwen in het album terug te vinden.

De zoon van Goya heeft de kwestie nog wat ingewikkelder gemaakt. Hij liet enkele nota’s na waarin stond dat de ‘Principe de la Paz’ de oorspronkelijke eigenaar was. Goya is met zijn werken voor de inquisitierechtbank moeten verschijnen. Hij werd aangegeven als vervaardiger van aanstootgevende beelden. Dit was de aanleiding tot de aanstootgevende reputatie van de werken. Het naakte schilderij werd jaren niet geëxposeerd. Pas in 1900 waren beide werken weer te zien in het Prado.

Kunstwerk: Familie van Carlos IV
Kunstenaar: Goya y Lucientes De Francisco
Periode: Ca. 1800

Beschrijving
Het werk is een portret van de familie van Koning Carlos IV (1748-1819). Het is geschilderd in Aranjuez en in Madrid in de lente en zomer van 1800. Goya was benoemd tot hofschilder.

Eén van de voorlopers van deze complexe compositie is het werk van Velasquez, Las Meninas, dat later bij Velasquez wordt besproken.

Aan het hoofd van de scène staan Koningin Maria Luisa de Parma en Koning Carlos IV, die in het midden staan van het portret. Naast hen staan hun kinderen, de broer van de koning, de prins en prinses van Parma en de Koningin van Portugal met haar oudste dochter. Er blijft tot de dag van vandaag 1 ongeïdentificeerde jonge vrouw in het portret.

De voorzichtige weergave van de kledij komt sterk tot uiting. De kledij was van de laatste mode van die periode. De juwelen die ze dragen zijn ontworpen door de Hofjuwelier Chopinot.

De harmonieuze en klare, maar toch complexe compositie maakt het werk speciaal. De subtiele weergave van de figuren vertoont de gave van de kunstenaar om een duidelijke analyse van mensen te kunnen maken.

Kunstwerk: De derde Mei 1808, executies op de ‘Montana del principe Pio’
Kunstenaar: Goya y Lucientes De Francisco
Periode: 1814

Beschrijving
Het schilderij beeld de gruwelen af van de onderdrukking van de Fransen onder Napoleon. De Franse troepen fusilleerden de Spaanse opstandelingen op het terrein dat Moncloa heet. Het werk geraakte beschadigd in het jaar 1936 bij een openbare veiling. Het werk werd beschadigd door 6 sneden, maar gelukkig hebben deze de verflaag niet aangetast.

De Franse soldaten staan met hun rug naar het publiek. Zij richten hun geweren op de Madrileense inwoners die op het punt staan te sterven. Het drama van de scène wordt benadrukt door het gebruik van licht. Goya wou hiermee aantonen dat de burgers echte helden waren, daarom zette hij ze in het licht.
Het werk was zeer belangrijk voor Spanje en Madrid.

Kunstwerk: Saturnus
Kunstenaar: Goya y Lucientes De Francisco
Periode: 1821-1833
Nationaliteit: Spaans

Kleine beschrijving
De werkelijke naam van het werk is ‘Saturno devorando a un hijo’, Saturnus verslindt zijn zoon.
Het is één van de werken van de zwarte schilderijen ,”la Quinta del Sordo”, die Goya in zijn vertrek heeft geschilderd. De reeks werd de zwarte schilderijen genoemd door het donkere kleurgebruik, maar ook door de onderwerpen van de schilderijen. Nadat Goya doof werd kreeg hij het gevoel dat de mensen rondom hem het voortdurend over hem hadden. Hij leefde volledig in paranoia. Dit gevoel heeft de aanzet gegeven tot zijn zwarte schilderijen. Zijn huis gaf hem een gevoel van vrijheid, een plaats waar hij volledig zichzelf kon zijn. Het was in zijn huis waar zijn creativiteit hoogtij vierde. Hij schilderde de werken rechtstreeks op de muren wat een gecompliceerde techniek vroeg.

Baron Émile d'Erlanger verkreeg “la Quinta” in 1873. Hij zette de schilderijen op canvas. Hierdoor heeft het werk veel geleden doordat het een grote hoeveelheid verf verloor. Uiteindelijk doneerde de Baron de schilderijen aan de staat waardoor in het bezit van Prado kwamen. De reeks maakt sinds 1889 deel uit van de vaste collectie.


El Greco

El Greco was schilder, beeldhouwer en schrijver. Hij was van origine een Griek en heette Domenikos Theotokopoulos. Hij werd in 1541 geboren in Kandia op Kreta. Kreta werd toen beheerst door de koopmansrepubliek Venetië. Hij was daarom betrokken bij de Italiaanse denkwereld. Hij werd El Greco genoemd, met het Spaanse lidwoord El en het Italiaanse woord voor Griek. Er is weinig bekend van zijn jeugd in Kreta. Hij studeerde in Venetië bij de Titiaan en in Rome. Hij ging daarna naar Spanje voor een opdracht om het altaar van Santo Domingo te schilderen. Hij bleef uiteindelijk in Toledo wonen waar hij is gestorven in 1614.

Er wordt verondersteld dat hij moet opgevoed zijn in de sfeer van de Byzantijnse kunst en de op Kreta overheersende religieuze opvattingen. De godsdienst van Kreta is de Grieks-orthodoxe kerk, nochtans was hijzelf rooms-katholiek. Hij groeide op tussen dierbare tradities met ontelbare volkslegenden, dit verklaart de mystiek-dramatische instelling die zijn werken van Spanje kenmerkt. Hij kwam in Spanje tot volledig besef van zijn persoonlijkheid.

Men heeft al talloze ingewikkelde theorieën gelanceerd over de tegenstellingen tussen Oost en West. Deze tegenstellingen zouden zijn ziel beroerd hebben. Zijn figuren zijn elegant uitgerekt, zijn kleuren zijn sterk persoonlijk. Zijn voorkeur gaat naar geel, blauw en grijs. De composities zijn compact en vooral verticaal geconstrueerd. Hij zoekt bewust naar contrasten, zowel in lijn als in kleur en licht.

Zijn jeugd op Kreta kan niet genoeg het uitzonderlijke genie verklaren dat tot in onze tijd invloed heeft op vele kunstenaars. El Greco werd na zijn dood vergeten. Zijn schilderijen werden op zolders en in kelders opgeborgen. Het is pas op het einde van de 19e eeuw dat zijn werken herontdekt werden.

De hedendaagse bewondering en begrip voor El Greco is er gekomen omdat men nu tegenwoordig in de kunstgeschiedenis meer zoekt naar de persoonlijkheid van de kunstenaar. In tegenstelling tot vroeger wanneer de kunstenaar gewaardeerd werd als representant van zijn tijd. Zijn gevoel beheerste zijn werk, dit was een reactie op de toenmalige Renaissance die in haar formalisme vreemd was aan mystiek.

De werken van El Greco in het Prado Museum

Kunstwerk: Edelman met de hand op de borst
Kunstenaar: El Greco
Periode: Ca. 1580
Gesigneerd met: DOMENIKOS THEOTOKOPOULOS EPOIEI

Beschrijving
Wie deze persoon is weet men niet met zekerheid. Men vermoedt over het algemeen dat het gaat om Juan de Silva, markies van Montemayor. De persoon draagt een zwart pak met een kanten kraag en manchetten. Daarbij heeft hij een zwaard. We kunnen hieruit opmaken dat het gaat over een rijke man. Het is één van de meesterstukken van de Spaanse Renaissance, één van de beste werken van Goya.

Het portret is geschilderd tijdens zijn eerste jaren in Toledo. Het is een merkwaardig werk door de expressieve starende blik, de man kijkt direct naar de bezoekers. Het natuurlijke handgebaar maakt het werk nog extra speciaal.

De houding van het rechterhand en de positie van de degen wijzen op de rituelen die verbonden zijn aan de eed van trouw. 

Kunstwerk: De aanbidding van de herders
Kunstenaar: El Greco
Periode: 1612-1614
Nationaliteit: Grieks

Beschrijving
Dit is één van zijn laatste werken. Het werk werd geacht te hangen in zijn in de kerk Santo Domingo el Antiguo in Toledo. Om deze reden keerde de kunstenaar terug naar een onderwerp dat hij behandelde tijdens verschillende momenten van zijn carrière. Het is een symbool van resurrectie en eeuwigheid in samenhang met de gevoelens en de wereld van de schilder. Hij zou zichzelf op de voorgrond geschilderd hebben als herder . Het onderwerp zou gekozen zijn in verband met zijn achternaam Theotocopoulos, Theotokos betekent “ Moeder van God” in het Grieks.

Het pantheon verdween snel en het schilderij verhuisde naar een andere kerk. Daar is het beschadigd geraakt, het schilderij is aan de onderzijde beschadigd. Het schilderij werd eigendom van het Prado in 1854.

Kunstwerk: De heilige Drievuldigheid
Kunstenaar: El Greco
Periode: 1612-1614
Nationaliteit: Grieks
Thema: Religie

Beschrijving
De Vader in den Hemelen, met een paasmijter op zijn hoofd. Hij houdt het lichaam van Jezus in zijn schoot. De duif van de Heilige Geest verschijnt boven zijn hoofd, terwijl 6 jonge engelen zich verzamelen rond het lichaam. Verschillende kleine engelenkopjes verschijnen aan Jezus’ voeten en onder het kleed van God.

Het werk is gebaseerd op een gravure van Albrecht Dürer. El Greco gebruikt in de hoofdgroep de compositie van de houtsnede ‘Genadestoel in de Wolken’ van Dürer. Het was één van zijn eerste opdrachten in Toledo.

Het werk werd gemaakt in opdracht van Diego de Castilla, deken van de kerk van Santo Domingo el Antiguo in Toledo. Het werk was geschilderd voor het belangrijkste altaarstuk van de kerk.


Don Diego Rodriguez da Silva y Velasquez 1599-1660

Hij werd geboren in Sevilla als Don Diego Rodriguez da Silva y Velasquez, stierf in Madrid in 1660 en was een Spaanse tijdgenoot van Rubens, Van Dijck, Rembrandt en Frans Hals.
Volgens zijn leermeesters had hij verschillende stijlen. Hij startte bij Francisco de Herrera de Oude waar de stijl van de Italiaan Caravaggio gevolgd werd: dramatische licht- en donkerschildering. Nadien werkte hij op het atelier van Pacheco die vooral de nadruk legde op perfect academisch tekenen, culturele verfijning en ontwikkeling van geest, met de natuur als voornaamste bron van inspiratie. Tot 1623 – in de Sevilliaanse periode schilderde hij ook religieuze taferelen. Hij maakte portretten van de vorst, zijn familie en vele hovelingen. Ook had hij een bijzondere belangstelling voor mismaakten, dwergen en narren die verbleven aan het hof. Het werd gedaan om de volmaaktheid van de vorst te benadrukken. Hij was groter dan de dwergen en mooier dan de mismaakten wat hem een ‘groot man maakten’.
Hij was een zeer intelligente en gedisciplineerde schilder. Zijn techniek is eenvoudig, zijn werk is voornaam van kleur, hij schildert met een sober palet en brengt de verf dun op het doek.
Hij voltooide al zijn werk zelfstandig zonder hulp van leerlingen.
Velasquez wordt beschouwd als een van de grootste portretschilders aller tijden.

De werken van Velasquez

Kunstwerk : Las Meninas - De Hofdames
Kunstenaar : Don Diego Rodriguez da Silva y Velasquez
Periode : 1656

Beschrijving
Menina is het Portugees woord voor klein meisje of kleine dame (de ouders van Velasquez zijn van Portugese afkomst).
De personen op het doek zijn geïdentificeerd. Links is er het zelfportret van de schilderende Velasquez, naast hem dona Maria Augustina de Sarmiento, rechts daarvan de infante Margarita, en weeral rechts daarvan de niet infante Teresa waarvan men oorspronkelijk dacht wel infant te zijn.
Rechts de vrouwelijke dwerg Mari-Barbola, hiernaast de dwerg Nicolassito Pertusato die met zijn voet de hond plaagt. In het midden staan de kamenier van de hofdames, en niet echt zeker wegens de schaduw : don Diego Ruiz de Azcona. In de deuropening staat de paleiscommandant-vermoedelijk familie van de kunstenaar. In de spiegel het weerkaatsen van de figuren van koning Filips IV en koningin Maria van Oostenrijk.

Boven de spiegel hangen er werken van Rubens en Jordaens.
Door RX onderzoek werd nog ontdekt dat de schilder nog verscheidene correcties heeft aangebracht in de houding van zijn figuren : oa toen Velasquez in 1659 ridder in de orde van Santiago was geworden heeft hij het Santiagokruis op zijn wambuis geschilderd.
In 1734 werd het schilderij licht beschadigd door een brand, maar dan ook onmiddellijk gerestaureerd.

Kunstwerk : Las Lanzas – de overgave van Breda
Kunstenaar : Don Diego Rodriguez da Silva y Velasquez
Periode : 1634-35

Beschrijving
Het werk beschrijft het ogenblik waarop Justinus, graaf van Nassau de stadsleutels doorgeeft aan de overwinnaar Spinola. Er werd Velasquez gevraagd een schilderij te maken voor de tiende verjaardag van dit gebeuren. Dit schilderij moest hangen in de “Zaal van de Koninkrijken” waar nog doeken van andere meesters waren opgehangen. Voor dit schilderij heeft hij inlichtingen ingewonnen over de omgeving van Breda, zodat hij details kon weergeven. Hij ging gewetensvol op zoek naar andere doeken die iets konden beschrijven van de omgeving van Breda. Zo oa de ets van H.Hugo (Antwerpen) die de “Obsidio Bredana “ laat zien, ook landkaarten. Voor het motief van de beroemde lansen zou hij zich geïnspireerd hebben op het schilderij “De Veldslag “door Piero de la Francesca, en een schilderij van El Greco :” Het Martelaarschap van Sint Mauritius”, ook werken van Titiaan en Tintoretto.
Op de schilderij staan gekende persoonlijkheden zoals Allende-Salazar, Sanchez Canton Spinola,Jan Van Nassau-Siegen en de graaf van Feria. Opnieuw is er een vermoeden dat Velasquez zelf op de schilderij te zien is : rechts. Er ligt een vel aan zijn voeten waar zijn signatuur zou kunnen voorkomen.
Bij een brand in 1640 kon het schilderij worden gered. Het hangt reeds in het museum sinds de opening van het Prado.
In het midden nochtans bevindt zich een vijfhoek met een lege zone..
Door RX stralen is er ontdekt dat er veranderingen werden aangebracht in de loop van de jaren : oorspronkelijk waren er vaandels ipv lansen, het paard rechts stond eerst in het midden, Spinolea liep met uitgestrekte armen naar de tegenstander.
In het stadshuis van Breda hangt een kopie.


Kunstwerk : Las Hilanderaz - de tapijtarbeidsters
Kunstenaar : Don Diego Rodriguez da Silva y Velasquez
Periode : 1657 ?

Beschrijving
Het schilderij staat ook bekend onder de naam: de mythe van Arachne.
Het verhaal van het schilderij gaat over vrouwen die samenkomen om het weefwerk te bewonderen van Arachne, bijgestaan door Minerva die de weefstoel had uitgevonden.
Het weefwerk brengt de liefdesavonturen van de Olympïers in beeld. Dit staat op de achtergrond van het schilderij . Het is niet duidelijk of Arachne en Minerva in tapijt geweven zijn, dit in tegenstelling met de 3 vrouwen die wel “lijfelijk” op het doek te zien zijn.
Dit zou kunnen betekenen dat ook Velasquez een omvormer van de werkelijkheid kon zijn.
Er lopen verschillende hypothesen over de juiste betekenis van dit werk. Velasquez bezat een boek over de “Methamorfosen” van Ovidius. De cello geeft een aanwijzing dat er elementen uit het schilderij ontleend zijn aan een ander boek: Iconologia. Volgens een andere criticus zou het doek een loflied beschrijven aan de trouwe dienaren van de monarchie. Anderen zien een verband met zijn reis naar Italïe en het Italiaanse humanisme. In 1947 werd beweerd dat zowel de figuur van Minerva als die van Arachne zouden lijken op 2 naaktfiguren in de Sixtijnse Kapel.
Over dit werk zijn er heel wat onzekerheden. Feit is dat dit schilderij schade had opgelopen na een brand. Het werk zou hersteld zijn, maar er zouden andere afmetingen gehanteerd zijn als het oorspronkelijk doek.
Ook zijn er discussies over de periode waarin het schilderij tot stand kwam…

Peter Paul Rubens

Siegen, 28 juni 1577 – Antwerpen, 30 mei 1640
Hij was een kunstschilder, tekenaar en diplomaat. Hij werkte in Antwerpen en was ongetwijfeld één van de populairste schilders uit de Barokperiode. Wat Rembrandt voor de Hollanders betekent, dat is Rubens voor de Vlamingen, namelijk de grootste schilder van de
17e eeuw. Hij wordt ook wel Pieter Paul, Pieter Pauwel of Petrus Paulus genoemd.


De Antwerpse schilder was geboren in 1577 in het Duitse Siegen. Zijn ouders waren naar daar getrokken omwille van hun protestantse geloof. Wanneer de vader van Peter Paul sterft besluit het gezin terug te keren naar Antwerpen.

Peter Paul wordt in 1598 opgenomen als meester-schilder in de Sint-Lucasgilde. Hij kreeg een artistieke opleiding bij Tobias Verhaegt, Adam Van Noort en Otto van Veen.

Hij vertrok al op drieëntwintigjarige leeftijd naar Italië. In Mantua werd hij hofschilder van de hertog van Gonzaga. Hij werd geïnspireerd door de kunst van de Oudheid. In deze periode leert hij evenals de werken van Caravaggio kennen, wat een grote inspiratiebron voor hem was. In 1601 reist hij naar Florence en Rome. Hij komt er in contact met de Griekse en Romeinse kunst. Hij kopieert er de werken van de Italiaanse meesters. In Rome schildert hij zijn eerste altaarstuk in de kerk van het Heilig Kruis.

Na een aantal jaren moest hij een missie begeleiden naar Madrid. Hij heeft tijdens deze periode onder andere het monumentale ruiterportret geschilderd van de hertog van Lerma. De hertog zou gezegd hebben dat hij over veel talenten beschikte, maar dat het schilderen als één van zijn minste kon beschouwd worden. Hij keerde uiteindelijk terug naar Italië waar hij grote opdrachten kreeg. Deze opdrachten kwamen uit Mantua, Rome en Genua.

In 1608 vestigde hij zich voorgoed in Antwerpen. In Antwerpen werd hij hofschilder van het hertogelijk paar Albert en infanta Isabella, de regenten van de Spaanse Nederlanden. In 1609 trouwde hij met de mooie 22-jarige Isabella Brant, de dochter van de stadsgriffier.
Isabella overleed in 1626. Hij was 39 jaar oud.

Al tijdens zijn huwelijk werd Rubens aanzien als de onbetwiste meester van de Vlaamse Barok. De gigantische bloei tijdens de 17e eeuw van de schilderkunst in de Zuidelijke Nederlanden was een merkwaardig verschijnsel. Uiteindelijk herstelden men net van een moeilijke periode met ernstige binnenlandse onlusten. De sluiting van de Schelde door de Hollanders en Zeeuwen zorgde voor een verlamming van de handelsbetrekkingen van Antwerpen. Het was de tijd van de Contrareformatie. De Contrareformatie bracht de praal in de decoratie van de kerken. Ze herstelde de plechtigheden in de liturgie.

De werken van Rubens in het Prado Museum

Kunstwerk: De 3 Gratiën
Kunstenaar: Peter Paul Rubens
Periode: ca 1635

Kleine beschrijving
Volgens Hesiod’s theogonie (Verklaring van de afstamming van de goden) waren er 3 Gratiën: Aglaia, wat “ schittering” betekent; Euphrosine, wat “plezier” betekent en Thalia, wat ”bloemen” betekent. Ze zijn geboren uit 1 van Zeus’ affaires. De drie Gratiën waren pure maagden die bij de goden leefden. Ze werden geserveerd aan banketten en waren er voor de “joie de vivre”. Ze dienden Aphrodite, de Godin van de liefde. Ze verveelden zich nooit.

Rubens schildert hen naast een fontein, onder een bloemenkrans in een landschap. De figuren zijn geschilderd naar zijn eigen stijl, gebaseerd op de klassieke sculptuur. Het circulaire ritme en de elegante golving zijn gebruikelijke karakteristieken die steeds in zijn werk terugkomen, samen met de bombastische figuren en de warme kleuren.

De linkse vrouw lijkt op zijn tweede, Hélène. Het schilderij is wel vele jaren voor zijn huwelijk gemaakt. Uiterlijk gezien in dit de ideale vrouw van Rubens Het draagt een getuigenis van zijn vreugde. Het uit zich in de sensualiteit van zijn schilderijen van dat moment. Het werk was van de artiest totdat hij stierf in 1640. Het werk werd overgedragen aan Felipe IV die het dan heeft meegenomen naar Spanje.

Kunstwerk: De Adoratie van Magi
Kunstenaar: Peter Paul Rubens
Periode: 1609-1628
Nationaliteit: Vlaams

Beschrijving
Links onderaan van de compositie helpt Maria het Kind te laten spelen met een geschenk dat Hij heeft gekregen. De andere figuren maken de Rouwstoet van de Koning, ze zijn over heel het schilderij verspreid. Het schilderij is gemaakt in opdracht van de stad Antwerpen voor de herdenking van de twaalfjarige vrede tussen Spanje en de rebellerende Nederlandse provincies. Kort daarna heeft de stad het werk gedoneerd aan de Spaanse ambassadeur Rodrigo Calderón, die het werk naar Spanje verzond.

Rembrandt van Rijn

Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606-1669) wordt beschouwd als de grootste Hollandse kunstschilder aller tijden. Rembrandt is een tijdsgenoot van Rubens. Hij is in drie eeuwen nog nooit overtroffen. De genialiteit van Rembrandt uit zich in zijn volmaakte ambachtelijkheid, zij persoonlijke visie en zijn voortdurende vernieuwing.
Hij heeft zich nooit laten verleiden tot virtuositeit, wat dikwijls gepaard gaat met een te grote zelfzekerheid en zelfbehagen ook al was hij een groot man. Hij is steeds blijven zoeken naar verdere verdieping.
Rembrandt werd op een zeer jonge leeftijd ontdekt. In vergelijking met zijn voorgangers kreeg hij al op zeer vroege leeftijd vererende opdrachten, o.a. ‘Nachtwacht’.

Werken van Rembrandt in het Prado-museum

Kunstwerk: Artemis
Kunstenaar: Rembrandt van Rijn
Periode: 1634
Nationaliteit: Vlaams
Thema: Mythologie, helden en heldinnen

Beschrijving
Artemis, koninging van Pergamus, maakt zich klaar om de as van haar dode man(Mausolus) te drinken. De assen worden geserveerd in de kelk door haar dienaar. In de achtergrond is in het donker een figuur van een oude vrouw te zien.

Er wordt aangenomen dat het schilderij een voorstelling is van Sophonisba die het gif drinkt dat door haar man uit de gevangenis is gestuurd. Hij wil hiermee voorkomen dat zij het slachtoffer wordt van de seksuele gevoelens van Scipio Africanus.


Beide verhalen hebben een identiek onderwerp, namelijk ontrouwheid en huwelijkse liefde. Rembrandt zou een verwijzing maken naar zijn eigen huwelijk dat in hetzelfde jaar plaatsvond.

Het schilderij is gemaakt tijdens de topperiode van Rembrandt. Het gebruik van licht zorgt ervoor dat het oude vrouwtje in de achtergrond zichtbaar is.