Orpheus

Orpheus
Samenvatting van de mythe Orpheus is volgens de legende een Griekse zanger, de zoon van Apollo of de stroomgod Oeager en de muze Calliope. Hij was nog maar net getrouwd of zijn geliefde Eurydice werd belaagd en nagezeten door Aristaios, en trapte op haar vlucht op een slang, die haar een dodelijke beet toediende. Eurydice stierf. Orpheus was ontroostbaar en besloot een poging te ondernemen om Eurydice uit het dodenrijk terug te voeren. Hij daalt af in het dodenrijk. Met zijn muziek weet hij de veerman Charon en de hellehond Kerberos over te halen hem doorgang te verlenen. Ook de Erinyen, schrikgodinnen, kon hij tot tranen toe bewegen. Van Hades en Persephne, het godenpaar dat het dodenrijk regeert, krijgt hij toestemming Eurydice terug te voeren, op voorwaarde dat hij zijn geliefde zal voorgaan zonder blik op haar te slaan, voordat ze in het land der levenden zijn teruggekeerd. Orpheus kijkt toch om, omdat hij zoveel van zijn vrouw houdt en verliest daarmee Eurydice opnieuw, voorgoed. (Eurydice’s omtrek wordt steeds minder duidelijk zichtbaar) Orpheus wilde door zijn verdriet geen enkel seksueel contact meer met vrouwen. Hierna hebben de Bacchanten, in een dronken bui, Orpheus aan stukken gescheurd. Zijn hoofd spoelde aan op Lesbos. Verslag van twee cultuuruitingen rond Orpheus Opera Monteverdi Monteverdi is de regisseur van de zeer bekende Italiaanse opera L'Orpheo uit 1607. Er zitten verschillen tussen de originele mythe en de vertaling van Monteverdi: in de originele mythe werd Eurydice belaagd door Aristaios, toen ze op de slang trapte. In deze vertaling van Monteverdi was zij ‘samen met haar vriendinnen bloemen aan het plukken om een bloemenkrans te vlechten voor haar hoofd, toen een listige slang, die tussen het gras verscholen lag in haar voet stak met haar giftige tand.’ Ik denk dat Monteverdi voor dit verschil heeft gekozen om vooral de aandacht te richten op het feit dat de slang listig is, slecht is. Zo wordt het gevecht tussen goed (Eurydice) en slecht (slang) extra benadrukt. In de originele mythe komt niet zo duidelijk, als in de vertaling van Monteverdi, naar voren dat Eurydice ‘de goede’ is, in de originele mythe kom je niet te weten waarom Aristaios Eurydice achtervolgde. Misschien had zíj wel degene die slecht was, en werd ze gestraft door de goden met een slangenbeet. In de vertaling komt naar voren dat de goede (Eurydice en Orpheus) het kwaad (slang) wil overwinnen. Nog een verschil is het feit waaróm Orpheus omkijkt. Volgens de mythe komt het door de liefde van hem voor Eurydice, volgens de vertaling van Monteverdi komt het omdat hij zeker wil weten dat Eurydice haar volgt. Waarom Monteverdi dit heeft gedaan is me niet echt duidelijk. Ik denk dat het zo een spanning opbouwt in het publiek. Ook in het einde zit een verschil. In de originele mythe blijft Orpheus in het Rijk Der Levenden. Volgens de vertaling van Monteverdi wordt Orpheus door zijn vader, de god Apollo, weer tot normaal denken gebracht. Zijn vader zegt dat je geen slaaf moet zijn van je gevoelens. Hij biedt Orpheus hulp aan en vraagt hem mee te komen naar de hemel, het onsterfelijke leven. Hier ziet hij Eurydice ook niet meer, maar hij zou in de zon en sterren haar evenbeeld kunnen zien. Orpheus nam zijn aanbod aan en hij leefde voor eeuwig en gelukkig.
Teksten van Ovidius Ovidius is een schrijver die boeken over Orpheus heeft geschreven. In boek X gaat het vooral over: ‘Orpheus nodigt de huwelijksgod Hymenaeus uit bij zijn huwelijk met Eurydice. Als de bruid plotseling sterft, vraag Orpheus haar uit het dodenrijk terug en krijgt haar ook, maar verliest haar opnieuw.’ Een verschil van dit verhaal met de originele mythe is dat als aan de dood van Eurydice geen uitstel wordt gegund, had Orpheus gezegd toen hij was afgedaald naar de onderwereld, dan bleef hij ook hier; in het Rijk Der Doden. In de originele mythe wordt ook niet vermeld dat, toen Orpheus was afgedaald naar het dodenrijk, de wraakgodinnen voor het éérst betraande wangen kregen. In de originele mythe staat ook niets vermeld dat je vanuit een onderwereld een berg opmoest om in de wereld te komen. In dit boek wordt ook gezegd dat Orpheus omkeek omdat hij bang was dat ze achterbleef of uit verlangen haar te zien. In de originele mythe staat alleen dat hij omkeek omdat hij verlangde haar te zien. Ook verschillend met de echte mythe is dat Eurydice van de berg afvalt, wanneer ze terug moet naar het Rijk Der Doden, nadat Orpheus had omgekeken. In de originele mythe werd ze steeds minder duidelijk zichtbaar. Nadat Orpheus Eurydice opnieuw had verloren, was hij nog een keer afgedaald, volgens dit boek. In de mythe staat hier niets van vermeld. Boek XI
In dit boek staat centraal: ‘Orpheus, die na Eurydice’s dood geen aandacht meer aan vrouwen schenkt, wordt door de Bacchanten verscheurd.’ Dit verhaal loopt anders af. De originele mythe was afgelopen wanneer het lijf van Orpheus verscheurd was door de Bacchanten en het hoofd aanspoelde op Lesbos. De schrijver van dit boek wilde het verhaal een goed einde geven. Dus wanneer de delen van het lichaam van Orpheus op zee drijven, grijpt Apollo in. Hij draait de tijd terug, en doet de slangenbek die Eurydice wil bijten, verstenen. Eurydice en Orpheus leven nog lang en gelukkig. Mijn Mening De mythe is onwerkelijk, dit vind ik leuk, want meestal lees ik boeken die echt gebeurt kunnen zijn, dus dit is een keer iets anders. De opera van Monteverdi, die we in klas hebben geluisterd, vond ik best mooi. Toen ons verteld werd dat we twee uur naar een opera gingen luisteren had ik echt zoiets van dat is niets voor mij. Maar eigenlijk vind ik de vertaling van Monteverdi toch wel mooi. Ook al kon ik er niets van verstaan, was het toch heel duidelijk met de vertaling van de tekst die we hadden gekregen en de manier waarop de zangers hun stem hadden verheft bij bijvoorbeeld een droevig stukje. Ik vind dat de opera L’Orpeo een leuker einde heeft dan de originele mythe: Orpheus wordt dan wel niet verenigd met zijn geliefde, hij blijft ook niet alleen achter met zijn verdriet. De boeken van Ovidius lopen ook goed af. Dit lees ik liever.