Waar speelde slavernij zich af?

Waar vond slavernij plaats?

Voor Christus:

Slavernij is een wereldwijd en eeuwenoud fenomeen. Al in het begin van de bijbel hebben mensen slaven. Vaak worden die dan knechten genoemd, maar het principe was hetzelfde: ze waren eigendom van hun heer en wat die hen gebood, moesten ze doen. De eerste persoon van wie bekend is dat hij slaven had, is Abraham. Maar in de tijd waarin hij leefde was dat ook een heel gewoon iets. Al vroeg in de tijd bestond er dus slavernij. In de tijd voor Christus werd je vaak slaaf, als een ander volk het jouwe overwonnen had. Maar ook kon iemand zelf aanbieden om slaaf te worden. Dat klinkt misschien stom, maar de mensen die dat deden hadden vaak schulden bij iemand en wouden die dan op die manier aflossen. Je stelde je dus jezelf voor een bepaalde tijd beschikbaar als slaaf bij iemand om zo de schulden die je bij die persoon had af te betalen. Aangezien we maar weinig weten van de eerste eeuwen van de wereld, kunnen we dus alleen zekerheid geven dat er in het Midden-Oosten slavernij was. Vaak waren daar de levensomstandigheden voor die slaven goed. Vaak hoorde je van slaven en heren die goed met elkaar konden opschieten. Maar dat was eigenlijk alleen zo op kleine schaal. Als een volk een ander volk overwon, werden de gevangen meestal slecht behandelt. Ze werden allemaal bij elkaar gezet en moesten zorgen voor het bouwen van steden en paleizen. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de Egyptenaren en de Israeliers; het verhaal dat in het einde van Genesis en in Exodus wordt behandeld. De Egyptenaren hadden trouwens ook bijna allemaal slaven in huis. Ook voor en na de tijd van de onderdrukking van de Hebreeërs. Het was daar een statussymbool geworden. Later wordt duidelijk dat ook bij de Romeinen en de Grieken slavernij plaats vond. Daar werden de slaven over het algemeen goed behandeld. Vooral van de tijd rond Christus leven op aarde is veel bekend over de slavernij in die twee rijken. Bij de Romeinen hadden alle een beetje ontwikkelde mensen wel twee of meer slaven. Hoe meer slaven je had, hoe meer aanzien je had. Daarom moest je ook niet gek opkijken dat sommige ‘gewone’ mensen tweehonderd slaven, of meer hadden. En dan hadden al die slaven een persoonlijke taak. Bij de Romeinen vond er ook voor het eerst slavenhandel plaats. Dit vanwege het feit dat er erg veel overwinningen op andere volken werden behaald op andere volken en die volken werden dan ook vaak slaven. Bij elk Romeins leger bevonden zich veel slavenhandelaars die de overwonnen personen ‘opkocht’ en die dan weer voor meer geld verkocht op slavenmarkten in grote steden aan geïnteresseerde personen. Ook bij Islamitische landen werd er aan slavernij gedaan. Daar werden de slaven over het algemeen zéér goed behandeld en kregen ze zelfs wat geld voor hun werk. Ook in landen als China en Indië werd er aan slavernij gedaan en ook daar waren de omstandigheden goed voor de slaven. Zo is dus te zien dat slavernij in elke uithoek van de wereld aanwezig was.

Na Christus (tot 1492):
Nu maken we een grote sprong naar de Middeleeuwen in Europa. Want in die tijd zijn er weer aparte volken, die niet allemaal onderworpen waren aan dezelfde koning of keizer. Over de andere werelddelen is er over dit onderwerp in deze tijd weinig bekend. Er kwam ook weer verschil in slaven. Echte slaven die gevangen genomen waren en verkocht werden waren er weinig meer. Maar omdat er wel telkens oorlog was tussen verschillende volken, vonden vooral boeren het niet meer veilig. Die boden zichzelf daarom aan om als boerenarbeider het land om een kasteel van een heer te bewerken. Hij zou voor de oogst zorgen en een groot deel aan de kasteelheer geven en in ruil daarvoor kreeg de boer met zijn gezin bescherming in tijden van oorlog. Zo waren deze boeren ook een soort slaven. Ze waren afhankelijk van de heer. Dit systeem werd in grote delen van Europa toegepast. Tijdens oorlogen werden ook nog wel gevangen gemaakt, maar die werden maar zeer zeldzaam slaaf. Vaak werden ze geëxecuteerd of als krijgsgevangen meegenomen naar de burcht van de winnende heer en dan voor een losprijs weer verkocht. Slaven waren er dus maar weinig. Wel waren er veel dienstmeisjes en knechten. Maar die boden zichzelf dan vrijwillig aan omdat ze voor de rest niks hadden gestudeerd en dus weinig konden. Toch waren ook dit soorten van slaven: Ze waren onderworpen aan hun heer of vrouw des huizes. Alleen werden deze ‘slaven’ uitbetaald en goed verzorgd en konden ze ontslag nemen wanneer ze maar wilden. Dit vond vooral plaats in het westen van Europa. In het noorden, oosten en zuiden waren de slaven veel minder vrij. Vooral in het oosten leek het nog verrekte veel op de vorm van slavernij zoals die vroeger werd gevoerd in bijvoorbeeld Egypte. In het zuiden hadden ze wat meer vrijheid, maar wel enorm gehoorzaam. Ze deden alles wat de heer of vrouw des huizes zei, zonder klagen. In het noorden schommelde het wat heen en weer. Zo leek het dus enigszins over zijn met de slavernij. Maar dat veranderde toen andere werelddelen werden ontdekt……

Na 1492:
In 1492 kwam daar echter verandering in, want in dat jaar ontdekte Columbus ‘de nieuwe wereld’, oftewel Amerika. Hierdoor verplaatste het beeld van de slavernij van Europa naar Afrika en Midden- en Zuid-Amerika. Tenminste, de slaven zelf kwamen vooral uit Zuid- en West-Afrika; de slavenhalers, -drijvers en -handelaars kwamen vooral uit Europa en het gebied waar de slaven naar toe vervoerd werden en de plaats waar het grootste gedeelte van de slavernij plaats vond was Zuid- en Midden-Amerika. Eerst werden de Indianen gedwongen om het werk te doen, maar die waren niet sterk genoeg en ook erg gevoelig voor Europese ziektes. Daarom werden er Afrikaanse slaven gehaald. De reden waarom er Afrikaanse, en niet Europese slaven naar Zuid- en Midden-Amerika werden vervoerd was dat de Afrikanen zwart waren en dus in de ogen van Europeanen gelijk waren aan dieren. En die mocht je ‘gebruiken’. Dat waren geen mensen. En die slaven waren nodig om de hele ‘nieuwe wereld’ leeg te plunderen. De slaven werkten dan ook in de katoen-, suiker-, en tabaksplantages, oerwouden en mijnen. Het meest minste werk werd aan hen over gelaten. En omdat het in de ogen van de Europeanen toch maar dieren waren, werden ze ook als dieren behandelt. Zweep- en stokslagen hoorde je telkens. De Afrikanen werden onderdrukt, zoals de Israelieten vroeger in Egypte werden onderdrukt. Europese schippers gingen naar hun landelijke kolonien, haalden daar slaven op en verkochten die dan weer in Zuid- en Midden-Amerika. De slaven kwamen dus niet allemaal uit Afrika. Maar omdat de meeste kolonies in Afrika lagen, kwamen daar ook de meeste slaven vandaan. Meestal verdienden de negerkoningen ook nog geld met dit slaventransport, want voor wat geld wou hij best wat zwarte mensen leveren. Dat waren dan meestal krijgsgevangen van een andere stam. Zo was het voor de Europeanen niet moeilijk om aan slaven te komen. Die werden dan vervolgens op slavengaleien gezet, waar ze zelf moesten roeien. En als ze dan in Zuid- en Midden-Amerika aankwamen, gingen ze meteen door naar de slavenmarkt. Daar werden ze verkocht en naar de plantages gebracht. Het leven van zo’n slaaf in dat gebied was zeer slecht. Het boek ‘De negerhut van oom Tom’ van Harriet Beecher-Stow geeft daar een goed beeld van. De meeste slaven kwamen in Brazilie te werken. Toen er eindelijk opstand tegen de slavernij kwam, was het al te groot geworden om te overzien. En toen de afschaffing van de slavernij kwam, ging het daarna alsnog op heel veel plekken illegaal door. Want ook al was het wettelijk geregeld, toch hielden veel slavendrijvers zich daar niet aan: je kon er erg veel geld mee verdienen. Als je kinderarbeid onder slavenhandel rekent, en dat is het toch wel een beetje, is er nu nog steeds sprake van slavernij in Afrika en Zuid-Amerika. En zoals het er nu naar uitziet zal daar binnenkort niks aan gebeuren.